Մարտի 13-ին Բաքվում կայացած «դատավարության» ժամանակ, ինչպես կարելի էր նկատել ադրբեջանական քարոզչամեքենայի փոխանցած տեղեկությունից, Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանը ՊԲ-ՀՀ ԶՈՒ գործակցության կամ ներքին հարաբերություններին վերաբերող հարցերի ժամանակ մատնանշել էր ՊԲ նախկին հրամանատար Լևոն Մնացականյանին՝ ասելով, թե հրամանների կատարման կարգի մասին ավելի լավ կարող է նա խոսել:
«Առնվազն Եվրամիության մի շարք դերակատարներ աջակցում են Փաշինյանին։ Այդ աջակցությունը գնալով թուլանում է, բայց խնդիրն այն է՝ այդ ընթացքում Հայաստանից ի՞նչ կմնա։ Ակնհայտ է, որ երկու տարուց Մակրոնն այլևս իշխանության չի լինի, քանի որ առաջադրվելու իրավունք չունի։ Եվրոպայում կարող են գալ պահպանողական, Թրամփի կողմնակից ուժեր։ Թե ինչ կլինի Ուկրաինայում, դեռևս պարզ չէ։ Բայց ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանն այլևս չունի այն աջակցությունը, որն ուներ անգամ վեց ամիս առաջ»,- ամփոփեց Էդուարդ Շարմազանովը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պրոդյուսեր, ռեժիսոր, հանրային գործիչ, գործարար, Գյումրիի քաղաքապետի թեկնածու Ռուբեն Մխիթարյանն է (քվեաթերթիկներից 9-րդը):
Մարտի 14-ին, ինչպես տեղեկացրել էինք, Բաքվում շարունակվել է Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության «դատավարությունը», որի ժամանակ հարցերին պատասխանել են Արցախի նախկին նախագահներ Բակո Սահակյանը, Արայիկ Հարությունյանը:
Գաղտնիք չէ, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունը՝ ի դեմս Իլհամ Ալիևի, ցանկանում է Բաքվում տեսնել ՀՀ նախկին նախագահներին, մասնավորապես` Ռոբերտ Քոչարյանին և Սերժ Սարգսյանին, ինչո՞ւ չէ՝ նաև ղարաբաղյան շարժման ակտիվ մասնակիցներին: Եվ շինծու մեղադրանքներով Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության «դատավարության» միջոցով ալիևյան տրամաբանությամբ փորձ է արվում լեգիտիմ հիմքեր ստեղծել նշված նպատակի իրականացման համար, ընդ որում՝ Արցախի նախկին նախագահների միջոցով, այլ հարց է՝ որքանո՞վ է դա հաջողվում կամ հաջողվելու Ադրբեջանին:
«Ով որ պետք է սթափվեր, սթափվել է վաղուց, ով հասկանում էր, վաղուց արդեն հասկացել է․ ամեն ինչ արդեն այնքան պարզ ու անթաքույց է դարձել, որ եթե առաջ կային խմբեր ու մարդիկ, որոնք իլյուզիաներ ունեին Փաշինյանի կառավարման հետ կապված, վաղուց այդ իլյուզիաներն ի չիք են դարձել։ Ավելին՝ ակնհայտ է, որ իր ձեռնարկած ողջ գործընթացը՝ միակողմանի զիջումներով խաղաղություն կառուցելու ամբողջ քաղաքականությունը, ձախողված է։
Մարտի 6-ին Բաքվի դատարանում Արցախի ՊԲ հրամանատարի նախկին տեղակալ, գեներալ-մայոր Դավիթ Մանուկյանն է արդեն ցուցմունք տվել։
«Դուք տեսել եք մի երկրի ղեկավարություն, որն իր քաղաքացուն նավոդկա ուղարկի, ասի՝ ինքնասպան եղիր։ Ռուբեն Վարդանյանը ենթարկվել է դաժանագույն խոշտանգումների. խոշտանգման մի ձև կա՝ պողպատ են հագցնում ճակատին և ուղեղը սկսում լլկել։ Սա Ժնևյան և խոշտանգումների մասին բոլոր կոնվենցիաներով խոշտանգում է, հանցագործություն, իսկ ի՞նչ է անում ՀՀ իշխանությունը՝ Անդրանիկ Քոչարյանի, Սասուն Միքայելյանի և Ալեն Սիմոնյանի բերանով այդ մարդկանց կոչ է անում՝ ինքնաոչնչացեք»,- ասաց Զոհրաբյանը։
«Մենք բոլոր այդ կառույցներին դիմել ենք և հստակ պահանջներ ունենք՝ այցելություն Բաքվի բանտում գտնվող հայ պատանդներին, պայման պահմաններին ծանոթանալը, նրանց հոգեբանական, ֆիզիկական վերլուծությունը։ Իհարկե, նաև շարունակական աշխատանք ենք տանում անհապաղ ազատ արձակման ուղղությամբ։ Շատ դրական էր ՄԱԿ-ի գլխավոր հանձնակատարի ելույթը և դրա շրջանակներում արձանագրումը, որ հայերի կալանավորումն Ադրբեջանում ապօրինի է, որին էլ հաջորդեց ազատ արձակման ուղերձը, և այդ ուղղությամբ աշխատանքները պետք է շարունակվեն, որպեսզի Ադրբեջանը հետևի այս ուղերձներին, կոչերին»,- ընդգծեց Սիրանուշ Սահակյանը։
«Նախ Արցախը չպետք է ճանաչվեր Ադրբեջանի մաս․ երբ Արցախը ճանաչում ես Ադրբեջանի մաս, այդ մարդիկ դառնում են հանցագործ։ Հասկացաք, չէ՞, ինչ պետք է անի իշխանությունը, առնվազն պետք է հետ վերցնի իր այդ խոսքերը, ամո՛թ է»։
Բաքվի դատարանում Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանի` «Գյանջայի դեպքերին» առնչվող ցուցմունքների մասին ադրբեջանական հրապարակումներից հետո Նիկոլ Փաշինյանը սկսեց մտահոգվել, այսօր կարծես ՀՀ իշխանություններն ուշացումով սկսել են հասկանալ, որ Բաքվի դատավարությունը ոչ թե այնտեղ պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության դեմ է, այլ Հայաստանի Հանրապետության, և, որ կեղծ մեղադրանքներով «դատավարությունն» Ադրբեջանը նաև օգտագործելու է բանակցություններում Հայաստանի վրա ճնշումներ գործադրելու համար: Այլ հարց է, որ ՀՀ իշխանությունները պետք է գործուն քայլեր անեն, ինչի մասին խոսում են իրավապաշտպանները, նախկին պաշտոնյաները:
Ներընդդիմադիր լարվածությունը դիտարկելով որպես «իմաստների պայքար»՝ օրերս մի առանձին հոդվածով էի անդրադարձել այդ հարցին՝ ջանալով անխուսափելի դարձած քննարկումները պահել բովանդակային և պարկեշտ դաշտում։
«Աչքիս առաջ էր, որ այդպես է լինելու, ինչն այսօր տեսնում ենք, այդ խայտառակ դատավարությունը: Իրենք այնտեղ չպիտի հայտնվեին, ՀՀ-ն ամեն ինչ պիտի աներ գոնե այնտեղից հանելու համար վերջին օրերին, եթե պետք է՝ ուղղաթիռ ուղարկեր, պայմանավորվեր ռուս խաղաղապահ ուժերի հետ: Ես փորձում էի այդ հարցն առանց այս իշխանությունների լուծել»,- մանրամասնեց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
«Շրջափակման ժամանակ ես մշտական կապի մեջ եմ եղել Արկադի Ղուկասյանի և Բակո Սահակյանի հետ: Գրեթե ամեն օր էին խոսում, իսկ վերջին մեկ շաբաթվա ընթացքում՝ օրը մի քանի անգամ: Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականի հարցը ինքը՝ Արայիկ Հարությունյանն սկսել է քննարկել մոտ երեք ամիս՝ մինչև Ղարաբաղի անկումը: Այն, ինչ կատարվեց վերջին շաբաթում, դա երրորդ փորձն էր հրաժարականի՝ Արայիկ Հարությունյանի կողմից»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը:
Ալիևն իր քարոզչական օգուտներն է փորձում քաղել նողկալի այդ դատական ֆարսից, Փաշինյանը և նրա կինը՝ իրենց անձնական խնդիրներն են լուծում՝ օգտվելով Բաքվում գտնվողների վիճակից:
Ռուբեն Վարդանյանին, Բակո Սահակյանին ինչի՞ են դատում, որ իրենց տո՞ւնն են պաշտպանել. Մինսկի խումբ, ձեն հանիր. Հրանտ Բագրատյան
Այսօր Բաքվում կմեկնարկի արդեն մեկ տարուց ավելի ադրբեջանական բանտերում ապօրինի պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարների գործով դատական նիստը։
«Արևմուտքի համար հստակ է՝ ընտրություններին պարտվում ես, ասում ես՝ կեղծ են ընտրությունները, մի քանի հնարավոր դեպքեր ես ցույց տալիս, որոնք ապացուցողական կարող են լինել հասարակության համար, ու արդեն դրանից հետո սկսում ես զարգացնել: Միանշանակ այնտեղ գտնվելու է սրիկա մի ոստիկան, որը քացով խփելու է անպաշտպան ցուցարարին, ինչը Վրաստանում է կատարվում, և դա է ամենաարագը շրջանառվում: Հունիսի 12-ին Հայաստանում ԱՄՆ-ը և ԵՄ-ն դատապարտեցին ցուցարարներին և ողջունեցին ոստիկաններին, իսկ Վրաստանում ԱԺ-ի վրա հրավառ նյութերով կրակում են, դատապարտում են ոստիկանությանը և քաջալերում ցուցարարներին: Այսինքն՝ լրիվ թիմային աշխատանք է»:
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ընթացքում և նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության ընդունումից հետո ադրբեջանական կողմը շարունակում էր գերեվարել հայ զինվորների, քաղաքացիական անձանց։
Մի քանի օրից կլրանա մեկ տարին՝ ինչ Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը գտնվում է ադրբեջանական պատանդառության մեջ, նրանց հետ՝ նաև բազմաթիվ հայ գերիներ, ռազմագերիներ, որոնց մի մասի տվյալները մինչ օրս Ադրբեջանը չի հաստատում։
Նախապես հայտարարած ժամկետից երկու ամիս ուշ Հայաստանն ու Ադրբեջանն այսօր ստորագրել են Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հանձնաժողովների համատեղ գործունեության կանոնակարգը, որը կուղարկվի ՍԴ։
«Որքանով որ հասցնում եմ հետևել քաղաքական դաշտին, ցավոք սրտի, ընդդիմության ներսում որոշ շրջանակներ եմ տեսնում, որ կարծես թե ծանր հիվանդ Հայաստանի մոտ ավելի շատ սգո պահակ են ուզում լինել, քան ռեաբիլիտացիոն բժշկական բրիգադ:
Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության նախագահ Պերճ Սեդրակյանը նամակ է հղել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին՝ կոչ անելով ապահովել Ադրբեջանում պահվող բոլոր հայ գերիների ազատ արձակումը։
«Ես այսօր այստեղ եմ, քանի որ Հայաստանը հնարավորության կարևոր պատուհան ունի՝ կառուցելու բարեկեցություն, ամրապնդելու իր ժողովրդավարությունը և հասնելու այն խաղաղությանը, որի մասին մարդիկ այսքան երկար ժամանակ երազել են»,- հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ իր ելույթում նշեց ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավար Սամանթա Փաուերը՝ վստահեցնելով, որ ԱՄՆ-ը կանի իրենից կախված ամեն ինչ՝ օգնելու, որ Հայաստանը պատմական այս պահն օգտագործի։
«Հակադարձելով Սասուն Միքայելյանին՝ ասեմ, որ ռուսներն ում տիրություն արել են, բարով-խերով հասցրել, բերել են: Նախագահներն էլ կգային, բայց նրանք ասել են՝ մենք վերջինն ենք դուրս գալու Արցախից՝ վերջին հայը դուրս կգա Արցախից, մենք էլ դուրս կգանք: Մինչդեռ որոշ շրջանակներ մանիպուլացնում էին, թե Արցախի նախագահները դեռևս երկու շաբաթ առաջ էին ցանկացել դուրս գալ, բայց ռուսները չեն թողել, ուղղաթիռ չեն տվել»,- եզրափակեց Տիգրան Քոչարյանը:
Հայաստանում իբրև թե մոլորված ադրբեջանցի զինծառայողն արդեն Բաքվում է. այստեղ նրա դեմ քրեական հետապնդումը դադարեցվել էր: Ադրբեջանցի զինծառայողը լրատվամիջոցների հետ զրույցում հայտարարել է. «Ես գիտեի, որ նախագահ Ալիևը ինձ կփրկի գերությունից»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը մեդիափորձագետ, քաղաքական մեկնաբան Տիգրան Քոչարյանն է։
Անհատական մակարդակում ցավ ապրելով, մենք հավաքականորեն՝ որպես հանրություն, մոռացել ենք նրանց, որովհետև հիշելը կարող է հոգեբանական դիսկոմֆորտ պատճառել առաջինների նահատակության, երկրորդների անձնազոհության շնորհիվ շարունակվող կյանքը վայելելիս։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) «Հայաստան» ընդդիմադիր խմբակցության պատգամավոր, ՀՅԴ ԳՄ անդամ Գեղամ Մանուկյանն է։
