168.am-ի հետո զրույցում միջազգայնագետ Գրիգոր Բալասանյանը, անդրադառնալով նոյեմբերի 9-ի 9-րդ կետի շուրջ քննարկումներին, շեշտեց՝ պետք է հստակ գրվեր, թե կոնկրետ ի՞նչ գործառույթ պետք է տրվեր ռուսներին. Օրինակ, գրվեր, որ ռուսները ճանապարհի հսկողություն իրականացնելու են կամ տիեզերքից, կամ գետնի տակից՝ բունկերից։
Արցախցիների՝ Արցախ վերադառնալու հարցը Փաշինյանը Հայաստանի պետական շահին դեմ է համարում
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևն ասաց, որ բնականոն հարաբերությունների դեպքում ոչ Ռուսաստանից, ոչ էլ ի պատասխան՝ Հայաստանից կհնչեին նման հայտարարություններ։ Սակայն, նրա որակմամբ, հարաբերությունների ներկայիս փուլին հանգեցրել են ոչ թե Մոսկվայի, այլ Երևանի գործողությունները, որոնք, դատելով այս հայտարարությունից, շարունակվելու են նույն ոգով։
Այսօր հրավիրած ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադառնալով Տավուշում իրականացվող սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացին և 1988 թվականի փաստաթղթերին, որոնք, ըստ նրա, չեն հասցրել մտնել ուժի մեջ, մի «գաղտնազերծում» է արել՝ «2020-ից մեր գործերի մի զգալի հատված վերաբերել և նվիրված է եղել սահմանազատման հետ կապված բոլոր փաստաթղթերը գույքագրելուն, ուսումնասիրելուն՝ մի նպատակով՝ հստակ իմանալու համար, թե որտեղով է անցնում ՀՀ լեգիտիմ սահմանը»:
ՀՀ վարչապետի կողմից «4 գյուղերի» հարցի վերադարձը բանակցային կամ սահմանազատման օրակարգ, ընդ որում, ինչպես նշել է Ալիևը` հենց իր պահանջով, ադրբեջանական հնարավոր ագրեսիայի լեգիտիմությունը չեզոքացնելու պատճառաբանությամբ, մեղմ ասած, վստահություն չի ներշնչում և խճճող է: Այդ նույն տրամաբանությամբ Ադրբեջանի ղեկավարի համար ՀՀ Սահմանադրության որոշ դրույթները, «Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև տրանսպտային հաղորդակցության երաշխավորումը», ինչպես նաև՝ Հայաստան-Ադրբեջան չհամաձայնեցված կամ «վիճելի»
Արցախից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման որոշմանը և Ալիևի՝ ՌԴ կատարած այցին գրեթե զուգահեռ՝ ՌԴ ԱԳՆ-ն ուշագրավ հայտարարություն տարածեց՝ շեշտը դնելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության վրա։
Ադրբեջանի իշխանությունները տարբեր մակարդակներով հայտարարում են, թե «Ադրբեջանը նպատակ չունի հարձակվելու Հայաստանի վրա»։ Այս հայտարարությունները նրանք անում են՝ ի պատասխան ՀՀ իշխանությունների հայտարարությունների, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է ագրեսիայի Հայաստանի դեմ։
Դեկտեմբերի 18-ին Նիկոլ Փաշինյանը մասնակցել է Ամանորի և Սուրբ Ծննդյան տոների առթիվ Արտաքին գործերի նախարարությունում կազմակերպված ընդունելությանը: Իր ելույթում, ըստ էության, Փաշինյանը ցույց է տվել իր իշխանության արտաքին քաղաքականության կամ դիվանագիտության ձախողումները: Մասնավորապես, խոսելով Արցախի հայաթափումից, Փաշինյանն ասել է.
«ՌԴ-ն, ինչպես նախկինում, ներկայումս էլ պատրաստ է աշխատել կողմերի հետ, սակայն այս տարիների ընթացքում դա կայուն ու մշտական աշխատանք չի եղել, այլ եղել են Բրյուսել-Մոսկվա թռիչքներ, բովանդակային տարբեր խոսակցություններ, իսկապես բարդ իրավիճակ, այս ամենի հետ՝ Ուկրաինայում տիրող ծանր իրավիճակը, որը Ռուսաստանի համար թիվ մեկ խնդիր է, որից կախված է ՌԴ ապագան և ՌԴ ապագա քաղաքական ուրվագծերը»։
«Ցավոք, Հայաստանի իշխանություն հանդիսացող խմբավորումներն ամեն կերպ ցանկանում են մոռացության մատնել և փակել մեր ժողովրդի հաղթական էջերից մեկը՝ Արցախի հիմնահարցը: Մենք՝ երիտասարդներս, ոչ մի կերպ չենք պատրաստվում մոռացության մատնել այն»,- հայտարարել են մասնակիցները:
«Հիշեցնեմ՝ Լեռնային Ղարաբաղը ներառված չէ ՀԱՊԿ-ի պատասխանատվության գոտում, սակայն դաշինքի առաքելության տեղակայումը Հայաստանում էական ներդրում կունենա հայ-ադրբեջանական սահմանային գոտում իրավիճակի կայունացման գործում: Գնդակը հայկական կողմում է»,- այսօր ամենշաբաթյա բրիֆինգի ընթացքում ասել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան:
Հրթիռների գործով մոտ 1 տարի 8 ամիս անազատության մեջ գտնվող ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանն արձագանքել է Նիկոլ Փաշինյանի՝ մայիսի 22-ի ասուլիսի ընթացքում հնչեցրած հայտարարություններին, ինչպես նաև 168.am-ին վերջերս տված հարցազրույցում՝ ԳՇ պետի նախկին տեղակալ, գեներալ-լեյտենանտ Տիրան Խաչատրյանի պատասխաններին, որոնք մասնավորապես վերաբերում էին 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության նախնական տարբերակում առկա, ապա հանված՝ Տավուշի գյուղերի մասին կետին:
Պրահայում «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է Տավուշի գյուղերի հետ կապված ադրբեջանական պահանջին:
168.am–ը մի քանի անգամ անդրադարձել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության որոշ կետերի խմբագրումներին, մասնավորապես, Լաչինի միջանցքի հետ կապված: Բայց առկա պայմաններում հարկ ենք համարում հանրագումարի բերելով, ևս մեկ անգամ ներկայացնել՝ ինչպես դրանք, այնպես էլ՝ հետագա զարգացումներն ու հաջորդած եռակողմ, քառակողմ հայտարարությունները: 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության խմբագրումները Եվ այսպես՝ Առաջին, նոյեմբերի 9-ի հայտարարության նախնական […]
Գերմանիայում հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, թե իր քաղաքական կենսագրության ընթացքում ապացուցել է, որ փախչող չի, պատասխանատվությունից խուսափող չի, որ դա դավաճանության նման մի բան է:
168 TV-ի եթերում Լեհաստանում ՀՀ նախկին դեսպան, «Համախմբում» շարժման անդամ Էդգար Ղազարյանը ՀՀ ԱԳՆ-ի նման բովանդակության հայտարարությունը համարեց ընդամենը դիվանագիտական զազրախոսություն, քանի որ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության առաջին պարբերության մեջ հստակ նշված է՝ այդ խնդրի կողմերը Հայաստանն ու Ադրբեջանն են, ոչ թե Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը. ՌԴ-ն ընդամենը միջնորդ է։
Դեկտեմբերի 24-ին լրանում է Ադրբեջանի կողմից Արցախի շրջափակման 13-րդ օրը. սա մեզ համար ամոթալի վիճակ է. ամոթ է, որ Հայաստանում ապրող 3 միլիոն հայը հանդուրժում է, որ իր արյունակից 120 հազար հայ պատանդ մնա թշնամական բարբարոսական Ադրբեջանին։
Ռազմական ոլորտի փորձագետները ժամանակ առ ժամանակ նշում են, որ Տավուշի ուղղությամբ թշնամու պարբերական բնույթ կրող հրապարակումները, այդ թվում՝ այնտեղ անկլավներ ունենալու մասին, հուշում է այդ ուղղությամբ Ադրբեջանի նպատակների մասին: Սա թույլ է տալիս ենթադրելու, որ Տավուշի ուղղությամբ հանկարծակիության սկզբունքով հնարավոր է թշնամին սադրանքի դիմի ինչ-որ պահի: Այսինքն, առնվազն հայտարարությունների մակարդակով իրադարձություններն արագացնելու առիթ թշնամուն չպետք է տալ՝ թե՛ քաղաքական, թե՛ ռազմական տեսանկյունից: Այսինքն, լինել հնարավորինս ճկուն:
Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Ռուստամ Բադասյանն օրերս խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում անդրադարձել էր Նիկոլ Փաշինյանի վերջերս տված հանձնարարականին՝ ադրբեջանցիների մուտքը Հայաստան ապահովելու և մի քանի տեղում անցակետ տեղադրելու մասին։
Հոկտեմբերի 31-ին Սոչիում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրավիրած եռակողմ՝ Փաշինյան-Ալիև-Պուտին բանակցությունների արդյունքում հրապարակվեց հաստատված եռակողմ համաձայնեցված հայտարարության տեքստ, որտեղ «Լեռնային Ղարաբաղ» ձևակերպման փոխարեն օգտագործված է Ռուսաստանի «խաղաղապահ կոնտինգենտի տեղակայման վայր» ձևակերպումը, չկա նաև որևէ կետ, որով Ադրբեջանը կպարտավորվի դուրս հանել իր զորքը սուվերեն Հայաստանի տարածքից, շեշտադրված չէ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքի անհրաժեշտությունը։
«Ընթացիկ էսկալացիայի համար Ադրբեջանը որպես պատրվակ օգտագործում է Լաչինի միջանցքի նոր երթուղու հարցը, իբր ինքն ավարտել է Լաչինի միջանցքի նոր երթուղու կառուցման աշխատանքները, և, հետևաբար, գործող միջանցքի մի շարք հատվածներ պետք է հանձնվեն իր հսկողությանը: Ադրբեջանի նման ձևակերպումը և հայտարարությունները նույնպես 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության կոպիտ խախտում են, և ահա թե ինչու:
Տևական ժամանակ ակտիվ քննարկվում էր այն, որ հայկական, այդ թվում՝ արցախյան կողմը համաձայնել է Բերձոր (Լաչին) քաղաքը, Աղավնո և Ներքին Սուս գյուղերը հանձնել Ադրբեջանի վերահսկողությանը՝ նոր այլընտրանքային ճանապարհի կամ միջանցքի պատրաստ լինելուց հետո: Ընդ որում, Բերձորի հանձնման շուրջ աղմուկ էին հանում մարդիկ, որոնք դեռ անցած տարի հանրությանը վստահեցնում էին, որ թուրքը Բերձորով չի անցնի:
