Հարավային Կովկասում արտացոլվում է ՌԴ-ԱՄՆ հարաբերություններում ներկայումս գոյություն ունեցող ձևաչափը․ վերլուծաբան
Ուկրաինայում պատերազմը դադարեցնելու ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի առաջարկած ծրագրի շուրջ բանակցությունները շարունակվում են։ Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը հայտարարել է, որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հաջորդ շաբաթվա առաջին կեսին կընդունի ԱՄՆ նախագահի հատուկ բանագնաց Սթիվ Ուիթքոֆին։
Նա հավելել է, որ Կրեմլը ճշգրիտ ամսաթիվը կհայտարարի ավելի ուշ: Պեսկովը տեղեկացրել է նաև, որ Վաշինգտոնը Մոսկվային է փոխանցել Ժնևում ամերիկյան և ուկրաինական խորհրդակցությունների արդյունքում համաձայնեցված՝ Ուկրաինայում խաղաղության հասնելու ծրագրի հիմնական պարամետրերը:
Սպիտակ տունը հայտարարել էր, որ Ժնևում կայացած բանակցություններն Ուկրաինայի ներկայացուցիչների հետ «զգալի առաջընթաց» են գրանցել՝ ուղղված Ուկրաինայում պատերազմն ավարտելուն, և հանգեցրել են «թարմացված ու հստակեցված» շրջանակային փաստաթղթի, որը, ըստ Վաշինգտոնի, «ամբողջությամբ կապահովի» Ուկրաինայի ինքնիշխանությունը և կնպաստի արդար խաղաղությանը։
Նախօրեին էլ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին հայտարարել է, որ ուկրաինական և ամերիկյան պատվիրակություններն այս շաբաթ կհանդիպեն՝ աշխատելու Ժնևում կայացած բանակցությունների ընթացքում քննարկվածի շուրջ, որը պետք է խաղաղություն բերի և անվտանգության երաշխիքներ ապահովի Կիևի համար։
«Մեր խումբը, ամերիկացի ներկայացուցիչների հետ միասին, կհանդիպի այս շաբաթավերջում՝ ավելի մոտեցնելու այն կետերը, որոնք մենք ունենք Ժնևի բանակցություններից հետո՝ այնպիսի ձևով, որը մեզ խաղաղության և անվտանգության երաշխիքների ճանապարհով կտանի»,- իր տեսաուղերձում ասել է Զելենսկին: «Հաջորդ շաբաթ կլինեն կարևոր բանակցություններ ոչ միայն մեր պատվիրակության, այլև իմ մասնակցությամբ»,- հայտարարել է Զելենսկին։
Զուգահեռաբար՝ եվրոպական մամուլում տարածվեցին Ռուսաստանի նախագահի օգնական Յուրի Ուշակովի հեռախոսազրույցները ԱՄՆ նախագահի հատուկ բանագնաց Սթիվ Ուիթքոֆի, ապա ՌԴ նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ Կիրիլ Դմիտրիևի հետ, որոնց նպատակն էր՝ ցույց տալ, որ Ուկրաինայի հարցով 28 կետից բաղկացած «Թրամփի պլանը» մշակվել է Մոսկվայում, ապա փոխանցվել ԱՄՆ-ին։
Սա մեծ աղմուկ է բարձրացրել՝ ինչպես Եվրոպայում, այնպես էլ՝ ամերիկյան իսթեբլիշմենթում, որտեղ պահանջում են վերանայել բանակցությունները և հեռացնել Ուիթքոֆին այդ պաշտոնից։
Չնայած այս ամենին, օրերս Թրամփը հայտարարեց, որ նման հեռախոսազրույցները բնական է համարում։ Չնայած ԱՄՆ-Եվրոպա-Ռուսաստան-Ուկրաինա բարդ քաղաքա-դիվանագիտական ու ռազմական դիմակայությանը, բանակցությունները շարունակվում են և հնարավոր հաջողության դեպքում ի զորու են փոխել շատ հանգամանքներ միջազգային հարաբերություններում ու ռեգիոններում։
Վրացի վերլուծաբան Իրակլի Մենաղարիշվիլին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ առաջարկված կարգավորման պլանի ռուսամետ բնույթն ի սկզբանե բարդացրեց բանակցային գործընթացը և նման վերաբերմունք հրահրեց եվրոպական երկրների կողմից։ Ըստ նրա, նման պատերազմների դեպքում կարգավորման ծրագիրը պետք է երկար մշակվի, ներկայացնի բոլորի շահերը, այլապես ակնհայտ է, որ համաձայնություն ձեռք չի բերվի։ Իրակլի Մենաղարիշվիլին չի բացառում, որ այս գործընթացի տապալման նախնական նշանների ականատեսն ենք։
«Սակայն բանակցությունները կշարունակվեն։ Սթիվեն Ուիթքոֆի առաջիկա այցը Մոսկվա չափազանց կարևոր է լինելու, քանի որ պլանը 28 կետից կարծես վերածվել է 19-ի, ուկրաինական կողմը՝ Եվրոպայի հետ միասին, բավականին կետեր փորձել է դուրս բերել, այն ավելի ընդունելի դարձնել։ Հասկանալի է, որ Ուկրաինայի համար շատ ավելի ընդունելի փաստաթուղթն էլ ընդունելի չի լինելու Ռուսաստանի համար։ Եվ այստեղ է խնդիրը, պետք է առաջարկն այնպիսին լինի, որում բոլորը հստակ տեսնեն շահ ու այն դիտարկեն հավասարակշռված։
Ռուսաստանը մաքսիմալիստական պլան է դրել, հորդորում է կա՛մ համաձայնել, կա՛մ ամեն ինչ շարունակվելու է։ Բոլոր ներգրավված կողմերը՝ Եվրոպան, Ռուսաստանը, Ուկրաինան, Բայդենի վարչակազմը, ռեսուրս են ներդրել այս հակամարտության գոտում իրենց շահերի հետագա իրացման համար, և այդ իրավիճակում նաև Եվրոպայի համար է բարդ ընդունել լուծում, որտեղ Ուկրաինայի համար լուծումները շահավետ չեն, կամ դրանից կարելի է եզրակացնել, որ Ուկրաինան պարտվում է։ Այդ դեպքում դա կնշանակի նաև Եվրոպայի պարտություն, քանի որ հատկապես Թրամփի վարչակազմի օրոք Եվրոպան ու Ուկրաինան քաղաքական մեկ ճակատով են հանդես գալիս»,- ասաց Իրակլի Մենաղարիշվիլին։
Նրա խոսքով, Ուկրաինայի հարցով ցանկացած ձևաչափով գործարք ուղենիշային է լինելու։
«Լինի դա գործարք բացառապես Ռուսաստանի ու ԱՄՆ-ի միջև, թե բազմակողմ գործարք, այն լինելու է առանցքային հանգրվան նոր աշխարհակարգի ու հետագա զարգացումների տեսանկյունից։
Այն կարևոր է լինելու նաև Հարավային Կովկասի, Մերձավոր Արևելքի, Կենտրոնական Ասիայի ու այլ ռեգիոնների համար։
Հարավային Կովկասում ևս, կարծում եմ, որոշակիորեն արտացոլվում է ՌԴ-ԱՄՆ հարաբերություններում ներկայումս գոյություն ունեցող ձևաչափը, այն ավելի համագործակցային է, երբեմն՝ դիմակայության բաղադրիչներով, սակայն ԱՄՆ-ը չի գնում ՌԴ-ի նկատմամբ սուր ճնշումների ճանապարհով, ինչպես Բայդենի վարչակազմը, սա այլ քաղաքականություն է, բայց, փաստորեն, այն ևս կարող է չունենալ հաջողություն, ինչպես ակնկալում են Վաշինգտոնում։ Հարավային Կովկասի որոշ հարցերի շուրջ ՌԴ-ԱՄՆ լուռ կոնսենսուս կա»,- ասաց Իրակլի Մենաղարիշվիլին։
