Այս իշխանությանն Արցախ հարկավոր չէր, իսկ այդպիսի իշխանության հետ չես կարող միասնական լինել որևէ հարցում։
Հայաստանում իշխող վարչախումբը հուսահատ և ապարդյուն ջանքեր է գործադրում արցախյան շարժման և 44-օրյա պատերազմի պատմության և քաղաքականության մասին կեղծ մեկնաբանություններ հորինելու համար:
Ցավոք սրտի, բանակում այս իրավիճակի դեմ խուլ դժգոհության ազդակներ չկան։ Իհարկե, միջին և ցածր սպայակազմի հետ հանդիպումներում նրանք սարսափելի դժգոհություններ են արտահայտում, բայց վերնախավն ինչ-որ կերպ հարմարվել է գործող իշխանության օրակարգին և ամեն ինչ անում է այն սպասարկելու համար։ Դժվար է ասել՝ ովքեր են հուշում Նիկոլ Փաշինյանին, բայց նա քայլեր է անում, որոնցով բանակի վերնախավին դարձնում է իրեն հլու-հնազանդ։
Այսօր մենք գտնվում ենք մի կողմից՝ գործող վարչախմբի քարոզած, մյուս կողմից՝ մեր աչքով տեսածի զուգահեռ ընթացքի մեջ, և սա ոչ թե վերջին մեկ տարվա ամփոփումն է, այլ մի իրականություն, որում ապրում է մեր ժողովուրդը։
Որևէ խաղաղության պայմանագիր՝ առանց զուգահեռ, նույն վայրկյանին կնքվելիք սահմանազատման մասին փաստաթղթի կամ դրույթի, մեզ համար անընդունելի է։
Այսօրվա վիճակը հիշեցնում է Եղեռնի ճանապարհին Աստվածաշունչը հագուստի տակ պահած, ինքնությունը չկորցնելու ցանկությամբ, մահվան դեմ մաքառող հային։ Մեզ համար մեծագույն արժեք հայոց բանակը դավաճանաբար կործանեցին։
ԱՄՆ-ի ուղղակի կամ անուղղակի քաղաքականության արդյունքում մեր տարածաշրջանում, իհարկե, որոշակի գործընթացներ տեղի կունենան։ Ուղղակին վերաբերում է ԱՄՆ-ի քաղաքականությանը Հարավային Կովկասում, այդ թվում՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ։
Մինչ մենք զբաղված ենք խաղաղություն մուրալով, Ադրբեջանն ամրապնդում է իր դիրքերը և պատրաստվում նոր պատերազմի։
Մենք հակադրվեցինք Ռուսաստանին, այսպես կոչված, «բռնապետություններին», որոշեցինք, որ մենք Կովկասում ժողովրդավարության մարգարեն ենք, ունենք Մահաթմա Գանդիի և Նելսոն Մանդելայի սինթեզը, որը պետք է խոսի ամբողջ աշխարհի ժողովուրդների հետ, բացատրի, թե ինչ է ժողովրդավարությունը, տարածի այն։
Այն, որ Ալիևը, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագիր» ստորագրելու որևէ մտադրություն չուներ, օբյեկտիվորեն պարզ էր նույնիսկ իր վերջին աղմկահարույց հարցազրույցից առաջ։
Իշխանության նկատմամբ զայրույթը խորանում է, ժողովուրդը չի համակերպվել այս իրավիճակին, կան կուտակված ապրումներ։
Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ ինձ վրա հույս չդնեք, կարող է լինել նոր պատերազմ, բախումներ, կորուստներ, այստեղ ես մեղք չունեմ, փոխարենը՝ ինչ ուզում եք՝ արեք, ուզո՞ւմ եք՝ պաշտպանեք, ուզո՞ւմ եք՝ ոչ։
Նիկոլի դեպքում ընտանիքապետություն ասելն էլ է վիճելի, քանի որ նա ընտանիք չունի։ ՀՀ ընտանեկան օրենսգրքի 1-ին հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ ամուսնությունը, հետևաբար՝ ընտանիքը, արձանագրվում է միայն ՔԿԱԳ մարմնում։ Իսկ իրենք խոստովանել են, որ այդպիսի փաստաթուղթը՝ «ԶԱԳՍ-ի վկայականը», բացակայում է։ Իբր գնում ենք դեպի խաղաղություն, բայց ինչպե՞ս է Նիկոլը պատասխանում Ալիևի՝ օրեր առաջ արած խայտառակ ագրեսիվ հայտարարությանը։ Ալիևն ասում է, թե իրենց խաղաղության պայմանագիր պետք չէ, իսկ իրեն իրոք պետք չէ, նա այսօր հաղթածի դիրքերից է մոտենում, թելադրողն է։ Խաղաղության պայմանագիր չի լինելու։
Այսպես կոչված՝ «խաղաղության պայմանագիրը», եթե, իհարկե, այն կնքվի, պարտադիր պետք է վավերացվի, իսկ ՍԴ-ում յուրայինների նշանակմամբ՝ իշխանությունը կգնա նաև դրան։
Անկախ Հայաստանի դեմ այսօր կա աշխարհաքաղաքական լուրջ սպառնալիք՝ թուրանականության զարգացումը, որը նպաստավոր է Արևմուտքի համար։
Փաշինյան-Հակոբյան զույգն ուզում է անընդհատ մնալ տեսադաշտում, ուշադրության կենտրոնում։ Սա մի հիվանդություն է, այս զույգի պարագայում դա ախտաբանական խորք ունի։ Գեներալ դը Գոլը, երբ առավոտյան թերթեր կարդալիս տեսնում էր, որ իր մասին որևէ ծաղրանկար չկա, երեխայի պես նեղանում էր, մտածում էր, թե իրեն մոռացել են։ Փաշինյան-Հակոբյան զույգի այս վարքը ցուցիչ է հոգեկան և մտավոր բարդույթների։
Քանի դեռ այս վարչախումբը պաշտոնավարում է, ներքին երկփեղկումն ու պառակտվածությունը շարունակվելու է։
Փաշինյանն ասում է, թե Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է սահմանազատվեն 1991-ի սահմաններով։
«Մարդիկ այլևս որևէ կերպ բաց չեն Փաշինյանի պատումներն ընդունելու հարցում, նրանց ուղեղները լվանալը շատ դժվար է դարձել։ Այդ դժվարության հետ նա փորձում է հաշվի նստել՝ խորացնելով այդ պատումների մգությունը, անտրամաբանականությունը, աբսուրդիզմը, իռացիոնալիզմը։ Նպատակն այն է, որ Օվերտոնի պատուհանի միջոցով այդ իռացիոնալիզմը մտնի դաշտ, սկսի քննարկվել և ստանա ծավալ»։
Փաշինյանի՝ նախկին նախագահներին բանավեճի հրավերը վաղուց ծանոթ սցենար և վարվելակերպ է։ Իհարկե, նա շատ լավ գիտակցում է իր պատմական, ոչ սովորական մեղքը։ Այն, որ ինքն անիծված է լինելու և դատվելու է, դա էլ քիչ է։ Նա մնալու է՝ որպես չարագործ, ավերող, եղածը մսխող, դարեր անց ձեռք բերած պետականությունը կործանող։ Փաշինյանը շատ լավ է գիտակցում սա և, բնականաբար, փորձելու է տարբեր ճանապարհներով կոծկել դա։ Բայց մարդուն դատում են ոչ թե դատարանում իր մեղա գալու ճառերով, այլ փաստերով։
Թշնամիների հետ բանավոր պայմանավորվածություններին հաջորդելու է այս իշխանության երազած «Նոր Հայաստանը», այն կարելի է անվանել բուտաֆորիկ պետություն, որտեղ ամեն ինչ կլինի ինքնախաբեության ծիրում։
Այս իշխանությունը հայրենիքը դարձրել է առուծախի ապրանք, և իր տեսակով խեղճ է, թույլ ու պարտվող, սրանք պատրաստ են ամեն ինչ զիջելու՝ ինչ-որ փշուր պահելու համար։
«Հերիք է մեկ-երկու կրակոց լինի այդ ճանապարհով գնացող մեքենաների ուղղությամբ, և ոչ մի մեքենա այլևս չի գնա Սյունիք։ Սա Սյունիքը Հայաստանից կտրելու ամենակարճ, անցավ և հնարավոր տարբերակն է, որին Ալիևը գնալու է։ Այստեղից մուտքը դեպի Սյունիք կդադարի, բայց այնտեղից արտահոսքը կլինի։ Ստեղծված իրավիճակում Ալիևը բոլոր հնարավորությունները հոյակապ է օգտագործում, և դա անում է Հայաստանի իշխանությունների թողտվությամբ և նրանց պասերով։ Նա կարողանում է սեպ խրել թե՛ հայ-ռուսական, թե՛ Հայաստանի և Արևմուտքի հարաբերությունների մեջ, և բավական ճկուն է գործում»,- ամփոփեց Խոսրով Հարությունյանը:
Արցախի ամբողջական հանձնման հարցի շուրջ բանավոր պայմանավորվածությունը կայացել է դեռևս 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին։
Ալիևը մեկ անգամ չէ, որ պատասխանել է այս հարցին, ասել է՝ իբր անգամ Երևանի Կոնդ թաղամասն է իրենցը։
Եթե սա կարելի է կոչել քաղաքականություն, պարզ երևում է, թե այն ինչին է հակված։ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը բացահայտ և միանշանակ ասում է, թե որն է իր նպատակը, այն է՝ վեց թուրքալեզու պետությունների միավորումը մեկ ազգ դառնալու նպատակով։ Մեր աչքի առջև թուրքալեզու պետությունները որոշում են կայացրել և ստեղծում են Մեծ Թուրանի բանակ։ Սահմանել են «Զանգեզուրի միջանցք» հասկացությունը, որ այն անընդհատ հնչի, և դրա անվան տակ պարզ խոսում են իրենց միավորման հնարավորության մասին։
Ընդամենը երեք տարի առաջ անհնար էր պատկերացնել «Ջերմուկի ինքնապաշտպանական մարտեր» արտահայտությունը։
Թեև Փաշինյանը ժամանակին հայտարարել է, թե հայ-ադրբեջանական բանակցությունների մասին մշտապես որոշակի հանրայնություն կապահովի, իրականությունը ճիշտ հակառակն է՝ մենք բացարձակ պատկերացում չունենք, թե ինչ է տեղի ունենում այդ բանակցությունների ժամանակ։
«Նիկոլ Փաշինյանն իշխանության է բերվել ոչ թե հայ ժողովրդի ընդվզման, այլ օտար ուժերի կողմից հայ ժողովրդին մանիպուլացնելու արդյունքում։ Հետևաբար՝ առանց աշխարհաքաղաքական կենտրոնների հետաքրքրվածության՝ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը չի կարող հեռանալ։ Ինչպես նրան բերել են, այդպես էլ պիտի տանեն։ Մեր առաջնային խնդիրը պետք է լինի ոչ թե անձի, այլ երևույթի դեմ պայքարելը»,- ամփոփեց Էդուարդ Շարմազանովը:
Հայաստանի հատուկ ծառայություններն իրենց սև գործն արել են՝ յուրաքանչյուր պաշտոնյայի վերաբերյալ ձեռք են բերել աղաղակող փաստեր, կոմպրոմատներ, դրանք ներկայացրել են Նիկոլ Փաշինյանին, նա էլ այդ փաստերը հոյակապ օգտագործում է, և արդյունքում՝ պաշտոնյաների մեծամասնությունը դարձել է հլու-հնազանդ կամակատար։
