Երեկ երեկոյան ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանին հյուրընկալվել են «Այբ» դպրոցի 12-րդ դասարանի մի խումբ աշակերտներ՝ ուսուցչուհու ուղեկցությամբ: Նրանք խնդրել են նախագահին՝ իրենց հետաքրքրող հարցերի շրջանակներում տեղեկություններ և հետաքրքիր մանրամասներ ներկայացնել Արցախյան բանակցային գործընթացի վերաբերյալ: Այս մասին տեղեկացնում են ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի գրասենյակից:
«Արդեն 10 օր է, ինչ մեր անչափահաս երեխեքի հետ հայտնվել ենք փողոցում, բայց իշխանության որևէ ներկայացուցչի մտքով չի անցնում մեր խնդրին լուծում տալ»,- այսօր 168.am-ի հետ զրույցում ասացին Պաշտպանության նախարարության նախկին շենքի բնակիչները:
Ռուսական խաղաղապահ զորախմբի հրամանատարության անմիջական մասնակցությամբ Ադրբեջանի և Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչների հանդիպում է կայացել։
Ահա թե որն է Հայաստանի ռազմավարական կողմնորոշման ներկայիս հրամայականը։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովն ասաց, որ կողմերից յուրաքանչյուրը հաղորդագրությունը ներկայացնում է այնպես, ինչպես պատկերացնում է այդ հարաբերությունները. ռուսական կողմը պատկերացնում է, որ ՀՀ ղեկավարությունը պետք է հաշվետվողական լինի իր դաշնակցի առջև, իսկ հայկականը մատնանշում է, որ Ռուսաստանից քայլեր են ակնկալվում:
«Փլվող աշխարհակարգում երաշխավոր չես կարող գտնել։ Ոչ ոք չի կարող լինել երաշխավոր. Արևմուտքը ևս չի կարող երաշխավոր լինել, որպեսզի Ադրբեջանը չգնա էսկալացիայի, հետևապես՝ այդ ի՞նչ են բանակցում, հարց է։ Դե՛, եթե համարձակություն ունեք, կանգնեք, ասեք՝ ի՞նչ եք բանակցում, ասեք բառ-բառ։ Մի՞թե այնքան ուղեղ չունեք, որ հասկանաք՝ Արցախը հանձնելով՝ կռիվը բերում եք Սյունիք։ Կանգնե՛ք և ասեք, ինչ եք ստորագրում, ասեք, որ Ադրբեջանի սրտի փաստաթուղթը ստորագրելով՝ դուք կլինեք վերջին իշխանությունը»,- ասաց Հայրապետյանը։
Մենք հիշեցնում ենք 2022 թվականի դեկտեմբերի 16-ի Ադրբեջանի հարցով համազեկուցողների հետ մեր համատեղ հայտարարությունը, որը կոչ էր անում վերականգնել Լաչինի միջանցքով տեղաշարժի ազատությունը, և Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի 2022 թվականի դեկտեմբերի 21-ի որոշումը՝ կոչ անելով Ադրբեջանի իշխանություններին ձեռնարկել բոլոր միջոցները Հայաստանում բուժման կարիք ունեցող ծանր հիվանդների և ճանապարհին արգելափակված այլ անձանց «Լաչինի միջանցքով» անվտանգ անցումը ապահովելու համար։ Մենք նաև ի գիտություն ենք ընդունում Արդարադատության միջազգային դատարանի 2023 թվականի փետրվարի 22-ի որոշումը, որով ասվում է, որ «Ադրբեջանը (…) պետք է ձեռնարկի իր տրամադրության տակ եղած բոլոր միջոցները՝ Լաչինի միջանցքով երկու ուղղություններով մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների և բեռների անարգել տեղաշարժն ապահովելու համար»:
Տարին նոր է սկսվել, իսկ Կառավարությունն արդեն անցել է պետական բյուջեից գումարներն անհայտ նպատակներով «մսխելու» իր արատավոր պրակտիկային։ Կառավարությունը վերջին երկու շաբաթների ընթացքում ընդունել է թվով երեք որոշում, որոնցով պետական բյուջեից հատկացված խոշոր չափի գումարներն ուղղվելու են չգիտես ում, չգիտես ինչի համար։
168.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը պատասխանելով այս հարցերին և խոսելով Ռուբեն Վարդանյանի հրաժարականի մասին, նախ ասաց, որ Ռուբեն Վարդանյանի հեռանալու խնդիրը բարձրաձայնվել է Ադրբեջանի նախագահի կողմից։
Շինարարական շուկայում նոր ընկերություն է հայտնվել, որը հավակնում է դառնալ ոլորտի առաջատարներից մեկը: Խոսքը դեռևս ոչ վաղ անցյալում հիմնադրված «GTB Holding»-ի մասին է, որն իրարանցում է առաջացրել դաշտում գործարարների, հատկապես կառուցապատողների շրջանում: Հայաստանյան առանց այն էլ փոքր շուկայի պայմաններում գործարարներն անհանգստանում են, որ լուրջ այդ հոլդինգի սեփականատիրոջ «անակնկալ» հայտնության արդյունքում վերադասավորումներ տեղի կունենան՝ խոչընդոտելով իրենց գործունեությանը:
«Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» գիտագործնական համաժողովի ժամանակ ՀՀ պաշտպանության նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանը հայտարարել է, որ 44-օրյա պատերազմը կարող էր չլինել։ Ավելին, նրա խորին համոզմամբ, այն ավելի հեշտ էր այն հաղթել, քան պարտվել:
«ԱՄՆ-ը շարունակում է լինել միակ պետությունը, որն ուղիղ ֆինանսական աջակցություն է տրամադրում Լեռնային Ղարաբաղին՝ տարբեր ՀԿ-ների միջոցով: Այսինքն, դե ֆակտո սա ճանաչման ինչ-որ փաստ է, որը կարող ենք օգտագործել: Հաջորդ հանգամանքն այն է, որ ԼՂ ներկայացուցչությունը գրանցված է ԱՄՆ Արդարադատության դեպարտամենտի կողմից՝ որպես ժողովրդի կողմից ընտրված օրինական իշխանությունների ներկայացուցչություն»,- նշեց միջազգայնագետը:
«Եվ մեր ռացիոնալ խնդիրը պետք է լինի այն պրոցեսից խուսափելը, երբ հակառակորդի կողմից անընդհատ և անվերջ զիջումների շարք է պարտադրվում, և պաշտոնական Երևանի ազգային հանիբալիզմի ներտեսակային այս գիշատչության գաղափարախոսությունը, որը ենթադրում է՝ զոհել, խժռել քո մի մասը՝ մյուսին փրկելու համար: Սա բավական վտանգավոր և արյունոտ թեզ է: Դա չի տանելու փրկության, այլ տանելու է չդադարող կորուստների»,- «Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» թեմայով գիտագործնական համաժողովի ժամանակ նշել է Հովհաննիսյանը:
«Ես միանգամից ասեմ, որ մերժում ու ժխտում եմ այս թեզը: Իշխանությունները փորձում են ներկայացնել՝ պատերազմ տեղի ունեցավ, որովհետև անխուսափելի էր, վատ ժառանգություն էինք ստացել, պարտվեցինք, որովհետև բանակ չունեինք, այսօր անխուսափելի է, Արցախը մնա Ադրբեջանի կազմում, որովհետև այլընտրանք չկա: Այս երեքն էլ սին ու սուտ թեզեր են: Այսօր դրանք անընդունելի կանխավարկածներ են, որոնց դեմ մենք իսկական պայքար պետք է մղենք, որպեսզի թույլ չտանք, որ դրանք վերջիվերջո գործի դրվեն»,- պնդեց ՀՀ ԱԳ նախկին նախարար Օսկանյանը:
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի կարգադրության համաձայն՝ ԱԺ աշխատակազմին հերթական անգամ պարգևատրել են։
«Երբ խոսում ենք տիտղոսային պատկանելության խնդրի վերաբերյալ, նախ պետք է հասկանալ, թե որ պահից, թվականից է պետք սկսել քննարկումը, սա ցանկացած միջազգային իրավական դիսկուրսի անհրաժեշտ տարրն է՝ կրիտիկական պահի որոշումը»,- այսօր «Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» թեմայով գիտագործնական համաժողովի ընթացքում ասաց միջազգային իրավունքի մասնագետ Լևոն Գևորգյանը:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովն ասաց, որ այս ամենին չկա ավելի խորը բացատրություն, քան այն, որ հարավկովկասյան հակամարտությունները դարձել են աշխարհաքաղաքական առճակատման և քաշքշուկի առարկա:
Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովն ուսումնասիրում է մամուլի այն հրապարակումները, որոնք վերաբերում են այս կամ այն պաշտոնյայի ընտանիքին պատկանող բիզնեսների և պետական համակարգի միջև կնքված տարբեր պայմանագրերին՝ պարզելու, թե որքանով է պաշտոնյայի գործունեությունն ազդել տվյալ պայմանագրի կնքման գործընթացի վրա. այդ գործընթացը տեղի է ունեցել կոնկրետ պաշտոնյայի անձով պայմանավորվա՞ծ, թե՞ առկա են այլ գործոններ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը միջազգայնագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Արմեն Մանվելյանն է:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն ի պատասխան այս հարցերի՝ նախ ասաց, որ Արցախն այսօր ապրում է իր պատմության ամենածանրագույն ժամանակահատվածը։ Դրան զուգահեռ՝ մամուլում շրջանառվում են Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային գործընթացի թեզերը, որի վառ ապացույցը երեկ հրապարակված փաստաթուղթն է։
Վաղը կլինի ուղիղ մեկ ամիս, որ Հայաստանի Հանրապետությունը Մարդու իրավունքների պաշտպան (ՄԻՊ) չունի։ Այսինքն` չունի շատ ավելի վաղ, և ըստ էության վերջին մեկ տարում ՄԻՊ` որպես այդպիսին չենք էլ տեսել, սակայն պաշտոնապես Ազգային ժողովը (ԱԺ) հենց հունվարի 24-ին հայտնեց, որ արդեն նախկին ՄԻՊ Քրիստիննե Գրիգորյանն իրար հետևից կրկնել է իր հրաժարականի դիմումը։ Վերջինս ավելի լավ աշխատանք է գտել (ամեն դեպքում հենց այդպես է հայտարարել աշխատակազմի հետ հրաժեշտի հանդիպմանը) և հենց նույն օրն էլ մեկնել է երկրից։ Քրիստիննե Գրիգորյանի ձայնն այդ օրից ի վեր չի լսվել։ Բայց դա չէ էականը, այլ այն, որ իշխանությունները մեկ ամիս է` ՄԻՊ-ացու չեն գտնում։ Կամ չեն ուզում…
168.am-ը գրել էր, որ միջազգային ռազմական ցուցահանդեսին մասնակցելու է հայկական մոտ 20 ընկերություն, և, որ ներկայացվելու են ինժեներական զորքերի սարքավորումներ, նավիգացիոն (նավարկային) համակարգեր, օպտիկական հետախուզության համակարգեր, ռադիոլոկացիոն սարքավորումներ, օպտիկաէլեկտրոնային սարքավորումներ, ռադիոէլեկտրոնային պայքարի միջոցներ և այլն:
Փաստն այն է, որ Ռուբեն Վարդանյանն ինքը հրաժարական չտվեց, և, ըստ էության, դրանով ֆիքսեց իր քաղաքական հայացքների տարբերությունը՝ թե՛ Արցախի այսօրվա ղեկավարության, թե՛ ՀՀ այսօրվա ղեկավարության միջև:
Փետրվարի 20-ից Հայաստանի Հանրապետությունում պաշտոնապես իրենց առաքելությունը սկսեցին ԵՄ դիտորդները, որից ժամեր անց ապատեղեկատվություն և սադրանքներ արձանագրվեցին հայ-ադրբեջանական սահմանին և Արցախյան շփման գծում:
168.am-ի հետ զրույցում պատասխանելով այս հարցերին՝ «Հայկական նախագիծ» գիտակրթական հասարակական կազմակերպության համահիմնադիր, քաղաքագետ Էդգար Էլբակյանը նախ անդրադարձավ Մյունխենում կայացած Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը՝ ընդգծելով, որ Նիկոլ Փաշինյանը դե ֆակտո ընդամենը վարչապետ է, այսինքն՝ իրական հայկական շահերի հետ որևէ կապ չունի։
Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանի գլխավորությամբ փետրվարի 23-ին տեղի է ունեցել կառավարության նիստ:
Փետրվարի 22-ին Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում հրապարակեց մի փաստաթուղթ, որը պարունակում է, այսպես կոչված, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների հաստատման համար «խաղաղության պայմանագրի» բանակցությունները մեկնարկելու տարրեր։
Արդարադատության միջազգային դատարանը երեկ հրապարակեց Հայաստանի կողմից ներկայացված «Լաչինի միջանցքի» ապաշրջափակման վերաբերյալ ժամանակավոր միջոց կիրառելու պահանջի մասին որոշումը և պարտավորեցրեց Ադրբեջանին մինչև Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի գործով վերջնական որոշման կայացումը ձեռնարկել բոլոր միջոցները՝ երաշխավորելու Լաչինի միջանցքով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների և բեռների՝ երկու ուղղություններով անխափան տեղաշարժը:
«Միայն կարող եմ ասել, որ դատարանի վճռի կայացումը տվյալ պետության վարքի վրա նշանակություն ունի։ Եվրոպական դատարանի վճիռն Ադրբեջանը կարող է չի կատարել, կամ էլ համարում են, որ կատարել են, այս դեպքում, եթե Կարմիր խաչի մեքենաներն անցել են Արցախի փակ ճանապարհով, համարել են, որ կատարել են։ Այս պարագայում, կարծես թե, նման տարբերակում չկա։ Դատարանի որոշումը դեռևս ամբողջությամբ չեմ ընթերցել։
«Ախմախություն-մարսողություն» մեխանիզմը Նիկոլ Փաշինյանը կիրառել է նաև արտաքին քաղաքական հարաբերություններում՝ Պուտինին չդիմավորելը որպես «ինքնիշխանության մարմնավորում» ներկայացնելուց ու Եվրամիությանն ուղղված ծաղրից (ձեր առաջարկած օգնության չափ գումար կստանանք մեր մի քանի օլիգարխներին «թափ տալով»)՝ մինչև հակաչինական կրոնաքաղաքական շարժումներին անդամակցություն…
