Այն, որ Ալիևը, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագիր» ստորագրելու որևէ մտադրություն չուներ, օբյեկտիվորեն պարզ էր նույնիսկ իր վերջին աղմկահարույց հարցազրույցից առաջ։
Իշխանության նկատմամբ զայրույթը խորանում է, ժողովուրդը չի համակերպվել այս իրավիճակին, կան կուտակված ապրումներ։
Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ ինձ վրա հույս չդնեք, կարող է լինել նոր պատերազմ, բախումներ, կորուստներ, այստեղ ես մեղք չունեմ, փոխարենը՝ ինչ ուզում եք՝ արեք, ուզո՞ւմ եք՝ պաշտպանեք, ուզո՞ւմ եք՝ ոչ։
Նիկոլի դեպքում ընտանիքապետություն ասելն էլ է վիճելի, քանի որ նա ընտանիք չունի։ ՀՀ ընտանեկան օրենսգրքի 1-ին հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ ամուսնությունը, հետևաբար՝ ընտանիքը, արձանագրվում է միայն ՔԿԱԳ մարմնում։ Իսկ իրենք խոստովանել են, որ այդպիսի փաստաթուղթը՝ «ԶԱԳՍ-ի վկայականը», բացակայում է։ Իբր գնում ենք դեպի խաղաղություն, բայց ինչպե՞ս է Նիկոլը պատասխանում Ալիևի՝ օրեր առաջ արած խայտառակ ագրեսիվ հայտարարությանը։ Ալիևն ասում է, թե իրենց խաղաղության պայմանագիր պետք չէ, իսկ իրեն իրոք պետք չէ, նա այսօր հաղթածի դիրքերից է մոտենում, թելադրողն է։ Խաղաղության պայմանագիր չի լինելու։
Այսպես կոչված՝ «խաղաղության պայմանագիրը», եթե, իհարկե, այն կնքվի, պարտադիր պետք է վավերացվի, իսկ ՍԴ-ում յուրայինների նշանակմամբ՝ իշխանությունը կգնա նաև դրան։
Անկախ Հայաստանի դեմ այսօր կա աշխարհաքաղաքական լուրջ սպառնալիք՝ թուրանականության զարգացումը, որը նպաստավոր է Արևմուտքի համար։
Փաշինյան-Հակոբյան զույգն ուզում է անընդհատ մնալ տեսադաշտում, ուշադրության կենտրոնում։ Սա մի հիվանդություն է, այս զույգի պարագայում դա ախտաբանական խորք ունի։ Գեներալ դը Գոլը, երբ առավոտյան թերթեր կարդալիս տեսնում էր, որ իր մասին որևէ ծաղրանկար չկա, երեխայի պես նեղանում էր, մտածում էր, թե իրեն մոռացել են։ Փաշինյան-Հակոբյան զույգի այս վարքը ցուցիչ է հոգեկան և մտավոր բարդույթների։
Քանի դեռ այս վարչախումբը պաշտոնավարում է, ներքին երկփեղկումն ու պառակտվածությունը շարունակվելու է։
Փաշինյանն ասում է, թե Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է սահմանազատվեն 1991-ի սահմաններով։
«Մարդիկ այլևս որևէ կերպ բաց չեն Փաշինյանի պատումներն ընդունելու հարցում, նրանց ուղեղները լվանալը շատ դժվար է դարձել։ Այդ դժվարության հետ նա փորձում է հաշվի նստել՝ խորացնելով այդ պատումների մգությունը, անտրամաբանականությունը, աբսուրդիզմը, իռացիոնալիզմը։ Նպատակն այն է, որ Օվերտոնի պատուհանի միջոցով այդ իռացիոնալիզմը մտնի դաշտ, սկսի քննարկվել և ստանա ծավալ»։
Փաշինյանի՝ նախկին նախագահներին բանավեճի հրավերը վաղուց ծանոթ սցենար և վարվելակերպ է։ Իհարկե, նա շատ լավ գիտակցում է իր պատմական, ոչ սովորական մեղքը։ Այն, որ ինքն անիծված է լինելու և դատվելու է, դա էլ քիչ է։ Նա մնալու է՝ որպես չարագործ, ավերող, եղածը մսխող, դարեր անց ձեռք բերած պետականությունը կործանող։ Փաշինյանը շատ լավ է գիտակցում սա և, բնականաբար, փորձելու է տարբեր ճանապարհներով կոծկել դա։ Բայց մարդուն դատում են ոչ թե դատարանում իր մեղա գալու ճառերով, այլ փաստերով։
Թշնամիների հետ բանավոր պայմանավորվածություններին հաջորդելու է այս իշխանության երազած «Նոր Հայաստանը», այն կարելի է անվանել բուտաֆորիկ պետություն, որտեղ ամեն ինչ կլինի ինքնախաբեության ծիրում։
Այս իշխանությունը հայրենիքը դարձրել է առուծախի ապրանք, և իր տեսակով խեղճ է, թույլ ու պարտվող, սրանք պատրաստ են ամեն ինչ զիջելու՝ ինչ-որ փշուր պահելու համար։
«Հերիք է մեկ-երկու կրակոց լինի այդ ճանապարհով գնացող մեքենաների ուղղությամբ, և ոչ մի մեքենա այլևս չի գնա Սյունիք։ Սա Սյունիքը Հայաստանից կտրելու ամենակարճ, անցավ և հնարավոր տարբերակն է, որին Ալիևը գնալու է։ Այստեղից մուտքը դեպի Սյունիք կդադարի, բայց այնտեղից արտահոսքը կլինի։ Ստեղծված իրավիճակում Ալիևը բոլոր հնարավորությունները հոյակապ է օգտագործում, և դա անում է Հայաստանի իշխանությունների թողտվությամբ և նրանց պասերով։ Նա կարողանում է սեպ խրել թե՛ հայ-ռուսական, թե՛ Հայաստանի և Արևմուտքի հարաբերությունների մեջ, և բավական ճկուն է գործում»,- ամփոփեց Խոսրով Հարությունյանը:
Արցախի ամբողջական հանձնման հարցի շուրջ բանավոր պայմանավորվածությունը կայացել է դեռևս 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին։
Ալիևը մեկ անգամ չէ, որ պատասխանել է այս հարցին, ասել է՝ իբր անգամ Երևանի Կոնդ թաղամասն է իրենցը։
Եթե սա կարելի է կոչել քաղաքականություն, պարզ երևում է, թե այն ինչին է հակված։ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը բացահայտ և միանշանակ ասում է, թե որն է իր նպատակը, այն է՝ վեց թուրքալեզու պետությունների միավորումը մեկ ազգ դառնալու նպատակով։ Մեր աչքի առջև թուրքալեզու պետությունները որոշում են կայացրել և ստեղծում են Մեծ Թուրանի բանակ։ Սահմանել են «Զանգեզուրի միջանցք» հասկացությունը, որ այն անընդհատ հնչի, և դրա անվան տակ պարզ խոսում են իրենց միավորման հնարավորության մասին։
Ընդամենը երեք տարի առաջ անհնար էր պատկերացնել «Ջերմուկի ինքնապաշտպանական մարտեր» արտահայտությունը։
Թեև Փաշինյանը ժամանակին հայտարարել է, թե հայ-ադրբեջանական բանակցությունների մասին մշտապես որոշակի հանրայնություն կապահովի, իրականությունը ճիշտ հակառակն է՝ մենք բացարձակ պատկերացում չունենք, թե ինչ է տեղի ունենում այդ բանակցությունների ժամանակ։
«Նիկոլ Փաշինյանն իշխանության է բերվել ոչ թե հայ ժողովրդի ընդվզման, այլ օտար ուժերի կողմից հայ ժողովրդին մանիպուլացնելու արդյունքում։ Հետևաբար՝ առանց աշխարհաքաղաքական կենտրոնների հետաքրքրվածության՝ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը չի կարող հեռանալ։ Ինչպես նրան բերել են, այդպես էլ պիտի տանեն։ Մեր առաջնային խնդիրը պետք է լինի ոչ թե անձի, այլ երևույթի դեմ պայքարելը»,- ամփոփեց Էդուարդ Շարմազանովը:
Հայաստանի հատուկ ծառայություններն իրենց սև գործն արել են՝ յուրաքանչյուր պաշտոնյայի վերաբերյալ ձեռք են բերել աղաղակող փաստեր, կոմպրոմատներ, դրանք ներկայացրել են Նիկոլ Փաշինյանին, նա էլ այդ փաստերը հոյակապ օգտագործում է, և արդյունքում՝ պաշտոնյաների մեծամասնությունը դարձել է հլու-հնազանդ կամակատար։
2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ և դրան հաջորդած փաստաթղթերով արձանագրվում է, որ պետք է սահմանների ապաշրջափակում լինի։
«Երբ Նիկոլ Փաշինյանը բերվեց իշխանության, խնդիրը համաշխարհային բացարձակ տիրապետությունը նաև միստիկ-հոգևոր և դե յուրե իմաստով ամրագրելն էր։ Այսինքն, աշխարհում պետք է ստեղծվեր մի իրավիճակ, ըստ որի՝ Երուսաղեմում պետք է վերականգնվեր Սողոմոնի երրորդ տաճարը։ Եվ գլոբալիստների ղեկավար ներկայացուցիչը, որն ամենայն հավանականությամբ պետք է լիներ Մեծ Բրիտանիայից, պետք է կարգվեր՝ որպես համաշխարհային կառավարիչ և փրկիչ՝ ըստ հրեաների, և նստեր Սողոմոնի տաճարում։ Այն գործընթացը, որը հիմա գնում է Իսրայելում՝ իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունը, իր միստիկ-հոգևոր տարրով պայմանավորված է հենց դրանով»։
Անցած չորս տարում ընդդիմադիր չորս շարժում է եղել՝ Հայրենիքի փրկության, Դիմադրության, Ազգային կոմիտեի և Սրբազան շարժումները։
Մեր բոլոր աղետներն անմիջականորեն կապված են իշխանությունը զավթած այս մարդկանց հետ։
«Եթե դու շատ կարճ ժամանակում որոշում ես կայացնում և հեռացնում ես բոլորին, դա վկայում է, որ պետական կառավարման համակարգում գործընթացներն այնպիսին չեն, ինչպիսին պիտի լինեն։ Որոշումների կայացման տրամաբանությունը, գործավարությունը, քաղաքականությունն այնպիսին չեն, ինչպիսին պիտի լինեն նորմալ երկրներում։ Ըստ էության, պահի տակ՝ մեկ անձի որոշմամբ, վեց պաշտոնյա ազատվում է աշխատանքից։ Դա նշանակում է, որ հանրային ծառայությունը կառավարման տեսանկյունից հոգեվարքի մեջ է։ Այս առումով՝ պետք է հիշել այն դեպքերը, որոնք նախորդել են այս պաշտոնանկություններին։ Այդ դեպքերի շարունակականության մեջ կա որոշակի տրամաբանություն»,- ասաց Անանյանը:
Այսօրվա իրադրությունը ճիշտ գնահատելու և վերլուծելու համար պետք է անդրադառնալ մեր պատմությանը, իսկ այն ապացուցում է, որ բարդ կյանքն առաջացնում է գոյատևման հզոր հոգեբանական մեխանիզմներ, այդ պատճառով հայերս արտակարգ լավ ենք հարմարվում ամեն ինչին։
2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունն ընթերցելիս ծագող առաջին հարցն այն է, թե ի՞նչ մանդատով են ռուս խաղաղապահները մուտք գործում Արցախ։
«Փաշինյանը հրեշացնում է ոչ միայն բանակը, այլև կամավորությունը։ Ընդհանրապես, կամավորությունն ամբողջ աշխարհում համարվում է արժեքավոր գործունեություն, կամավորն իր ժամանակն ու ռեսուրսը զոհաբերելով՝ անում է մի բան, որը չի կարողացել անել այս կամ այն մարմինը կամ կազմակերպությունը»։
Առանց Արցախի՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերություններ չեն կարող լինել։
