Ներկայումս մենք ձեռնարկում ենք քայլեր դեպի հաճախորդների համալիր սպասարկում, իսկ դա նշանակում է, որ ապագայում հնարավոր կլինի տրամադրել նույն ծառայությունները նաև վերոհիշյալ սեգմենտի հաճախորդների ընտանիքների անդամներին:
«Ես կարծում եմ, որ ավելի շատ մեկնաբանության խնդիր է, որովհետև մենք իսկապես դեպի Ռուսաստան արտահանման մեծ աճ ունենք, և դրանում է շնորհավորանքը, որ մենք մեր արտահանումն էականորեն ավելացրել ենք, և դա տեղի է ունեցել ԵԱՏՄ շրջանակներում»:
Հացի թխման պրոցեսն առանձնապես ծախսատար պրոցես էլ չէ, և ինքնարժեքը պետք է լիներ ոչ ավելի 150 դրամից։
«Մարդկանց մոտ դեռ չկա ընկալումը, թե ինչ «կենդանի» է այդ Հարկային օրենսգիրքը։ Հայաստանում հարկային համակարգի զարգացումը սկսվել է 90-ականներին, երբ մենք ունեինք 3 էջից բաղկացած մեկ հարկային օրենք՝ «Հարկերի մասին» օրենքը, որից հետո շատ բուռն զարգացում է եղել՝ ձևավորվել են նոր հարկատեսակներ և վարչարարության համակարգ»։
Հարկային օրենսգրքի մասին զրուցել ենք ՀԲ Երևանի գրասենյակի ավագ տնտեսագետ Գոհար Գյուլումյանի հետ:
«Հայաստանում խնդիրներից խնդիրն այն է, որ առևտուրը մինչև հիմա դիտարկվում է՝ որպես տնտեսություն, և առևտրում զբաղվածությունը դիտարկվում է՝ որպես մարդկանց համար կարևոր աշխատատեղ։ Դա կարևոր է, բայց միայն առևտրի վրա հիմնված տնտեսությունը մի քանի դար առաջվա տնտեսական մոդել է»։
«Ես ինձ կոռուպցիայի մասնագետ ոչ մի կողմից չեմ համարում, բայց այնքանով, որքանով ես եմ հասկանում՝ ինչ է արտաբյուջեն, ինչ է բյուջեն, չեմ կարողանում տեսնել, թե դրանով ինչպես է փոխվում կոռուպցիոն ռիսկի աստիճանը, թե ինքն արտաբյուջե՞ է, թե՞ բյուջե է»։
ՀՀ-ում առավել մրցունակ ճյուղերը՝ ագրոբիզնեսը, հանքարդյունաբերությունը, էներգետիկան և ծառայությունները, հսկայական պոտենցիալ ունեն և կարող են օգնել զարգացնելու տնտեսությունը, մինչ կառավարությունը փորձում է զարգացնել այլ հնարավորություններ, որոնք նախանշված են ՀՀ-ի զարգացման ռազմավարության մեջ։ Այս փխրուն միջավայրում ավելի շատ բան կարելի է անել ներդրումային միջավայրը բարելավելու համար։
«Կարծում եմ, երբ «Մուդիսը» վերանայի և քաղաքական գործոնը հաշվի չառնի, պետք է որ հետագայում բարձրացնի ՀՀ վարկանիշը: Սա միջանկյալ խնդիր է, բայց «Մուդիսը» մի շատ կարևորագույն հարց է բարձրացնում, որ ՀՀ տնտեսական քաղաքականություն վարողները պետք է հաշվի առնեն»,- ասում է Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Աշոտ Խուրշուդյանը:
«Որպես շարքային սպառող՝ մեր տանն այս տարի գազի ծախսն ավելի է եղել, քան նախորդ տարի. բոլորիս մոտ է այդպես եղել։ Եվ, ի վերջո, այդ գազը սպառում է նաև բիզնեսը, խոշոր սպառողները, որոնք իրենց մոտ ունեն լաբորատորիաներ, և նման խնդիր առաջանալու դեպքում առաջին ահազանգողներն իրենք են լինելու»։
Վերջին իրադարձությունների հետ կապված՝ հեռանկարներն ավելի լայն հնարավորություններ են ստեղծում, առաջինը՝ աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից տարածաշրջանում իրավիճակ է փոխվում, և կարծես թե հնարավորությունն ավելի ակնհայտ է դառնում՝ իրանական գազը տրանզիտ ճանապարհով մղել Վրաստան։
Շուկայի նորույթը կլինի կոմպլեքս, խմբային ապահովագրությունների ներդրումը, երբ մեկ պայմանագրով և մեկ սակագնով կարելի է ապահովագրել ոչ միայն ընտանիքի բոլոր անդամներին, այլև բժշկական ծախսերը, ԿԱՍԿՈ-ն և գույքը միասին: Սա հատկապես կհետաքրքրի այն մարդկանց, ովքեր ուզում են տեսնել՝ ինչպես է աշխատում ապահովագրությունն իրական կյանքում: Կոմպլեքս ապահովագրության դեպքում և՛ փորձն է ավելի շատ, և՛ բյուջեն՝ ավելի թեթև: Սա նման է ռեստորանի դեգուստացիոն մենյուին:
Մեր տնտեսությունը չի մեծացել, հակառակը` պակասել է: Սա կարևորագույն չափանիշ է, ինչ ուզում են` ասեն, ինչ թվեր ուզում են` մեջբերեն, ուզում են` ասեն ներդրումների աճի մասին, որ իրականում չկա, ուզում են` ասեն միջին աշխատավարձի աճի մասին, որ միայն դրամական առումով է բարձրացել:
Հարցին, թե դոլար-դրամ փոխարժեքի տատանումների պատճառով հաջորդ տարվա արտաքին պարտքի սպասարկման հետ կապված ռիսկերը չե՞ն մեծանում, ՀՀ ֆինանսների փոխանարար Պավել Սաֆարյանը պատասխանեց. «Դա կախված է նրանից, թե տատանումներն ինչ չափով կլինեն»:
«Ընդհանրապես բիզնեսը պետք է բողոքի. երբ որ Հարկայինից չբողոքի, իմացեք, որ հարկային մարմինը լավ չի աշխատում: Կարևորն այն է, թե այդ բողոքի իմաստը, բուն էությունն ի՞նչ է, տրամաբանակա՞ն է, ճի՞շտ է, թե՞ սխալ: Տնտեսվարողն ասում է՝ ինձ տվեք լայն իրավունքներ, բայց ինքն իր պարտականությունները չկատարի, պատկերացնո՞ւմ եք` ինչ կլինի»:
«Մեր տնտեսությունում ամենաբացասականը կենտրոնացումն է։ Գերիշխող դիրք ունեցող տնտեսվարողները, որոնք արդեն վաղուց ունեն նաև քաղաքական իշխանություն, արդեն մաս են կազմում երկրի պետական կառավարման համակարգի։ Եթե մենք այսօր ունենք ՀՀ նախագահ, և ինչ-որ առումով նա կարող է հանդիսանալ զսպող ուժ, ապա կառավարման համակարգի լղոզման արդյունքում, երբ թուլանում են բոլոր ինստիտուտները, նրանց զսպելը կլինի էլ ավելի դժվար»:
Նախատեսվում է ձեռք բերել համապատասխան հողատարածքներ, շենք-շինություններ, որտեղ հնարավոր է իրականացնել վերանորոգման և կառուցապատման աշխատանքները:
Ես չեմ ուզում խորանալ այն հետազոտությունների մեջ, որ խոշոր միջազգային ֆինանսական օլիգարխիայի մեջ պայքար է գնում, բայց այնուամենայնիվ, այն, ինչ կատարվում է Ռուսաստանում, գլոբալ քողարկված, բայց կատաղի պատերազմի արձագանքն է: Բացի Ռուսաստանից՝ հիմա բոլորը, այսպես թե այնպես, ունեն լուրջ խնդիրներ:
«Երբ նայում ու համեմատում ենք պետական գնումների գործընթացը և իրավիճակը, ասեմ, որ բավականին շատ տնտեսվարողների շահագրգռում է: Կարծում եմ, որ ժամանակի ընթացքում ավելանալու է տնտեսվարողների թիվը, որոնք ԵՏՄ անդամ պետությունների տարածք արտահանումներ կիրականացնեն»:
«Վիճակը, իհարկե, շատ ծանր է, պետք է փնտրենք, ներդրումներ գտնենք: Այստեղ Իրանի պատժամիջոցների վերացման հարցը կարող է շատ օգնել, որ երկաթգծի կառուցման և այլ ծրագրերն իրականացվեն, չինացիները բավականին հետաքրքրություն ունեն Մետաքսի ճանապարհի հետ կապված»,- ասում է Գարեգին Նուշիկյանը:
«Յունիբանկի» դեպքում կապիտալն արդեն մոտ 22 մլրդ դրամ է, երկու տարում մենք այն կհասցնենք սահմանված չափի:
VIP-հաճախորդներին անհատական սպասարկում իրականացնելու նպատակով «Յունիբանկը» Երևանի Կիևյան 8, N63 հասցեում կբացի նոր, հարմարավետ գրասենյակ և կսկսի զարգացնել Private Bankging ուղղությունը: Unibank Privé ծառայությունների փաթեթը, որը առաջարկվելու է համապատասխան եկամուտ և կարգավիճակ ունեցող անձանց, ներառում է լիարժեք ֆինանսական լուծումներ`կապիտալի կառավարման համակարգված մոտեցում, արդյունավետ ֆինանսական պլանավորում և ներդրումային ռազմավարության մշակում:
«Ռիսկերը չափազանց շատ են, երկրի ապագան` վտանգված: Խնդիրը հայեցակարգի ու տնտեսվարման մոդելի ընտրության մեջ է: Տնտեսության պետական կարգավորման համակարգն արմատական արդիականացման կարիք ունի: Ժամանակը մեր դեմ է աշխատում…»,- ասում է նա:
«ԿԲ-ն հայտարարում է, որ պետք է 5-6 բանկ: Նույնն է թե` վաղը կառավարությունը որոշում կայացնի, թե 2 հա-ից պակաս մակերեսով խանութները լուծարում է, կամ՝ ռեստորանը պետք է ունենա 1000 նստատեղից ոչ պակաս, կամ էլ՝ ՀՀ քաղաքացին պետք է ունենա 100 կգ-ից ոչ պակաս կշիռ: … Ամեն մի բանկը Հայաստանի մասնիկն է, դնում են ու գնդակահարում: Ինչո՞ւ»,- ասում է Էդվարդ Սանդոյանը:
«Ես Եվրոպայում երկար տարիներ ապրել եմ, այնտեղից եմ եկել Հայաստան, Հայաստանը` իր այսօրվա հնարավորություններով, ցավոք, Եվրոպայում ասելիք չունի: Մեր ընկերությունը հիմա պատրաստվում է օգտվել ԵՏՄ-ի ընձեռած հնարավորություններից, և այս պահին, կարծում եմ, մեր երկրի համար իրականն այդ է»:
«Եվրոպան շատ բան ունի ՀՀ-ին տալու, և պետք է շնորհակալ լինել, որ Արևելյան հարևանության քաղաքականության շրջանակում բարեփոխումներ պարտադրվեցին Հայաստանին, ինչը շատ լավ էր»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Ֆրանս-Հայկական գործարար համախմբումի նախագահ Վարդան Գաբրիէլեանը:
«Եվրամիություն կամ Եվրասիական միություն գնալը ռազմավարություն չէ։ Դա պարզապես միջոց է` ճանապարհ` ձեր ռազմավարական նպատակին հասնելու համար։ Ունեք նպատակ և ցանկանում եք ձեր նպատակին հասնել` ԵՄ-ի միջոցով, ԵՏՄ-ի միջոցով կամ մեկ այլ ճանապարհով… »,- ասում է Յիգալ Էրլիխը։
«Եթե բյուջեն հաշվենք այն տրամաբանությունից ելնելով, որ էլեկտրաէներգիայի թանկացումից ինչքան հարկեր են գալիս բյուջե, այդքան էլ տայինք ժողովրդին, Հարկայինն էլ ասում է` ինչքան հարկ հավաքում ենք, տվեք մեզ, բայց ամեն մեկինն իրեն տալու դեպքում երկիրը կդառնար կոոպերատիվ հիմնարկ»,- ասում է Պավել Սաֆարյանը:
Վրաստանն ավելի վճռական գնում է դեպի Եվրամիություն, վրացական արտադրանքը Լիտվայում ավելի շատ է, քան հայկականը, օրինակ՝ գինին, Բորժոմին, տարբեր բանջարեղենային և պահածոյացված արտադրանքը:
