Ո՞վ ա Հմայակ Հովհաննիսյանը: Ես հարցնում եմ` իսկ ո՞վ է Հմայակ Հովհաննիսյանը: Չեմ կարողանում հիշել, թե ում խոսքերն են դրանք, որ լուրջ ընդունեմ: Ես նման մարդ չեմ ճանաչում քաղաքականության մեջ:
Վաղը կարող են մեզ համար շատ ավելի վատ իրադարձություններ տեղի ունենալ` Ղարաբաղի հարցով և այլն: Ի՞նչ է, մենք պետք է նստենք և մեղադրե՞նք սրան-նրան: Եկեք տեսնենք, թե ո՞րն էր հիմնական պատճառը, որ մենք չկարողացանք դա կանխել:
Օգոստոսի 31-ին ՀՀ Ազգային անվտանգության խորհրդի նիստում նախագահ Սերժ Սարգսյանն առաջարկեց Ազգային ժողովի արտահերթ նիստ գումարել` Հունգարիայում հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին կացնահարած Ռամիլ Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելու որոշումը և դրան հետևած իրադարձությունները քննարկելու նպատակով:
Պետությունը դատապարտում է այն կացինը, որով հայ են սպանել, բայց պետությունը նույն կացինն է հենց Մարգարիտա Մուրադյանների համար, որոնք ավելի շատ են, քան կարող ենք պատկերացնել:
«Իր կաբինետում ահագին վիճեցինք: Ես էլ ասացի, որ կդիմեմ երկրի նախագահին: Հիմա հրամանը տվել ա, որ մեզ շենքից հանեն»:
Բոխին երկիր մոլորակի բնական պայմաններում հանդիպող հնագույն բույսերից մեկն է։ Ավելի քան մեկ միլիոն տարի առաջ այն աճել է Հարավային Ասիայում և հետզհետե տարածվել դեպի Եվրոպայի բարեխառն գոտիները։
Մեսրոպ Մովսեսյանի խոսքով, «Ա1+»-ի և «Արմնյուզի» քաղաքական հայացքները ոչ մի կերպ չեն համապատասխանում իրար. «Բայց դա չի համարվում թշնամություն և անհասկացողություն: Երկու կողմն էլ լավ հասկանում է, թե ինչ է նշանակում դիրքային պայքար: Շատերին դուր կգար, եթե ընթացքում մեր միջև «պատերազմ» սկսվեր, բայց նման բան չի լինելու»:
Այս շաբաթը մռայլ եղավ բոլոր այն մարդկանց համար, ովքեր հույս ունեին, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև երկարատև հակամարտությունը խաղաղ լուծում կստանա: Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը խորապես սադրիչ քայլ արեց` ներում շնորհելով Հունգարիայում հայ սպայի սպանության համար դատապարտված և հայրենիք վերադարձած ադրբեջանցի զինծառայող Ռամիլ Սաֆարովին:
Կրկին գործի է դրվել յուրայիններին ամեն գնով աջակցող պետական-իշխանական ապարատի ողջ զինանոցը։ Թանձրացող թշնամանքի և անհանդուրժողականության մթնոլորտը, շիկացող կրքերը, ահաբեկումներն ու ճնշումները ի չիք են դարձնում քաղաքակիրթ ընտրությունների անցկացման հնարավորությունը։
Չեմ ցանկանում անդրադառնալ այն հարցին, թե Հայաստանի ղեկավարությունը ինչու չկարողացավ կանխել Սաֆարովի արտահանձնումը։ Բազմաթիվ այլ վերլուծություններ դրա մասին գրվել են և դեռ կգրվեն։ Վերջին տարիներին Հայաստանում առկա հետընթացը չէր կարող չանդրադառնալ նաև ԱԳՆ անբավարար աշխատանքի վրա, որը մինչ այդ էլ պարբերաբար ստիպված էր լինում երկրի քաղաքացիներին բացատրություն տալ Ադրբեջանի դիվանագիտական այս կամ այն ձեռքբերման, ՄԱԿ-ում անցկացված տարբեր ադրբեջանամետ բանաձևերի կապակցությամբ։
«Ֆրանսիան, ինչպես և Մինսկի խմբի մյուս համանախագահ երկրները, կարծում է, որ այս որոշումը կարող է լրջորեն վնասել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության բանակցային ջանքերին եւ կողմերի միջև վաստահության մթնոլորտի ստեղծմանը»,- նշված է հայտարարության մեջ:
Տեսնելով, որ հերթափոխի ժամը մոտենում է, իսկ Նազարյանն ուշանում է, նրա օգնականը՝ ավագ սերժանտ Արտակ Հովհաննիսյանը Մանուկյանին տեղեկացրել է այդ մասին: Ժամը 21-ին մոտ Նազարյանը վերադարձել է հենակետ: Դա նրան տրված վերջնաժամկետն էր…
ավելի ճիշտ կլիներ, եթե ԱԺ արտահերթ նիստն անցկացվեր ոչ թե բաց, այլ փակ ռեժիմով, և դրանում քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչները` իսկապես վեր կանգնելով կուսակցական շահերից, ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու կոնկրետ քայլեր առաջարկեին, արտաքին քաղաքական զարգացումներում, մասնավորապես` ղարաբաղյան խնդրի հետ կապված, այս հարցը շահեկան դիրքերից ներկայացնելու «ներքին դերաբաշխում» կատարեին:
Չի բացառվում, որ «Ժառանգություն» կուսակցությունը ԱԺ արտահերթ նիստում հանդես գա իր օրենսդրական նախաձեռնությամբ՝ կապված հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին կացնահարած Ռամիլ Սաֆարովին Ադրբեջանին հանձնելու Հունգարիայի որոշման վերաբերյալ: Այս մասին 168.am-ին ասաց «Ժառանգություն» կուսակցության վարչության անդամ Ստյոպա Սաֆարյանը:
Հայաստանը ակնկալում է, որ այս անգամ Եվրոպայի խորհուրդը օպերատիվ և համարժեք կերպով կարձագանքի այդ անընդունելի իրադարձություններին, որոնք ոտնահարում են արդարության, մարդու իրավունքների, մարդկային արժանապատվության հանդեպ հարգանքը և մարտահրավեր են նետում Եվրոպայի խորհրդի արժեհամակարգի և պարտավորությունների բուն էությանը:
«Այն դեպքում, երբ Քոչարյանն անձամբ որևէ բան չի հայտնել, ես չէի ցանկանա որևէ մեկնաբանություն տալ: Եթե Քոչարյանն ինքն ասած լիներ, որ ուզում է վերադառնալ, ուզում է թեկնածու լինել, նոր կարելի էր կարծիք հայտնել, բայց նման հայտարարություն դեռևս չկա»: Իսկ հարցին` շարունակո՞ւմ է հանդիպել Ռոբերտ Քոչարյանին, պատասխանել է. «Այո, երբ առիթ լինում է, հանդիպում եմ»:
«Հետաքրքիր է` եթե հայ սպային ռուսը սպաներ` ի՞նչ էինք ասելու: Երևի էլի ասելու էինք` ՆԱՏՕ-ի դեմ չէր, այլ` թուրքերն էին սովորեցրել, ու հայի դեմ էր: Սա բացահայտ դեբիլի պահվածք է: Այսինքն`մի ողջ ժողովուրդ ադեկվատ չի տեղի ունեցող դեպքերի նկատմամբ: Բայց դեբիլներին դաշնակից չեն ընտրում, միայն խղճում են»
Այստեղ հստակ քաղաքականություն կա՝ ներադրբեջանական ոգևորության ալիքը բարձրացնելու: Սա, փաստորեն, պարտված կողմի հաշվարկ է, որ, երբ Արցախյան ճակատի ուղղությամբ ոչինչ կհաջողի իրականացնել, երբ հրադադարի խախտումները որևէ արդյունքի չեն հանգում, երբ դիվերսիոն գործողությունները չեզոքացվում են, երբ հայկական սահմանի վրա կատարված ոտնձգությունները կստանան համարժեք պատասխան, պետք է Արցախի սահմաններից շատ հեռու մի գործողություն իրականացնել, որը կսփոփի բարոյալքված հոգիները:
Հաճախ կաթնախառնուրդ արտադրող ընկերությունները, գովազդելով իրենց արտադրանքը, ասում են, որ այն բարձրացնում է երեխայի իմունիտետը, նպաստում երեխայի մտավոր զարգացմանը, լավացնում տեսողությունը. «Այդ բոլորը սուտ է, չկա նման բան: Երեխայի համար ամենալավ սնունդը կրծքի կաթն է, որը և´ իմունիտետն է բարձրացնում, և´ լավ են աճում երեխաները, և´ ավելի ուշ-ուշ են հիվանդանում՝ ոչ միայն այն տարիքում, երբ կերակրվում են կրծքի կաթով, այլև հետագայում»:
«Ես էլ չգիտեմ` ի՞նչ ասեմ և ո՞նց բացատրեմ, որ աշխատանքներն ընթանում են: Նախորդ ահազանգից հետո մեզ օգնող կազմակերպությունները նեղացել էին, ասում էին, թե իրենց աջակցությունը չենք գնահատում: Գնացել խնդրել-աղաչել եմ, որ նորից մեզ օգնեն: Եթե դու լավություն ես անում, ու մարդիկ դա չեն գնահատում, էլ ի՞նչ կարող ես անել»:
Սաֆարովի գործում Ռուսաստանի ուղղակի կամ անուղղակի մասնակցության մասին կարծիքը գնալով կարծես հաստատվում է: Համենայնդեպս, Ռուսաստանի իշխանություններն իրենց գործողություններով (լայն իմաստով` անգործությամբ) ցույց են տալիս, որ ստեղծված իրավիճակում շատ որոշակի նպատակներ են հետապնդում:
ՀՀ դատախազության աշխատակիցներին ետ կանչելու մտադրության մասին ՀՀ գլխավոր դատախազն այսօր գրավոր ուղերձ է հղել Հայաստանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ջոն Հեֆերնեին՝ նկատի ունենալով, որ նշված ծրագրի իրականացումը ֆինանսավորվում էր ԱՄՆ կառավարության կողմից:
Բակո Սահակյանն այս հրեշավոր քայլը համարել է մեծ հարված բանակցային գործընթացին և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների միջնորդական առաքելությանը: Նախագահն ընդգծել է, որ հակառակորդի կողմից ձեռնարկվող նման գործողությունները, նրա չդադարող ագրեսիվ պահվածքը չեն կարող և չեն մնա անպատասխան:
Համանախագահները երկու արտգործնախարարներին մեկ անգամ ևս հայտնել են, որ ինչպես Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներն են հայտարարել հունիսի 19-ին Լոս Կաբոսում, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորումն այլընտրանք չունի։
«Կա՞ աշխարհում մի ազգ, մի ժողովուրդ, թեկուզ վայրենի կամ կիսավայրենի, որ քնած մարդուն կացնահարողին հռչակի ազգային հերոս, որի անունով կոչեն փողոցներ ու դպրոցներ: Պարզվում է, որ կա: Դա մեր հարևան ոչխարանուն քոչվորներն են, որոնք այսօր իրենց հորջորջում են ադրբեջանցիներ»:
Իհարկե, պատերազմի վերսկսման, դրան պատրաստ լինելու հրապարակային կոչերը կարևոր են և՛ Ադրբեջանին, և՛ միջազգային հանրությանը ցույց տալու համար, որ Հայաստանը` որպես պետություն, պատրաստ է պաշտպանել սեփական արժանապատվությունը: Սակայն դրանք պետք է «մարտավարական նպատակներից» այն կողմ չանցնեն, քանի որ հայկական կողմից պատերազմի վերսկսման մասին հայտարարությունների շարունակությունը կարող է ստվերել այն հնարավոր օգուտները, որոնք առաջացել են Սաֆարովի գործի արդյունքում:
Ռուսաստանի արտգործնախարարությունը քիչ առաջ վերջապես արձագանքել է Ռամիլ Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելու և այնտեղ նրան ազատություն շնորհելու փաստին: ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Լուկաշևիչի անունից տարածված հաղորդագրության մեջ, մասնավորապես, նշվում է, որ Ռուսաստանը խորապես մտահոգ է Սաֆարովին արդարացնելու և ազատելու որոշմամբ, ինչպես նաև՝ նրան արտահանձնելու Հունգարիայի որոշմամբ:
Գյումրիի «Հրաշքների աշխարհ» մանկական խաղասրահի դիմաց քաղաքապետ Վարդան Ղուկասյանի որդու` Սպարտակ Ղուկասյանի և մյուսների կողմից խուլիգանություն կատարելու դեպքի առթիվ հարուցված քրեական գործով կալանավորվել է մինչ այդ ձերբակալված Պատվական Մադոյանը:
«Հիմա, այս պահին, մենք ի՞նչ ասենք: Կարծում եմ` խնդիրը, նաև հարցը երբ կմոտենա տրամաբանական ավարտին` կհասկանան, որ այս հարցը լուծվել է կամ չի լուծվել, մենք կունենանք մեր համապատասխան վերաբերմունքը հանցագործի հետ, մեր վերաբերմունքն այն երկրների, պետությունների հետ, թե ով ինչ վերաբերմունք է դրսևորել»:
Այս ընտրությունների Ռոբերտ Քոչարյանի համար այն իրավիճակն է, որը նա կարող է դիտել որպես կուլմինացիոն հնարավորություն` վերադառնալու որպես ակտիվ քաղաքական դերակատար:
