Արցախի պատգամավորները, մեր տեղեկություններով, պայմանավորվել են երեքշաբթի օրը ԱԺ նիստ հրավիրել։ Եթե ֆորսմաժոր եւ ՀՀ իշխանության միջամտություն չլինի, այն կկայանա։ Մտադիր են անել փակ ֆորմատով, նիստից հետո հանդես գալ հայտարարությամբ։
Նախ ադրբեջանական պահանջները ենթադրում են ոչ թե փոխադարձ պայմանավորվածություններ, այլ Հայաստանի միակողմանի զիջումներ։
«Խաղաղության պայմանագրի» ուղղությամբ վարվող քաղաքականության վերաբերյալ Սերժ Սարգսյանի այս գնահատականը խորքային կերպով բացահայտում է Նիկոլ Փաշինյանի արատավոր ու չափազանց վտանգավոր վարքագիծը, որն ունի ոչ միայն քաղաքական, այլև ընդհուպ հոգեբանական սկզբնապատճառներ։
Ադրբեջանը Շուշիում հերթական գերեզմանատունն է վնասել` աղբ լցնելով այդ հատվածում։ Տեղեկությունը X–ի միկրոբլոգում հայտնում է Կովկասյան ժառանգության պաշտպանության միջազգային կազմակերպությունը («Caucasus Heritage Watch»):
ՈՄԱ՝ «Ողջ մնալու արվեստը» հասարակական կազմակերպության ղեկավար Վովա Վարդանովի համոզմամբ՝ իրականությանը չի համապատասխանում այն պնդումը, թե պարեկներն այսօր ավելի շատ աշխատավարձ են ստանում, քան սահմանին կանգնած պայմանագրայինները։
«Դուք միայն անկլավի վերաբերյալ ասացիք, բայց ես ավելին ասեմ՝ 2019 թվականին Նիկոլ Փաշինյանն էր, չէ՞, ասել, որ «Արցախը Հայաստան է, և վերջ», իսկ հիմա ի՞նչ է ասում։ Կոնյունկտուրայի պահպանման խնդիր է, պետք է՝ այսօր այդպես կասի, վաղը պետք չեղավ՝ այլ բան կասի։ Վերջում էլ կասի, թե ոչ «ոչ» եմ ասում, ոչ «այո» եմ ասում, քանի որ «ոչ» եմ ասում, դա չի նշանակում, որ «այո» եմ ասում։ Մեզ ժամանակին ասում էին, որ բացի 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից, որևէ փաստաթուղթ չկա, հետո պարզվեց, որ բանավոր համաձայնություններ կան։ Պարզվեց, որ կա բանավոր հրաման, հետո պարզվեց, որ կա նաև գրավոր հրաման»,- նշեց Թևան Պողոսյանը։
168.am-ը Արցախի Հանրապետության «Արդարություն» կուսակցության համահիմնադիր և համանախագահ Հակոբ Հակոբյանից հետաքրքրվեց, արդյո՞ք քննիչ հանձնաժողովի նիստին մասնակցելուց հետո հանդիպել են Սամվել Շահրամանյանի հետ, որևէ տեղեկություն գիտե՞ն նրա՝ Հայաստանում հետագա հնարավոր գործունեության վերաբերյալ։
168.am-ի հետ զրույցում Դավիթ Սարգսյանն ասաց, որ սենյակն էլ, ստեփանակերտցիների վերաբերյալ տվյալներն էլ արդեն փոխանցել է ՀՀ կառավարության հումանիտար կենտրոնին, սակայն հետագա ընթացքի վերաբերյալ որևէ տեղեկություն չունի:
Պեսկովն ընդգծել է, որ նախկինում այս պայքարն ընթանում էր «դիվանագիտական դիմակներով», իսկ այժմ Արևմուտքի փորձերը դառնում են ավելի բաց և ուղղակի։
Կովկասյան ժառանգության պաշտպանության միջազգային կազմակերպությունն (Caucasus Heritage Watch) ահազանգում է, որ հոկտեմբերի 5-ից մինչև նոյեմբերի 3-ն ընկած ժամանակահատվածում ադրբեջանցիները բուլդոզերներով ճանապարհ են հարթել Շուշիի պատմական գերեզմանատան միջով, որը հայտնի է՝ որպես Երևանյան դարպասների մոտի գերեզմանոց։
168.am-ի հետ զրույցում Հայաստանի ռազմագերիների հարցերի հանձնաժողովի աշխատանքային խմբի նախկին ղեկավար Արմեն Կապրիելյանը խոսելով այս մարդկանց հայրենիք վերադարձնելու իրատեսական քայլերից՝ կարծիք հայտնեց, որ նրանց հայրենիք կարող են վերադարձնել միայն քաղաքական որոշման արդյունքում։
Արևմտյան որոշ երկրներ փորձում են ապակայունացնել իրավիճակը Ղարաբաղի շուրջ և բացահայտ տարածաշրջանում պայքարում են Ռուսաստանի դեմ, ասել է ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը «Ռոսիա 1» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում։ Այս մասին գրում է ՏԱՍՍ-ը:
Ադրբեջանում Բրիթիշ Փեթրոլյումի իրականացրած վառելիքի արդյունահանման ծրագրերը, բացի 2020թ.-ից ի վեր Ադրբեջանի կառավարությանը միլիարդավոր դոլարներ փոխանցելուց, նպաստել են նաեւ Ղարաբաղի հայերի դեմ իրականացված ռազմական ագրեսիային, հայտնել են կազմակերպության ներկայացուցիչները:
2020 թվականի Արցախի 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Շուշիի թանգարանի տնօրեն Վարդան Ասծատրյանը կարողացավ ադրբեջանական ոչնչացումից փրկել թանգարանի գորգերն ու խեցեգործական իրերը։ Այդ նմուշները տեղափոխվեցին Հայաստան, սակայն մինչ օրս դրանց պահպանման համար հիմնական որևէ տարածք չի տրամադրվում՝ գորգերը մի թանգարանից տեղափոխվում են մեկ այլ թանգարան, մի տարածքից՝ մեկ այլ տարածք։
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված գործընկերների հետ կազմել է առավել կարևոր հուշարձանների անգլերեն ցուցակ միջազգային գործընկերներին ներկայացնելու համար։ Sputnik Արմենիայի գրավոր հարցմանը ի պատասխան ասել են նախարարությունից։
Եթե որևէ մեկը կարծում է, թե հանուն Արցախի պայքարը Վազգեն Սարգսյանի, Սերժ Սարգսյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի, Բակո Սահակյանի կամ Արկադի Ղուկասյանի մենաշնորհն է` չարաչար սխալվում է:
Հայկական ծագում ունեցող ու երեք հազար տարի հայկական մնացած Արցախը ճզմվեց երեք տարում, հայաթափվեց երեք օրում, իսկ ևս երեք շաբաթվա ընթացքում Հայաստանում կյանքը վերադարձավ բնականոն հուն ու շարունակվում է այնպես, կարծես ոչինչ էլ չի եղել։
Ղարաբաղյան շարժման արդյունքում 1988թ. մայիսին Կարեն Դեմիրճյանը հրաժարական տվեց ՀԿԿ Կենտկոմի առաջին քարտուղարի պաշտոնից և անցավ թոշակի: Չորս տարի անց փաստավավերագրող, հետագայում՝ Կինեմատոգրաֆիստների միության նախագահ Ռուբեն Գևորգյանցը 1991թ. տնային, ոչ պաշտոնական մթնոլորտում տեսագրել է իր զրույցը Կարեն Դեմիրճյանի հետ` մի շարք հարցերի պարզաբանման ակնկալիքով:
«Ղարաբաղյան հարցը դեռևս ավարտված չէ, այն դեռ երկար կմնա մեզ հետ»,- ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկին տված հարցազրույցում ասել է ԱՄՆ Պետքարտուղարի նախկին հատուկ խորհրդական (1990-ական թթ.), ԽՍՀՄ հարցերում մասնագիտացած ամերիկացի հեղինակավոր վերլուծաբան, ներկայումս՝ Վաշինգտոնի Համաշխարհային քաղաքականության ինստիտուտի պրոֆեսոր Փոլ Գոբլը՝ անդրադառնալով Հայաստան-Ադրբեջան գործընթացին բացառապես Ադրբեջանի իշխանական թեզերի կոնտեքստում։
«Երբ Արցախը դատարկման շեմին էր կանգնած 2020-ից հետո, և մեծ վտանգ էր սպառնում, մեր ժողովուրդը և նույնիսկ արցախցիներն այս ամենը չէին պատկերացնում։ Բայց տեսեք՝ աշխարհում ինչեր են կատարվում։ Սիրիայում պատերազմ եղավ, առնվազն յոթ միլիոն փախստական տնավեր ու բնավեր եղավ։ Այս անարդար աշխարհի համար 120 հազարն ի՞նչ է։ Ուկրաինայի բնակչությունը կիսով չափ պակասել է։ Աշխարհն անարդար է»։
Հիմա արդեն պարզ է, որ 44-օրյա պատերազմն Արցախի ամբողջական հանձնման առաջին արարն էր ընդամենը։ Դրան հաջորդած երեք տարում Փաշինյանն ամեն ինչ արեց մնացած հայապատկան հատվածն էլ թշնամուն հանձնելու համար, սակայն նույնիսկ դրանից հետո չի արժանանում Ալիևի հետ հանդիպման և նոր կապիտուլյացիոն պայմանագրի ստորագրման։
Մոտ 15 րոպե խոսում, կատակում էինք, կարծես վաղեմի ծանոթներ լինեինք։ Եվ հանկարծ, հեռախոսի գծին միախառնվեց երկու տղամարդկանց զուգահեռ խոսակցությունը։ Երկուսս էլ լռեցինք, հետևելով նրանց խոսակցությանը։
Թե ինչ արդյունք կտա Արցախի Ազգային ժողովի նիստը, ինչ զարգացումներ կլինեն առաջիկայում, ցույց կտա ժամանակը
«Թող արցախահայությանը հստակ պատասխանեն, թե ինչ են կորցնելու Հայաստանում հաշվառվելու դեպքում։ Եթե մանրամասն նրանց հարցերին պատասխաններ տրվեն, արդեն մարդիկ կհասկանան՝ ինչ որոշում պետք է ընդունել։ Մենք ունենք մեր հաշվառումները Ստեփանակերտում, Մարտունիում և Արցախի Հանրապետության այլ բնակավայրերում։ Հետևաբար՝ հարց է առաջանում, եթե մենք այդ հասցեներից հրաժարվում ենք, վտանգի տակ չե՞նք դնում մեր գույքային իրավունքը։ Որոշումը պետք է ընդունվի՝ տվյալ իրադրությունից ելնելով։ Հիմա եմ հասկանում, թե ինչու ՀՀ իշխանության մեծ մասը բանակում չի ծառայել, եթե նրանք բանակում ծառայած լինեին, կիմանային, որ ցանկացած որոշում ընդունելուց պետք է պարտադիր ճիշտ գնահատվի իրավիճակը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ռազմական և անվտանգային հարցերով փորձագետ Հայկ Նահապետյանն է։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Փաշինյանի կողմից Ադրբեջանին արվելիք նոր զիջումներն են և Հայաստանի վտանգված տարածքային ամբողջականությունը։
Ադրբեջան կատարած այցի ընթացքում Ղազախստանի նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևը «շնորհավորել է Ալիևին և Ադրբեջանի եղբայրական ժողովրդին դարակազմիկ իրադարձության՝ երկրի տարածքային ամբողջականության ապահովման կապակցությամբ»։
168.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանն ադրբեջանական գերության մեջ գտնվող մեր հայրենակիցների ճակատագրի մասին ասաց, որ հայ ժողովուրդը պետք է հասկանա, որ Նիկոլ Փաշինյանը չի կարող ու ցանկություն չունի հայրենիք վերադարձնել Արցախի նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը և այն գերիներին, որոնք Բաքվի բանտում են հայտնվել հենց Նիկոլ Փաշինյանի պատճառով։
Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը, ինչպես նախապես հայտարարվել էր, այսօր մասնակցել է 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նիստին:
