#Արարատ լեռ

Հայության գոյատևման ու միասնականության համար կարևոր է վերաիմաստավորել Արարատը՝ ոչ թե որպես անցյալի պատկեր, այլ՝ որպես ներկա և ապագա ինքնության անբաժանելի կոդ։

Բանաստեղծ, 2016 թվականի ապրիլյան քառօրյա, 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմների մասնակից Դավիթ Մշեցին վերջին մի քանի օրերի ընթացքում հետևում է, թե ինչպես է իշխանությունը թուրք-ադրբեջանական պահանջով, ամեն բան վերացնելու մոլուցքով առաջ շարժվում՝ սրբություն, արժեհամակարգ, և, թե այդ ամենին ինչպես է արձագանքում հանրությունը։

Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի դասախոս (պատմաբան) դոկտոր Պիետրո Շաքարյանը հրապարակել է նոր գիրք՝ «Անաստաս Միկոյան․ հայ բարեփոխիչը Խրուշչովի Կրեմլում» վերնագրով։

Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են երկու տարի առաջ այս օրերին տեղի ունեցած՝ Արցախ վրա վերջին հարձակմանը, Արցախի բռնազավթմանն ու հայաթափմանը, ինչպես նաև՝ Հայաստանում գրաքննություն հաստատելու՝ Փաշինյանի անսանձ ձգտումներին, Արարատ լեռան և հայոց եկեղեցու դեմ նրա պայքարի նոր դրսևորումներին։

Պարզվում է՝ նոյեմբերի 1-ից Կառավարությունը որոշել է պետական սահմանահատման կնիքի վրայից հեռացնել Արարատ լեռան պատկերը։

«Ինչ սահմանադրության տեքստ էլ մշակվի, այն պետք է համապատասխանի Անկախության հռչակագրին։ Եթե այդպես չէ, ուրեմն Հայաստանում իշխանությունն ուզուրպացվել և բռնազավթվել է։ Մարդիկ կարող են փոխել սահմանադրությունը, և որևէ մեկը կաշկանդված չէ սահմանադրության մեջ փոփոխություններ կատարելու։ Երեք սերունդ այն կողմ չպետք է կաշկանդված լինեն այն սահմանադրությամբ, որը մենք ենք կիրառում այսօր։ Միաժամանակ, պետք է հասկանանք, որ մենք ինչ-որ ձևով տարբերվում ենք մնացած բոլոր պետություններից, ինչպես յուրաքանչյուր այլ պետություն։ Դրա համար է, որ կան բազմաթիվ պետություններ, պետականությունները չեն վերացել, և չկա ինչ-որ համընդհանուր կառույց»,- ասաց փաստաբանը։

«Թող դրա մասին մտածեն, ոչ թե զինանշանը թյուրիմացաբար փակելը պատմություն դարձնեն»,- ասաց ՀՖՖ նախկին նախագահը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պատմական գիտությունների թեկնածու, պատմական ժողովրդագրության մասնագետ Միքայել Մալխասյանն է։

Քաղաքականությունն ու արվեստը շատ արվեստագետներ փորձում են տարանջատել, բայց 37-ամյա նկարիչ Հայկ Ղազարյանն իր արվեստում միավորում է այս երկու բևեռները՝ վստահեցմամբ, որ քաղաքական արվեստն ազդեցիկ է և կարող է երկխոսել մարդու հետ, մարտահրավեր նետել գերիշխող նորմերին, կանխատեսել իրողությունների ընթացքը:

«Ինչո՞ւ չկա Աղվանքը, երբ հայտնի էր, որ Աղվանքը կախյալ էր Տիգրան Մեծից կամ գուցե կայսրության մաս էր կազմում: Աղվանքի չլինելը ու փոխարենը Ադրբեջանը տեղորոշելը ցույց է տալիս, որ Ադրբեջանն Աղվանքի հետնորդն է: Վիրքը գրված է, Աղվանքը՝ ոչ: Եվ նաև այս ծանր, զգայուն ժամանակաշրջանում կարելի էր այլ լուծումներով այս քարտեզը տեղադրել: Ամենահեշտ բանն անընդհատ նախկին-նախկին անելն է: Դու կրել ես պատասխանատվություն: Պետությունից ստացել ես գումար, այդ թվում՝ մեր վճարած հարկերից, բարի եղեք, գրեք նորմալ, առանց սխալների, այո՛, նաև առանց ազգային սնապարծության, բայց նախ և առաջ առանց միտումների դասագիրք, որոնք ջուր են լցնում մեր ոչ բարեկամների ջրաղացին»,- ասաց Միքայել Բադալյանը:

Արցախյան պատերազմի մասնակից, գիտնական, նժդեհական, «Կարին» ավանդական երգի-պարի խմբի հիմնադիր և գեղարվեստական ղեկավար Գագիկ Գինոսյանը երեք անգամ հաղթահարել է Բիբլիական Արարատ լեռան բարձունքը։ Եվ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, թե՝ «ՀՀ ամենաբարձր լեռը ոչ թե Արարատն է, այլ Արագածը», ծիծաղելի է համարում: Ծիծաղելի է, երբ մեկ հոգին ամբողջ ազգի փոխարեն որոշում է, թե որն է  խորհրդանիշ, և  որը՝ ոչ։

168.am-ի հետ զրույցում «Կէան կրթամշակութային կենտրոն» հ/կ հիմնադիր, ազգագրագետ Վանուհի Սիմոնյանը պատասխանելով մեր հարցին, թե հնարավո՞ր է, որ մի օր ոչնչացվեն այն բոլոր գրքերը, որտեղ գրված է Արարատ լեռան մասին, գովերգվում է լեռը, կամ  հնարավո՞ր է, որ մի օր էլ որոշում կայացնեն ՀՀ զինանշանից հանել  Արարատ լեռը, ասաց, թե Նիկոլ Փաշինյանից ամեն ինչ սպասելի է։