Միջազգային

«Այդ տեղանքը հենց հիմա էլ աչքիս դեմն է։ Ամենամեծ խնդիրն այն է, թե ինչի՞ հիման վրա ենք մենք այդ գյուղերը հանձնում Ադրբեջանին։ Ցանկացած դիվանագիտական մի թեթև կուրս անցած մարդը գիտի, որ բանակցային պրոցեսն այնպիսի պրոցես է, որ քանի դեռ համաձայնեցված չէ փաստաթղթի վերջին կետը, նախորդ բոլոր կետերը համաձայնեցված չեն։ Այսինքն՝ սա բանակցությո՞ւն է, սա սահմանազատման գործընթա՞ց է, թե՞ ուղղակի Ադրբեջանի պահանջին հագուրդ տալ է։

 Երկրորդ անգամ ես անձամբ իրեն եմ զգուշացրել վերջին 30 տարիների ընթացքում մեր ունեցած միակ հանդիպման ընթացքում, երբ ապրիլի 22-ին Մարիոթ հյուրանոցում նրան ասացի, որ մարտի 1-ի իրադարձություններից դասեր չի՞ քաղել։ Անմիջապես հետո, ինքն իր բնույթին համաձայն, շուռ տվեց ամբողջ ասածը, կրկին տարավ այնտեղ, թե իբր ես սպառնում եմ մեր ժողովրդին: Արդեն այն ժամանակ ինձ համար ակնհայտ էր, որ ներքաղաքական իրավիճակը բարդ է, և ունենալով նման իրավիճակ՝ Հայաստանը չէր կարող ունենալ որևէ հաջողություն որևէ ռազմական գործողությունների ժամանակ»,- նշեց Սերժ Սարգսյանը։

Ըստ պաշտպանական գերատեսչության տեղեկատվության՝ Ակտաուում Ադրբեջանի, Ղազախստանի, Ղրղզստանի, Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի պաշտպանության նախարարությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ տեղի է ունեցել խորհրդաժողով, որտեղ քննարկվել են զորավարժությունների նախապատրաստման հետ կապված մի շարք հարցեր:

Քննարկվող համատեքստում կարող ենք առանձնահատուկ նշել 2022թ. հոկտեմբերին Պրահայում Եվրոպական քաղաքական համայնքի շրջանակներում կայացած քառակողմ հանդիպումը, որի ժամանակ Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները վերահաստատեցին իրենց հավատարմությունը 1991թ. Ալմա-Աթայի հռչակագրին. ի դեպ, Պրահայի հանդիպման և Ալմա-Աթայի հռչակագրի մասին հիշատակվում է նաև ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հետ երեկ կայացած հեռախոսազրույցի վերաբերյալ Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի կողմից տարածված հաղորդագրության մեջ:

Փոխարտգործնախարարն արձանագրեց, որ Հայաստանի սուվերեն իրավունքն է զարգացնել հարաբերությունները բոլոր գործընկերների, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի հետ, ուստի այլ երկրներից հնչող որոշ մեկնաբանություններ բացարձակապես անընդունելի են։

Կազմակերպության հետ աշխատող մեկ այլ բարեգործական ընկերություն՝ «Աներա»-ն, նույնպես դադարեցրել է իր աշխատանքը՝ տեղացի աշխատողների և նրանց ընտանիքների համար ռիսկերի աճի պատճառով։

Եթե լինն պայմանավորվածություններ երկու կողմերը կհրապարակեն, քանի դեռ չկան պայմանավորվածություններ դրանց մասին հրապարակումներ և հավելյալ մեկնաբանություններ չեն լինում։

«Հիմա, եթե կարծում են, որ Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատելուց հետո պիտի խաղաղ ապրեն՝ չի լինելու նման բան։ Թուրքիան իր ծրագրերն ունի, և եթե Նիկոլը «ֆոլգայից» պատրաստված քարտեզը թևի տակ դրած՝ գյուղից գյուղ է գնում, նույնիսկ չապահովելով մեր երկրի ներկայիս սահմանները, ապա Թուրքիան Ադրբեջանի հետ հստակ առաջ է գնում՝ Հայաստանի ու հայության բնաջնջման ծրագրով»,- եզրափակեց Գագիկ Համբարյանը։

«Կոչ ենք անում Հայաստանին ականների ճշգրիտ քարտեզներ հանձնել Ադրբեջանին». նշված է Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարության հայտարարությունում։

Հարձակումները տեղի են ունեցել ապրիլի 3-ի երեկոյան՝ հարավարևելյան Սիստան և Բելուջիստանի նահանգի Ռասկ և Չաբահար քաղաքներում:

Դրանից հետո, Միացյալ Նահանգների Պետքարտուղարության խոսնակ Մեթյու Միլլերն ասել էր, որ Հայաստան-Եվրամիություն-ԱՄՆ ձևաչափով կայանալիք բարձր մակարդակի հանդիպման առանցքը հայ-ադրբեջանական խաղաղության գործընթացը չէ։

Սրա արդյունքում Ադրբեջանին են հանձնվելու նաև Երևան–Թբիլիսի միջպետական մայրուղու հատվածներ՝ Իջևանի և Նոյեմբերյանի շրջանների Կիրանց – Ոսկեպար – Բաղանիս  գյուղերով պարփակված հատվածում: Այսպիսով Ադրբեջանը  մի քանի տեղից մուտք է ունենալու Երևան – Թբիլիսի միջպետական մայրուղի: 

«Հայաստանի Հանրապետության սահմանները շատ պարզ են, շատ պարզ է բոլորի համար, թե որն է ՀՀ սուվերեն տարածքը։ Ըստ էության ՀԱՊԿ քարտուղարության հայտարարությունը, չնայած դա էլ է վիճելի՝ արդյոք ՀԱՊԿ քարտուղարությունը իրավասու է նման հայտարարություններ անել ՀԱՊԿ անդամ պետությունների անունից, թե ոչ։

Եվրոպան պետք է միջնորդի դեր խաղա բանակցություններում՝ կայուն խաղաղության հասնելու համար, սակայն նրա մոտեցումը պետք է արտացոլի այն իրողությունը, որ Հայաստանը ընտրել է եվրոպական ժողովրդավարական երկրների համայնքը, մինչդեռ Ադրբեջանը գտնվում է ագրեսիվ ինքնավարության ճամբարում:

2020 թվականից հետո Եվրամիությունը նկատելիորեն ավելի ակտիվացավ տարածաշրջանում և 2021 թվականին Հայաստանին առաջարկեց նոր տնտեսական և ներդրումային ծրագիր՝ ընդհանուր 2,6 միլիարդ եվրո աջակցության փաթեթով։

Ներքին գործերի նախարարության ղեկավարի տեղակալի խոսքով՝ Չաբահարում ԻՀՊԿ-ի շտաբի վրա հարձակվելու փորձից հետո զինյալները «ներխուժել են բնակելի շենքերից մեկը և պատանդ վերցրել մի քանի մարդու»։

Մոսկվայի և Բաքվի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման օրվա առթիվ ուղերձում Ադրբեջանում Ռուսաստանի դեսպանությունը նշել է, որ Ադրբեջանը կարևոր ռազմավարական գործընկեր է, բարի հարևան և Ռուսաստանի հուսալի դաշնակից։

ՆԱՏՕ-ում Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի պատվիրակության ղեկավար Մևլութ Չավուշօղլուն այսօր լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է, թե «Ադրբեջանի և Թուրքիայի միջև դաշնակցային հարաբերությունների մասին» Շուշիի հռչակագրի համաձայն՝ Թուրքիան Ադրբեջանին կցուցաբերի ցանկացած տեսակի աջակցություն։ 

Ես ո՛չ ռուսի, ո՛չ էլ Արեւմուտքի երեսը չեմ լվանում, ոչ էլ պաշտպանում եմ որեւէ մեկին: Եթե մենք չկարողացանք ոտքի վրա կանգնել եւ մեր արժանապատվությունը բարձր պահել, ապա ոչ մեկից չենք կարող որեւէ բան պահանջել: Ռուսի կարծիքն էլ է ժամանակի ընթացքում փոխվում, Արեւմուտքինն էլ, խնդիրն այն է, թե տվյալ ժամանակահատվածում դու քեզ ինչպես ես դրսեւորում: Եթե արժանապատիվ կեցվածք ունես, ապա ամեն ինչ հօգուտ քեզ կլինի: Էդ ինչպե՞ս էր լինում, որ առաջ եռանախագահող երկրներն Ադրբեջանին նստեցնում էին Բակո Սահակյանի ու մյուսների կողքին, Արցախը համարում էին առանձին պետություն եւ այլն:

Արևմուտքի հետ անվտանգության պայմանավորվածությունների հնարավորության քննարկումն իմաստ չունի, քանի դեռ ՆԱՏՕ-ն Ռուսաստանին որպես սպառնալիք է ընկալում: Այս մասին ՌԻԱ Նովոստիին տված հարցազրույցում հայտնել է ՌԴ փոխարտգործնախարար Ալեքսանդր Գրուշկոն:

Ըստ ՄԱԿ-ի հաշվարկների՝ հոկտեմբերին ՀԱՄԱՍ-ի հարձակումից հետո Իսրայելի ծավալած ռազմական գործողությունների ընթացքում Գազայի հատվածում 196 հումանիտար աշխատող է զոհվել։

«Ճիշտ նույն կեղծիքով հիմա էլ փորձում են ոսկեպարցիներին, բաղանիսցիներին համոզել, որ Ադրբեջանին միակողմանի տարածքներ զիջելուց հետո Ադրբեջանը դուրս կգա ՀՀ-ի օկուպացված տարածքներից»

Քաղաքապետի խոսքով՝ Մոսկվայի իշխանությունները ժամանակին ձեռնարկել են ուժեղ քամու հետ կապված նախազգուշական բոլոր միջոցները:  

Երեկ տեղի է ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենի ու Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի հեռախոսազրույցը։ Երկու կողմի տարածած մամուլի հաղորդագրությունները շատ տարբեր են։

Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը երեկ հայտարարել է, որ «սահմանազատումը Տավուշից սկսելու վերաբերյալ  որոշում դեռ չկա»։ Այս հայտարարությունն ակնհայտորեն արվել է « ոտքի վրա»՝ ներքին պայթյունավտանգության պոտենցիալը տեսնելուց հետո։

Լեմկինի Ցեղասպանության կանխարգելման ինստիտուտը երրորդ անգամ է հայտարարել կարմիր դրոշի ահազանգ (ամենաբարձր նախազգուշացումը)՝ հաշվի առնելով Ադրբեջանի սրացող հռետորաբանությունն ու պահանջները Երևանի հասցեին, ինչպես նաև վերջին հարձակումները Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերի վրա։

Թայվանում վերջին 25 տարվա ընթացքում ամենաուժգին երկրաշարժը տեղի է ունեցել ապրիլի 3-ի առավոտյան։ Հուալյանի գավառում 7,2 մագնիտուդ ստորգետնյա ցնցումները զգացվել են ամբողջ Թայվանում, ինչպես նաև Չինաստանի արևելքի Ֆուցզյանի և Ցզյանսիի նահանգներում:

Բելգորոդի նահանգապետ Վյաչեսլավ Գլադկովը հայտարարել է, որ վերջին շաբաթների ընթացքում մարզից տարհանվել է 9000-ից ավելի երեխա։

Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյին անդրադարձել է Բաքվից և Մոսկվայից հնչող կարծիքներին, թե Բրյուսելում ապրիլի 5-ին կայանալիք Փաշինյան-Բլինքեն-Ֆոն դեր Լայեն հանդիպումը սպառնալիքներ կստեղծի Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի անվտանգության համար։ 

Հարձակումները տեղի են ունեցել ապրիլի 3-ի ուշ երեկոյան։