«Բարդ Talk» հաղորդաշարի հերթական թողարկման շրջանակներում քաղաքական վերլուծաբաններ Արմեն Բաղդասարյանն ու Գառնիկ Գևորգյանը քննարկում են Տավուշի մարզի չորս գյուղերի հանձնման շուրջ ձեռք բերված հայ-ադրբեջանական պայմանավորվածությունները, դրանց հնարավոր սպառնալիքներն ու առաջիկայում այդ լույսի ներքո սպասվող զարգացումները։
Հայոց ցեղասպանության զոհերին ցուցակագրելու պատճառի հարցում կա երկու տարբերակ՝ կա՛մ դա ինչ-որ մեկի ռոմանտիկ, ցնորամիտ գաղափարն է, որին դժվար է հավատալ, կա՛մ դա ինչ-որ ծրագրի մի մաս է։ Հայոց ցեղասպանությունը ժխտողները, մեր թշնամիները՝ ցեղասպանություն իրականացրած և նրա եղբայր պետությունները, այս պահին ևս մեր հանդեպ ցեղասպանություն են իրականացնում։
Այդ գործերին «միացված» են տարբեր այլ սուբյեկտներ
Ստեփանավանում Նիկոլ Փաշինյանը լրագրողների հետ զրույցում, ըստ էության, հաստատել է մեր այն պնդումները, որ բանակն անօրինական հրաման է կատարելու:
«Այսինքն, Սյունիքի բարձունքները, Շորժայում գրաված բոլոր տարածքները պետք է վերադարձվեն, եթե դա չի անելու, ուրեմն կստացվի, որ միայն այս հատվածն ենք 1991 թ-ի քարտեզով գծում, իսկ Սյունիքին հասնելու դեպքում կպարզվի, որ մենք 1991 թ-ի սահմանը չենք ճանաչում»,- նշել է Գալչյանը՝ արձանագրելով, որ դրա հավանականությունը կա, որ Ադրբեջանը այդպես կասի, դրա համար նախնական պայմանագրի համաձայնության մեջ այդ բոլորը պետք է նախատեսել։
Պարոնա՛յք սպաներ, կդառնաք պետական դավաճանության հանցակիցներ, ձեր ձեռքով փորում եք բոլորիս գերեզմանը. Վարուժան Գեղամյան
Ի՞նչ է բերել Փաշինյանը Հայաստանին՝ ժողովրդավարությո՞ւն, թե՞ խաղաղություն։
Երկրում իրավիճակն իրոք պայթյունավտանգ է, սակայն ամենացանկալի սցենարը պայթյունի չհասցնելը կլիներ, այլ մեր պետության տակ դրած ականը վնասազերծելը: Ակնհայտ է, որ պայթյունն իրադարձությունների զարգացման վերջին, բայց ստեղծված պայմաններում անխուսափելի դարձող տարբերակն է։
Ուղիղ բանակցությունների միջոցով ձեռք բերված այս դրական զարգացումը կարևոր քայլ է վերջնական խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման ճանապարհին
Իր խօսքի աւարտին, բարձր գնահատելով դոկտ. Լուիս Մօրէնօ Օքամփոյի հայանպաստ աշխատանքը եւ հայ դատի պահանջատիրական պայքարին մէջ անոր ունեցած ներդրումը՝ Վեհափառ Հայրապետը Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան «Ասպետի Կարգ»ի շքանշանով պարգեւատրեց զինք»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։
Լրագրողի հարցին՝ ՌԴ նախագահի հետ Տավուշից ռուսական հենակետերը դուրս բերելու հարցը քննարկվելո՞ւ է, Նիկոլ Փաշինյանը պատասխանեց, թե չի կարծում, որ այդտեղ քննարկելու հարց կա, քանի որ ամեն ինչ ակնհայտ է. ռուսական հենակետերը Տավուշից դուրս են բերվելու։
Նիկոլ Փաշինյանի խոսքով՝ սահմանազատման և սահմանագծման աշխատանքների համատեղ հանձնաժողովը զբաղվում է զուտ սահմանազատման հարցերով, իսկ խաղաղության պայմանագիրը բանակցվում է բոլորովին ուրիշ ձևաչափում։ Ըստ նրա՝ այդ պայմանագիրն իր իրավական կարգավիճակով շատ ավելի բարձր փաստաթուղթ է, քան սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգը։
Ես խորհրդարանի ամբիոնից ասել եմ, որ մեր սահմանները մեկ թվականի քարտեզով չեն։ Նախկինում գուցե իրադրության այլ պատճառով մի քիչ դժվար էր սա ներկայացնելը, բայց տեսեք՝ 2024 թվականին որոշում է Բաղանիս, Բաղանիս-Այրում, Ոսկեպար-Ասկիպարա-Կիրանց-Խեյրիմլի ինչ-որ հատվածներ։ Այստեղ մենք ունենալու ենք 2024 թվականի քարտեզ, հիմնված նախկին որևէ քարտեզի հիման վրա։ Այս տարի հնարավոր է՝ մենք այլ հատվածներ սահմանագծենք, որը կֆիքսվի 2024 թվականի քարտեզով, բայց ակնհայտորեն մենք այս տարի ամբողջը չենք ավարտելու։ 2025 թվականի քարտեզ էլ է լինելու, մեծ հավանականությամբ, 2026 թվականի էլ։
Մի ողջ Արցախի հանրապետություն քայքայել, հայաթափել ու տարածքներն անտրտունջ հանձնել է՝ ու ոչ մի բան. նա դեռ իր տեղում է…
Այսօր Ստեփանավանում Նիկոլ Փաշինյանը լրագրողների հետ զրույցում անդրադառնալով լրագրողների բարձրացրած հարցին, թե հնարավո՞ր է՝ Ադրբեջանի հետ տարածքներ փոխանակվեն, ասաց՝ տարածքների փոխանակման հարցը շատ լուրջ հանրաքվեի անհրաժեշտություն ունեցող հարց է։
Արևմուտքը, մասնավորապես՝ ԱՄՆ Պետքարտուղարությունն ու ԵՄ-ն, ողջունում են ըստ էության ապրիլի 5-ի հանդիպմանը հաջորդած ՀՀ իշխանությունների միակողմանի զիջումն Ադրբեջանին։
«Եթե հիմա մեզ հաջողվի սա պահել աշխատանքային մակարդակում և հարցը չդարձնել քաղաքական օրակարգի մաս… ի դեպ, ուզում եմ ասել, որ այն նույն խնդիրները, որոնք ծագում են մեզ համար, այն նույն խնդիրները հնարավոր է տեղ-տեղ ծագեն նաև Ադրբեջանի համար։ Այստեղ ի՞նչն է խնդիրը, որ ադրբեջանական գյուղերում մարդիկ չեն ապրում, իսկ մեր գյուղերում ապրում են։ Այստեղ այս տարբերությունը կա, Խորհրդային Միության ժամանակ Ոսկեպարը և Ասկիպար գյուղերն ըստ էության իրար մեջ են եղել։ Նույնը Կիրանցը և Խեյրիմլի գյուղը իրար շատ մոտ են եղել»։
«Դա սպասելի էր նաև այն ժամանակ, երբ նա ճանաչեց Ադրբեջանի 86,6 քառակուսի կիլոմետր տարածքը: Արդեն այդ փաստով նա հանձնել էր այդ գյուղերը։ Որովհետև Բաքուն այդ 86,6 քառակուսի կիլոմետրում ներառում է նաև այդ հատվածները, ինչպես նաև անկլավային գյուղերը»,- ասաց Իգիթյանը։
Փաշինյանը հպարտանում է՝ առաջին անգամ Հայաստանը և Ադրբեջանը սեղանի շուրջ հարց են լուծել
Իմ հայրենիքը հանձնել են Ադրբեջանին, ես փախստական եմ, գործ չունեմ, չեմ կարող ասել։
Գևորգ Դանիելյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Տավուշում սահմանազատման ու սահմանագծման արդյունքում 4 գյուղի հանձնելու առնչությամբ փոխվարչապետի ստորագրության լուրը Ադրբեջանում հասկանալիորեն անասելի տոնակատարության առիթ է դարձել:
Տաթևիկ Հայրապետյանը տելեգրամյան իր ալիքում տեսանյութ է տարածել, թե ինչպես են Ադրբեջանում տոնում ՀՀ իշխանությունների երեկվա հայտարարությունը, որով Տավուշից 4 գյուղեր հանձնում են Ադրբեջանին, գրելով. «Ադրբեջանցիները տոնում են ՀՀ իշխանությունների հերթական կոլաբորացիոնիստական քայլը… դե իսկ իշխանական քարոզիչներն էլ բացառիկ «հաղթանակ»-ի մասին ստեր են տարածում…
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը ողջունում է Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հարցերով հանձնաժողովների ձեռք բերած պայմանավորվածությունը:
Վաշինգտոնը ողջունում է 1991 թվականի Ալմա-Աթայի հռչակագրի շուրջ Երևանի և Բաքվի համաձայնության մասին հայտարարությունը, որպես երկու երկրների միջև սահմանների սահմանազատման հիմք։
Ձեզ ասեցին, որ Ադրբեջանին չորս գյուղ են հետ տալիս և դուք սկսեցիք չորս գյուղի կռիվ տալ, «պայքարել», որ չտա:
Թուրքիայի էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարար Ալփարսլան Բայրաքթարը ռուսական «NTV» հեռուստաալիքի հետ զրույցում նշել է, որ Սոմալիում՝ ծովային հատվածում, ծրագրում են նավթի պաշարների որոնման նպատակով խորքային հորատումներ սկսել 2025-ին։
Թուրքիայում գործարկվել է Freelancer-ների (ազատ գրաֆիկով և հեռավար տարբերակով աշխատող մարդիկ) համար նախատեսված թվային վիզայի տեսակը, որը հայտնի է «Digital nomads» անունով:
Քաղաքական վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Տոյվո Կլարը ողջունում է Տավուշի մասին Հայաստանի ևԱդրբեջանի պայմանավորվածությունները:
Ուշագրավ է, որ նույնիսկ այդ վարչախմբի հիմնական քարոզչամիջոցներից մեկի հակահայ խմբագիրը չի հավատում է, թե ինչ հեշտությամբ է Բաքվի բռնապետը տիրանում արհեստածին Ադրբեջանի համար ամենավարդագույն երազում իսկ անհասանելի տարածքների։
Հարավային Կովկասում և Վրաստանում ճգնաժամի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը անդրադարձել է Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ սահմանագծի առանձին հատվածները նախնական համաձայնեցնելու պայմանավորվածությանը, համաձայն որի՝ Ադրբեջանը ստանում է իրեն պատկանող երկուսուկես գյուղ, ՀՀ-ն՝ սահմանազատման հետ կապված ռիսկի նվազեցում․
