Արցախ

Սույն թվականի ապրիլին Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմական գործողությունների առաջին իսկ օրը Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպանի հաստատությունը հանձնառություն է ստանձնել միջազգային իրավապաշտպան հանրությանը ներկայացնել Ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից թույլ տրված դաժանությունների և միջազգային իրավունքի կոպիտ խախտումների փաստերը:

Արցախցին ոչ միայն ձեւական քվեարկություններ է կազմակերպել, այլեւ հետեւողականորեն ապացուցել է աշխարհին, մարդկությանը, որ կարող է օրինակելի պետություն ստեղծել: Այսօր Արցախն ունի պետական բոլոր խորհրդանիշերը, ունի պետականությունը փաստող բոլոր կառույցներն ու ինստիտուտները:

Դեկտեմբերի 8-ի լույս 9-ի գիշերը ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում հակառակորդը տարբեր տրամաչափի հրաձգային զենքերից հրադադարի պահպանման ռեժիմը խախտել է շուրջ 65 անգամ, որի ընթացքում հայկական դիրքերի ուղղությամբ արձակել է 1000-ից ավելի կրակոց: Առավել ինտենսիվ խախտումներ են արձանագրվել առաջնագծի արևելյան /Ակնա/ հատվածում:

«Ապրիլին շփման գծում բռնությունների դրամատիկ էսկալացիայի համատեքստում մենք մտահոգված ենք զինված բախումների շարունակմամբ, այդ թվում` ծանր հրետանու գործածությամբ, և խստորեն դատապարտում ենք ուժի և ուժի գործադրման սպառնալիքի կիրառումը»:

Համբուրգում ընթացող ԵԱՀԿ նախարարական գագաթնաժողովի շրջանակներում Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի վերաբերյալ համատեղ հայտարարություն են ընդունել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների պատվիրակությունների ղեկավարները` ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը, ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերին և Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարար Ժան-­Մարկ Էյրոն:

«Վստահեցնում եմ, որ երկարատև պատերազմի ծրագրեր Ադրբեջանը չունի, հենց այդ պատճառով էլ մշտապես շեշտվում է նրանց կողմից բլից-կրիգի հնարավորության մասին, քանի որ չկան պատերազմական ռեսուրսներ»:

Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացը միգուցե և փակուղում է, սակայն դրա մեղավորը ԵԱՀԿ-­ն կամ ԵԱՀԿ նախագահությունը չէ:

«Եթե նախարարները հանդիպեն, բնականաբար, հնարավորություն կստեղծվի քննարկել մեխանիզմների հարցը։ Եթե չհանդիպեն, կարելի է ենթադրել, որ այս հարցում լուրջ անհամաձայնություն կա, և հենց այս հարցն է բանակցային գործընթացը մղել փակուղի»,- ասաց Զաշտովտը։

«Մենք գտնում ենք, որ Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման խնդրի հետ կապված՝ ԵԱՀԿ-ն պետք է հասցեական դիրքորոշում հայտնի հրադադարի ռեժիմի խախտման բոլոր դեպքերի հետ կապված»,- այսօր ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց ԱԺ Արտաքին հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արտակ Զաքարյանը` մեկնաբանելով ԵԱՀԿ գործող նախագահ Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերի հայտարարությունը Համբուրգում ԵԱՀԿ անդամ երկրների արտգործնախարարների խորհրդի հանդիպման ժամանակ, որ հրադադարի ռեժիմի ամրապնդումն անհետաձգելի է, և պետք է շարունակել պատշաճ բանակցություններ վարել կարգավորման հասնելու համար:

Համբուրգում անցկացվող ԵԱՀԿ անդամ երկրների արտգործնախարարների խորհրդի 23-րդ նիստի շրջանակում Ադրբեջանի արտգործնախարար Էլմար Մամեդյարովը հանդիպել է եԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հետ։

Համբուրգում ընթացող ԵԱՀԿ անդամ պետությունների արտգործնախարարների 23-րդ խորհրդի շրջանակներում Հայաստանի արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը դեկտեմբերի 8-ին հանդիպում ունեցավ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ Իգոր Պոպովի, Ջեյմս Ուորլիքի, Ստեֆան Վիսկոնտիի և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկի հետ: Այս մասին տեղեկացրին ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության մամուլի, տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապի վարչությունից:

Արցախի Հանրապետության Նախագահ Բակո Սահակյանը դեկտեմբերի 8-ին Ստեփանակերտի օդանավակայանում դիմավորել է Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ Սերժ Սարգսյանին: Այս մասին տեղեկացրին Արցախի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի տեղեկատվության գլխավոր վարչությունից:

Քննարկվել է սահմանադրական բարեփոխումներին վերաբերող հարցերի լայն շրջանակ:

ԵԱՀԿ տիրույթում հակամարտությունները հիմնական պատճառներից են, որոնք սպառնում են տարածաշրջանում խաղաղությանը և անվտանգությանը։ Այդ պատճառները պետք է շուտափույթ վերացվեն։

Համբուրգում անցկացվող ԵԱՀԿ անդամ երկրների արտգործնախարարների խորհրդի 23-րդ նիստին Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերը հայտարարել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացը պետք է «երկրորդ շունչ» ստանա։

ԵԱՀԿ արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի նիստը հյուրընկալել է Գերմանիան, որը 2016թ. նախագահում էր կառույցում: 2017թ. նախագահությունը կանցնի Ավստրիային:

ՀՀ Նախագահ, Զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատար Սերժ Սարգսյանն այսօր աշխատանքային այցով մեկնել է Հայաստանի Հանրապետության հարավարևելյան զորամասերից մեկը:

Ավելի վաղ ձեռք բերված պայմանավորվածություններին հավատարիմ մնալը գլխավոր դեր է կատարում այլ՝ դժվարին խնդիրների լուծման համար, ներառյալ՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության։

Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հակամարտությունը սպառնալիք է ներկայացնում Եվրոպայի անվտանգության համար, Համբուրգում ընթացող ԵԱՀԿ արտգործնախարարների խորհրդի նիստում հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերին։

Ավստրիայի արտաքին գործերի նախարար Սեբաստիան Կուրցը (Ավստրիան 2017թ. ստանձնում է ԵԱՀԿ-ում նախագահությունը Գերմանիայից) Համբուրգում ընթացող ԵԱՀԿ անդամ երկրների ԱԳՆ ղեկավարների խորհրդի 23-րդ նիստում հայտարարել է, որ ԵԱՀԿ տիրույթում 2016-ը հիշողության մեջ կմնա մի շարք մարտահրավերներով, ներառյալ՝ ԼՂ ռազմական բախումներով։

Շփման գծի հակառակ կողմից դիտարկումն իրականացրել են ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի անձնական օգնական Սայմոն Թիլլերը (Մեծ Բրիտանիա), ԵԱՀԿ ԳՆԱՆ դաշտային օգնական Իրժի Աբերլեն (Չեխիա) և ԵԱՀԿ ԳՆԱՆ գրասենյակի աշխատակից Պետեր Սվեդբերգը (Շվեդիա)։

Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանը դեկտեմբերի 8-ին ստորագրել է հրամանագիր, համաձայն որի` Մասիս Մայիլյանը նշանակվել է հատուկ հանձնարարություններով դեսպան՝ շնորհելով նրան Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպանի դիվանագիտական աստիճան։

Դեկտեմբերի 8-ին` ժամը 02.45-ի սահմաններում, հյուսիսարևելյան ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի պահպանության տեղամասում, դեռևս չպարզված հանգամանքներում մահացու հրազենային վիրավորում է ստացել ժամկետային զինծառայող, 1996թ. ծնված Ալբերտ Հակոբի Պոստոլոկյանը:

«Դա միակ օտարերկրյա պաշտոնական աջակցությունն է Ղարաբաղի ժողովրդին: Այդ մարդասիրական օգնության շնորհիվ բազմաթիվ կյանքեր են փրկվել, բազմաթիվ ենթակառուցվածքներ վերանորոգվել»:

«Պարզապես հակամարտության պատմությունը ցույց է տալիս, որ հաճախակի շփումները հակամարտող կողմերի միջև թուլացնում են լարվածությունը, կարգավորման հույս են ներշնչում։ Նոր միտումներ կարգավորման գործընթացում չկան, կողմերը համաձայնության չեն գալիս միևնույն հարցերի՝ տարածքային ամբողջականության և ինքնորոշման իրավունքի շուրջ։ Այդ անհամաձայնությունների ընթացքում փոխվում է տարածաշրջանում ուժերի հավասարակշռությունը»,- ասել է նա՝ շեշտելով, որ ինտենսիվ բանակցություններն են հաջողության հասնելու գրավականը։

Արցախի Հանրապետության Նախագահ Բակո Սահակյանը դեկտեմբերի 7-ին Սահմանադրական բարեփոխումների նախագծի քննարկման շրջանակներում հանդիպումներ է ունեցել Հայրենական մեծ պատերազմի եւ աշխատանքի վետերանների ու Արցախի հանրապետական կուսակցության ներկայացուցիչների հետ:

Ամերիկահայ հայտնի վիպագիր, 18 գրքերի հեղինակ, այդ թվում «Մանկաբարձուհիներ» (Midwives) և «Ավազե ամրոցի աղջիկները» (The Sandcastle Girls) բեսթսելերների հեղինակ Քրիս Բոհջալյանը ծավալուն հոդված է գրել հեղինակավոր The New York Times պարբերականում, որտեղ պատմում է Լեռնային Ղարաբաղ կատարած վերջին այցի և իր տպավորությունների մասին։

«Սարսափելի սխալ է՝ թողնել, որ հակառակորդն ինքը որոշի՝ երբ խփի, երբ չխփի: Ո՛չ, մենք պետք է նախահարձակ լինենք, պետք է մեր բանակը դաստիարակենք հայկական հողերն ազատագրելու վրա, սկզբից՝ հյուսիսում, հետո՝ հարավում: Այդ տիպի բանակ ունենալու դեպքում ոչ ոք ռիսկ չի անի մեզ վրա հարձակվել»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում նման տեսակետ հայտնեց առաջին հետախուզադիվերսիոն ջոկատի հիմնադիր հրամանատար Վովա Վարդանովը:

Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում խաղաղության ապահովման ջանքերի համատեքստում, բարձր ենք գնահատում կոնգրեսականներ Էդ Ռոյսի ու Էլիոթ Էնգելի առաջարկները, որոնք անցած տարի, շուրջ 80 կոնգրեսականների ստորագրությամբ, ներկայացվեցին ԱՄՆ վարչակազմին:

Սպիտակի երկրաշարժի 28-րդ տարելիցի կապակցությամբ` Արցախի Հանրապետության Նախագահ ԲակոՍահակյանը դեկտեմբերի 7-ին հանրապետության բարձրաստիճան ղեկավարության ուղեկցությամբ այցելել է Ստեփանակերտի հուշահամալիր եւ ծաղկեպսակ դրել երկրաշարժի անմեղ զոհերի հիշատակը հավերժացնող հուշակոթողին: