Բաց մի թողեք

Ո՞վ և ինչպե՞ս է պահպանելու սահմանները: Չկա հստակ գծված սահմանային գիծ, չկան սահմանապահ տեղակալներ, չկա թշնամի պետության հետ սահմանի պաշտպանման որևէ մեխանիզմ և բաժանարար գոտի։

Համացանցում գիշերվանից լուրեր էին շրջանառվում, թե Հրազդանի կիրճում՝ կամուրջի տակ, գտնվել է լուսանկարից հայտնի՝ Ազգային ժողովի նախագահի աթոռին նստած ծխող տղային դին: Ըստ համացանցի տարբեր աղբյուրների՝ նրա անունը Ռաֆայել Հայրապետյան է:

Նիկոլն ամեն ինչ արեց, որ պատերազմի զոհերը չունենան «դեմք»։ Նիկոլն արգելեց տեսանկարահանել մեր զոհված հերոսների հուղարկավորությունները, որ «հաղթանակի» մասին ստերով կերակրվող հանրությունը չընկալի ողբերգության ծավալները, ռազմական գործողությունների աշխարհագրությունը, իր հրամանով մսաղացի մեջ հայտնված մեր եղբայրների դառը ճակատագիրը, սխրանք գործած զինվորների անձնազոհությունը:

Ազգային ժողովի (ԱԺ) «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, Պաշտպանության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն այսօր հիստերիայի հերթական նոպան ունեցավ լրագրողների հետ շփվելիս:

Սկսենք ռազմաքաղաքականից. մոբիլիզացիա, որը տեղի չունեցավ: Այսինքն, ՀՀ-ն չուներ պատերազմական իրավիճակում մոբիլիզացիոն պլան: Սեպտեմբերի 27-ին հայտարարվեց համընդհանուր մոբիլիզացիա, հետո ասվեց, թե ճիշտ է, հայտարարվել է համընդհանուր զորահավաք, բայց կատարում ենք մասնակի, բայց իրականում մոբիլիզացիա տեղի չունեցավ: Պատերազմի առաջին օրերին հայտնի անձանցից մեկը սկսեց գովել, թե տեսեք՝ հիմա մեր մոբիլիզացիան ճիշտ է, հստակ, բոլորիս ըստ մասնագիտությունների են զորակոչում, և այլն, և այլն: Այնինչ իրականում դա տեղի չունեցավ, և բազմաթիվ անձինք, ովքեր ունեին որոշակի կամ կոնկրետ մասնագիտություն, պատրաստվածություն, չընդգրկվեցին մոբիլիզացիայի մեջ:

Մենք կռվում ենք, իրենք հող ե՞ն տալիս, բայց իրենք Ղարաբաղի համար մի բան գոնե արած կա՞ն 30 տարվա մեջ, կա՞ն՝ չկան: Խոսում են նախկիններից. նախկինները մեզ հայրենիք են տվել, որ մենք ապրում էինք, բա դուք ո՞վ եք, ո՞վ: Հիմա դավաճանը դո՞ւք եք, թե՞ նախկինները»,- Ազատության հրապարակում «Համախմբում՝ հանուն փրկության» հանրահավաքի ժամանակ ասաց պատերազմի մասնակից Արթուր Բեգլարյանը:

Հայ ժողովրդի թիկունքում ազգադավ փաստաթուղթ ստորագրած վարչախումբը հոգևարքի մեջ է։ Այս պահին մայրաքաղաք մտնող բոլոր ճանապարհները փակ են։

Նիկոլն ու Աննան մարդկանց հունից հանում են, չեն թողնում, որ գոնե հանգիստ խղճով սգան իրենց կորուսյալներին։ Մարդը չի կարողանում սգալ իր զավակի մահը, որովհետև ստիպված է գրառում կատարել Նիկոլի դեմ։ Որդեկորույս մայրը սուգը թողած Աննայի վրա գոռում է ֆեյսբուքով, որ դադարեցրու հարդարված ու շպարով քո ֆոտոսեսիաները սահմանից։

Երեկ ՀՀ 2 բարձրաստիճան նախկին պաշտոնյաներ՝ ՀՀ նախկին ոստիկանապետ, ոստիկանության գեներալ-մայոր Վալերիյ Օսիպյանը և ԱԱԾ տնօրենի նախկին ժամանակավոր պաշտոնակատար, գնդապետ Միքայել Համբարձումյանը, ըստ էության, հանցագործության մասին հաղորդում ներկայացրեցին:

Միքայել Մինասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Այսօր արցախցիները՝ Քարվաճառից, Բերձորից, ու այլ բնակավայրերից, հավաքում էին իրենց իրերը, տեղավորում պարտքով եկած տաքսիի մեջ, վերցնում բենզինն ու այրում իրենց տները, որ թուրքին բաժին չհասնի։ Ու վերջին անգամ հեռանում պապենական տնից, որովհետև Նիկոլն այն հանձնեց Ադրբեջանին:

«Սեպտեմբերի 26-ն էր, ասաց՝ վաղը կզանգեմ, ու այդպես էլ չզանգեց: Ամսի 26-ի իրիկունը մամայի հետ խոսել է, հաջորդ օրն առավոտյան դեպքը տեղի է ունեցել: Կարենը ՀՕՊ-ում էր ծառայում, որ մամայի հետ խոսեց, դեռ պատերազմը չէր սկսվել, բայց ասաց, որ մի քանի օրից իրենց մոտ ինչ-որ բան է լինելու, այդպես էլ չիմացանք, թե ինչ էր լինելու… Ախպերս նպատակ ուներ գար, համալսարանը գերազանց ավարտեր և ուսումը շարունակեր արտերկրում»:

Արմեն Աշոտյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Դավաճանանների թիմի հերթական անթասիբ ներկայացուցիչն է փորձում կենդանության նշաններ ցուցադրել։

Նախորդ գիշեր Հայաստանի Հանրապետության Հատուկ քննչական ծառայության քննիչների կողմից ՀՀ ԱԱԾ վարչական շենքում ձերբակալվել են մի շարք հասարակական ու քաղաքական գործիչներ, այդ թվում Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն կուսակցության Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանը և «Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արթուր Վանեցյանը։

Ձեր մերձավորների հետ խորհրդակցելուց հետո այն ժամանակ Դուք, այնուամենայնիվ, ընդունեցիք իմ ասածը եւ զերծ մնացիք այդ ուղղությամբ ակտիվ գործողություններ իրականացնելու հանձնարարականներ տալուց: Սակայն ներկայումս նույն գործելաոճն եք կիրառում տասնյակ գործիչների նկատմամբ: Ուստի եւս մեկ անգամ կրկնում եմ` ձերբակալություններով, խուզարկություններով եւ այլ ռեպրեսիվ միջոցներով Ձեզ ցանկալի, դրական արդյունքի հասնել չեք կարող, եթե հասնեք էլ` դա լինելու է խիստ ժամանակավոր:

«Կարմիր խաչի» միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին 168.am-ի հետ զրույցում տեղեկացրեց, որ իրենց թիմն արդեն  մեկնում է Ստեփանակերտ, որտեղից նոյեմբերի 7-ին էին դուրս եկել՝ տեղի կառույցների խնդրանքով։

Թուրքական խաղաղապահ առաքելություն չի լինելու Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում։ Այս մասին քիչ առաջ ռուսական և արտասահմանյան լրատվամիջոցներին տված ասուլիսի ընթացքում ընդգծեց ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը՝ պարզաբանելով վերջին օրերին մամուլում քննարկվող ամենաթեժ հարցը՝ Արցախում թուրք խաղաղապահների ներկայության մասին խոսակցությունները։ 

ԱԱԾ մեկուսարանից փոխանցում եմ, որ մեր պայքարը շարունակվում է՝ այն այլընտրանք չունի: Հայաստանի իշխանությունը զավթած անհայրենիքների խմբակը՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ, որոշել է ամեն գնով լռեցնել Հայրենիքի կործանման դավադիր ծրագիրը ձախողել փորձող ցանկացածին:

Արդեն երկրորդ անգամ Ալիևը ցինիկաբար հայտարարում է, որ Հայաստանը պետք է հատուցի պատճառված վնասների համար` սպառնալով, որ դատական հայցեր են ներկայացնելու Հայաստանի դեմ։ Ցավն այն է, որ Հայաստանի որևէ պաշտոնյա չի արձագանքում Ալիևի այս լկտի հայտարարություններին։ Հայաստանը և ամբողջ սփյուռքը պետք է միասին պայքարեն բոլոր իրավական «ռազմադաշտերում»։

Նոյեմբերի 9-ի ուշ երեկոյան հայտնի դարձավ, որ Հայաստանի վարչապետի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների միջև ձեռք է բերվել ղարաբաղյան պատերազմը դադարեցնելու մասին եռակողմ համաձայնություն: Տեղեկությունն անսպասելի էր հայ հասարակության համար, և Հայաստանում սկսվեց դժգոհությունների ալիք:

Էդգար Էլբակյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Բացահայտումներիս շարքն սկսելուց հետո մարդիկ հարցնում էին, թե ինչու պատերազմի ընթացքում չէի ասում, որ իմանային։ Ասեմ, իմացեք, որ հենց էսօր Երևանի երկնքում «Բայրաքթար» ա թռել։ Սա հատկապես փոխանցեք՝ «սրանով փրկեցինք Հայաստանը» թեզի սիրահարներին։ Հաջորդը Տիգրանաշենն է (Քյարքի), որով անցնում է հարավ տանող ճանապարհը, և Սոֆուլուն, Բարխուդարլուն և Ասքիփարան (Տավուշ), որոնք միջազգայնորեն ճանաչված ադրբեջանական անկլավներ են ՀՀ կազմում։ Հետո չասեք՝ չեմ ասել։ Ղարաբաղից զորքը հանելուց հետո հաջորդը սրանք են»։

«Ստեղծված իրավիճակը եւ դրանից դուրս գալու ելքերը, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Իլհամ Ալիեւի եւ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից 2020 թվականի նոյեմբերի 09-ին ստորագրված հայտարարության իրավաչափությունը քննարկելու վերաբերյալ» Ազգային ժողովի որոշման նախագիծը:

«Նիկոլի հեռանալն էլ իր պատիժը չէ, այլ նվազագույն կենսական անհրաժեշտություն: Խորհրդարանը կարող է, ի վիճակի է գործունակ և իրավազոր կառավարություն ձևավորել: Այսօր որևէ ուղղությամբ` պաշտպանականից և դիվանագիտականից մինչև առողջապահական պատասխանատվություն ստանձնելը ինքնազոհության առավելագույն մակարդակ է ենթադրում, քանի որ որևէ ուղղությամբ այս փուլում չկան «լավ» կամ «հաճելի» լուծումներ` միևունույնն է բոլորիս սպասում է զրկանքների, ցավի, արյան և տքնաջան աշխատանքի երկարաշունչ փուլ: Եվ այդ փուլն անգամ լավագույնս անցնելու համար երախտագիտություն ակնկալողն այս գործընթացում անելիք չունի»:

Որոշեցի դիմել ձեզ, քանզի մենք մի երկրում ենք ապրում, որտեղ որևէ պաշտոն չզբաղեցնող կինն ահռելի ազդեցություն ունի անգամ պետության անվտանգությանն առնչվող հարցերում՝ ընդհուպ մինչև ռազմական հարցերի վերաբերյալ գաղտնի տվյալների տիրապետում ու նիստերի մասնակցություն:

«Մեղավոր եմ, որ չհասցրեցի չորս ամսվա ընթացքում խաղաղություն և միասնություն սերմանել գոնե Հայրենիքիս ներսում, մեղավոր եմ, որ պաշտոնյա լինելն առ ոչինչ է չճանաչված երկրում, մեղավոր եմ, որ միակ զենքս տղաներս են, ովքեր դեռ դիրքերից ընդդիմանում են իրականությանը, մեղավոր եմ, որ անզոր եմ…

Քիչ հետո ուղիղ եթերում կանդրադառնամ ստեղծված իրավիճակին և հատուկ կոչով կդիմեմ արցախահայությանը:

Ազգային անվտանգության ծառայությունն իր հրավերը ՀՀ երրորդ նախագահին անորոշ ժամանակով հետաձգել է: Այս մասին հայտնում է ՀՀ երրորդ նախագահի գրասենյակը։

«Բավականին բարդ ռազմաքաղաքական իրավիճակ է ստեղծված տարածաշրջանում Հայաստանի և Արցախի շուրջ, ու ԶՈՒ ղեկավարության առաջարկով պատերազմը կանգնեցնելն այդ պահի դրությամբ ճիշտ էր:

«Մեր թիկունքի հետևում բանակցել են, մեզանից ծածուկ բանակցել են, ստորագրել ու փախել պախկվել են, դուխովները վախկոտ են, համարձակություն չունեցան գան ասելու, որ ստորագրում են։ Արա, ի՞նչ եք ստորագրում, ո՞ւմ դեմ եք ստորագրում, Արցախում հազարավոր տղերք կռվեցին, ամեն միլիմետրի համար կռիվ տվեցին, դու ի՞նչ ես ստորագրում, ո՞ւմ անունից ես ստորագրում, ո՞ւմ ես տեղեկացրել, որ ստորագրում ես, արա, քեզ ո՞վ է թողել, որ ստորագրել ես։ Քեզ ո՞վ է մանդատ տվել, որ դու կապիտուլյացիա ստորագրես հաղթած հայ ժողովրդի անունից»,- նշեց Արթուր Ղազինյանը։

168.am-ը մեկնաբանություն խնդրեց ՀՀ Արտաքին գործերի նախարարի մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանից՝ մասնավորապես նշելով, որ տեղի ունեցող իրադարձությունների վերաբերյալ որևէ մեկնաբանություն չհնչեց ՀՀ ԱԳ նախարարությունից. կմեկնաբանե՞ք` ինչու, և հնարավո՞ր է արդյոք, որ ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը տեղյակ չի եղել վարչապետի որոշման մասին՝ ինչպես որ տեղյակ չէր ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը:

Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, ով Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունները դադարեցնելու մասին համաձայնագիր է ստորագրել, կարող է շատ մոտ ժամանակներս հրաժարական տալ: Gazeta.Ru-ին տված հարցազրույցում նման կանխատեսում է արել Պետդումայի ԱՊՀ գործերով եւ հայրենակիցների հետ կապերի հանձնաժողովի նախագահի առաջին տեղակալ Կոնստանտին Զատուլինը: