Վաշինգտոնը սկսել է Հայաստանում արևմտամետ կուսակցությունների քաղաքական «առաջմղումը»՝ օգնելու նրանց խորհրդարան անցնել 2026 թվականի ընտրությունների ժամանակ․ ՌԴ արտաքին հետախուզության ծառայության մամուլի բյուրոյի այս հաղորդագրությունը հայաստանյան տարբեր շրջանակներ դիտարկում են ՌԴ-ից հնչող նմանատիպ այլ հայտարարությունների համատեքստում և որակում իբրև դիվանագիտական հայտարարություն։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանն է։
ՀՀ արտգործնախարարությունը երեկ արձագանքել է Ալիևի հատուկ ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեգովի այն հայտարարությանը, որ Հայաստանը և Ադրբեջանը փոխադարձ համաձայնությամբ որոշել են հանել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին կետը երկու երկրների միջև խաղաղության համաձայնագրի նախագծից և տեղափոխել քննարկումն ավելի ուշ փուլ։
«Ադրբեջանն ասում է` դու ինձ չես թողել՝ ես 30 տարի ապրեմ․ ես էլ քեզ չեմ թողնելու՝ դու ապրես, ու պիտի վրեժս քեզանից լուծեմ»․ Հանքավանում ՔՊ քաղաքական ժողովին իր ելույթի ժամանակ ասել էր Նիկոլ Փաշինյանը: Այս ձևակերպումը հանրային ու քաղաքական տարբեր շրջանակներ որակեցին Ադրբեջանի հին, նոր և հնարավոր հանցագործությունները լեգիտիմացնելու փորձ։
«Իրենց պահանջը հետևյալն էր՝ քայլեր կանեք, ՌԴ-ն դուրս կգա, մենք այն ժամանակ կօգնենք: Կօգնե՞ն, թե՞ չեն օգնի, իրենց խոսքերին հավատալ պե՞տք է, թե՞ ոչ, ուրիշ բան է. հարցը հետևյալն է՝ այս վարչապետ կոչեցյալն այդքան համարձակություն ունի՞, թե՞ ոչ:
«Այս գործընթացներում շատ երկրներ են խառնված, իսկ տարածաշրջանը կարևոր խաչմերուկ է, որն աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ կարող է բերել: Ու ՆԱՏՕ-ն փորձում է հասկանալ՝ կարո՞ղ է ներթափանցել տարածաշրջան՝ խաղին մասնակից լինելու համար»,- 168.am-ի հետ զրույցում մանրամասնեց Ստեփան Դանիելյանը:
«Այս իշխանությունն այնքան սխալներ է արել, այնքան ստվերային պարտավորություններ է վերցրել, այնքան ցածր վարկ ունի գործընկերների մոտ ու այնքան ցածր վստահություն՝ հանրության շրջանում, որ կարծում եմ՝ իրենք ոչինչ չեն կարող անել,- ի պատասխան՝ նշեց քաղաքագետը, ապա վստահեցրեց,- Հայաստանի համար միակ տարբերակն իշխող անձի փոփոխությունն է, հակառակ դեպքում՝ մեր խնդիրները գնալով ավելի են խորանալու»:
«Ուղղակի նեղացածության ու պրետենզիաների ինչ-որ դրսևորումներ են, որոնք, սակայն, չեն վերածվում կոնկրետ քաղաքականության, մասնավորապես, տվյալ դեպքում՝ Ռուսաստանի հանդեպ, քանի որ խնդիրը Ռուսաստանն է: Սա ընդամենն անողնաշար քաղաքականություն է: Իրենք էլ չգիտեն՝ ինչ են անում, ու մենք ստիպված ենք փորձել հասկանալ՝ ինչ-որ տրամաբանություն այդ քայլերում կա՞, թե՞ ոչ: Բայց պարզից էլ պարզ է, որ որևէ տրամաբանություն այստեղ չկա»,- վստահեցրեց քաղաքագետը:
ԱՄՆ Պետքարտուղարությունը վերահաստատել է իր վճռական աջակցությունը Հայաստանի ինքնիշխանությանն ու տարածքային ամբողջականությանը՝ պատասխանելով «Ամերիկայի ձայնի» հայկական ծառայության հարցմանը՝ կապված Լեմկինի ինստիտուտի՝ Հայաստանի ու Ադրբեջանի մասին օրերս հնչեցրած մտահոգության հետ:
«Եթե Ռուսաստանը ցանկանա Հայաստանի նկատմամբ պատժիչ գործողություններ իրականացնել, ապա նա ընդամենը կարող է չխառնվել ու թույլ տալ, որ դրանք իրականացնեն Ադրբեջանն ու Թուրքիան: Այսինքն, անգամ ցանկության դեպքում, այդ երկիրն ինքնուրույն որևէ գործողություն անելու անհրաժեշտություն չունի»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Դանիելյանը:
Ստեփան Դանիելյանը հավելեց՝ ՀՀ հանրության համար իշխանությունները մեղավոր են նշանակել ՌԴ-ին, ու այդ հնարավոր հարձակման պարագայում Նիկոլ Փաշինյանը պետք է մեղադրի հենց Ռուսաստանին:
«ՀՀ-ն շարունակում է վերահաստատել իր հավատարմությունը խաղաղության օրակարգին», «միջազգային հանրության կողմից կոչ է հնչել Ադրբեջանին՝ վերացնել Լաչինի միջանցքի ապօրինի արգելափակումը», «առաջին՝ միջազգային բարձրագույն ատյանում ընդգծվեց Լաչինի միջանցքի փակ լինելը», և այլն. Արցախի հարցով հրավիրված ՄԱԿ ԱԽ նիստն ամփոփելով՝ ահա այս և այլ հայտարարություններով այսօր Կառավարության նիստը մեկնարկեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ չհստակեցնելով, թե 8 ամիս շրջափակումից հետո, բացի արձանագրումներից, ի՞նչ դինամիկա պետք է սպասել շրջափակված Արցախի հարցով:
«Հիմնական խնդիրն Արցախի հայերի, իրենց լեզվով ասած, իրավունքների ու անվտանգության հարցն է, որին ադրբեջանական կողմը չի համաձայնում: Իսկ իրավունքների հարցը նշանակում է՝ քանի որ կա անվստահություն հայերի և ադրբեջանցիների միջև, Արցախի հայերի համար պետք է լինեն միջազգային երաշխավորներ. սրան Ադրբեջանը չի համաձայնում, և իրենք վերցրել են մինչև 2025 թվականն Արցախը հայերից մաքրելու քաղաքականությունը:
Այդ հայտարարությունը նաեւ Հայաստանում ՔՊ-ի իշխանության գրավականն էր։ Փաշինյանի ու ՔՊ-ի իշխանությունը Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի կոմպրոմիսի արդյունքն է։
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանի համոզմամբ՝ Նիկոլ Փաշինյանի Թուրքիա այցը նշանակում է, որ Հայաստանն այսուհետ նաև ընդունում է, որ գտնվում է Թուրքիայի ազդեցության գոտում:
Մինչ Հայաստանի բարձր ամբիոններից Նիկոլ Փաշինյանը վերահաստատում էր 29.800 քառակուսի կիլոմետր տարածքի մասին իր սկզբունքը և հանրությանը համոզում, թե խաղաղությունն ու զարգացումը հնարավոր է միայն դա արձանագրելուց հետո, Իլհամ Ալիևը Բաքվում Հայաստանի ղեկավարին հորդորում էր խմբագրել նախկին հայտարարությունը՝ նոր ձևակերպմամբ. «Ղարաբաղը Ադրբեջան է»։
Անդրադառնալով Արցախյան վերջին գործընթացներին՝ նա նկատեց՝ Արցախի Հանրապետության արդեն նախկին Պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի հրաժարականը Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների համատեղ ծրագիրն էր. նպատակն է բերել այնպիսի մարդու, որը կլինի կառավարելի, որ վերանան Արցախի սուբյեկտայնության մասին քննարկումները, և իրենց հետ կգնա միասնական ծրագրի։
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով «միջանցքների» միջև զուգահեռներ տանելու փորձերին՝ նկատեց. «Ըստ էության, Արցախի բնակչությունը հիմա պատանդի կարգավիճակում է, քանի որ Լաչինի միջանցքը գոյության ճանապարհ է: Սակայն դա ստիպման եղանակ է, որպեսզի ՀՀ-ն բացի Սյունիքի միջանցքը, որն ադրբեջանցիներն անվանում են Զանգեզուրի միջանցք:
«Տիկին Փելոսին հետևյալ միտքը հայտնեց, որ աշխարհում գնում է հակամարտություն ավտորիտար և ժողովրդավար ճամբարների միջև երեք կարևոր կետում՝ Ուկրաինա, Թայվան, Հայաստան: Ակնհայտ է, որ Թայվանում գնում է մրցակցություն ԱՄՆ և Չինաստանի միջև, Ուկրաինայում պատերազմ է ՌԴ և ԱՄՆ միջև՝ Ուկրաինայի միջնորդավորությամբ, և հանկարծ այդ ցուցակում հայտնվում է Հայաստանը»,- մանրամասնեց նա:
Ըստ նրա՝ նույնը Արցախում են փորձում անել․ Լաչինի միջանցքը վերահսկողության տակ վերցնել:
Վերլուծաբան Ստեփան Դանիելյանը Հարավային Կովկասում ԱՄՆ ակտիվությունը և այդ համատեքստում ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հեռախոսազրույցը Փաշինյանի հետ դիտարկելիս հատուկ ուշադրություն է հրավիրում այդ երկրի ազգային անվտանգության դոկտրինում ամրագրված այն դրույթի վրա, ըստ որի՝ ԱՄՆ-ը պետք է թույլ չտա, որ առաջանա մի երկիր, որը կարող է ԽՍՀՄ-ի պես մրցել ԱՄՆ-ի հետ, իսկ այդ հարցում ԱՄՆ-ը սպառնալիք է տեսնում Ռուսաստանից և Չինաստանից, ուստի, ըստ այդ ռազմավարության, սպառնալիքները պետք է լուծել բալանս խախտելով։
