«Արցախ գնացել են հոկտեմբերի 9-ին, ինքը հետախույզ էր, եղել է Ջաբրայիլում: Իրենց ՀՀ դիրքերից իջեցրել, նոր տարել են Արցախ: Սեպտեմբերի 28-ին տղայիս մահվան տարելիցն էր, եկավ Վայք, ու սեպտեմբերի 27-ին, երբ տղաներին տարան, ինքն այդ մի օրը հազիվ լուսացրեց, ամբողջ օրը ուշքն ու միտքը տղաներն էին, ասում էր՝ այս հյուրերը ե՞րբ են գնալու, որ ես գնամ, հասնեմ իմ ընկերներին: Վերջին անգամ իր հետ խոսել եմ հոկտեմբերի 11-ին, ոչ մի բան չի ասել, միայն հարցրել է, թե երեխաներն ինչպես են: 30-40 վայրկյան եմ խոսել, կարևորը՝ լսել եմ իր ձայնը, իմացել եմ, որ լավ է…»:
Պատերազմի 44 օրը մեզ խաբել են։ Իրոք անհավատալի է։ Ինտերնետի, բջջային կապի դարում 44 խաբել ու նաև՝ լինել խաբված։ Բայց դա փաստ է։ Հայաստանում դա հաջողվել է։ Խաբվել է նաև գրագետ շերտը, որի մեծ մասը համառորեն չուզեց ընդունել այլ աղբյուրներից ստացվող տեղեկատվությունը և ինքնուրույն նայել քարտեզին։
Երեկ արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանը, նախկին փոխնախարար, ներկայումս՝ գլխավոր դատախազի տեղակալ Սրբուհի Գալյանի և ներկայիս փոխնախարար Քրիստինե Գրիգորյանի ուղեկցությամբ, ում անունը, ի դեպ, շրջանառվում է՝ որպես արդարադատության նոր նախարարի հավակնորդ, այցելել է իր ենթակայության ներքո գտնվող Քրեակատարողական ծառայության (ՔԿԾ) վարչական շենք:
ՀՀԿ նախկին պատգամավոր, Նիկոլ Փաշինյանի մերձավոր օլիգարխ Սամվել Ալեքսանյանն իրեն պատկանող «Մեգամոլ» առևտրի կենտրում տևական ժամանակ է՝ Փաշինյանին աջակցող ֆեյքերի ֆաբրիկա է աշխատեցնում։ 30 համակարգչից բաղկացած սենյակից առանց հանգստյան օրերի աշխատեցնում են ավելի քան 700 ֆեյքեր, որոնք հայհոյում են ՀՀ վարչապետի ընդդիմախոսներին։ Ֆեյքերի ֆաբրիկայի աշխատակիցներին համակարգում է Ալեքսանյանի կինը՝ Շողերինա Մկրտչյանը։
«Ապրում ենք բարեկամի տանը՝ ես, սկեսուրս ու 4 անչափահաս երեխաներս: 3 տղա ունեմ, 1 աղջիկ: Ամուսինս դիրքերում է: Շոր չունենք նորմալ, երեխաները դուրս գալու համար տաք հագուստ չունեն, ցրտել է, դուրս չեն կարողանում գալ: Պետք է վճարենք նաև կոմունալները, հետաքրքրվել ենք, ասել են, որ դրանք չվճարելու համար տարբերակ գտնել հնարավոր չէ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց տիկին Լիանան:
Արտակ Զաքարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Այլևս պետք է համարել, որ ՀՀ իշխանությունները գոյություն չունեն։ Նրանց անելիքը մնացել է միայն հրաժարական տալը և, երևի թե ՀՀ քրեական օրենսգրքի 299-րդ հոդվածի հարցերին պատասխանելը։ Անհրաժեշտ է մտածել հետագա անելիքների մասին։ Մեզ այսուհետ պոպուլիստ «փրկիչներ» պետք չեն, մեզ իրական ու իրատեսական գործ անողներ, պետության համար հարց լուծողներ են պետք։
«Ամոթալի պայմանագիրը ստորագրելուց հետո այս աշխատանքը սկսվել է, և մեծ քանակությամբ մարդ Հայաստանում և Հայաստանից դուրս սկսել են արդեն դրանով զբաղվել։ Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել Մարդու իրավունքների պաշտպանին՝ Արման Թաթոյանին, բրավո այդ տղայի արած աշխատանքին, որն անում է, եթե մենք բոլորս կանգնենք նրա կողքին, հնարավոր է՝ հասնենք արդյունքի։ Մենք ունենք շատ ու շատ գերիներ, ունենք շատ զինվորներ, որոնք դեռևս գտնվում են թշնամական տարածքում։ Պետք է դիմենք այն մարդկանց, որոնք կարող են օգնել մեզ վերադարձնելու այդ տղաներին տուն, քանի դեռ ժամանակ կա, որոշ ժամանակ կանցնի՝ ուշ կլինի»,- դիմելով ներկաներին՝ ասաց ՀՀ ժողովրդական արտիստ Հրանտ Թոխատյանը։
««Նախկինները հետ չեն գալու»,- այս թեզի հեղինակը, թերևս, շատերին է հայտնի և շատերն են ոգևորված այս բառախաղով… Նույն այդ «շատերը», բնականաբար հների վերադարձը մերժելով, հավատում են «նորի» լիարժեք գալուստին: Իսկ «նորն» այսօրվա իրողությունն է՝ պարտված պատերազմ, ծվատված Հայրենիք, քաղաքական ու տնտեսական անորոշություն և…»։
Ո՞ւմ շնորհակալ լինեն, գերագույն գլխավոր հիստերիկի՞ն, ով աղետ բերեց իրենց գլխին, ով սպանեց այդքան մարդու, անտուն դարձրեց հազարների։ Հա՞: Ձեր «հպարտ ու ինքնիշխան» սիրտը չէ՞ր նեղվել, որ այլասերվածների թիմը իրենց առաջնորդի Դավաճան չլինելը հիմնավորում էին Պուտինի բառերով, Պուտինը լուծում է Արցախում ջեռուցման հարցերը, Պուտինի հետ քննարկվում է Սոթքի հարցը, Պուտինը հայ գերիների համար գումար է տալիս Կարմիր Խաչին, ու էլի Պուտինը, կրկին Պուտինը եւ այլն եւ այլն։
Հայաստանում շարունակում է գործել ռազմական դրությունը՝ սահմանափակելով խոսքի ազատության, ազատ տեղաշարժման և մի շարք այլ իրավունքներ։ Նոյեմբերի 26-ին «Իմ քայլի» պատգամավորների ձայների մեծամասնությամբ մերժվեց ռազմական դրությունը չեղյալ համարելու նախագիծը։
Հանձնվեցին որպես հող՝ անգույն և անբովանդակ, հանձնվեցին որպես պատմությունից զուրկ Հայրենիքի մաս… Համակերպվել այս իրողությանը՝ դժվար է, բայց առավել քան դժվար է հասկանալ այն հայ զորականին, ով ազատագրելով այդ տարածքներն՝ ընկավ… Ընկավ, հավատալով, որ ապրողներն արժանի են լինելու իր թողած ժանագությանը…
168.am-ի հետ զրույցում Չարեքթար համայնքի ղեկավար Կամո Ցականյանն ասաց, որ մոտ 14 տուն բնակիչները վառել են ու լքել գյուղը, սակայն հետագայում պարզվել է, որ այն չի անցնելու թշնամու վերահսկողության տակ, քանի որ գյուղը ոչ թե Քարվաճառի վարչական շրջանում է ընդգրկված, այլ Մարտակերտի։
«Արցախում ադրբեջանական ագրեսիան ետ մղելիս զոհված 22-ամյա Գոռ Սուրենի Սարիբեկյանը նաև ապրիլյան պատերազմի մասնակից էր»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց նրա մորեղբայրը՝ Լյովա Նազարեթյանը:
Երեկ «Mediaport» տելեգրամ ալիքը գրել էր, որ գիշերը ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը մեկնում է Մոսկվա:
Նոյեմբերի 10-ի եռակողմ պայմանագրի համաձայն, Արցախի մի շարք բնակավայրեր, որոնք պատերազմի ողջ ընթացքում հայկական ուժերի վերահսկողության տակ էին, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանձնեց թշնամուն և մինչև դեկտեմբերի 1-ը պայմանագրով նախատեսված բոլոր կետերը նա պետք է իրականություն դարձնի։ Սակայն այս ընթացքում եղան նաև դեպքեր, երբ պայմանագրից դուրս մի շարք բնակավայրեր նույնպես հանձնվեց թշնամուն, որոշների ճակատագիր էլ դեռ անհայտ է՝ բնակիչները չգիտեն՝ հեռանա՚՞ն իրենց բնակավայրերից, թե՞ ոչ, պատկան մարմիններից որևէ մեկը նրանց հստակ պատասխան չի տալիս։
Անդրադառնալով այն տեղեկատվությանը, որ Ադրբեջանը իր տարած հաղթանակին նվիրված շքերթ կանցկացնի, որի ժամանակ կներկայացնի նաև հայ գերիներին, Արման Թաթոյանը նկատեց, որ տեղյակ չէ, տեղեկատվությունը կե՞ղծ է, թե՞ ոչ, որը պետք է անհապաղ պարզել, բայց այն մարդկային որևէ արարքի մեջ չտեղավորվող երևույթ է։
«Գիշերը եկել, մեզ ասել են՝ դուրս եկեք, 8 կիրոմետր մեր տարածքով եկել են, մտել հանք, քարտեզով ցույց են տվել, թե՝ դուրս եկեք, սա մեր տերիտորիան է, ղեկավարությունն էլ մեզ մեքենայով ապահովել է, իջել ենք ներքև»,- քիչ առաջ Սոթքի ոսկու հանքավայրի աշխատակիցներն իրենց բողոքն արտահայտելով՝ ասացին ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցությունը լքած, անկախ պատգամավոր Թագուհի Թովմասյանին։
Նոյեմբերի 23-ին Ֆրանսիայից Հայաստան տեղափոխվեց 30 տոննա հումանիտար օգնություն՝ բժշկական սարքավորումներ, դեղեր, արցախցիների համար առաջին անհրաժեշտության պարագաներ։ Նշվում էր, որ հաջորդ ինքնաթիռը կժամանի նոյեմբերի 27-ին:
Իշխանություն չկա՝ ակնհայտ է։ Բայց ոչ իշխանական համակարգերը և լիդերները նույնպես լռում են։ Կա մտավախություն, որ Հայաստանում լրջության պոտենցիալը կտրուկ նվազել է, ինչը պետության համար մեծագույն ռիսկ է։ Սոթքի խնդիրն ունենալու է շարունակություն, որը Հայաստանի համար կենսական ռիսկեր է ստեղծելու։
Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանի Բերդաշեն համայնքում կրքերը քիչ թե շատ հանդարտվել են, բնակիչները լծվել են բերքահավաքի գործին, հավաքում են թշնամու «սնարյադներից» քիչ թե շատ անվնաս մնացած բերքը:
Մենք այսօր գտնվում ենք անորոշության և անտեր վիճակում: Այս մասին Ազգային ժողովում ասաց ԱԺ արդեն անկախ պատգամավոր Թագուհի Թովմասյանը: Նա նկատեց՝ հասկացանք, պարտվել ենք, բայց հիմա խնդիրներ կան, որ չեն լուծվում: «Ինչն է մեր խնդիրը, ինչու ենք մենք կազմաքանդվել: Ես ահազանգեր ստացա, որ խնդիր ունենք այս պահին Քարվաճառի սահմանին, երեկ դրված Քարվաճառի դարպասները այսօր արդեն կոտրվել են, և իրենք առաջ են գալիս: Դա, մեղմ ասած, խայտառակություն է»,- ասաց նա և նշեց, որ այդ ինֆորմացիան հաստատվել է, իսկ հանք ներխուժելու մասին ինֆորմացիան չհաստատվեց:
2018 թվականին փողոցը իշխանության բերեց Նիկոլին։ Նիկոլն իր հետևից իշխանության բերեց շատերին։ Շատերը պարտական էին ոչ թե փողոցին, այլ Նիկոլին ու շատերից որոշները կերտեցին Պողոսին՝ տարանջատվելով փողոցից։ Պողոսը դարձավ շատերի ու Նիկոլի միջև կամուրջ, որի վրայով քայլելով՝ շատերը հանձնվեցին Նիկոլին։
Երեկ տելեգրամյան «Mediaport» ալիքը տեղեկություն էր տարածել, որ ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետ Օնիկ Գասպարյանը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել, սակայն Նիկոլ Փաշինյանը չի ընդունել՝ խնդրելով սպասել մինչև դեկտեմբերի վերջ։
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը հերքում է Քարվաճառ տանող դարպասը կոտրելու մասին լուրերը. ընթանում են սահմանի վերջնական ճշգրտման աշխատանքներ: «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ՀՀ ՊՆ տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ Գևորգ Ալթունյանը՝ անդրադառնալով տարածվող տեղեկատվությանը, թե ադրբեջանցիները կոտրել են տեղադրված դարպասը:
Նիկոլ Փաշինյանի մամլո խոսնակ Մանե Գևորգյանն ու Գեղարքունիքի մարզպետ Գնել Սանոսյանը շտապեցին հերքել լուրը, սակայն համացանցում սկսեցին տեսանյութեր տարածվել այդ փաստը վկայող:
Էդիկ Բաղդասարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Այսօր Արցախում ոչ Հայաստանի կառավարությունը, ոչ էլ Արցախի իշխանությունից որեւէ մեկը կայացվող որոշումների վրա որեւէ ազդեցություն չունեն: Այնտեղ իշխում են ռուսներն ու թուրքերը: Նրանք են միմյանց հետ պայմանավորվում սահմանները որտեղով անցկացնեն, հայկական որ գյուղից ինչքան պոկեն: Արցախցիների ճակատագիրը Հայաստանի կառավարությունը հանձնել է նրանց»:
Կարեն Հովհաննիսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Ադրբեջանական բանակը Սոթքի հանքում է․․․ Հիմա կասեք, էս ինչ ես խոսում, բայց դե էտա, աշխատակիցներին մեկ ժամ ժամանակ են տվել, որ դուրս գան․․․»։
«Ո՞վ է հող հանձնել… Տարածքները կորսվել են կռվի դաշտում…Պատերազմ է եղել»,- երեկ Հանրային հեռուստաընկերության եթերում՝ Պետրոս Ղազարյանի տաղավարում ասաց Ազգայի ժողովի (ԱԺ) փոխնախագահ Լենա Նազարյանը:
Քաշաթաղն Ադրբեջանին հանձնելուց մի քանի օր առաջ Բերձոր քաղաքի ու Աղավնո գյուղի բնակիչներին անակնկալ կերպով տեղեկացրել են, որ համայնքներն անցնում են ադրբեջանցիների հսկողության ներքո։
«Ամուսինս եղել է Մատաղիսում, առաջին գծում: Սեպտեմբերի 27-ին գնացել է, ամսի 6-ին վիրավոր բերել են Երևան: Ծնկից ներքև կտրված են ոտքերը: Վարձով ապրում ենք Ջրվեժի Ա թաղամասում, ամսական վարձը 35.000 դրամ է: Պետությունից դեռ ոչ մի օգնություն չենք ստացել, ամուսինս թղթերը ներկայացրել է, ասել են՝ պրոթեզներիդ հարցը լուծվի, նոր կգաս: Այսպես ասած, ձգձգել են: Ճիշտն ասած՝ առաջին կարգ չեն ուզում տալ, հասկացրել են, որ 2-րդ կարգ կտան: Ամուսինս ասել է՝ էլ ինչպե՞ս պետք է լիներ, որ առաջին կարգ տայիք: Մի խոսքով՝ ասել են՝ սպասեք: Հիմա հաճախում է «Մուրացան» հիվանդանոց, վերականգնողական կենտրոն, ասել են, որ պրոթեզավորումն անվճար է լինելու, բայց դրան դեռ շատ կա, վերքերը պետք է լավանան, ցավ չլինի, և այլն»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արգիշտիի կինը՝ Տաթևիկը:
