«Ձեզ համար ընդունելի է, որ Նիկոլ Փաշինյանը մնա իշխանությա՞ն, թե՞ Սերժ Սարգսյանն իր թիմով վերադառնա»,- այսօր լրագրողների հետ զրույցում նման հարց տրվեց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին:
Քաղաքականությունը, ի թիվս բազմաթիվ գործոնների, առաջին հերթին կառուցվում է մտքի ու զգացմունքների վրա։ Քաղաքական մտքի շնորհիվ ծնվում են քաղաքական գաղափարները, դրանց հիման վրա՝ ծրագրերը, իսկ զգացմունքները նորմալ պայմաններում ծառայեցվում են այդ ծրագրերի հանրայնացման, հասարակության լայն շրջանակներին հասանելի դարձնելու համար։
«Ասում են՝ քաղաքականությամբ չենք զբաղվում, բայց մասնակցում են այն միջոցառումներին, որոնք կազմակերպում է քաղաքական իշխանությունը: Այսօր մշակույթի ոլորտը ֆինանսավորվում է շատ բրգաձև՝ կա որոշում կայացնող մարմինը՝ կառավարությունը, որտեղից արդեն՝ մարզպետարաններով, քաղաքապետարաններով և այլն, բաշխվում են ֆինանսական միջոցները, այնտեղից հրահանգավորվում են հովանավորները, այսինքն՝ մշակութային կոչվող կյանքը, որ իբրև թե ակտիվ է, ակտիվ է ոչ թե բնականորեն, այլ՝ քաղաքական որոշման արդյունքում: Այնպես որ, այն մարդիկ, որոնք գնում և երգում են, իրենց պատկերացմամբ, ապաքաղաքական միջոցառման ժամանակ, իրենք մասնակցում են քաղաքական որոշման արդյունք հանդիսացող միջոցառման»:
Սպասում եմ հին հայկական քաղաքական աշուն. Փաշինյան
Արթուր Աթանեսյանի խոսքով՝ իշխանության ոլորտում անհատապաշտություն դրսևորելը պետք է արգելված լինի Հայաստանում. «Համակարգը պետք է ունենա դա թույլ չտալու մեխանիզմ, օրինակ՝ համեստության մշակույթ սերմանելով և պահանջելով այն գործիչներից, ովքեր իշխանություն են ստանձնում, մասնավորապես՝ զրկելով իրենց, օրինակ՝ ծառայողական մեքենաներից: Դա մեթոդ է՝ պայքարելու անհատապաշտության դեմ՝ իշխանության ոլորտում: Կոլեկտիվիզմը շատ կարևոր է նաև ընդդիմության մտածողության համար»:
«Հետ-առաջ՝ էլի պատերազմ լինելու է, խաղաղություն չի լինելու։ Էդ գյուղերը, որ տվեցին իրեն, էլի է պահանջելու, ու քանի որ նա եկել է մեր տերիտորիան՝ մեզ պիտի խփի։ Այս ղեկավարությունը ճիշտ չի. Հեն ա, թող Հայաստանը տան՝ պրծնեն»։
Այս պայմաններում պատահական չէ, որ Հայաստանում ամենաբարձր հակավարկանիշն ունի քաղաքականությունը՝ որպես երկրում առկա խնդիրների լուծման, իշխանափոխության, մնացած բոլոր հարցերի կարգավորման ճանապարհ։ «Եթե հաջորդ կիրակի լինեն Խորհրդարանական ընտրություններ, ո՞ր կուսակցությանը կամ կուսակցությունների դաշինքին կտաք Ձեր ձայնը» հարցին հարցվածների 70.7 տոկոսը տարբեր ձևակերպումներով (Ոչ մեկին,
Հարավային Կովկասում և դրա շուրջ «եռացող» աշխարհաքաղաքական իրադարձությունների ֆոնին ՀՀ իշխանությունները չեն դադարում Թուրքիայի իշխանություններին ընդառաջ քայլեր կատարել։
Ընդամենը վերջերս պաշտոնը լքած, Նիկոլ Փաշինյանի Հատուկ հանձնարարություններով դեսպան, «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության նախագահ Էդմոն Մարուքյանը հունիսի 2-ին տեսաուղերձ է տեղադրել իր յութուբյան էջում, որով նա ՀՀ երկրորդ և երրորդ նախագահներին առաջարկում է իրենց հետ ասոցացվող անձանց հետ միասին լքել քաղաքական դաշտը, քանի որ փաստացի հենց իրենք են գործող անարդյունավետ իշխանության հակահերոս հենարանը։
Վրաստանում օտարերկրյա գործակալների օրինագծի դեմ բազմամարդ հանրահավաքների ֆոնին Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն պաշտոնական այցով Թուրքիայում էր։ Ուշագրավն այն է, որ Վրաստանի ներքին խժդժությունների, ինչպես նաև Արևմուտք-Վրաստան տարաձայնությունների ֆոնին Թուրքիայի նախագահն իր աջակցությունն է հայտնել Վրաստանին։
«Հայաստանում իրավիճակը համակարգված թեժանում է։ Բագրատ սրբազանը, ով իր համախոհների հետ եկել էր Երևան, տպավորիչ հանրահավաք անցկացրեց հրապարակում, որտեղ դիմեց հավաքվածներին՝ պահանջելով Նիկոլ Փաշինյանի անհապաղ հրաժարականը»,- գրում է ադրբեջանական «Մինվալ»-ը՝ շարունակելով, որ Փաշինյանն, անկասկած, դիմակայեց ցուցարարների առաջին «հարձակմանը», բայց ինչպե՞ս կզարգանան իրադարձությունները…
«Հերթական մանիպուլյացիան է։ 1994 թվականի շփման գիծը միջազգայնորեն ճանաչված գիծ է»,- ՀՀ առաջին ՄԻՊ, իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը 168.am-ի հետ զրույցում այսպես է արձագանքում իշխանությունների կողմից Ալմա Աթայի հռչակագրին հղում տալու քաղաքականությանը և, մասնավորապես, այս առնչությամբ ԱԺ փոխնախագահ, ՔՊ-ական Ռուբեն Ռուբինյանի հայտարարություններին։
«Այս ամենում որևէ ճիշտ բան չկա. բացարձակ ստեր են և չեն արտացոլում իրականությունը։ Ալմա Աթայի հռչակագիրը չի կարող նման կերպ մեկնաբանվել։ Այդ հռչակագրով սովետական սահմանները չեն ճանաչվել. ճանաչվել են սահմանները, որոնցով երկրները ստորագրել են այդ հռչակագիրը։ Հայաստանն էլ ստորագրել է Արցախի հարցը բացառող հայտարարությամբ, իսկ Ադրբեջանը միացել է հռչակագրին 1993 թվականին։ Բացի այդ, Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման, սահմանագծման համար որևէ շրջանակային պայմաններ չի ստեղծում. դա ուղղակի սուտ է»։
«Բազմավեկտորությունը Ղազախստանն ամրապնդում է, որոշակիորեն փոխելով վերջին տարիների իր արտաքին քաղաքականությունը՝ հաշվի առնելով աշխարհում ստեղծված աշխարհաքաղաքական նոր իրավիճակը, խորացվում են հարաբերությունները միջինասիական երկրների ու Թուրքիայի, Ադրբեջանի, Չինաստանի հետ»,- ասաց նա։
«ԱՄՆ-ը չի կարող երաշխավորել ՀՀ անվտանգությունը»,- այս մասին գրում են ամերիկյան հեղինակավոր «Ռենդ» վերլուծական կենտրոնի քաղաքական վերլուծաբաններ Ջո Հաբերմանն ու Փոլ Քորմարին՝ «ԱՄՆ-ը չի կարող երաշխավորել Հայաստանի անվտանգությունը՝ չնայած Ադրբեջանի սպառնալիքներին, բայց կարող է օգնել» վերտառությամբ հոդվածում։
«Սա, իհարկե, դուր չի գալիս Ռուսաստանին, որի համար ՌԴ-ն պատրաստ է գործի դնել իրեն հասանելի միջոցները։ Հենց դա է պատճառը, որ ռուսական սպառնալիքներին արձագանքում է Պետդեպը, քանի որ սա դարձել է միջազգային հարաբերությունների համար կարևոր հարց։ Ինչո՞ւ է սա այդքան կարևոր, քանի որ Հարավային Կովկասում ՌԴ-ն իր ազդեցությունը պահպանել է Հայաստանի, ինչպես նաև չլուծված հակամարտությունների միջոցով, ուստի Արևմուտքը հենց այս փուլում ցանկանում է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը համաձայնության գան և ՌԴ ռազմական ներկայության հարցը, որպես անվտանգության երաշխավոր, այլևս անհրաժեշտ չլինի։
ԱՄՆ-ը մտադիր չէ փոխել իր միջուկային քաղաքականությունը միջուկային զենքի կիրառման վերաբերյալ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հայտարարության ֆոնին։ Այս մասին, ըստ ռուսական РБК-ի՝ ճեպազրույցում հայտարարել է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի մամուլի ծառայության ղեկավար Մեթյու Միլլերը։
Քաղաքականությունն ու արվեստը շատ արվեստագետներ փորձում են տարանջատել, բայց 37-ամյա նկարիչ Հայկ Ղազարյանն իր արվեստում միավորում է այս երկու բևեռները՝ վստահեցմամբ, որ քաղաքական արվեստն ազդեցիկ է և կարող է երկխոսել մարդու հետ, մարտահրավեր նետել գերիշխող նորմերին, կանխատեսել իրողությունների ընթացքը:
Ամենավերջինն ու ինտեգրալը՝ Նիկոլ Փաշինյանի ինքնագոհ հայտարարությունն է այն մասին, թե ինչպես է Հայաստանի իշխանությունը հերոսաբար, առանց վրանային քաղաք կառուցելու կարողացել ընդունել 100 հազարից ավելի արցախահայերի։ Կարո՞ղ է արդյոք բարոյականության հետ որևէ աղերս ունենալ պարագան, երբ մեկը, ում մեղքով 100 հազարից ավելի մարդ զրկվել է հայրենիքից ու ենթարկվել էթնիկ զտման, հպարտանում է, որ այդ նույն մարդկանց ընդունել է առանց վրանների։ Եվ նա դա ասում է այդ մարդկանցից շնորհակալություն սպասողի ու անգամ նեղացածի տոնով։
Ամոթ էլ է ասել, թե ովքեր են այսօր Միքայել Նալբանդյանի, Րաֆֆու, Հովհաննես Թումանյանի, Վահան Տերյանի, Եղիշե Չարենցի, Ակսել Բակունցի, Հրանտ Մաթևոսյանի, Պարույր Սևակի, Սիլվա Կապուտիկյանի և մյուս տաղանդավոր գրողների գործի շարունակողները, Էդվարդ Միլիտոնյանն ու Հակոբ Մովսե՞սը․․․ Չի բացառվում, որ անտաղանդ բանաստեղծ Միքայել Նալբանդյանի հեղինակած հայոց օրհներգի տեքստի փոփոխությունը վարչապետ կոչեցյալը հանձնարարի հանճարեղ բանաստեղծներ Էդվարդ Միլիտոնյանին կամ Հակոբ Մովսեսին։
«Ֆրիդրիխ Էբերտ Հիմնադրամ Հայաստան» կազմակերպությունը հրապարակել է բավական խորքային հետազոտություն՝ «(ԱՆ)ԿԱԽՈՒԹՅԱՆ ՍԵՐՈՒՆԴ, ՀԱՅԱՍՏԱՆ» խորագրով։ Ուսումնասիրության նպատակն է վեր հանել՝ որո՞նք են Հայաստանի երիտասարդության մտահոգությունները, ձգտումներն ու արժեքները 2018 թվականի թավշյա հեղափոխությունից, 2020 թվականի Արցախյան 44-օրյա պատերազմից և Covid-19 համաճարակից հետո։ Հետազոտությունը բավական բազմաշերտ է և կարող է հետաքրքիր լինել ամենատարբեր դիտանկյուններից երիտասարդության ներկայիս խնդիրներն ու […]
Երևանի ավագանու սեպտեմբերի 17-ի ընտրություններում իրականում արձանագրվեցին ոչ թե արդյունքներ, այլ հակաարդյունք։ Խոսքը ոչ միայն, իսկ ավելի ճիշտ, ոչ այնքան՝ ստացված տոկոսների հասցեատերերի անուններն ու ազգանուններն են, քաղաքական բովանդակությունն ու հայհոյախոսությունը, որքան ընտրություններին մասնակցության աննախադեպ ցածր ցուցանիշը՝ 28.5 տոկոս։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պետական կառավարման մասնագետ, տնտեսագետ Հովհաննես Ավետիսյանն է։
«Ինձ համար ատելի են այն եկեղեցականները, որոնք զբաղվում են քաղաքականությամբ, որոնք կարող են գալ ԱԺ, ամբիոնից քաղաքական ելույթներ ունենալ, որովհետև ես չեմ գնում եկեղեցի և միտինգներ չեմ անում և այստեղ նույնպես շարժվում եմ ազատության սկզբունքով»,- հարկատուների հաշվին՝ պետբյուջեից ֆինանսավորվող Հանրային հեռուստաընկերության՝ Հ1-ի եթերում հնչեցրած այս հայտարարությունների հեղինակը, ոչ ավել, ոչ պակաս, Հայաստանի ԱԺ նախագահի պաշտոնը […]
Հայկական քաղաքականության բովանդակությունը դատարկ է գրեթե այնքան, որքան բովանդակազերծ է պետությունն ու պետականությունը։ Ճիշտ է նաև հակառակը։ Իսկ դա վկայում է երկուսի միջև առկա դիալեկտիկական կապի մասին։ Չի կարող լինել նորմալ, բովանդակ պետություն ու պետականություն՝ առանց գաղափարական, մրցունակ, մտքահեն քաղաքական համակարգի, և հակառակը՝ չի կարող կենսունակ քաղաքական համակարգ գործել՝ առանց կայացած, դիմադրողունակ պետականության։
Քաղաքական մեկնաբան Լիլիթ Թումանյանը համաձայն չէ այն դիտարկումների հետ, թե հանրային տրամադրություններն անկումային են, մարդիկ անտարբեր են:
«Ցանկացած երկրի անվտանգություն որոշում է այդ պահին երկրի իշխանությունը: Որևէ ընդդիմություն, խմբակ անկարող է որոշել և որևէ գործողություն ձեռնարկել՝ բարելավելու կամ ոչ բարելավելու երկրի անվտանգությունը:
168.am-ի հարցին՝ արդյո՞ք հանրության հաշտեցման ապաքաղաքական օրակարգով, քաղաքական գործիքակազմի բացակայությամբ հնարավոր կլինի հասնել իշխանափոխության, նա պատասխանեց. «Իշխանափոխությունը նպատակ չէ` միջոց է, որով պետք է հնարավոր լինի լուծել շատ ավելի կարևոր խնդիր:
«Նման դեպքերում ուրիշներին մեղադրելով, թաքնվելով և ամենաարդարը ձևանալով՝ հաշտության չենք հասնի երբեք։ Հաշտություն ասելով, սակայն, պետք է հիշենք, որ դա չի ենթադրում, որ պետք է ոչ ասել արդարադատությանը. հաշտությունն առաջին հերթին արդարադատություն է ենթադրում. սա չափազանց մեծ կարևորություն ունեցող հանգամանք է»,- ասաց Բագրատ Սրբազանը՝ ընդգծելով՝ աղետի մեջ հայտնված մեր երկրում ցավալիորեն որևէ համակարգ ըստ նպատակի չի գործում և, առհասարակ, մեր երկիրը նպատակ չունի՝ ապրում ենք անորոշության մեջ։
Օտարերկրյա ներդրում՝ չի նշանակում, որ տեղացի ներդրողին պետք է անտեսեն, և այստեղ մենք խոսում ենք երկու առումներով։ Առաջինը՝ գործարար միջավայրն ընդհանրապես պետք է բիզնեսի համար նպաստավոր լինի՝ եթե դինամիկայի մեջ ենք վերցնում։ Երկրորդը՝ այդ գործարար միջավայրն ավելի նպաստավոր պետք է լինի քեզ համար, քան տարածաշրջանային այլ երկրներում, որոնք պոտենցիալ մրցակիցներ կարող են դիտվել ներդրողի համար։ Խնդիրն այն է, որ Հայաստանի նման երկրները չեն կարող բարձր տեմպերով, կայուն զարգանալ առանց արտաքին ներդրումների։
