Դեսպանը ողջունում է «հայկական իշխանությունների դրսևորած զուսպ քաղաքականությունը». Առավոտ

Հարցազրույց ՀՀ-ում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Ժան Ֆրանսուա Շարպատիեի հետ

– Պարոն դեսպան, որո՞նք են Հայաստան-Ֆրանսիա փոխհա­րաբերություններում աոաջնահերթությունները, քաղաքական, տն­տեսական ծրագրերը։

– Հայաստանն ունի ֆրանսիա­կան ձեռնարկություններին գրա­վելու տնտեսական զարգացման ներուժ: Ֆրանս-հայկական առեւտրատնտեսական հարաբե­րությունները դեռեւս չափազանց համեստ են, մանավանդ, երբ դրանք համեմատվում են քաղա­քական մեր գերազանց երկխոսու­թյան հետ։ Ես ուրախ եմ, որ Հա­յաստանի նախագահը կիսում է այս կարծիքը եւ վերջերս վիճակը փոխելու ցուցումներ է տվել իր վարչակազմին։

– Բեռնում դեկտեմբերի 19-ին կայացավ վաղուց սպասված Սարգսյան-Ալիեւ հանդիպումը։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները հայտարարության մեջ, մասնավորապես, մտահոգություն հայտնեցին ծանր զինա­տեսակների կիրառմամբ պայմա­նավորված զոհերի առնչությամբ եւ փաստեցին, թե նախագահ­ներն իրենց աջակցությունն են հայտնել համանախագահների՝ շփման գծում եւ հայ-ադրբեջանական սահմանին բռնության ռիսկերի նվազեցմանը, այդ թվում՝ հետաքննությունների մե­խանիզմ կիրառելուն միտված առաջարկների մշակման աշխա­տանքին։ Բայց Ադրբեջանը հետեւողականորեն խուսափում է սահմանին հետաքննությունների մեխանիզմ ստեղծելու առաջարկ­ների վերաբերյալ դրական պա­տասխան տալուց։ Ի՞նչ քայլեր պետք է հետեւեն, ըստ Ձեզ, պաշտոնական Բաքվի այս պահվածքին՝ Մինսկի խմբի եւ առհասարակ՝ միջազգային հան­րության կողմից։

–   Որպես գլոբալ դերակատար՝ Ֆրանսիան միշտ ուշադրություն է դարձրել Հարավային Կովկասի՝ որպես Արեւելքի եւ Արեւմուտքի, Ռուսաստանի եւ Միջին Արեւելքի, միջեւ ռազմավարական խաչմե­րուկի իրավիճակին։ Վաղեմի եւ խորն են մեր հարաբերությանները։ Մարդկային շփումները հարուստ են շնորհիվ Ֆրանսիայի հայ համանյքի։ Հայաստանը հոգեհարազատ է շատ ֆրանսիացիների համար։

Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորումը, որում Ֆրանսիան աոանձնապես ներգրավված է որպես Մինսկի խմբի համանախագահ, ինչպես նաեւ հայ-թուրքական հարաբե­րությունների նորմալացումը Ֆրանսիայի կողմից սատարվող աոաջնահերթությաններից են։ ժամանակի ընթացքում Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ սահման­ների բացվելը կնպաստի տարա­ծաշրջանի կայունացմանը եւ բա­րօրությանը։ Սա է նպատակը, որին բոլորս պետք է համբերա­տարությամբ եւ վճռականորեն հետամուտ լինենք՝ առանց տեղի տալու։

Իրավիճակը Լեռնային Ղարա բաղում բնականաբար գոհացու­ցիչ չէ։ Մենք ցավում ենք, որ կիրառվում են ծանր զինատեսակ­ներ, թիրախ է դառնում խաղաղ բնակչությանը։ Երբեք բավական չի լինի կրկնել, որ այս հակա­մարտությունը չունի ռազմական լուծում։ Որպես Մինսկի խմբի հա­մանախագահ՝ Ֆրանսիան ներգ­րավված է հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործըն­թացում, ինչպես այդ մասին վկայեց 2014 թվականի աշնանը Փարիզում կազմակերպված նա­խագահների գագաթնաժողովը։ Անհրաժեշտ է, որ կողմերը պահ­պանեն հրադադարի ռեժիմը եւ որքան հնարավոր է՝ շարունակեն երկխոսությունը։ Համանախագահների կողմից առաջարկված շփման գծի միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմների հաստատումը կլիներ լարվածու­թյանը մեղմելու վստահության լավագույն միջոցը։ Հարկ կլինի նաեւ զուգահեռաբար ստեղծել պայմաններ երկխոսության հա­մար։ Միջնորդներն այս ուղղու­թյամբ կանոնավորապես առա­ջարկներ են անում։ Կողմերը պետք է քաղաքական կամք դրսեւրեն Մադրիդյան երեք հիմնա­րար սկզբունքների վրա հիմնված փոխզիջման հասնելու համար։

– Ռուսաստանի Պետդումայի կո­մունիստ պատգամավորները դիմել էին իշխանություններին՝ պա­հանջելով չեղարկել 1921թ. մարտի 16-ին Թուրքիայի հետ ստորագրված Սոսկվայի պայմանագիրը։ Հետաքրքրական է, որ Հայաստանում այս առաջարկը պաշտպանողներ եղան։ ՌԴ Պետդումայի պատգամավորների քայլին Թուրքիան, կարծես, պատասխան քայլ արեց, Թուրքիայի վարչապետ Ահմեթ Դավութօղլուն նշեց. «Այժմ կան երեք երկր­ներ, որոնց տարածքային ամբող­ջականությանը խախտել է Ռու­սաստանը։ Խոսքը Վրաստանի, Ուկրաինայի ու Սիրիայի մասին է։ Այժմ սպառնալիքի տակ է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջա­կանությունը՝ կապված Հայաս­տանի գործողությունների հետ, հրին օգնում է Ռուսաստանը»։ Պաշտոնական Անկարան աոա­ջին անգամ որպես Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականու­թյան սպառնալիք մատնանշեց Ռուսաստանը։ Սա Ձեր կարծի­քով՝ չի՝ բարդացնում իրավիճակը ԼՂ կարգավորման գործընթա­ցում։

– Ֆրանսիան անհանգստացած է տարածաշրջանում լարվածության ուժգնացմամբ։ Նա Ռուսաս­տանին եւ Թուրքիային դիմել է հարաբերությունները մեղմելու կոչով։ Հարկ է աչալուրջ լինել այս տարածաշրջանում, որպեսզի արդեն իսկ գոյություն ունեցող խնդիրներին նոր լարվածաթյուններ եւս չավելանան։ Այս առու­մով ողջունում եմ հայկական իշխանությունների դրսևորած զուսպ քաղաքականությունը։ Ինչ վերաբերում է ուղղակի ազդեցու­թյանը Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի վրա՝ այս պահին ես նման բան չեմ տեսնում։

Ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Առավոտ» թերթի այսօրվա համարում: