«Ես ուզում եմ հիշեցնել, որ 2018 թվականից՝ որպես վարչապետ, հրաժարական եմ տվել երկու անգամ: Ինչո՞ւ, որ կուսակցությունն էլ ընտրություն ունենա, ժողովուրդն էլ: Ժողովուրդն իր ընտրությունը կատարել է: Ես ժողովրդի արած ընտրությունը քամահրանքի չեմ ենթարկի, դա բացառվում է»:
Չնայած Ալյասկայում Պուտին-Թրամփ բանակցություններում տեսանելի առաջընթաց չարձանագրվեց, Ուկրաինայի շուրջ Ռուսաստանն ու Միացյալ Նահանգները միմյանց քաղաքականության վերաբերյալ զուսպ մոտեցումները շարունակում են: Ամերիկյան կողմը շարունակում է խուսափել Ռուսաստանին կատաղի քննադատության ենթարկելուց՝ չտեղավորվելով արևմտյան մեյնստրիմային քարոզչության շրջանակում: Թեև, պետք է նաև նշել, որ Թրամփը վերջին շրջանում ժամանակ առ ժամանակ խոսում է նաև Պուտինից հիասթափության մասին, քանի որ չի հաջողվում հասնել խաղաղության:
Միացյալ Նահանգների նախագահ Դոնալդ Թրամփը, զբաղված լինելով միջազգային օրակարգի առանցքային հարցերով, ինչպիսին է իրավիճակն Ուկրաինայի ու Եվրոպայի, մասնավորապես՝ Լեհաստանի շուրջ, շարունակում է անդրադառնալ Վաշինգտոնում օգոստոսի 8-ին Նիկոլ Փաշինյանի ու Իլհամ Ալիևի հետ բանակցություններին ու ձեռք բերված պայմանավորվածություններին՝ շեշտելով դրանցում իր բացառիկ դերակատարությունն ու պայմանավորվածությունների պատմական լինելը։
Օրերս Մոսկվայից վերադարձած Նաիրա Զոհրաբյանը խիստ վերապահումներով է վերաբերվում միասնաբար՝ հանուն մեկ նպատակի լծված հավաքական ընդդիմություն ունենալու հավանականությանը։
Ռուսաստանը, Իրանն ու Թուրքիան ժամանակ առ ժամանակ անդրադառնում են ռեգիոնալ խորհրդատվական «3+3» հարթակին, դրա կարևորությանն ու այդ հարթակի գործունեությունն ակտիվացնելու անհրաժեշտությանը։ Նախօրեին ՄԳԻՄՕ-ի դասախոսների և ուսանողների առջև ելույթի ընթացքում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հույս է հայտնել, որ «3+3» ձևաչափով Հարավային Կովկասի պետությունների և նրանց երեք հարևանների, այդ թվում՝ Ռուսաստանի միջև փոխգործակցությունը շուտով կվերականգնվի։
«Սա թույլ է տալիս ենթադրել, որ սահմանները կբացվեն միայն համաձայնագրի ստորագրումից հետո։ Այլ նոր դիրքորոշումներ կարծես թե չկան»,- նկատեց նա։
«Ըստ իս, հայկական կողմի ձեռքբերումը Վաշինգտոնում այն էր, որ երթուղին կկոչվի Թրամփի ուղի և ոչ՝ միջանցք կամ մեկ այլ նմանատիպ անվանում, ուստի եթե զանգահարեն Թրամփին, Թրամփը պետք է անվանումների հա՞րցը լուծի, կամ հորդորի չօգտագործե՞լ այս կամ այն տերմինը, հետո էլի կօգտագործվի, ամեն անգամ այս հարցով հնարավո՞ր է զանգահարել Սպիտակ տուն։ Սա պարզապես ցույց է տալիս, որ այս պայմանավորվածություններն իրականում այնքան էլ ամուր չեն, և նման զանգերի առիթներ դեռ շատ կարող են լինել։ Բայց այդ տերմինի կիրառումը, կրկնեմ, շղթայական ձևով խախտում է այն տրամաբանությունը, որը դրված էր և փորձ էր արվում ներկայացնել։
«Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը վստահեցնում է՝ պատերազմի հրձիգ, Հայաստանին և Արցախին պատերազմներ բերած Նիկոլ Փաշինյանն իրավունք չունի խոսել խաղաղության մասին, որովհետև խաղաղություն բերել ուղղակի չի կարող։
Իշխանության ներկայացուցիչների հռետորաբանության մեջ ձևավորվել է մի հակասություն, որը դժվար է բացատրել։ Այո, մի քանի ամիս առաջ նրանք պնդում էին, թե Հայաստանի դեմ հիբրիդային պատերազմ վարում է հենց Ռուսաստանը, այժմ նույն իշխանությունը հայտարարում է, որ Ռուսաստանը եղբայրական երկիր է։ Այս տրամաբանության մեջ ստացվում է, որ Հայաստանը եղբայրական հարաբերություններ է պահպանում մի երկրի հետ, որն իր դեմ վարում է պատերազմի ամենաբարդ ձևերից մեկը՝ հիբրիդայինը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին փոխարտգործնախարար, տարբեր երկրներում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Մանասարյանն է։
«Եթե իրենց նավթն ու գազը չվաճառվի, կարծում եմ՝ կընկալեն: Երբ Կասպից ծովում հայտնվի ՆԱՏՕ-ի ռազմաբազա, կընկալեն: Դժվար է պատկերացնել, որ նույնիսկ դրանից հետո չընկալեն: Այդ հեռանկարից խուսափելու հնարավորությունները շատ չեն, բայց կարծում եմ՝ պետք է վերադառնալ այն բանաձևին, որը կար մինչև խայտառակ 44-օրյա պատերազմը: Այդ ժամանակ որևէ մեկի մտքով չէր կարող անցնել, որ իրենք կհայտնվեն մի իրավիճակում, երբ Ադրբեջանն այդքան լկտի կվարվի իրենց հետ»:
«Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանը չի հավատում, թե վաշինգտոնյան գործընթացները կբերեն խաղաղության:
Վաշինգտոնում օգոստոսի 8-ին ստորագրված Փաշինյան-Թրամփ-Ալիև հռչակագրից ու Սյունիքով «Թրամփի ուղի» ձևավորելու պայմանավորվածությունից հետո կարճ ժամանակ՝ մոտավորապես մեկ ամիս անց, Ադրբեջանը կրկին սկսեց շրջանառել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
«Այնքան հուզական հայտարարությունների հավատացինք, որ 300 հազար քառակուսի կիլոմետր պատմական Հայաստանից մնաց մոտ 30 հազար, Նիկոլն էլ կամաց-կամաց հանձնում է: Արսեն Թորոսյանն էլ ասում է՝ քարտեզներին նայեք, Արևմտյան Հայաստան չկա: Կոլիզեումի քարտեզների վրա գնա նայիր, որ Թուրքիայի կեսից ավելին Հայաստան է: Այսպիսի բան միայն հայերի մեջ կա, մեզ թշնամիներ բացարձակ պետք չեն»:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովն ասաց, որ հանդիպումն ընդհանուր առմամբ կարելի է գնահատել դրական՝ առանց բեկումների, ինչը կարելի էր սպասել։ Ըստ նրա, արդեն առաջընթաց է, որ չեղան կոշտ հայտարարություններ, և կողմերն ընդհանուր առմամբ ընդգծեցին, որ շարունակելու են խոսակցությունը։
«Թրամփը փորձեց հանդիպումը ներկայացնել որպես «առաջընթաց», բայց իրականում արդյունք չկար։ Ընդհակառակը, Պուտինը կարողացավ ստանալ այն պատկերը, որ նա ԱՄՆ նախագահի հետ բանակցում է հավասարի մակարդակով»,- նշում է հեղինակավոր ԶԼՄ-ն։
Այս օրերին հաճախ տեսակետներ են հնչում, որ Պուտին-Թրամփ բանակցությունները միջազգային հարաբերությունների ճարտարապետության հնարավոր փոփոխության նոր սկիզբ են դառնալու, իսկ քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը նաև վստահեցնում է՝ Ռուսաստանի համար Կովկասն արդեն առաջնահերթություն է դառնալու։
Այսօր Ալյասկայում սպասվում է տարվա աշխարհաքաղաքական գլխավոր իրադարձություններից մեկը․ հանդիպում են Վլադիմիր Պուտինն ու Դոնալդ Թրամփը։ Թրամփ-Պուտին հանդիպումը տեղի կունենա Էլմենդորֆ-Ռիչարդսոն ռազմաբազայում՝ Երևանի ժամանակով՝ 23:30-ին, թարգմանիչների մասնակցությամբ:
Օգոստոսի 8-ին Սպիտակ տանը Փաշինյան-Թրամփ-Ալիև հռչակագիրը և դրանից բխող ԱՄՆ դիրքերի ամրապնդումը Հարավային Կովկասում դեռ երկար կքննարկվի միջազգային ու ռեգիոնալ մամուլում։
Կրեմլից հաստատում են` հայկական կողմի նախաձեռնությամբ տեղի է ունեցել Վլադիմիր Պուտինի հեռախոսազրույցը Նիկոլ Փաշինյանի հետ: ՌԴ նախագահի պաշտոնական կայքի փոխանցմամբ, Նիկոլ Փաշինյանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ հանդիպման արդյունքների մասին:
168TV-ի Ռեվյու հաղորդաշարի հյուրն է ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Հայկ Նահապետյանը:
«Մենք տեսնում ենք, որ տեղեկությունները վերաբերում են կարգավորման մի շարք ճյուղերին, ինչպես նաև մի հարցի, որը զուտ ամերիկյան օրակարգ է։ Աբրահամի համաձայնագրերը, որոնցով, ինչպես ասացի, ԱՄՆ-ն ձգտում է այս ռեգիոնում իր ազդեցության հստակությանը, բնականաբար, կտա նոր խորություն, եթե ԱՄՆ աշխարհաքաղաքական ծրագրերը չխախտվեն այլ հանգամանքներով: Սակայն ներկայումս թվում է, որ, ինչպես ավելի վաղ, գլխավոր խոչընդոտները կողմերի միջև են, իսկ միջնորդի հարցում այս պահին հակամարտող կողմերը տարաձայնություններ չունեն»,- նկատեց Սիմոնովը:
Ալեքսանդր Խրամչիխինի խոսքով, չնայած ՌԴ-ԱՄՆ բանակցություններն ավարտված չեն, սակայն Թրամփի ակնկալիքները, իր խոսքով, չեն բավարարվել, որը հանգեցրել է Թրամփի հռետորաբանության փոփոխությանը։
«ԱԱԾ-ն և՛ Վահագն Խաչատուրյանի, և՛ Նիկոլ Փաշինյանի հետևից պետք է գնա. նրանք արդեն կալանավորված պետք է լինեին։ Սյունիքում արած Խաչատուրյանի հայտարարությունը հակապետական հայտարարություն է, որը նաև Սահմանադրական կարգի տապալման մասին է։ Վահագն Խաչատուրյանը դարձել Ադրբեջանի դեսպանը՝ Հայաստանում»,- ասաց Սուրեն Սուրենյանցը։
«Վեհարանի դեմ այս ծրագրված օպերացիան այդ իշխանությունը չտալու, չզիջելու իր ճանապարհային քարտեզի կետերից ընդամենը մեկն է: Վեհարանի դեմ այս ծրագրվող արշավը երկրում հոգևոր քաոս ստեղծելու խնդիր է լուծում: Նիկոլը քացով օվերտոնի պատուհաններ է, որ բացում է, մենք ընդամենը հետահայաց արձագանքում ենք»:
Ռուսական որոշ աղբյուրներ արդեն արձագանքել են Ալիևի՝ ռուսական կոորդինատներից հրաժարվելու որոշմանը՝ նշելով. «Ադրբեջանը որոշել է «ապրել» միջազգայի կոորդինատների համակարգի համաձայն, որքան հեռու դրանցով կարող է գնալ»:
Նիկոլ Փաշինյանն այլևս «վեր չի թռնում» «միջանցք» բառից, ինչպես 2023 թվականի մայիսին ԵԱՏՄ բարձրագույն խորհրդի նիստի ժամանակ, երբ բանավեճ բռնկվեց, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» ձևակերպման շուրջ իր և Իլհամ Ալիևի միջև։
Նախիջևանյան զորավարժությունների ընթացքում թուրքական F16-երի վերաբազավորում էր տեղի ունեցել դեպի Գյանջա (Գանձակ) քաղաք, նաև՝ Ադրբեջանը «Բայրաքթարներ» էր տեղակայել Նախիջևանում, ինչից պարզ էր՝ այդ ամենը վարժանքի նպատակով չէ։
Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության արտգործնախարարների խորհրդի (ՀԱՊԿ Արտաքին գործերի նախարարների խորհուրդ) նիստից հետո Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունները ՀՀ ներքին գործն է համարել՝ միաժամանակ մտահոգություն հայտնելով Հայ Առաքելական եկեղեցու դեմ «հարձակումների» առնչությամբ՝ դրանք որակելով «չարդարացված» և «առանց լուրջ հիմնավորումների»:
