Հոգևոր

Մեծի Տանն Կիլիկիո Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա Կաթողիկոսն, ընկերակցությամբ միաբան հայրերի, պաշտոնական այցելութուն է կատարել ասորական կաթոլիկ եկեղեցու պետ Ամենապատիվ Իգնատիոս Հովսեփ Գ. Հովնան Պատրիարքին՝ նրա ձեռնադրության հիսնամյակի առիթով։ Այս մասին տեղեկացնում են  Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությունից։

Սեպտեմբերի 27-ին, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, Սուրբ Գայանե վանքում կատարվեց հոգեհանգստյան արարողություն արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված հայրենյաց պաշտպանների հոգիների խաղաղության համար։

Հաճախ ենք լսում այն տեսակետը, թե բարություն գործելով է, որ պիտի մոտենանք Աստծուն ու դառնանք հաճելի Նրան:

Երբ շատ անգամներ չենք կարողանում գտնել որևէ պահի մեզ հետ կատարված տհաճ միջադեպի բացատրությունը, սկսում ենք նեղսրտել և ասել՝ այդպես արդար չէր, քանի որ ես արժանի չէի դրան։ Այդպիսով մենք մեզ դիրքավորում ենք որպես ամենաարդարը, մեկն, ով տեսնում է ամեն բան մեկ աստիճան վերից և կարող է կարծիք հայտնել եղածի մասին՝ չափելով իսկության արդարությունն ու անարդարությունը։

«Երանի՜ նրանց, որ հալածվում են արդարության համար, որովհետև նրանցն է երկնքի արքայությունը» (Մատթ. 5:10): Աստվածաշնչյան այս խոսքերը պիտի մտքներին ունենան այն մարդիկ, ովքեր այսօր ազնիվ նպատակներով պայքարում են ամեն տեսակ անկախության համար:

Անկախության տոնի առիթով Հայրապետական Մեր օրհնությունն ենք բերում համայն մեր ժողովրդին և հորդորը՝ ամուր մնալու հավատքի մեջ, ընթանալու Աստծո պատգամներով, համախմբված հայրենիքի շուրջ, հայրենյաց սիրով ու եղբայրությամբ իրականացման առաջնորդելու ազգային մեր լուսավոր իղձերը։

Սեպտեմբերի 21-ին, Հայաստանի Հանրապետության Անկախության տոնի առիթով, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում և թեմերի առաջնորդանիստ եկեղեցիներում կկատարվի Հանրապետական մաղթանք։

Սուրբ Պետրոս առաքյալն ասում է, որ Երկնավոր Հայրը կամենում է, որ սուրբ լինենք, ինչպես գրված է. «Սուրբ եղեք, որովհետև սուրբ եմ ես» (Ա Պետր. 1:16): Այս պատգամը կատարելու համար մենք՝ որպես անկատար երկրային արարածներ, հաճախ ենք փորձում ջանքեր չխնայել և կառավարել ինքներս մեզ: Չէ՞ որ միայն ժուժկալությամբ և ինքդ քո հանդեպ սահմանած հսկողությամբ է, որ կարող ենք հասնել կամ գոնե մոտենալ աստածայինին՝ կատարյալին:

«Եղբայրնե՛ր, ինչ որ ճշմարտութեամբ է, ինչ որ՝ պարկեշտութեամբ, ինչ որ՝ արդաութեամբ, ինչ որ՝ սրբութեամբ, ինչ որ՝ սիրով, ինչ որ՝ բարի համբավով, ինչ որ՝ առաքինութեամբ, ինչ որ՝ գովութեամբ, – ա՛յն խորհեցէք» (Փիլիպ 4:8): Այս է պատգամում Պողոս առաքյալը՝ խոսելով մտքերը մաքրելու մասին: Սակայն մենք արդյոք հաճա՞խ ենք մտածում ու կարևորում այն, ինչի մասին խորհում ենք:

Մարդու ամուր հավատքն անբաժան է աղոթքից: Անձանձրույթ աղոթքը միանշանակ աստվածային սեր, ուրախություն և խաղաղություն է ծնում անձի հոգում: Երբ մաքրագործում ես սիրտդ, այն լցվում է աստվածային լույսով և խնդությամբ:

Ու պատահական չէ, որ մեր իրականության մեջ, մայրն առաջին հերթին, սրբության հետ է ասոցացվում, նա միակ մարդն է, ով կարող է նայել երեխայի աչքերի մեջ ու հասկանալ նրա սրտի ցավը, հասկանալ նրա ապրումները, հույզերը, անգամ մտքերը՝ որոնք չեն ասվում:

Հաճախ է մարդը հայտնվում դժվար իրավիճակներում, ու այդ պահին, երբ դրանք մեզ թվում են անլուծելի խնդիրներ, անմիջապես օգնության ենք կանչում ամենազոր Աստծուն: «Տեր, օգնիր» – այսպես է հնչում աղոթքը անհանգիստ ժամանակներում: Ու մենք սրտի թրթիռով, մեծ հավատով սպասում ենք, որ Տեր լսելու է մեզ ու օգնության հասնի:

Կյանքը դատարկ ու անիմաստ է առանց սիրո: Մեր ամեն օրը լավ առիթ է՝ սեր տալու և ստանալու համար: Չնայած ոմանք կարծում են դրա ժամանակը միշտ էլ կա, բայց այսօր ու հենց այս պահը լավագույն պահն է՝ Սեր դրսևորելու համար: Քանզի ամեն ուշացած բան ժամանակից դուրս է ու իմաստազրկված:

Ի՞նչ է մնում մեզ այս պատմությունից: Այո՛, միայն սեփական անձի գովաբանությունն ու եսասիրության, մեծամտության արտահայտումը: «Ոչ թե նա է ընտրյալը, ով ինքն իրեն է գովաբանում, այլ նա, ում Տերն է գովում» (Բ Կորնթ. 10:18),- գրված է Սուրբ Գրքում: 

Խոսելով Փրկչի մասին` չափազանց կարևոր է նաև խոսել, թե որն է Ասվածամոր դերը մարդկության փրկության գործում, և առհասարակ Սրբազան պատմության մեջ: Պետք է նշել, որ այսօր շատերը, անվերապոհերեն հավատալով Հիսուսին, այդուհանդերձ մակերեսային և ոչ ամբողջական պատկերացում ունեն Կույս Մարիամի մասին: Այս ամենը թերևս պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ Ավետարաններում չկան այդքան շատ պատումներ նրա մասնակցությամբ:

Կարևոր է Աստծո կամքը ճանաչելը։ Հիսուս ասել է, որ Իր բարեկամները նրանք են, ովքեր ճանաչում և հնազանդվում են Աստծո կամքին. «Որովհետև ով կատարում է Աստծու կամքը, նա է Իմ եղբայրը, քույրն ու մայրը» (Մարկոս 3․35)։

Հաճախ ենք դիմում Աստծուն մեր հարցերով՝ ցանկանալով հատկապես իմանալ, թե ինչպես պիտի հաղթահարենք մեզ բաժին հասած դժվարությունները: Եվ հատկապես ցանկանում ենք լսել, իմանալ գործնական խորհուրդներ: Եվ ինչո՞ւ միայն Աստծուն: Դժվարությունների հաղթահարման ուղիներ գտնելու նպատակով մեր հարցերն ուղղում ենք հնարավոր ամենքին՝ նրանց, ովքեր ունեն ավելի մեծ փորձ, ովքեր անցել են ավելի երկար ճանապարհ: Այդպիսով հույս ենք ունենում, թե կհաղթահարենք դժվարությունները: 

Մեր կյանքի ընթացքում երբեք մեղքի հանդեպ կատարյալ հաղթանակի չենք հասնում, սակայն դրա դեմ մեր պայքարը երբեք չի մարում:

Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետն ընդունել է Համազգային հայ կրթական և մշակութային միության նորընտիր Շրջանային վարչության անդամներին Բիքֆայայի Սուրբ Աստվածածին վանքի Վեհարանում։ Այս մասին տեղեկացնում են Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությունից։

Համաժողովի հարգարժան մասնակիցներ, առ Աստված աղոթքով վերստին Մեր օրհնությունն ենք բերում ամենքիդ և ողջունում ձեր ներկայությունը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում։ Մաղթում ենք, որ աշխարհի տարբեր երկրներից ժամանած կրոնական առաջնորդների, եկեղեցականների, առաջատար գիտնականների ու փորձագետների կողմից ներկայացվող զեկույցները և արգասավոր քննարկումները բարի նպաստ լինեն աշխարհում ազատության և խաղաղության ամրապնդմանը։ Սուրբ Հոգու առաջնորդությունն ենք հայցում ձեզ և արդյունավոր ընթացք համաժողովի աշխատանքներին»:

Երբ մարդը խախտեց օրենքը և մեղքի մեջ հայտնվեց, դրանից առաջացավ մեղքը քավելու հրամայականը: Իսկ քավության գաղափարն ամբողջապես կապված է արդարության գաղափարի հետ, ինչպես նաև խորապես արմատացած մարդկային բարոյական բնության մեջ: 

Երբեմն մեր կյանքի հատուկ ժամանակներում սպասում ենք, թե հենց մեր պլանավորած, կանխատեսած պահին պիտի լինի նոր իրադարձություն, փոփոխություն կամ պետք է մեզ այցելի մեր պատկերացրած հաջողությունը: Չենք հասկանում, սակայն, որ միշտ չէ, որ մեր պլանավորածով պիտի ընթանա մեր կյանքը և միշտ չէ, որ կարող ենք հասկանալ՝ երբ է ճիշտ ժամանակը, երբ է մեզ իսկապես անհրաժեշտ տվյալ փոփոխությունը: Ճիշտ ժամանակը միայն գիտի Աստված:

Ո՞վքեր են հրեշտակները: Այս հարցը թերևս բոլոր ժամանակներում եղել է մարդկանց ամենից հետաքրքրող հարցերից մեկը: Հրեշտակ բառը թարգմանված է հունարեն «անգել» բառից, որը նշանակում է Աստծո պատգամաբեր կամ պատվիրակ:

Երբ խոսում ենք հոգևոր և աշխարհիկ խաղաղությունների մասին, հաճախ նույնացնում ենք այդ երկու երևույթներն՝ ասելով, թե ոչ մի տեղ աշխարհում հնարավոր չէ խաղաղություն գտնել: Հատկապես առերեսվելով աշխարհիկ կյանքում տեղի ունեցող պատերազմներին, կոտորածներին ու անհանգստություններին՝ երբեմն կարծում ենք, թե հոգևոր կյանքում էլ նույնն է, թե խաղաղություն չկա: Մինչդեռ սխալվում ենք:

Մարգարեությունը մարդիկ առավել հաճախ նույնացնում են ապագայի կանխատեսման հետ, իրականում այն Աստծո արդարության կամքի փոխանցումն է մարդկանց։ Մարգարեանալ նշանակում է լինել աշխարհում աստվածային ճշմարտության մունետիկը։ Մարգարեն խղճի ձայնի մարմնավորումն է, որ արթնացնում է ժամանակակիցների կրոնական զգացումը, քանզի նրա պարտքն է պայքարել հոգևոր կյանքում այն փոփոխությունների դեմ, որոնք մարդկանց հեռացնում են Տիրոջ շավիղներից։

«Ես եմ, ես այն նույնն եմ, որ մխիթարեցի ձեզ։ Իմացի՛ր, թե դու ո՛վ էիր, որ վախեցար մահկանացու մարդուց և ադամորդուց, որոնք չորացան ինչպես խոտ»: Եսայի 51:12

«Կար մի մարդ` Աստծուց ուղարկված. Նրա անունը` Հովհաննես: Սա եկավ որպես վկա, որպեսզի վկայի լույսի մասին, որ բոլորը նրա միջոցով հավատան: Ինքը լույսը չէր, այլ եկել էր, որ վկայի լույսի մասին» (Հովհ. 1:6-8):

Պատարագին մասնակցելու համար կղզի թույլ կտան այցելել միայն նախապես գրանցված սահամանափակ թվով անձանց։

Որպես քրիստոնյաներ հաճախ ենք ունենում այն զգացումը, թե կցանկանայինք տեսնել Աստծուն նյութական աշխարհում, ֆիզիկական գոյության մեջ: Սակայն մի պահ կանգ առնենք և հարցնենք մեզ՝ ի՞նչ է փոխելու այդ երևույթը մեր հավատի հաստատման մեջ: Արդյո՞ք ասելով Աստված՝ հասկանում ենք ֆիզիկական գոյություն: Եթե այդպես է, ապա մեր հավատը և պատկերացումները կարիք ունեն վերանայման, մեր դատողությունը կարիք ունի նորոգման, նոր հիմքերի:

«Պիտի սիրես քո ընկերոջը, ինչպես քո անձը» (Մատթեոս 22:39),- պատվիրում է մեզ Ավետարանը: Արդյո՞ք մշտապես ականջալուր ենք այս պատվիրանին, թե՞ զանազան հոսանքներով տարվելով՝ երբեմն մոռանում ենք նշված պատգամի մասին ու ընթանում սխալ ուղով: