168.am-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հերթական հյուրը ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանն է:
««Ինչո՞ւ ես» հարցի պատասխանը ես խուսափում եմ բարձրաձայնել: Իմ ընտանիքը ենթադրում էր, որ ընտրությունը պիտի կանգնի հենց ինձ վրա, և իմ լիազորությունների դադարեցումը ոչ այնքան պայմանավորված էր որոշումների տրամադրման ուշացմամբ, որքան իմ ընտանիքի կազմի կոնկրետ անձով (իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյան՝ Աննա Փիլոսյանի ամուսինը.- Գ.Ս.)»,- 168.am-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հերթական թողարկման ընթացքում ասաց Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի նախկին դատավոր Աննա Փիլոսյանը, ում լիազորությունները դադարեցվել են նախորդ տարեվերջին:
«Մենք գործ ունենք մի երևույթի հետ, որ ԲԴԽ-ն մեզ խաբել է: Ամեն մեր միջնորդությունից հետո գնում էին խորհրդակցական սենյակ, վերադառնում, հրապարակում որոշումն ու բառացիորեն հայտարարում՝ պատճառաբանությունը կկարդաք դատական ակտում: Բայց ակտում այդ մասին որևէ տառ չկա»,- ասաց նախկին դատավորը:
ՀՀ Սահմանադրությամբ ամրագրված է Արցախն այլ պետության կազմում ճանաչելու արգելքը։ Սահմանադրությունը ներառում է նաև նախաբանը, որը հղում է անում ՀՀ Անկախության հռչակագրին, դա էլ իր հերթին՝ 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ին ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի և ԼՂԻՄ մարզխորհրդի՝ վերամիավորման մասին համատեղ որոշմանը։ Այն, փաստորեն, Սահմանադրության մաս է։ Շատ հաճախ ասում են, թե Սահմանադրության մեջ նման դրույթ ուղղակիորեն չկա, բայց հարկավոր է այն փնտրել նախաբանում, իսկ Անկախության հռչակագիրը տալիս է բոլոր հարցերի պատասխանները։
Հարգելի գործընկերնե’ր, ի՞նչ կապ ունի իմ հաղորդումը սույն պատասխանի հետ, առավել ևս, երբ նույնիսկ դրա բովանդակությունը կազմող գործողությունը չի բխում դատախազության սահմանադրական լիազորություններից։
«Մինչև հիմա ոչ մեկի մտքով չի անցնել քրեականացնել Ցեղասպանության ժխտումը կամ Արցախի պատկանելության նկատմամբ ոտնձգություն կատարելը, որովհետև Հայաստանում չի եղել որևէ մարդ, որ դրանք կասկածի տակ կդներ: Եվ մեկ էլ տեսնում ենք, որ այս տարվա ապրիլի 24-ին ՀՀ կառավարության պաշտոնական հաղորդագրության մեջ «Ցեղասպանություն» բառը չկա: Գրված է «Մեծ Եղեռն», ինչը մեղավորություն չնախատեսող եզրույթ է: Դրա համար կարիք առաջացավ ՀՀ Քրեական օրենսգրքում այս երկու նոր օրենքներ ներառելը՝ կանխելու համար համազգային նպատակներից հետքայլի ռիսկը»,- ասաց Արամ Օրբելյանը:
«Նման հարցերը հակամարտությունից կամ ակտիվ ռազմական գործողություններից հետո լուծում են ստանում քաղաքական ճանապարհով, որտեղ ներգրավված են լինում մանդատ ունեցող կառույցներ, օրինակ, Կարմիր խաչը: 2016թ., կարծում եմ, այդ բանակցությունները շատ ավելի պատշաճ են ընթացել, և հայկական կողմը, ունենալով նաև ուժեղ բանակցային դիրք, կարողացել է Ադրբեջանին պարտադրել, որպեսզի մարդասիրական խնդիրները ժամանակին իրենց լուծումը ստանան»,- ասաց իրավապաշտպանը:
«Արմեն Աշոտյանի և մյուս քաղբանտարկյալների հարցը պետք է մշտապես լինի ուշադրության կենտրոնում: Մարդիկ չպետք է կարողանան մոռանալ դրա մասին: Պետք է մտածեն ու որոշում կայացնեն, մասնակցություն ունենան, որովհետև Արմեն Աշոտյանը և մյուս քաղբանտարկյալները զրկանքներ են կրում բոլորիս համար:
«ԲԴԽ անդամները պետք է առնեն Կարեն Անդրեասյանի հանցավոր գործողությունների առաջը: Նրանցից մեծ քաջություն է պահանջվում: Նա անգամ ԲԴԽ անդամներին վարույթի ընթացքում թույլ չի տալիս խոսել, կարծիք հայտնել, հարցեր տալ»,- ասաց Միհրան Պողոսյանը՝ նկատելով՝ այդ գործողությունների հետևանքների պատասխանատվությունը ԲԴԽ բոլոր անդամներն են կրելու:
Ստեղծված իրադրության պայմաններում ստիպված եղա լքել դատական նիստերի դահլիճը։
Գնահատեք ինքներդ, թե ինչու
Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի նախկին դատավոր Սուրեն Անտոնյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Ստեղծման օրվանից երբևէ ԲԴԽ-ն չի ծառայել իր սահմանադրական առաքելության` դատավորների անկախության «չարաբաստիկ» սկզբունքի ապահովմանը: Իսկ ինչու չարաբաստիկ, որովհետև սովորական պայմաններում դատարանները հետևում են օրինականության սկզբունքին:
«Փաստաբանին ձեռնաշղթա են հագցրել, արցունքաբեր գազ են փչել: Առհասարակ Պալատին տեղյակ չեն պահել, որ փաստաբանի են ձերբակալել: Խուզարկել են փաստաբանին: Բոլոր իրավական երաշխիքներն անտեսվել են»,- ասաց Փաստաբանների պալատի նախագահը:
«Դատական համակարգը վերանում է մեր աչքի առաջ, վերանում է և որպես համակարգ, և ի դեմս կոնկրետ դատավորի, որոնց կամայականորեն ուղարկում են տուն: Էդ վերացող դատական համակարգը բոլորինս է: Մենք ի՞նչ ենք անելու: Ես զարմանում եմ այս իշխանությունների վրա, որովհետև ուշ թե շուտ էդ դատական համակարգի շահառուն իրենք են լինելու… Ստիպված եմ իրենց հիասթափեցնել: Աստված մի արասցե, եթե պետություն չլինի, Ալեն Սիմոնյանի ասած՝ ամեն բան կլինի արտադատարանական կարգով: Այնպես որ, թող աղոթեն մեր պետության լինելիության համար»,- եզրափակեց Երվանդ Վարոսյանը:
2023 թվականի հունիսի 2-ին Աթենքում տեղի է ունեցել Դատավորների եվրոպական միության (European Association of Judges) տարեկան համաժողովը:
Եթե իրականում նման հանձնարարություն առկա է, ապա այդ հանձնարարականի նախագիծը պատրաստած անձը ակնհայտ մոլորության մեջ է գցել ԳԴ-ին՝ այդ եղանակով խաթարելով մինչդատական վարույթի բնականոն ընթացքը և խախտելով վարույթը ողջամիտ ժամկետում ավարտելու հիմնական իրավունքը (սկզբունքը)։
Փաստաբան Արամազդ Կիվիրյանն իր ֆեյսբուքյան էջում տեղեկացրել է Վճռաբեկ դատարանի կողմից կայացված որոշման մասին, ըստ որի՝ Փաստաբանների պալատի խորհրդի կողմից Արամազդ Կիվիրյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու և նմանատիպ որոշումները քանի որ ենթակա են քննության ՀՀ վարչական դատավարության կարգով, գործի քննությունը տեղափոխվել էր ՀՀ վարչական դատարան, որն էլ դատավոր Մհեր Պետրոսյանի նախագահությամբ, անվավեր է ճանաչել Սեդա Սաֆարյանի […]
«Եթե դատավորը որպես կալանքի հիմք՝ նշում է, որ տիկին Գայանեի արարքը կապված է Նիկոլ Փաշինյանի պաշտոնավարման հետ, ակնհայտ էր, որ այդ պայմաններում միջնորդությունը չէր կարող մասնակի բավարարվել ու կալանք տրվել մեկ ամսով, և առնվազն երկու ամիս կալանքի պահանջը պիտի երկու ամսով բավարարվեր: Այսինքն՝ անհասկանալի էր՝ կալանավորման նման հիմքերի դեպքում ինչի՞ են մեկ ամսով տվել կալանքը: Հետագա գործընթացները եկան մեզ ապացուցելու՝ ինչի է այդպես եղել: Այս գործով քննչական մարմինը, դատախազությունն ու դատարանը գործել են միաձուլված, ինչը նշանակում է, որ պատվերը ենթադրաբար եկել է մեկ անձից՝ ՀՀ վարչապետից»,- ասաց փաստաբանը՝ հավելելով, որ դատավոր Չիչոյանը որոշում կայացնելու պահին տեղյակ եղել է, որ այս գործը մեկ շաբաթում ավարտվելու է, հետևաբար՝ 2 ամսով կալանք տալու իմաստ չկար:
Հերոսածին մորը՝ Գայանե Հակոբյանին կալանավորելու որոշումն ուղղակի անբարոյականություն է, քանի որ այլընտրանքային խափանման միջոցները բազմաթիվ են, և տիկին Գայանեին կալանքի տակ պահելը բարոյական որևէ կանոնի մեջ չի տեղավորվում։ Պարզ է, թե ինչ ահռելի ճնշումների և բիրտ ուժի է ենթարկվել տիկին Գայանեն՝ իր պայքարի ենթադրյալ դադարեցման համար, խոսքը նաև հոգեբանական ճնշման մասին է, որին ենթարկվել են նա և իր ընտանիքի անդամները։ Ամոթ է, որ 2023 թվականին դեռևս նման որոշում է կայացվում, դատական իշխանությունը պետք է ներողություն խնդրի տիկին Գայանեից։
Փաստաբան Արսեն Մկրտչյանը վստահ է, որ գեներալ Մամվել Գրիգորյանն անպայմանորեն արդարացվելու է դատական ակտով:
«Եթե Բարձրագույն դատական խորհուրդն (ԲԴԽ) իր որոշումներով ինքն իրեն հեղինակազրկում է, արդյո՞ք դատավորները դրա մասին չպետք է բարձրաձայնեն: ԲԴԽ ձևավորման օրվանից սկսած՝ առաջին իսկ քննարկմանը ես բարձրաձայնել եմ դատարանների ծանրաբեռնվածության խնդրի մասին: Դա մեր քաղաքացիների շահից է բխում, որ դատավորները ողջամիտ ժամկետներում քննեն իրենց գործերը: Դատավորներն ընդհանրապես կարող են չանհանգստանալ այդ մասին: Դա պետության պոզիտիվ պարտականությունն է, որ ապահովի նորմալ, մարդկային պայմաններ այդ գործերի քննության համար: Եթե պետությունը դա չի անում, դատավորի դերակատարությունն այնտեղ մինիմալ է»
Իհարկե ինչպես մնացած բոլոր նմանատիպ գործերը, այս գործը նույնպես մոռացվեց, բայց ճիշտ գտա տեղեկացնել։
Ապրիլի 3-ին Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) հայտարարեց, որ դատավորին վիրավորելը քրեորեն պատժելի արարք է, և երկու դատավորների վիրավորելու կապակցությամբ ԲԴԽ-ն իրավական քայլեր է ձեռնարկել:
«Խաղաղության մասին կարելի է խոսել, եթե կարող ես պաշտպանել քո սահմանները… Սա ուղիղ, պլանավորված, հանձնարարված հայրենազրկման գործընթաց է՝ ի սկզբանե՝ 2018թ.-ից իմանալով, գալով ու գրավելով ՀՀ մայրաքաղաքի Հրապարակի շենքը: Եկավ-գրավեց, հանձնեց Արցախը»,- ասաց Արսեն Բաբայանը:
Ապրիլի 13-ին 2022թ. սեպտեմբերի 21-ին «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում ոստիկանության ծառայողների կողմից կատարված բռնության զոհը դարձած ծնողները մեկօրյա ակցիա իրականացրեցին Քննչական կոմիտեի շենքի մոտ:
«Քաղաքացի-պետություն հարաբերությունների մեջ Ալեն Սիմոնյանի վարքը միանշանակ ընդունելի չէ, էթիկայի կոպտագույն խախտում է, մարդկային առումով՝ ստորություն, և նորմալ երկրում Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախագահի վարքը պետք է հանգեցներ հրաժարականի: Իրավական կողմը դեռ մի կողմ: Չի կարող այսուհետ այդ անձը Հայաստանը ներկայացնել ժողովրդավար երկրների հետ հարաբերություններում»,- 168.am-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում ասաց «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի քրեական պրակտիկայի ղեկավար, փաստաբան Հովհաննես Խուդոյանը՝ անդրադառնալով ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի կողմից քաղաքացու դեմքին թքելու փաստին:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանն է:
Վերջինս մանրամասն ներկայացրեց Պետդեպի զեկույցում տեղ գտած նշված դեպքերի մանրամասն ժամանակագրությունը՝ սկսած իր՝ պատերազմից հետո դատավորներին ուղղված կոչից:
Սահմանադրագետ Վահե Գրիգորյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է. «Սահմանադրական դատարանը Հռոմի ստատուտը ճանաչել է Սահմանադրությանը համապատասխանող կամ իրավունքի գերեզմանը:
«Այսօր ՔՊ-ական Վահագն Ալեքսյանյանը հանձնաժողովի նիստի ժամանակ ասում է՝ պիտի գնան, «5-րդ շարասյան» գլուխը ջարդեն: Հիմա հարց՝ ինչո՞ւ նրա արտահայտությունների վերաբերյալ քրեական վարույթ չի նախաձեռնվում: Մարդը բացահայտ սպառնում է»,- ասաց Գևորգ Պետրոսյանը:
