2019-ի օգոստոսին Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում Փաշինյանին ծափահարողները չգիտեին, որ այդ բախտորոշ հանրահավաքից և «Արցախը Հայաստան է, և վերջ» չարագուշակ մարգարեությունից մոտ մեկ տարի անց այն անձը, ում ծափահարում էին, իրենց հայրենիքը վերածելու է Ադրբեջանի։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման 44-օրյա պատերազմում մեր պարտության պատճառներն են, կապիտուլյացիայի երրորդ տարելիցն ու սպասվող նոր զիջումների կանխման անհրաժեշտությունը։
Փաշինյանն Արցախ այցելելու, զինվոր որդուն տեսակցելու արանքում 2019-ի մարտին ժամանակ է գտնում Արցախի նախագահականից հայտարարելու, թե ադրբեջանցի ժողովուրդը խաղաղասեր է, ինչպես մենք։
Ազատագրեցինք Արցախը, մեր կորուսյալ տարածքները և մոռացանք այդ մասին, չմտածեցինք, որ պետք է արմատապես ուժեղանալ, թշնամու դիմաց առնվազն երեք պաշտպանական շերտ կառուցել։ Չմտածեցինք այդպես, Արցախ գնում-գալիս, ուրախանում էինք, արդեն ասում էինք, թե արցախցիները Երևանում համը հանում են, սա էր մեր մտածողությունը։ 168TV-ի «#ՕրաԽնդիր» հաղորդման ժամանակ նման կարծիք հայտնեց գրող, հրապարակախոս Մերուժան Տեր-Գուլանյանը:
Միայն 2018-ի հոկտեմբերին արված իր մի պնդումով Նիկոլն արդեն իսկ երկու կարևոր խեղաթյուրում է թույլ տալիս բանակցային գործընթացում։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Նիկոլ Փաշինյանի վարած կործանարար արտաքին քաղաքականությունն է, նրա դիվանագիտական բոբիկությունն ու ԱԳՆ-ի հանցավոր մասնակցությունն այդ ամենում։
«Երկու երեսի» այս թողարկումը ներկայացնում է արցախյան բանակցային գործընթացի վիժեցումը Փաշինյանի կողմից 2018-ի հունիս-հոկտեմբեր ամիսներին:
Ադրբեջանից գազ գնելու մտադրության մասին հայտարարությունն Օվերտոնի հերթական պատուհանն է բացում, մատուցվում է մի նոր, լրիվ անսպասելի խոսույթ, որը պետք է հերթական անգամ փորձարկի լայն հասարակական շերտերի դիմադրողականությունը։ Այս, ինչպես և շատ այլ պարագաներում, ներմուծվել են նմանատիպ՝ համարժեք մտածելակերպից դուրս, մեր ինքնության հետ կապված առանցքային մոտեցումների հետ որևէ աղերս չունեցող խոսույթներ, ասույթներ, նախադասություններ, տեսակետներ, դիրքորոշումներ։
«Մեզ սպասվող վնասներն այսօր շատ ավելի բազմապատկված են, և դրանց այս իշխանությունը որևէ կերպ չի կարող դիմակայել։ Այդ վնասներն ի վերջո անդրադառնալու են հայ հասարակության տարբեր շերտերի վրա։ Քաղաքականության ուղղակի շահառուն ստանում է այնպիսի արդյունքներ, որոնք անմիջականորեն ազդելու են իր կենցաղի, բարօրության և հնարավորությունների վրա։ Առկա հակասությունները գալիս են պաշտոնական Երևանի կողմից անհասկանալի և տարերային քաղաքականության իրացման հետևանքով»,- ամփոփեց Վլադիմիր Մարտիրոսյանը:
Սկիզբն այնքան խոստումնալից էր, Փաշինյանն այնքան էր ընկել պոպուլիստական իր տարերքի մեջ, որ 2018-ի մայիսի սկզբին՝ վարչապետ ընտրվելու առաջին փորձի տապալումից հետո, հրապարակում խոստացավ անգամ Արցախը վերամիավորել Հայաստանին։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Նիկոլ Փաշինյանի ընտանիքի և մերձավորների անհագ հարստացումն է, թալանի վերադարձի խոսույթի անվան տակ՝ ահռելի ունեցվածքի կուտակումը, պետական համակարգը խժռած ԽԾԲ-ն և հովանավորչությունը։
Հիշենք, թե նախկին իշխանությանն ամենաշատն ինչի համար էին քննադատում։ Ճիշտ է՝ կոռուպցիայի, այդ թվում՝ ԽԾԲ-ի և հովանավորչության։ Իսկ հիմա մի հայացք գցենք պետական ապարատին՝ կառավարություն, նախարարություններ, Ազգային ժողով, այլ գերատեսչություններ։
Սովորաբար պատմությունը հարյուր տարին մեկ կրկնվում է կա՛մ ողբերգությամբ, կա՛մ կատակերգությամբ։ Մեր ճակատագրին, պատմությանը կարծես տրված է, որ հարյուր տարին մեկ նույն ողբերգությունը կատարվի։ Այո՛, կատարվեց համարյա նույն ողբերգությունը։ 1920 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Կարսը հանձնվեց առանց մարտի։ Մի քանի սպաներ՝ Հովհաննես Մազմանյանը և չորս այլ անձինք, ինքնասպանություն գործեցին, հիմա դա էլ չեղավ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմում և ՀՀ բանակում մոտ յոթ հազար սպաներ կային, նրանցից առնվազն հինգը, որոնցից երեքը, այդ թվում՝ Հովհաննես Մազմանյանը, լուսանկարներ էլ ունեն, ինքնասպանություն գործեցին։
Նիկոլի գնահատականները Թուրքիային և Ադրբեջանին երբեք այնքան կտրուկ ու նույնիսկ թշնամական չեն, որքան Ռուսաստանին։ Եվրախորհրդարանի բարձր ամբիոնից անգամ նա ոչ թե Ադրբեջանի ցեղասպան գործողությունների մասին է խոսում, այլ դաշնակցի անգործությունից՝ այդկերպ արժանանալով եվրախորհրդարանականների հոտնկայս ծափահարություններին։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Նիկոլի ձեռամբ հրահրվող ներազգային թշնամանքն է, ընդ որում՝ ոչ միայն արցախցիների և հայաստանցիների միջև, այլև՝ հենց արցախցիների ներսում։
Ցինիկ խոստումների տակ, ժողովրդավարության բաստիոնի քողի ներքո Հայաստանն այսօր բռնապետության և քաղբանտարկյալների հանգրվան է։ Այս պահին ակնհայտ շինծու մեղադրանքներով, քաղաքականապես մոտիվացված և ֆաբրիկացված քրեական գործերով մոտ երեսուն անձ կալանքի տակ է։
Սահմանադրությունները, որոնք նախատեսում են պետության գլխի լիազորությունները, պետականաստեղծ ակտեր են։ Սահմանադրությունների հիման վրա ստեղծվում են պետություններ, և Սահմանադրությունը չի կարող պարունակել մի նորմ, դրույթ, որը կնախատեսի պետության լուծարման, ինքնալուծարման, պետության գոյության դադարեցման վերաբերյալ որևէ ընթացակարգ։ Չկա այդպիսի Սահմանադրություն, որը նման լիազորություն կնախատեսի։
ՔՊ-ական մեծամասնության անուններն ու դեմքերը քաղաքացին չգիտի, տասնյակ ՔՊ-ական պատգամավորներ այս տարիներին ոչ ելույթ են ունեցել, ոչ էլ որևէ օրենսդրական նախագիծ հեղինակել։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Նիկոլի ձեռամբ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի շարունակական ծվատումն է, մեր գյուղերը սակարկության և աճուրդի հանելն ու դրանք թշնամուն նվիրաբերելը։
Մենք զրկվել ենք մեր հազարամյա հայրենիքից, հայ ժողովրդի արցախյան հատվածը ենթարկվել է ցեղասպանության և բռնի տեղահանության, թշնամին տիրացել է մեր ազգային հարստությանը։
Մենք գործ ունենք առողջ բանականությանը դեմ գնացող, հնարավոր ամենաբացասական դրսևորումները մեր կյանքի մաս դարձրած տականքի՝ Նիկոլ Փաշինյանի հետ։ Տասնյակ-հազարավոր մարդիկ, այդ թվում՝ մարզերում, պետք է հավաքվեն և ազդարարեն, որ Նիկոլ Փաշինյանը հայ ժողովրդին չի ներկայացնում։ Դա ամենակարևոր բանն է, որը մենք այսօր առաջնահերթորեն պիտի անենք, քանի դեռ նա որևէ փաստաթուղթ չի ստորագրել։
Ադրբեջանական բանտում հայտնված Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանն անցած երեք տարում այդպես էլ չգաղտնազերծեց, թե Նիկոլի հետ ինչեր է պայմանավորվել։ Ոչ էլ հետպատերազմյան երեք տարում Արցախը նախապատրաստեց պաշարման և դիմադրության, հակառակը՝ տարավ անձնատվության։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Արցախի Հանրապետության ռազմաքաղաքական ղեկավարության պատանդառությունն ու կալանավորումն է Բաքվում, ինչպես նաև՝ Ալիևի հայազգի գործակից Նիկոլ Փաշինյանի նույնաբնույթ վարքը՝ հայ գեներալների ու իր ընդդիմախոսների ազատազրկումն արդեն Երևանի բանտերում։
Նիկոլը քանդեց հարյուր-հազարավոր տներ ու կյանքեր, բայց փոխարենը նոր կյանք ու երկիր չկառուցեց։ Ալիևի հետ ձեռք ձեռքի տված՝ նրան հաջողվեց հայաթափել մի երկրամաս, որը վերջին երեք հազար տարում ոչ մի թշնամի չէր հաջողել անել։
«Հայտարարությունները մի կողմ, գերտերությունները, կայսրությունները միշտ շարժվում են իրենց շահերով։ Փաստորեն, Նիկոլ Փաշինյանն արեց ամեն ինչ՝ բավարարելու Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Արևմուտքի շահը։ Եթե Արևմուտքի շահը ՌԴ-ին տարածաշրջանից դուրս մղելն է, դրա համար դու հրաժարվում ես Արցախից, և այնտեղ խաղաղապահ առաքելություն պահելն անիմաստ է։ Երբ Փաշինյանն Արցախը ճանաչեց որպես Ադրբեջան, այդ պահից ռուսներն Ալիևին այլևս չէին կարող ասել, թե Հայաստանը ևս պետք է մասնակցի բանակցություններին։ Այդ պահին Երևանը փոխարինվեց Ստեփանակերտով»,- ամփոփեց Արթուր Մարտիրոսյանը:
Ամեն ինչ սուտ խոստումներով էր սկսվում։ Եկավ ու իր հնգամյա հետևողական քայքայիչ գործունեությամբ գուժեց հայկական պետության ավարտը։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Արցախի հայաթափումն է, 44-օրյա պատերազմի և օրեր առաջ Արցախի դեմ Ադրբեջանի մեկօրյա ռազմական ագրեսիայի հետևանքները։
Կառավարության վերջին նիստում Նիկոլն ասում էր, թե իրենց պլան Ա-ն Արցախը հայաթափելը չէ։ Հիմա հիշենք վերջին երկու-երեք օրերին տեսած, Հայոց ցեղասպանության քարավանները հիշեցնող տեսանյութերն ու լուսանկարները։ Մեր տասնյակ-հազարավոր հայրենակիցներ հարկադրաբար բռնել են բռնագաղթի ճանապարհը։
Հուսանք՝ էլի առիթներ կլինեն գլուխներս բարձրացնելու, բայց այսօր գլխահակ ենք, ու պիտի փորձենք փնտրել այդ առիթները, որպեսզի կարողանանք նայել միմյանց աչքերին, գլուխներս բարձրացնել ու կանգնել մեր հողի համար։ Ինձ հույս է ներշնչում զոհվածի մայր տիկին Ալիսի՝ հանրահավաքի շարքերում լինելը, նաև այն բոլոր երիտասարդների, որոնց ծնողները գտնվում են Արցախում։ Նրանցից շատերը պարզապես լուր չունեն իրենց ծնողներից, հարազատներից, եղբայրներից։
Հիշենք, թե վերջին օրերին ինչ լուսանկարներ ու տեսանյութեր ենք տեսել։ Ստեփանակերտի օդանավակայանում խմբված հազարավոր արցախցիներ՝ զուրկ ամեն ինչից, տնից, սննդից, ջրից, անգամ զուգարանից։ Դեռ որքան բան չգիտենք, Արցախի անտառներում ու ձորակներում հարյուրավոր անթաղ մարմիններ կան։
