Մշակույթ

Եղիշե Չարենցի մասին խոսելիս կողք կողքի պետք է դնենք գեղեցիկը, ողբերգականն ու խենթությունը։ Թերթելով նրա մասին գրված գրքերն ու հուշերը՝ հասկանալի է դառնում, որ գործ ունենք բացառիկ հանճարեղ մի մարդու հետ, ում կյանքից անհնար է մի կողմ դնել խենթությունը։ Չարենցը բացառիկ էր նաև մարդկանց հետ իր ունեցած անուղղակի կապով։ Նա կարող էր չտեսնել մարդուն, սակայն նրա մասին յուրահատուկ վերաբերմունք և ակնածանք ունենալ։ Այս առումով նրա կյանքում բացառիկ էին Պուշկինը, Մայակովսկին, Կոմիտասն ու Վահան Տերյանը։

Երիտասարդ լուսանկարիչ Սոնա Անդրեասյանը, որը մի քանի ամիս է ապրում և ստեղծագործում է գերմանական Ֆրայբուրգի «Kunsthaus L6» քաղաքային արվեստանոցում, իր յուրահատուկ աշխատանքներն է ներկայացնում «T66 Kulturwerk» ցուցասրահում կազմակերպված «Մինչդեռ, միջև» անհատական ցուցահանդեսով:

Պատմում են, որ ժամանակին թշնամիները լավ իմանալով, որ հունվարի 6-ին հայերը մեծ տոնախմբության պատճառով տանը չէին լինում, սկսում էին հարձակվել, ուստի՝ հատուկ այս առիթով մարդկանց մեջ պահպանվել է մի ասացվածք:

Արամ Խաչատրյանի ժառանգությունն ամբողջ աշխարհում հանրահռչակելու նպատակով 16 տարի շարունակ կոմպոզիտորի ծննդյան օրը` հունիսի 6-ին, Երևանում մեկնարկում է նրա անվան միջազգային երաժշտական մրցույթը, որին այս անգամ մասնակցում է 19 ջութակահար աշխարհի 13 երկրից՝ Թայվանից‚ Կորեայի Հանրապետությունից‚ Հոնկոնգից‚ Ռուսաստանից‚ Ֆրանսիայից‚ Լյուքսեմբուրգից‚ Կանադայից‚ Դանիայից‚ Շվեդիայից‚ Ճապոնիայից‚ Ավստրիայից‚ Հունաստանից‚ Հայաստանից: Կորոնավիրուսի տարածման պատճառով այս տարի մրցույթն անցկացվում է առցանց:

Հունիսի 6-ին գեղանկարիչ Հրայր Գրիգորյանի ծննդյան օրն է։

Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանն իր հանրահռչակման գործառույթն իրականացնելիս օգտվում է նորագույն տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հնարավորություններից, որոնք այսօր առավել արդիական են և մեծ պահանջարկ ունեն:

Նյու Յորքի «Մետրոպոլիտեն-օպերա» թատրոնը ստիպված որոշում է կայացրել չեղարկել իր աշնանային թատերաշրջանը, որը պետք է մեկնարկեր սեպտեմբերին։

Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը առավել վտանգված որմնանկարների ցանկ է կազմելու, որոնց պահպանության և վերականգնման համար կիրականացվեն համապատասխան միջոցառումներ:

Երեխաների իրավունքների պաշտպանության միջազգային օրվա առթիվ Հանրային հեռուստաընկերության ուղիղ եթերով հունիսի 1-ին Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի երաժիշտները պետք է ներկայացնեին Սերգեյ Պրոկոֆևի «Պետյան և Գայլը» սիմֆոնիկ հեքիաթը, իսկ ՀՀ ժողովրդական արտիստ Հրանտ Թոխատյանը պետք է պատմեր հեքիաթը: Սակայն նախաձեռնությունը չի իրականացվել:

Հայաստանում մեծ թափ են ստացել գրքերի անօրինական տարածումները՝ պատճենված՝ սկանավորված և PDF դարձրած, անգամ լուսանկարած էջերի տեսքով։

20-րդ դարասկզբին Արևմտյան Հայաստանում ապրած ու ստեղծագործած հայ հեղինակները, դարաշրջանի սկզբի խնդիրների մասին խոսելուց զատ, չէին կարող չխոսել նաև թուրքական վայրագությունների մասին։ Սիամանթոյի և Վարուժանի գրչով վեր հանվեց ժամանակաշրջանի գարշելի իրականությունը։ Նրանք գրեցին այն ամենի մասին, ինչ տեսան իրենց կողքին, իրենց աչքի առաջ։ Այս հեղինակների գրչով հավիտենական դրոշմ ստացավ 19-րդ դարավերջի ու 20-րդ դարասկզբի թուրքական արյունոտ ձեռքերով իրականացված ոճիրը։ Հայ հեղինակները հասցրեցին գրել մինչև 1915 թվականը տեղի ունեցած իրադարձությունների մասին, իսկ 1915-ից հետո այլևս չմնաց հանճարեղ մեկը, ով կկարողանար գրել այդ ամենի մասին։

Արտաշատի Ամո Խարազյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնը արտակարգ դրության ավարտից հետո «Թատրոնի օր համայնքում» ծրագրի շրջանակում նախատեսում է ներկայացումներով հանդես գալ համայնքներում՝ խաղալով ինչպես տարբեր մշակութային կառույցներում, այնպես էլ՝ բացօթյա տարածքներում:

Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի երաժիշտները, մայիսի 29-ից սկսած, կներկայանան «Ուրբաթօրյա Ֆիլհարմոնիկ» առցանց համերգաշարով:

Իսպանիայի բնակիչ Անդոնի Բաստորիկան, արդեն 10 տարի է՝ ավազից հիպերռեալիստական ​​քանդակներ է ստեղծում: Այս մասին հաղորդում է Bored Panda-ն:

Ֆրանսիացի հանրահայտ կոմպոզիտոր Ժյուլ Մասնեի «Մանոն» օպերան, որի հայաստանյան պրեմիերան տեղի է ունեցել 2018 թվականի հոկտեմբերի 7-ին, առցանց կցուցադրվի Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի «Ֆեյսբուք»-ի պաշտոնական էջում:

«Արտասովոր փոքր մարդ, վտիտ ու գունատ, խիտ ու խարտյաշ մազերով»․ ահա այսպես են ժամանակին նկարագրել աշխարհի բոլոր ժամանակների լավագույն կոմպոզիտորներից մեկին՝ Մոցարտին։ Իսկ նրա նախասիրությունները և՛ միմյանց նման էին, և՛ տարբեր։ Նա սիրում էր ընտանի կենդանիներին, սիրում էր պարել և երբեմն բիլիարդ խաղալ։ Առաջին հայացքից առօրյա թեթև կյանք վարող մարդը Մոցարտն էր, ում համար, թերևս, ծանր էին նրա ստեղծագործական ու աշխատանքային ժամերը։ Այս ծանր ու թեթև կյանքն ուներ նաև իր մութ ու սև կողմերը, որոնցից մեկի մասին ներկայացնելուց զատ՝ պետք է նաև նշենք, որ զարմանալիորեն Մոցարտի կյանքի այդ դրվագը փոքրիկ կապ ունի նաև մեզ հետ:

Գործարար­-բարեգործ, «նավթի արքա» Ալեքսանդր Մանթաշյանցի մասին պատմող «Կովկասի արքան» գիրքը թարգմանվել է հայերեն:

Խաչատրյանի անվան միջազգային մրցույթի պաշտոնական նվագախումբ Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը սկսել է հունիսի 6-15-ն առցանց անցկացվելիք մրցույթի երրորդ փուլի կատարման համար նախատեսված Արամ Խաչատրյանի Ջութակի կոնցերտի ձայնագրությունները։ Խաչատրյանական մրցույթն այս տարի տեղի է ունենալու ջութակ մասնագիտությամբ և հեռավար՝ տեխնոլոգիական մի շարք նորարարությունների, արհեստական բանականության հնարավորությունների օգտագործմամբ։ Մասնավորապես, մրցույթի եզրափակիչ՝ երրորդ փուլում ջութակահարները հեռավար կարգով հանդես են գալու նվագախմբի հետ` կատարելով Արամ Խաչատրյանի Ջութակի կոնցերտը։

Շառլ Ազնավուրի ծննդյան օրը՝ մայիսի 22-ին, մշտապես կազմակերպվել են համերգներ, ցուցահանդեսներ և այլ միջոցառումներ, որոնց շրջանակում մեծարել են Ազնավուրին՝ խոսելով նրա նվաճումների, վերելքների և բարեգործական նախաձեռնությունների մասին:

«2018-ի հեղափոխությունից անցել է ուղիղ ԵՐԿՈւ ՏԱՐԻ, 2019-ի ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆՅԱՆԻ մոտ խորհրդակցությունից` ԻՆԸ ԱՄԻՍ: «Հրանտ Մաթևոսյան» մշակութային կենտրոն թանգարանի կառույցը` որքանը որ առայժմ առկա է` կառուցվել է հեղափոխությամբ հեռացված իշխանության ֆինանսավորմամբ»,- օրեր առաջ Ֆեյսբուքի իր էջում գրել էր «Հրանտ Մաթևոսյան» հիմնադրամի տնօրեն, կինոռեժիսոր Դավիթ Մաթևոսյանը՝ անդրադառնալով «Հրանտ Մաթևոսյան» թանգարանի շինարարությունն ավարտին հասցնելու վերաբերյալ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հանձնարարականին:

Իտալացի մեծանուն կոմպոզիտոր Ջ. Վերդիի «Տրուբադուր» օպերային ներկայացման տեսաձայնագրությունը մայիսի 15-ին՝ ժամը 20:00-ին ցուցադրվելու է Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի «Ֆեյսբուք»-ի պաշտոնական էջում:

Դերասան, սցենարիստ Վարդան Պետրոսյանը «YouTube»-ի իր պաշտոնական ալիքում հրապարակել է «Պարոնայք 50-50» մենաներկայացումը՝ հինգ հատվածով:

Հայաստանի պետական ջազ­նվագախումբը «Sir Duke» ստեղծագործության կատարմամբ շնորհավորել է երգիչ, կոմպոզիտոր, դաշնակահար և թմբկահար Սթիվի Ուանդերի ծննդյան տոնը:

ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, Հայաստանի կոմպոզիտորների միության երկարամյա նախագահ Էդվարդ Միրզոյանի ծննդյան օրը՝ մայիսի 12-ին, Պատանի կոմպոզիտորների հանրապետական մրցույթ-փառատոնի տասը լավագույն մասնակցի ստեղծագործություններից պատրաստված տեսանյութը կցուցադրվի Հայաստանի կոմպոզիտորների միության, ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության և Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի «Ֆեյսբուք»-ի պաշտոնական էջերում:

Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը, որն այս օրերին շատ ակտիվ է վիրտուալ տիրույթում, մայիսի 12-ին առցանց կցուցադրի «Շոպենիանա» բալետային ներկայացումը:

Պատմությունը, որն Էմիլ Բրագինսկին ու Էլդար Ռյազանովը դրեցին «Կայարան երկուսի համար» ֆիլմի սցենարի հիմքում, իրականում տեղի է ունեցել։ Այդ երկուսը խորհրդային հայազգի հանրահայտ կոմպոզիտոր Միքայել Թարիվերդիևն ու նրա վերջին կինը՝ Վերա Կոլոսովան էին…

Առաջին անգամ բնագրից՝ գերմաներենից, հայերեն է թարգմանվել 20-րդ դարի ամենահայտնի և ընթերցվող հեղինակներից մեկի՝ Էրիխ Մարիա Ռեմարկի «Սև կոթողը» վեպը:

Գրող, գրականագետ, թարգմանիչ Ֆելիքս Բախչինյանը կարծում է, որ մեկուսացման մեջ գտնվելը նաև լավ կողմեր ունի:

Թուրքական «Hürriyet» թերթի կայքի սյունակագիր Բահար Չուհադարն անդրադարձել է պոլսահայ նշանավոր ֆեմինիստ գրող, թարգմանիչ, հրապարակախոս, գրականագետ Զաբել Եսայանի կենսագրության մոտիվներով Ստամբուլում բեմադրվող «Զաբել» ներկայացմանը։ 

Հետաքրքիր ու խելագար է արվեստի աշխարհը․․․ Տիեզերքի ու բնության հետ կապ ունեցող մարդիկ՝ արվեստագետները, իրենց կերտած ֆանտաստիկ աշխարհի հետ մեկտեղ՝ նաև հանդիսանում են բնության աշխարհի մասնիկները։ Երբեմն զարմանալի է թվում, թե ինչպե՞ս են կարողանում իրարից 100, 200, 500 տարի տարբերությամբ ծնված արվեստագետներն ունենալ  հոգու նույն մասնիկներից։ Մի շարք պայծառ մտածողներ նշել են, որ արվեստն այս ու մյուս աշխարհների միջև կապն է։ Միգուցե այդպես է, միգուցե՝ և ոչ, քանի որ այս պահին թե՛ ես, թե՛ ընթերցողը չի կարող պատասխանել այս հարցին։ Որովհետև մենք ապրում ենք։