«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Քննչական կոմիտեի նախկին փոխնախագահ, իրավագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ վաստակավոր իրավաբան Արթուր Ղամբարյանն է։
«Տիկին Գալյանն արդեն մեկ անգամ ապացուցել է, թե իր ղեկավարած կառույցն ինչպես է կարողանում մեկնաբանել Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան և Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի որոշումները, ինչ աստիճան աղավաղումներով»,- այս մասին ասուլիսի ընթացքում նշեց Արդարադատության նախկին նախարար Դավիթ Հարությունյանը՝ անդրադառնալով Արդարադատության նախարար Սրբուհի Գալյանի՝ Բարձր դատարանի որոշման հնարավոր մանիպուլյացիայի մասին դատողություններին։
«ՍԴ որոշումը չնայած պարունակում էր դրական տարրեր, սակայն չի անդրադարձել մի շարք կարևոր հարցերի, և այդ հարցերը մի օր տուժած անձանց գանգատով կհայտնվեն նույն ՍԴ-ում կամ ՄԻԵԴ-ում»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նշեց ՀՀ արդարադատության նախկին նախարար Դավիթ Հարությունյանը՝ անդրադառնալով «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքի սահմանադրականության վերաբերյալ Սահմանադրական դատարանի որոշմանը։
Ապրիլի 16-ին հայտնի դարձավ, որ շուրջ 4 տարի քննելուց, մի քանի անգամ քննությունն ընդհատելուց ու կրկին վերսկսելուց հետո Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ) վերջապես հրապարակեց «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքի սահմանադրականության վերաբերյալ որոշումը:
«Մենք ունենք բազմաթիվ պահանջներ, որոնք կարող ենք տարբեր ինստիտուտներով բարձրաձայնել: Հասկանում եմ, որ ռեսուրսների պակաս ունենք: Սփյուռքում ունենք այդ ռեսուրսը, բայց արդեն քանի տարի Սփյուռք և պետություն համագործակցությունը տեղի չի ունենում: Մեկ իրավաբանը Սփյուռքում, որն ինքնակամ գործողություն է կատարում ՀՀ շահերի համար, դառնում է թիրախ թուրքական և ադրբեջանական համայնքների համար, և այդ անձի անվտանգությունը դրվում է հարցականի տակ: Ես կասկածում եմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունն այդ անձին պաշտպանելու նպատակով որևէ գործողություն կիրականացնի: Ադրբեջանում հակառակն է»:
Սահմանազատման և սահմանագծման կանոնակարգի սահմանադրականության հարցի քննարկումը փորձաքար դարձավ սահմանադրական իրավունքի և իրավունքով զբաղվող անձանց համար:
Այս տարվա հունվարի 28-ին Սահմանադրական դատարանի (ՍԴ) անդամ, նախկինում ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Հայկ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության համակիր ու բազմաթիվ գործերով նրանց ներկայացուցիչ Վահե Գրիգորյանին Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը (ԵԽԽՎ) ընտրեց Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) ՀՀ ներկայացուցիչ: Վերջինս այդ պատասխանատու պաշտոնում կփոխարինի ՄԻԵԴ-ում 9 տարի պաշտոնավարած դատավոր Արմեն Հարությունյանին:
Այսօր ԵԽԽՎ-ն ընտրել է ՄԻԵԴ դատավորների Հայաստանից, Անդորրայից և Սլովենիայից:
Այս որոշումը խոսում է այն մասին, որ համանման որոշումներ մենք կունենանք նաև այլ դատավորների, այդ թվում՝ Դավիթ Հարությունյանի վերաբերյալ:
Սիրանուշ Սահակյանի խոսքով՝ միջազգային հանրության կողմից մենք կլսենք կոչեր, որոնք լսելի չեն լինի Ադրբեջանի համար, ապա հավելեց՝ գործ ունենք միջազգային հանրության երեսպաշտության ու երկակի ստանդարտների հետ, և Հայաստանի արտաքին քաղաքականության խնդիրը պետք է լինի այնպիսի հարաբերություններ հաստատել տարբեր պետությունների հետ, որ նրանք հանձնառու լինեն մեր երկրի շահերի առաջմղման հարցում։
2024թ. օգոստոսին Նիկոլ Փաշինյանն Ազգային ժողովում անդրադարձավ Բաքվում պահվող հայ գերիներին, պատանդներին ու ռազմագերիներին և պատասխանելով հարցին, թե արդյո՞ք Ալիևի հետ քննարկել է այդ հարցը, և, օրինակ, ինչո՞ւ է Բաքվում պահվում Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը, հայտարարեց.
«Արդեն շուրջ 4 տարի է՝ Գուրգեն Մարգարյանի հետ կապված գործընթացը գտնվում է Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեի կատարողական փուլում, և Ադրբեջանը, ցինիկ վարք դրսևորելով, չի էլ փորձում այն կատարել։ Ադրբեջանից պահանջում են վճարել դատական ծախսերը, բայց Ադրբեջանը հրաժարվում է գեթ մեկ լումա վճարել»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի» նախագահ, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) հայ գերիների շահերի ներկայացուցիչ, իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանն է։
Այսօր՝ 2024 թվականի հոկտեմբերի 18-ին, Հակակոռուպցիոն դատարանում տեղի ունեցավ Գագիկ Խաչատրյանի գործով հերթական դատական նիստը։ Նիստի ընթացքում փաստաբան Երեմ Սարգսյանը դատարանին կրկին միջնորդեց թույլատրել Գագիկ Խաչատրյանին բուժման նպատակով մեկնել արտերկիր:
Հակակոռուպցիոն դատարանում դատավոր Գիվի Հովհաննիսյանի նախագահությամբ այսօր կայացավ ՊԵԿ նախկին նախագահ Գագիկ Խաչատրյանի և նրա եղբորորդու՝ Կարեն Խաչատրյանի գործով դատական հերթական նիստը։
«Միջազգային հանցագործությունների հետ կապված՝ Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի կատարած աշխատանքն ակնառու է եղել»,- Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի հիմնադրման 20-ամյակին նվիրված գիտաժողովի ժամանակ իր ելույթում նշեց Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) ռազմագերիների ներկայացուցիչ, Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի նախագահ Սիրանուշ Սահակյանը։
Հայ-գերմանական իրավաբանների ասոցիացիայի նախագահ, միջազգային իրավունքի մասնագետ, Էռլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարանի դասախոս Գուրգեն Պետրոսյանն այն կարծիքին է, որ խաղաղության ամենակարևոր սկզբունքներից մեկը հենց արդարադատությունն է:
Շուրջ 10 օր առաջ 168.am-ն անդրադարձել էր Սահմանադրական դատարանի (ՍԴ)՝ հունիսի 11-ի որոշմանը, ըստ որի՝ հնարավոր է՝ «Մարտի 1»-ի գործով վարույթը վերսկսվի: Գրել էինք, որ ՍԴ-ն ու Վճռաբեկ դատարանը սինխրոն մասնակցում են Նիկոլ Փաշինյանի՝ «Քոչարյանը կդատվի» նախընտրական շոուին:
Գերիների հարցը զգայուն է, մարդասիրական, և շատ կարևոր է, որ տարբեր ոլորտի մասնագետներ խնդիրը պահեն ուշադրության ներքո։
«Երբ իշխանությունն ուզում է ապօրինաբար տարածքներ հանձնել Ադրբեջանին, դրանից բխող բոլոր գործողությունները խնդիրներ են դառնում, քանի որ, երբ հայտարարում են, թե պետությունը կադաստրի վկայական չպետք է տար, այդպես չէ։ Իրականում պետք է տար։ Դա եղել է հայկական տարածք, Հայաստանի վերահսկողության ներքո, իսկ կադաստրն էլ տվել է այդ սեփականության վկայականները։ Ստացվում է, որ իշխանությունը փորձում է իր քայլերի հետևանքով առաջացրած խնդիրները փաթաթել մանր ու միջին օղակի պետական ծառայողների վրա»,- նշեց Հովհաննես Խուդոյանը։
ԱՄՆ պետական դեպարտամենտի և «Ֆրիդոմ հաուզի» պորտը տեղը դնելուց հետո Բարձրագույն դատական խորհրդում (ԲԴԽ) ներկայացվում է հերթական բազմավեկտոր ներկայացումը՝ «Կարեն Անդրեասյան Փրոդաքշըն»-ի սցենարով:
Սակայն զավեշտն այն է, որ նման արձանագրում է արվել ԲԴԽ գիտնական անդամ Վիգեն Քոչարյանի մասով, ով Սահմանադրական դատարանի դատավոր Վահե Գրիգորյանի հետ միասին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի (ՄԻԵԴ) դատավորի թեկնածու է, և ՍԴ-ում արձանագրված խայտառակությունից հետո Վիգեն Քոչարյանի համար ուղղակի ամոթ պետք է լինի նույնիսկ Ստրասբուրգում երևալը:
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել է Վարչապետի աշխատակազմի միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցչի գրասենյակի 2023թ. գործունեության հաշվետվությունը:
Մայիսի 3-ին Սահմանադրական դատարանում (ՍԴ) կշարունակվի Վճռաբեկ դատարանի նախկին դատավոր Սուրեն Անտոնյանի դիմումի քննությունը, որով վիճարկվում են արդարադատության նախկին նախարար Կարեն Անդրեասյանի նախաձեռնությամբ «Դատական օրենսգրքում» ՄԻԵԴ վճիռների առիթով դատավորների նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու իրավակարգավորմանը հետադարձ ուժ տալու վերաբերյալ կատարված փոփոխության արդյունքում դատավորի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթ նախատեսող նորմին հետադարձ ուժ տալու և կիրառելու սահմանադրականությունը:
Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ՝ այսօր հաստատվել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի (ՄԻԵԴ) դատավորի պաշտոնում Հայաստանի կողմից առաջադրվող դատավորների ցուցակը՝ Վահե Գրիգորյան, Վիգեն Քոչարյան, Նորա Կարապետյան կազմով:
Այսօր Հակակոռուպցիոն դատարանում՝ դատավոր Կարապետ Բադալյանի նախագահությամբ, շարունակվում է Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի (ՀՖՖ) նախկին նախագահ, ԱԺ նախկին պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի ենթադրյալ ապօրինի գույքի բռնագանձման պահանջով գործի քննությունը։
Հայաստանի իրավական և դատաիրավական համակարգի դիտարկումն անհնար է ընկալել առանց լավ զարգացած հումորի առկայության, հակառակ պարագայում լուրջ հոգեբանական ցնցումներն անխուսափելի են:
Երբ 2023թ. հուլիսի 3-ին Կարեն Անդրեասյանի անվան Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) «Շոլցի» գործով դադարեցրեց Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի դատավոր Աստղիկ Խառատյանի, Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատի դատավորներ Տիգրան Պետրոսյանի, Արտակ Բարսեղյանի լիազորությունները, որովհետև այդ գործով Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանից (ՄԻԵԴ) վճիռ էր եկել, իսկ նշված դատավորները հռչակվել էին պատասխանատու, նրանցից մեկը շուստրիություն արեց ու պլստաց:
Այսօր Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ընդունելով Միջխորհրդարանական միության գլխավոր քարտուղար Մարտին Չունգոնգին, ասել է, որ հակաադրբեջանական բնույթ կրող ու ադրբեջանական պատվիրակության լիազորությունների չերկարաձգման հետ կապված Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԽԽՎ) որոշումը փոքրաթիվ խմբի նախաձեռնություն է ու չի նպաստում երկխոսությանը:
«Մեղադրողն ամեն գնով փորձում էր հասնել նրան, որպեսզի մենք միջնորդություն չներկայացնենք,- Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի Կենտրոնի նստավայրի բակում, Գագիկ Խաչատրյանի գործով հերթական դատական նիստից հետո 168.am-ի հարցադրմանն ի պատասխան՝ նշեց նրա փաստաբան Երեմ Սարգսյանը՝ նկատելով,- Իհարկե, դա ոչ միայն անօրինական վարքագիծ է, այլև ես քիչ առաջ ներկայացրեցի Վարդան Ջհանգիրյանի գործով ընդդեմ Հայաստանի ՄԻԵԴ կայացրած որոշումը, որտեղ կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածի խախտում էին դիտարկվել այն գործընթացները, որոնք տեղի են ունեցել, և այդ գործընթացները համահունչ են Խաչատրյանի գործին»:
