Խմբագրի ընտրանի

Վերջին 3 տարիների իրադարձությունները բերեցին նրան, որ Հայաստանը կարևոր աշխարհաքաղաքական դերակատարից վերածվեց հասարակ տարածաշրջանային գործոնի։ Մենք մի դերակատար էինք, որը եթե նույնիսկ չէր սահմանում տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական խաղի մեծ կանոնները, ապա ազդում էր դրանց ընթացքի և բովանդակության վրա։ Նիկոլի և նրա թիմի եռամյա իշխանությունից հետո մեզնից պահանջվում է ընդամենը հնազանդորեն հետևել գլոբալ և տարածաշրջանային միտումներին։

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի վարչակազմում ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (USAID) ղեկավարի պաշտոնում առաջադրված, ՄԱԿ-ում ԱՄՆ նախկին դեսպան Սամանտա Փաուերը թվիթերյան իր միկրոբլոգի էջում Բայդենի կողմից Ցեղասպանության պաշտոնական ճանաչումից հետո մի շարք անձնական մտորումներով է կիսվել։

Սպասվող խորհրդարանական ընտրություններին իշխանությունները գնում են երկրի ղեկավարումը լիակատար ձախողած. տնտեսությունը քայքայված է, երկիրը՝ անպաշտպան, հասարակությունը՝ բարոյալքված, ապագան՝ անորոշ։ Այս պայմաններում ի՞նչ է մնում անել վերարտադրվելու համար՝ կրկին օրակարգ բերել նախկիններին ու փորձել ամբողջ մեղքը բարդել նրանց վրա։ Այն, ինչ անում էր Նիկոլ Փաշինյանը՝ կառավարության ծրագրի կատարման 2020թ. հաշվետվությունը Ազգային ժողովում ներկայացնելու ժամանակ։

Փաստ է, որ գոնե մինչև այժմ թուրքական ապրանքների դեֆիցիտ ներքին շուկայում չի նկատվել։ Գուցե և ինչ-որ ապրանքներ հիմա գալիս են այլ երկրներից։ Բայց այս արգելանքի նպատակը ամենևին էլ միայն թուրքական ապրանքների հոսքը Հայաստան կասեցնելը չէր և փոխարինելը ուրիշ երկրների արտադրանքով։

Տնտեսական կանխատեսումներն անշնորհակալ զբաղմունք են: Սա, հավանաբար, միակ բանն է, որ մեր իշխանությունները գիտեն տնտեսության մասին: Որպես ապացույց՝ կարելի է հիշել բոլոր առումներով ողբերգական 2020թ․ պետական բյուջեի ուղերձը:

«Կարծես թե նրանք ոչինչ չեն պարզել, դրա համար ձեն-ձուն չկա։ Գործն ուղարկել են քննչական վարչություն, բայց որևէ նորություն չկա։ Այդ 7 հոգու մասին որ խոսում են, պարզել եմ՝ իրականում ինչ է եղել։ Ուրեմն՝ 3 հոգի երկրորդ կարգի հաշմանդամ էին, նրանց իրենց հարազատները տեղափոխել են Ստեփանակերտ։ Հանձնաժողովը որոշել է, որ այդ բնակիչներին պետք է համարի ծրագրի շահառու, որովհետև հնարավոր չէ, որ նրանք հաշմանդամության այդ կարգով մենակ ապրեին։  Հոդվածներ են հրապարակել, թե իբր ես իմ պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահել եմ, գումար եմ շորթել և այլն, այդ ամենն իրականությանը չի համապատասխանում»,- նշեց Արծվիկ Սարգսյանը։

Արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների շուրջ իշխանության և խորհրդարանական խմբակցությունների ղեկավարների միջև ձեռք բերված պայմանավորվածություններն առայժմ միայն հայտարարությունների մակարդակում են։ Չնայած դրան՝ Նիկոլ Փաշինյանը վաղուց արդեն սկսել է ոչ պաշտոնական քարոզչությունը։ Դրա համար նա օգտագործում է բոլոր հնարավոր հարթակները. Ազգային ժողովի ամբիոնից լուտանքներ է թափում նախկինների հասցեին՝ նրանց մեղադրելով հազար ու մի մեղքերի մեջ, այցելում է մարզեր, բոցաշունչ ելույթներ ունենում Հայաստանի ու Արցախի պայծառ ապագայի մասին, խոնարհվում ղարաբաղյան պատերազմում զոհվածների գերեզմանների առաջ, համբուրում նրանց հարազատների ձեռքերը։

Օրեր առաջ այցելության էի գնացել անիմատոր Նառառա Մուրադյանին: Նառառայի շունը՝ Շուշիկը, ինձ պոչը շարժելով դիմավորեց, կապուտաչյա գեղեցկուհի կատուն՝ Սիպուկը, նստեց ոտքերիս և սուրճի բաժակները՝ ձեռքներիս, Նառառայի հետ զրուցեցինք պատերազմից, ստեղծագործելուց, հուսահատությունից, Սահակյանցից, մեր կատուներից և այգուց, դեպի ուր սքանչելի տեսարան էր բացվում գողտրիկ ու հյուրընկալ խոհանոցի պատուհանից:

Մինչ իշխանությունները ոտնատակ են տալիս բանկային գաղտնիքը և ոչնչի առաջ կանգ չեն առնում՝ վերահսկողության տակ վերցնելու կապիտալի շարժերը, փողը լքում է բանկային համակարգը։ Դադարել են աճել բնակչության բանկային խնայողությունները։ Հիմա դրանք ավելի քիչ են, քան մեկ տարի առաջ էին։ Մինչդեռ նախկինում բնակչության բանկային խնայողություններն ավելանում էին տարեկան ընդհուպ 14-15 տոկոսով։

Վերջին տարիներին Հայոց ցեղասպանության մասին առավել շատ գիտական, փաստագրական գրքեր են տպագրվում։ Գրքերը լույս են տեսնում Հայաստանում և Հայաստանի սահմաններից դուրս։ Հատկանշական է, որ 20-րդ դարասկզբի անպատիժ մնացած մեծ ոճրագործության մասին ուսումնասիրություններ կատարում են նաև օտարազգի գիտնականներ։ Այդ ամենի հետ մեկտեղ՝ մեզ են հասել նաև ցեղասպանության մասին իրական պատմություններ, հուշեր, որոնք առավել խոսուն ու ազդեցիկ փաստեր են։

Հայաստանում ապրիլի 25-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 410 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 213 288-ի:

Միքայել Մինասյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է։

ՀՀ նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանը տելեգրամի իր ալիքում գրել է։

Կառավարությունը հերթական վերաբաշխումն է կատարել պետական բյուջեում՝ այս անգամ 77 միլիոն 847 հազար դրամ հատկացնելով Արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանի առաջարկով ստեղծված Հակակոռուպցիոն կոմիտեի և դատարանի շենքային պայմանները նախատեսված ժամկետից մի քանի ամիս շուտ բարելավելու նպատակով. 77 միլիոն դրամը ծախսվում է ժամանակավոր լուծման համար։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ Տիգրան Սարուխանյանն է:

ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր նամակ է հղել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենին՝ երախտագիտություն հայտնելով ապրիլքսանչորսյան ուղերձում Հայոց
ցեղասպանությունը պաշտոնապես ճանաչելու և դատապարտելու կապակցությամբ։

«Սյունիքն ուժի ցուցադրություն էր և հաջորդը՝ ինքը Սյունիքով ուզում է ցույց տալ, որ Հայաստանում չկա այնպիսի կետ, ուր ինքը չկարողանա գնալ։ Այսինքն՝ եթե ինչ-որ մարզ իր համար փակ է, ինքը չի կարող երկրի ղեկավար լինել․ ինքն ուզում է ցույց տալ, որ ինքը կարող է դա անել, դա անցած փորձի պատճառն էր․ինքն անպայման պետք է գնար Սյունիք»։

Միքայել Մինասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը պահեց խոստումն ու ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը՝ դառնալով «ցեղասպանություն» եզրույթն օգտագործած ԱՄՆ երկրորդ նախագահը՝ Ռեյգանից հետո: Հույս ունեմ, որ ԱՄՆ Կոնգրեսը նախագահի այս խոսքին իրավական ուժ կտա և ԱՄՆ-ն պաշտոնապես կճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը:

Դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաներն այլևս չեն համարվում կրթության որակի չափման միջոց։ Բայց օլիմպիադայի արդյունքները մոտավոր պատկեր են տալիս մեր կրթության և գիտության վերաբերյալ։ Փորձենք հասկանալ, թե ինչ վիճակում է Հայաստանը դպրոցականների օլիմպիադաների ասպարեզում։ Օրերս www.olymp.am կայքում հրապարակվեց դպրոցականների օլիմպիադաների այս տարվա վիճակագրությունը։

Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենն ապրիլի 24-ին հայ ժողովրդին հղված ուղերձում ԱՄՆ նախագահների շարքում պաշտոնապես ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը: Բայդենն իր ուղերձում օգտագործեց «ցեղասպանություն» եզրույթը:

«Բայդենը ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը: Կեցցե մեր համայնքը»․ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է Սուրեն Սարգսյանը։

ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն ընտանիքի հետ այցելեց Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր: Լրագրողների հարցերին ի պատասխան նա նշեց. «Օրվա խորհրդի հետ կապված ես ուղերձ եմ հղել, կարող եք ծանոթանալ»:

Միջազգային հանրությունն արդեն ճանաչել է այս Ցեղասպանությունը։ Պատմական այս փաստի հարցում որևէ կասկած չկա, և կասկած չկա նաև այն հարցում, թե ով է եղել զոհը, ով՝ դահիճը: Ամենամեծ մարտահրավերն այսօր մնում է Թուրքիայի կողմից այս Ցեղասպանության խիստ ու ազնիվ չվերագնահատելու ու չճանաչելու իրողությունը։ Մինչ օրս Թուրքիան չի ճանաչում ​​այդ ժամանակ տեղի ունեցած անարդարությունը։ Ուստի ես շարունակում եմ հորդորել Թուրքիայի կառավարությանը՝ քննադատաբար նայել անցյալին և պատմությանը, ճանաչել և վերամշակել այն: Դա համատեղ ապագայի լավագույն ճանապարհն է:

Օրերս 168.am-ը գրել է, որ Նիկոլ Փաշինյանի մատնանշած ժամանակահատվածում՝ հունիսի 20-ին նախատեսված արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին ընդառաջ, Արցախի Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Մանե Թանդիլյանը Հայաստան է վերադառնալու  Փաշինյանի առաջարկով «Առաքելություն» կուսակցության համամասնական ցուցակը գլխավորելու, այդ կուսակցության ղեկավար՝ ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի արդեն նախկին նախարար Մեսրոպ Առաքելյանի հետ ընտրություններին մասնակցելու համար։

Մինչ երկիրը փոթորկվում է Սյունիքում ծավալված հայտնի իրադարձությունների պատճառով, չեն դադարում անհնազանդության ակցիաները, Շիրակի մարզից ընտրված «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանն այս թոհուբոհի ժամանակահատվածն օգտագործելով՝ սեփական հարցերն է առաջ մղում։ Վերջինս լծվել է ՀՀ Կադաստրի կոմիտեի Շիրակի մարզային ստորաբաժանման նախկին պետ Արայիկ Առաքելյանին հին պաշտոնին վերադարձնելու «շահավետ» գործին, որի մասին խոսում է ամբողջ Գյումրին։

Վարչապետի պաշտոնական կայքը հերթական անգամ Պուտին-Փաշինյան հեռախոսազրույցի բովանդակության մեջ ըստ ճաշակի ավելացումներ և սրբագրումներ է կատարել: Նախ՝ ՀՀ վարչապետի պաշտոնական կայքի տարածած հաղորդագրության մեջ նշված է, թե «զրուցակիցները քննարկել են նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության կետերի իրականացման ընթացքը, մասնավորապես՝ կարևորելով 8-րդ կետի լիարժեք կյանքի կոչման անհրաժեշտությունը, որը վերաբերում է ռազմագերիների, պատանդների և պահվող այլ անձանց փոխանակմանը»: 

Հայաստանի Կառավարությունը 2021 թվականի պետբյուջեով 60 միլիոն դրամ էր հատկացրել ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի «Հանրային կապերի և տեղեկատվության կենտրոն» ՊՈԱԿ-ին՝ Հայաստանում Սփյուռքի ներգրավվածության բարձրացման, հայրենադարձության, Սփյուռքից ներդրումների, Հայաստան-Սփյուռք գործակցության ծրագրերի ներկայացման ուղղություններով հեռուստահաղորդումների, տեսանյութերի պատվիրման, սոցիալական տարբեր հարթակներում առաջմղման համար։

«Այդ բորբոքվածությունը, այդ անորոշությունը, այդ ինֆորմացիոն վակուումն առաջացնում է նման վերաբերմունք: Բազմիցս կոչ եմ արել իշխանություններին հերքել, տալ հստակ տեղեկատվություն իրադարձությունների մասին, ի՞նչ է սպասվում մեզ, ինչի՞ մասին է խոսքը, «կիրթ հարևանը», նրա արտահայտությունները, մենք ակնկալում ենք համարժեք պատասխան մեր իշխանության կողմից, բայց քար լռություն է: Իրադարձությունների զարգացումը բերեց այդ միջադեպին»,- ասաց Զաքարյանը:

 «Այսօր մենք ոգեկոչում ենք Հայոց ցեղասպանությունը և հարգանքի տուրք մատուցում այս ողբերգության զոհերին: 1915-ին 1.5 միլիոն հայեր իրենց կյանքը կորցրին Օսմանյան կայսրության կողմից իրականացված կոտորածների հետևանքով: Մենք Թուրքիային կոչ ենք անում ամբողջությամբ ճանաչել Ցեղասպանության իրողությունը»,- ասել է Մանֆրեդ Վեբերը։

Սուրբ Աթոռում Հայաստանի նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանն իր տելեգրամյան ալիքում գրառում է արել Հայոց ցեղասպանության 106-րդ տարելիցի կապակցությամբ: