Արցախ

44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի՝ իրեն հրավիրելու մասին՝ Հայաստանի նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանն ասել է.

Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը մայիսի 28-ին Հայաստանի Առաջին Հանրապետության օրվա առթիվ այցելել է Ստեփանակերտի հուշահամալիր ու զինվորական պանթեոն և հարգանքի տուրք մատուցել:

Արման Թաթոյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Արցախի բնիկ ժողովրդի` արցախահայության իրավունքների և անվտանգության մասին խոսելն անիմաստ է, եթե դրանք առանձնացվում կամ կտրվում են ինքնորոշման բնական իրավունքից:

Բրյուսելյան վերջին հանդիպումները և դրանց բովանդակության հանրայնացումը ԵԽ նախագահ Շարլ Միշելի կողմից լրջագույն ահազանգ է հայ հասարակության համար, որը պարտադրում է մեր ժողովրդին հստակ դիրքորոշում որդեգրել և այն ամրագրել ներքին ու արտաքին քաղաքական բոլոր հարթակներում: Այս մասին հայտարարություն է տարածել «Ի պաշտպանություն Արցախի» նախաձեռնությունը։

Այսօր՝ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության տոնին ուզում եմ իմ շնորհավորանքի և բարեմաղթանքի խոսքը հղել ողջ հայ ժողովրդին, մեր բոլոր քույրերին ու եղբայրներին Մայր Հայաստանում, Արցախում և Սփյուռքում:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ առաջին արտգործնախարար, «Ժառանգություն» կուսակցության հիմնադիր Րաֆֆի Հովհաննիսյանն է:

168.am-ի հետ զրույցում եվրոպացի վերլուծաբան Ուվե Հալբախն ասաց, որ բրյուսելյան վերջին հանդիպմամբ Արևմուտքը կարողացավ հակամարտության կարգավորման գործընթացում, դրա հետ կապված բոլոր հարցերի քննարկումներում ՌԴ կարծր ազդեցությունը հավասարակշռել, և նույնիսկ ավելի:

Եկեղեցիների համաշխարհային խորհրդի (ԵՀԽ) հայաստանյան Կլոր սեղան հիմնադրամի հրավերով Հայաստանում գտնվող ԵՀԽ պատվիրակությունը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում հանդիպել է Հայ Առաքելական Եկեղեցու Արցախի թեմի առաջնորդ Տ. Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյանի հետ:

Արցախի դպրոցներում այսօր Վերջին զանգ է, շուրջ 1000 շրջանավարտներ ավարտում են դպրոցը և ոտք դնում փորձություններով, վերելքներով և վայրէջքներով լի մեծ կյանք։

Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտը ներկայացրել է ՀՀ ԱԳ նախարար (2008-2018թթ.) Էդվարդ Նալբանդյանի «Լեռնային Ղարաբաղ. հակամարտության ռենտգեն» հոդվածների, ելույթների ու հարցազրույցների ժողովածուն:  

Մայիսի 28-ին Արցախի Հանրապետությունում ևս տեղի կունենա հանրահավաք և երթ։ Արցախցիները նախ կհավաքվեն Ստեփանակերտի Սուրբ Հակոբ եկեղեցու մոտ, որտեղից երթով կգնան Վերածննդի հրապարակ, որտեղ էլ տեղի կունենա մեծ հանրահավաք։

Արցախյան մեր աղբյուրներն ասում են, որ ԱԽ նիստին Հարությունյանը ներկայացրել է Փաշինյանի հետ Բրյուսելից հետո կայացած իր հանդիպման մանրամասները եւ գրեթե նույն մտքերն է արտահայտել, ինչի մասին խոսում էր Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ-ում` հարցուպատասխանի ժամանակ։

«Չշարունակեմ, այսքանն էլ բավարար է: Հայաստանը համարել է իր հայրենիքը, իր ծննդավայրը, Հայաստանը հրաշալի գիտի, գիտի հայոց պատմությունը, շատ լավ գիտի, թե ումն է Արցախը, շատ լավ գիտի՝ այն սահմանները, որ հիմա ներխուժել են, Հայաստանինն է: Ես հիմա շատ կուզենայի դիմացը կանգնել, նայել աչքերի մեջ և ասել՝ Շահեն, բայց չէ՞ որ դու ես ժամանակին ասել, որ հայրենիքդ կոխոտել են վայրի ցեղերը՝ իրենց նժույգները հեծած, բայց կուռ վահան են դառնում և միևնույն է՝ պայքարում են և հաղթանակում. հաղթանակելու ենք էլի:

Մայիսի 4-ին ԱԺ-կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավորների կողմից Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի հանրային պահանջը ներկայացնելուց և նիստերի դահլիճը լքելուց հետո, Փաշինյանը խոստացավ մեծ բացահայտում անել արցախյան բանակցային գործընթացի մասին:

«Նիկոլ Փաշինյանին ու իր թիմին Արևմուտքը կարմիր քարտ է ցույց տալիս՝ ասելով՝ արագացրո՛ւ այն խնդիրների լուծումը, որոնք քո առաջ դրված են, ուստի այս իշխանությունը, մասնավորապես՝ սահմանագծման և սահմանազատման հարցում,  պետք է գնա այնպիսի լուծման, որով, այսպես կոչված, անկլավները կանցնեն Ադրբեջանին։ Դրանից հետո մենք Երևանից Վայոց ձոր և Սյունիք կգնանք միայն ադրբեջանցի սահմանապահների վերահսկողության ներքո, իսկ դրանից հետո հայ բնակչությունը կամաց-կամաց կլքի իր բնակավայրը»:

«Մադրիդյան սկզբունքները հղվում էին Հելսինկյան 1975թ․ Եզրափակիչ ակտում ամրագրված երեք հիմնարար սկզբունքների վրա՝ ժողովուրդների ինքնորոշում, ուժի կամ ուժի կիրառման սպառնալիքից հրաժարում և տարածքային ամբողջականություն: Այսինքն, «Մադրիդյան սկզբունքներով» պետք է իրացվեր Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը: Հենց «Մադրիդյան սկզբունքներով» առաջին անգամ ամրագրվեց, որ Արցախի վերջնական կարգավիճակը պետք է որոշվի ժողովրդի կամարտահայտման միջոցով, որը կունենա պարտադիր իրավական ուժ: Խոսքը հանրաքվեի մասին է:

«Մեկ փաթեթային լուծում է պետք և ամբողջական»,- այսօր Ֆրանսիայի հրապարակում հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման և Լեռնային Ղարաբաղի խնդրին՝ ասաց ԱԺ փոխնախագահ Իշխան Սաղաթելյանը։

«Ես միայն մեկ բան կարող եմ ասել՝ մեր հարցերի պատասխանները որևէ մեկը չունի, որովհետև այդ հարցերի պատասխանները հենց մենք պիտի տանք։ Փաստ է, որ այսօր փորձում են ոչնչացնել մեր երկիրը»,- եզրափակեց Մետաքսե Հակոբյանը։

Բեյրութում մայիսի 25-ին տեղի է ունեցել Արցախի պատվիրակության հանդիպումը Լիբանանի ՀՅԴ կենտրոնական գրասենյակի անդամների և լիբանանահայերի հետ։

Հարավային Օսիա կատարած աշխատանքային այցի շրջանակում մայիսի 24-ին Ցխինվալում տեղի է ունեցել Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Բաբայանի հանդիպումը Հարավային Օսիայի ԱԳ նախարար Դմիտրի Մեդոևի, Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության արտաքին գերատեսչության ղեկավար Նատալյա Նիկոնորովայի և Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետության արտգործնախարար Վլադիսլավ Դեյնեգոյի հետ։

«Ռուսաստանը չի պատրաստվում հրաժարվել միջնորդական ջանքերից, բայց կան բարդ աշխարհաքաղաքական հանգամանքներ, որոնք գերակա են մնացած ամեն ինչից»,-այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց անվտանգային ու քաղաքական հարցերով ռուս վերլուծաբան Գրիգորի Տրոֆիմչուկն  անդրադառնալով Ղարաբաղյան հակամարտության բանակցային բրյուսելյան հարթակին ու Մոսկվայի դիրքերի թուլացմանը, որպես միջնորդ:

Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Բաբայանը մայիսի 23-25-ը աշխատանքային այցով գտնվում էր Հարավային Օսիայի Հանրապետությունում (ՀՕՀ)՝ մասնակցելու հանրապետության նորընտիր նախագահ Ալան Գագլոևի երդմնակալության հանդիսավոր արարողությանը։

Ընդառաջելով մայիսի 24-ին Արցախի Հանրապետության խորհրդարանում ներկայացված քաղաքական կուսակցությունների՝ Հանրապետության նախագահին ուղղված նամակին՝ ԱՀ նախագահ Արայիկ Հարությունյանը մայիսի 25-ին հրավիրել է Անվտանգության խորհրդի ընդլայնված նիստ:

2021 թվականի օգոստոսին հիմնադրված և հռչակագրով բոլոր կարող անհատներին ու ուժերին համախմբելու պարտավորություն ստանձնած «Ապրելու երկիր» կուսակցությունը չի համախմբվի 2022 թվականի ապրիլի կեսից մեկնարկած Փաշինյանի իշխանության հրաժարականը պահանջող շարժման շուրջ։

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի ԱԺ փոխնախագահ, «Միասնական հայրենիք» խմբակցության ղեկավար Գագիկ Բաղունցն անդրադառնալով ԱԺ 4 խմբակցությունների տարածած հայտարարությանը չմիանալուն և առհասարակ Արցախի խնդրի վերաբերյալ իրենց տեսակետին, պատճառաբանեց, թե  խմբակցությունն իր տեսակետը բազմիցս արտահայտել է, թերևս սա է պատճառը, որ չեն միացել 4 խմբակցությունների տարածած հայտարարությանը։

Մայիսի 24-ին Լիբանան կատարած այցի շրջանակներում Արցախի Ազգային ժողովի նախագահի գլխավորած պատվիրակությանը ընդունել է Հայ Կաթողիկե տան կաթողիկոս-պատրիարք Ռաֆայել Պետրոս ԻԱ-ն։

Արցախի Հանրապետության ազգային ժողովի նախագահ Արթուր Թովմասյանի գլխավորած պատվիրակությունը հայ համայնքի հրավերով Լիբանանում է։

Արցախի Հանրապետության ԱԺ-ում ներկայացված քաղաքական կուսակցությունները նամակով դիմել են Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանին՝ անհրաժեշտ համարելով մայիսի 25-ին հրատապ կարգով հրավիրել ԱՀ Անվտանգության խորհրդի նիստ՝ օրակարգում ներառելով բրյուսելյան հանդիպումից հետո ստեղծված իրավիճակը և  անելիքները:

Արցախի «Միասնական հայրենիք» կուսակցությունը, որը նախօրեին չէր միացեն ԱԺ մյուս 4 խմբակցությունների հայտարարությանը, հանդես է եկել հայտարարությամբ:

Արցախի Հանրապետության իշխանությունների վերաբերմունքը տարբեր ձևաչափերով ընթացող բանակցություններում և քննարկումներում Արցախի Հանրապետության ու Արցախի ժողովրդի ճակատագրի վերաբերյալ հնչեցվող հայտարարություններին միանշանակ է և արտահայտվել է մի քանի անգամ Նախագահի ու Ազգային ժողովի կողմից։