«Շատ բարի մարդ էր, բոլորին հասնող, ընկերասեր տղա էր… Դպրոցն ավարտել և ընդունվել էր Պոլիտեխնիկ, մեկ կիսամյակ սովորեց ու մեկնեց ծառայության: Կորոնավիրուսի պատճառով դեռ արձակուրդ չէր եկել, բայց երբ զանգում էր, միշտ ասում էր՝ սաղ տոչնի ա, դա իր բառն էր»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արմանի քրոջ ամուսինը՝ Ռազմիկը:
Արցախում նահատակված Հայկ Արամի Արշակյանը 19 տարեկան էր, 1 տարի չկար, որ զորակոչվել էր, սակայն հասցրել էր դառնալ 30 լավագույն հրետանավորներից մեկը: Ապրում էր Հրազդան քաղաքում՝ ծնողների և 4 տարեկան քրոջ հետ:
«Միշտ ժպիտը դեմքին էր, ջղայնանալ չուներ ընդհանրապես, շատ բարի մարդ էր, կամեցող, հյուրասեր, նվիրված»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված Գուրգեն Միրզոյանի եղբայրը՝ Արայիկ Միրզոյանը:
«Աշոտը երեխաներից մեծն էր, ունի իրենից փոքր 2 եղբայր, ապրում էր ծնողների հետ: Աշոտը շատ խելացի տղա էր, չափված-ձևված, իր բերանից երբեք հայհոյանք չեմ լսել, մեկի ոտքը որ տրորեր՝ 10 անգամ պետք է ասեր՝ կներեք: Իր դեմքին անընդհատ ժպիտ կար, անգամ, երբ մահացել է, իր դեմքի ժպիտը կար: Շատ աշխույժ երեխա էր, սիրում էր, օգնել բոլորին, յուրահատուկ երեխա էր»,- պատմեց նրա ազգականը:
«Կարենի հայրն այդ պահին աշխարհազորայինների շարքում մարտական պարտականություններ էր կատարում սահմանում, երբ այդ բոթը լսեցինք»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Սիսիանի համայնքապետարանի գյուղատնտեսության և բնապահպանության բաժնի առաջատար մասնագետ Ռուբեն Մանուչարյանը:
«Հեռուստատեսությամբ ցույց են տվել, որ անօդաչու թռչող սարք են խփել, ինչ-որ մեկը Դավթին ասում է՝ Դավիթ, խոցեցինք-խոցեցինք, Դավիթը հրճվանքով, ծիծաղով ասում է՝ խոցեցինք: Ամեն զանգելուց միշտ տրամադրությունը բարձր է եղել, ասել է՝ ամեն ինչ լավ է, ծառայում ենք, պատերազմ է, ծառայում ենք»:
Արցախում ադրբեջանական ագրեսիայի դեմ պայքարում զոհված Սամսոն Ռաչիկի Ամարյանը 32 տարեկան էր, զորացրվելուց անմիջապես հետո՝ 20 տարեկանից, անցել էր պայմանագրային ծառայության: 168.am-ի հետ զրույցում Սիսիանի համայնքապետարանի աշխատակից Ռուբեն Մանուչարյանը պատմեց, որ Սամսոնը 10 տարեկան էր, երբ ընտանիքը Գորիսից տեղափոխվեց Շաքի:
«Շատ լավ, դրական, բարի, չափից դուրս ընկերասեր էր Գևորգը»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված Գևորգ Օթարյանի մտերիմ ընկերը՝ Տիգրան Շահինյանը:
Ամիսներ շարունակ կառավարության շենքի դիմաց բողոքի ակցիաներ, ապա հացադուլ իրականացնող Ռուսաստանի Դաշնություն մեկնել ցանկացող ՀՀ քաղաքացիները, պատերազմը սկսվելուն պես, ակցիաները դադարեցրել են, ջոկատ կազմել և մեկնել առաջնագիծ:
«Տիգրանս հավասարակշռված, զուսպ տղա էր, անգամ, երբ շատ փոքր էր, մանկապարտեզում ասում էին՝ այս տարիքում այսպես զուսպ, այսքան չափված-ձևված երեխա մենք չենք տեսել, միշտ հավասարակշռված, հանգիստ, երբեք ձայնը չէր բարձրացնի, իր խոսքն ինքը հանգիստ էր ասում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված 19-ամյա Տիգրան Հարությունյանի մայրը՝ Ռուզաննա Ոսկանյանը:
Քիչ առաջ ավարտվեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ արտախորհրդարանական ուժերի հանդիպումը: Լրագրողները կառավարության շենքից դուրս եկող հանդիպման մասնակիցներից հետաքրքրվեցին, թե ի՞նչ է քննարկվել, սակայն նրանք հրաժարվեցին պատասխանել
Արցախում զոհված 22-ամյա Արմեն Անդրանիկի Գալստյանը Սյունիքի մարզի Սիսիան համայնքի Սալվարդ բնակավայրից էր և, վարչական շրջանի ղեկավար Վարդան Մեսրոպյանի բնութագրմամբ՝ աշխատասեր, առույգ տղա էր.
Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ Արցախում վիրավորվել է ԵԿՄ նախագահ, ԱԺ պատգամավոր Սասուն Միքայելյանը: 168.am–ը փորձեց լրացուցիչ տեղեկություններ ստանալ Սասուն Միքայելյանի առողջական վիճակի մասին նրա մտերիմներից մեկից. «Միքայելյանն իր ջոկատով է առաջնագծում եղել, բեկորային վնասվածք է ստացել՝ մեջքի և ոտքի հատվածում, ոտքի մկանն է կտրվել: Վիրահատությունը բարեհաջող ավարտվել է, վիճակը կայուն է, կյանքին վնաս չի սպառնում»,- […]
«Սիրած աղջիկ ուներ, որ մի 2 անգամ էր հետը խոսել, ու այդպես էլ մնաց: Ուզում էր՝ տունը ռեմոնտ աներ, մի հատ «դորդ-ջար» առներ, մեկ էլ՝ «սև 07», գնալուց առաջ էլ ասաց՝ հոպարը պիտի «դորջհար» քշի, մեկ էլ ասաց՝ սիրածս աղջկան լավ կնայեք: Ընկերներով ենք տարել, ճանապարհել: Մեկ էլ ասաց՝ պարտադիր, անպայման, 100 տոկոս հետ կգամ…»:
168.am-ի հետ զրույցում գյուղացիները պատմեցին, որ արդեն 3-րդ օրն է՝ Ոստան համայնքում գտնվող գինու գործարանը չի ընդունում իրենց բերքը, և, որ խոսքը հարյուրից ավելի մեքենաների մասին է:
«Դավիթի մասին միայն լավը կարող եմ պատմել՝ շատ ուրախ, կյանքը սիրող, կատակը շրթունքից կախ տղա էր»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված 19-ամյա Դավիթ Ուզունյանի դասղեկը՝ Լուսինե Արտենյանը:
«Արցախում զոհված 19-ամյա Իսահակը 1 տարվա ծառայող էր»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Սասունիկ համայնքի ղեկավար Արման Մարգարյանը:
«Սարմենի հետ 12 տարի միասին ենք սովորել: Դպրոցում ինքը շատ աշխույժ էր, տաքարյուն էր՝ լավ իմաստով, երբ ինքն ինչ-որ բան էր ասում, մենք գիտեինք, որ հիմնավորված է ասում: Շատ էր սիրում հայոց պատմությունը: Մի անգամ հայոց պատմության դասաժամին խոսում էինք դաշնակներից, բուռն քննարկում էր գնում, և դեմ կար, և կողմ, ինքը հելավ՝ ես դաշնակ եմ, ինձ ո՞վ կարող է բան ասի, ու ոչ մեկս ոչ մի բան չէինք կարող էլ խոսել, որովհետև, եթե ինքն ասում էր՝ ես դաշնակ եմ, դրա տակ ինչ-որ հիմնավորում ուներ: Անցած տարի ընդունվեց ԵՊՀ, առաջին կուրսի առաջին կիսամյակից զորակոչվեց: Մինչև զորակոչվելն էլ շատ ուրախ էր, ասում էր՝ ես գնալու եմ առաջնագիծ, ես ուրիշ տեղ չեմ գնալու: Դեկտեմբերին զորակոչվեց, Արցախում էր ծառայում…»,- պատմեց Սարմենի դասընկերուհին:
Արցախում ադրբեջանական ագրեսիան հետ մղելիս զոհված 19-ամյա Նարեկ Սարգսյանն Արագածոտնի մարզի Արագածավան համայնքից էր, տան միակ տղան, ունի 2 քույր: 168.am-ը փորձեց զրուցել Արագածավան համայնքի ղեկավար Անդրանիկ Պապիկյանի հետ, որպեսզի Նարեկի մասին նյութ պատրաստենք, փոխարենը՝ համայնքի ղեկավարն ինքն առաջարկեց մտքերը շարադրել, թղթին հանձնել և հենց այդպես տրամադրել մեզ:
Արցախում ադրբեջանական ագրեսիան հետ մղելիս զոհված 19-ամյա Վիրաբ Սերոբյանն Արագածոտնի մարզի Արագածավան համայնքից էր: Նրա հորեղբայրը՝ Աշոտ Սերոբյանը, 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Վիրաբը 9 ամիս առաջ էր զորակոչվել բանակ, ընտանիքում 3 եղբայրներ են, ինքը միջնեկն էր:
Արմանն ասում էր, որ շատ ընկերներ ունի, բայց Զաքարի պես ոչ մեկն այդքան հայրենասեր չէր, ու մի փոքր դրվագ հիշեց: Մի օր մեքենայում արտասահմանյան երգեր էին լսում, Զաքարը դժգոհել է՝ ինչո՞ւ են արտասահմանյան լսում, «եկեք միայն հայկական՝ հայրենասիրական երգեր լսենք…»:
«Այսօր բոլորիդ է հայտնի, թե ինչ է կատարվում մեր Արցախ աշխարհում և այսօր ամեն մեկիցս է կախված մեր երկրի ապագան: Եթե այսօր չհամախմբվենք, չկանգնենք թուրքի դեմ, թուրքը, որ մտավ մեր տուն, այն վախտ՝ գլուխներս ծեծենք, ինչ անենք, մեր երեխեքին մորթելու են. այս բաշիբոզուկները ժողովուրդ չեն, մարդ չեն, դրա համար նորից եմ կրկնում, պետք է լինենք՝ պինդ, համախմբված, կողք կողքի և պետք է հաղթահարենք ամեն մի դժվարություն: Այսօր ամեն մեկս պարտավոր ենք՝ կանգնելու, զոհվելու, հաղթելու: Մենք հաղթելո՛ւ ենք, տղե՛րք»,- ասաց Սասուն Միքայելյանը:
«Վերջերս եռակողմ ձևաչափով հանդիպում է տեղի ունեցել Մոսկվայում՝ Ռուսաստանի նախագահի նախաձեռնությամբ, հայտարարություն է եղել գոնե հումանիտար հրադադարի հետ կապված, և հետագայում վերսկսել բանակցությունները, սակայն հակառակորդը, հակառակը՝ օգտվելով առիթից, այդ հայտարարության հաջորդ օրվանից սկսել է ավելի հուժկու մարտական գործողություններ՝ համարյա ճակատի ամբողջ երկայնքով, հատկապես՝ հարավային ուղղությամբ»,- քիչ առաջ իր տեսաուղերձում ասաց Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը:
«31-ամյա Արայիկ Հովհաննեսի Սաֆյանը և 36-ամյա Գեղամ Սերժիկի Սաֆյանը շատ համեստ, քչախոս տղերք էին»,- 168.am-ի հետ զրույցում Արցախում զոհված հորեղբոր տղաներին այսպես նկարագրեց նրանց մյուս հորեղբոր որդին՝ Արամ Սաֆյանը:
«Արցախի անկախության հետ կապված՝ մենք պետք է հասկանանք դրա նպատակահարմարությունը, դրա տեխնիկապես իրագործումը, դրա հետևանքները և հետագա գործողությունները»,- այսօր լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց ԱԺ փոխխոսնակ Ալեն Սիմոնյանը՝ պատասխանելով լրագրողների հարցին, թե Արցախի ճանաչման հարց քննարկվում է, քանի որ Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը երեկ հայտարարեց, որ հնարավոր է՝ դիմի Հայաստանին:
«Իրավիճակից ելնելով՝ քննարկումներ են տեղի ունենում, այսօր դեսպաններն են եղել, արտախորհրդարանական ուժերը, նախօրեին վարչապետը հանդիպում է ունեցել նաև խորհրդարանական ուժերի հետ»,- քիչ առաջ լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց ԱԺ փոխխոսնակ Ալեն Սիմոնյանը:
«Իրավիճակի մասին լսեցինք տեղեկություններ, ներկայացրեցինք մեր տեսակետները, կարծիքը՝ ստեղծված իրավիճակի հետ կապված»,- վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և արտախորհրդարանական ուժերի միջև կայացած հանդիպումից հետո լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանը:
«19-ամյա Նարեկը ծնողների և մեծ եղբոր հետ ապրում էր Ռուսաստանում, վերջին 1 տարին էր Հայաստան տեղափոխվել»,- Արցախում զոհված Նարեկ Վոլոդյայի Հարությունյանի մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Փարաքար համայնքի ղեկավարի տեղակալ Գոռ Սարիբեկյանը:
«Հրավեր է եղել, խնդիրն Արցախն է եղել, ռազմական գործողությունները, յուրաքանչյուր քաղաքական ուժ իր կարծիքն է արտահայտել»,- քիչ առաջ լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը, որը, մյուս արտախորհրդարանական ուժերի հետ, մասնակցում էր վարչապետի կողմից հրավիրված քննարկմանը:
«Դավիթը շատ լավ տղա էր, լավ մարդ էր, լավ ընկեր էր, լավ երգում-նվագում էր, ամբողջ օրը հայրենասիրական երգեր էին երգում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված 20-ամյա Դավիթ Խորենի Ջալավյանի դասղեկը՝ Ալվարդ Բարսեղյանը: