Հոգևոր

Հունիսի 17-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ընդունեց «Սոս Արևելքի քրիստոնյաներ» կազմակերպության գլխավոր տնօրեն Բենժամին Բլանշաղի գլխավորած պատվիրակությանը։

Քաղաքականություն բառը, ըստ Մալխասյանցի «Հայերեն բացատրական բառարանի», նշանակում է՝ 1. պետության գործերը կառավարելու որոշակի ուղղություն, 2. երկրի որևէ վարչության՝ կուսակցության կամ կազմակերպության բռնած ուղղությունը, 3. մի պետության հարաբերության եղանակը այլ պետությունների հետ, 4. մի անհատի այս կամ այն կերպ վարվելու եղանակը իր նախադրյալ նպատակին հասնելու համար, 5. ճարտարություն, խորամանկություն որևէ գործի մեջ: 

Հանդիպման ընթացքում նորընծա քահանա հայրերը ևս իրենց երախտագիտության խոսքն ուղղեցին Նորին Սրբությանը։

Չեմ հասկանում, ինչո՞ւ է այդպես. գնում ես աղքատի մոտ՝ նա սիրալիր ողջունում է և օգնում ինչով կարող է: Գնում ես հարուստի մոտ՝ ասես չի էլ տեսնում քեզ: Մի՞թե փողը կուրացնում է:

Հունիսի 16-ին, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ, Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցում կատարվեց քահանայական ձեռնադրություն: Հայտնում են Մայր Աթոռի տեղեկատվական կենտրոնից: Հայտնում են մայր Աթոռի տեղեկատվական կենտրոնից:

Մայրը յոթ աղջիկ ուներ: Մի անգամ նա հեռավոր գյուղում բնակվող որդուն հյուր է գնում: Վերադառնում է միայն մեկ շաբաթ անց: Հենց տուն է մտնում, դուստրերն իրար հերթ չտալով պատմում են, թե ինչպես են մորը կարոտել:

Ծնողները պետք է շատ ուշադիր լինեն, որպեսզի երեխաներին երեկոյան չնախատեն, որովհետև երեկոյան երեխաներն իրենց վատ տրամադրությունը ոչնչով չեն կարող փարատել: Իսկ գիշերային խավարն էլ ավելի է մթագնում նրանց հոգեվիճակը: Երեխաներն սկսում են մտածել, թե ինչպես ավելի շատ դիմադրեն ծնողներին: Նրանց գլուխները սկսում են լցվել «պաշտպանության» զանազան տարբերակներով, նաև չարն է խառնվում դրան և այդ կերպ նրանք կարող են հուսահատության հասնել: Իսկ ահա ցերեկը, եթե նույնիսկ երեխաներն իրենց ծնողներին սպառնան տարբեր եղանակներով վրեժ լուծել, ապա փողոց դուրս գալով՝ նրանց ուշադրությունը կշեղվի, վատ տրամադրությունն էլ կանցնի:

Ավետարանում Հիսուսի ծննդյան իրադարձությունների վերաբերյալ կարդում ենք, որ երբ Հերովդեսը տեսավ, որ մոգերից խաբվեց, սաստիկ բարկացավ և մարդ ուղարկեց ու կոտորեց այն բոլոր մանուկներին, որ Բեթղեհեմում ու նրա սահմաններում էին գտնվում և երկու տարեկան ու դրանից ցածր էին՝ ըստ ժամանակի, որը ստուգել էր մոգերից (Մատթ. 2:16): Սուրբ Հովհան Ոսկեբերանն այս առնչությամբ հարցադրում է անում, թե ինչու Աստված թույլ տվեց մանուկների կոտորածը:

Ադամը հողեղեն արարած էր: Աստվածաշունչը փաստում է, որ երկրի վրա մարդու գոյության պատճառը ոչ թե Մեծ պայթյունը (Big Bang) կամ Դարվինի տեսությունն է, այլ՝ Աստված: Աստված երկրի հողից ստեղծեց մարդուն՝ Ադամին. «Եվ Տերը՝ Աստված, մարդուն ստեղծեց երկրի հողից, նրա դեմքին՝ քթում կյանքի շունչ փչեց, և մարդը եղավ ապրող էակ՝ հոգի կենդանի» (Ծննդ. 2:7): Այդ հողեղեն արարածը՝ Ադամը, իր մեջ ուներ մարդկային հոգի, որ պատկանում է Երկնքին և ոչ երկրին:  

Հունիսի 10-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ընդունեց Ամերիկայի հայկական համագումարի (ԱՀՀ) նախագահ Քերոլին Մուգարին, համանախագահներ Վան Գրիգորյանին, Էնթոնի Բարսամյանին և գործադիր տնօրեն Բրայան Արդունին։ Այս մասին հայտնում են Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տեղեկատվական համակարգից։

Տանն անպայման պետք է սիրո և խաղաղության մթնոլորտ տիրի: Իր ընտանիքում թեկուզ մի փոքր էլ սեր ստացած երեխան, եթե նույնիսկ հանկարծ փախչի տանից, ապա միևնույն է՝ կվերադառնա, երբ տեսնի, որ այլ տեղերում նա ոչ թե սեր է գտնում, այլ՝ կեղծավորություն միայն: Իսկ եթե նա հիշի տանը տեղի ունեցող անպարկեշտ տեսարանները, հայհոյանքն ու բռնությունը, ապա ինչպե՞ս պետք է նրա սիրտը ետ՝ դեպի տուն ձգվի:

Երեխաներն արդեն օրորոցից են «պատճենում» իրենց ծնողներին: Նրանք տեսնում են այն, ինչ մեծերն են անում, «պատճենում են» և ձայնագրում իրենց մաքուր «ձայներիզի» վրա: Այդ պատճառով էլ ծնողները ջանադրաբար պետք է փորձեն արմատախիլ անել իրենց կրքերը:

Գաղտնիք չէ, որ ազգը պահողն ու շարունակողը, ազգային նկարագիրն ու դիմագիծը սերնդեսերունդ փոխանցողը ընտանիքն է: Սա այն սրբազան վայրն է, ուր թրծվում է անհատի նկարագիրը: Ընտանիքում է մարդն ստանում նախնական հոգևոր և բարոյական դաստիարակությունը: Ուստի խիստ կարևոր է հոգևոր-բարոյական այն մթնոլորտը, որի մեջ մեծանում է անհատը, որովհետև բարոյահոգեբանական մթնոլորտը նպաստավոր պայմաններ է ապահովում իբրև քրիստոնյա նրանց բարոյական, անձնային որակների ձևավորման համար: 

Կրոնական կյանքով ապրող մարդու համար էական է հասկանալ Արարչի կամքը: Բայց շատ անգամ մարդկանց համար մշուշոտ է մնում, թե ինչու չեն կարողանում ընկալել, հասկանալ Աստծու կամքը հատկապես իրենց անձնական, մասնավոր հարցերում: Այս հարցի պարզաբանման մեջ քրիստոնեական մարդաբանության իմացությունը խորքային իմաստով լուսաբանում է, թե պատճառները որտեղ են թաքնված:

Ձգտելով մեծին ու բարձրին՝ մարդը երբեմն, անհագուրդ վազքի մեջ մտնելով, կարող է անտեսել անգամ այն սահմանը, որ աստվածատուր է և բնական: Այս ձգտումն էլ կործանում է մարդուն, նա չի ցանկանում ճանաչել իր սահմանները, այլ ագահության մոլուցքով տարված, երազում է այն, ինչ իրենից բարձր է: Մոլությունը, ավելին ունենալու, մոռացնել է տալիս իր ունեցածը, և նա փորձում է բարձրանալ ավելի վեր ու վեր՝ մոռանալով իր բնությունը, մոռանալով, որ վերևից անկումը ավելի սարսափելի է ու սոսկալի:

Որքան շատ են մարդիկ այսօր ձեռք բերում նյութական բարիքներ, այնքան ավելի շատ խնդիրներ են ձեռք բերում: Ո՛չ Աստծուն են երախտագիտություն հայտնում Նրա բարեշնորհության համար, ո՛չ էլ իրենց մերձավորների դժբախտությունն են տեսնում: Իսկ մերձավորների դժբախտությունը չտեսնելով՝ նրանց հանդեպ ողորմածություն չեն ցուցաբերում: Մարդիկ առանց նպատակի փող են ծախսում և չեն մտածում իրենց մերձավորի մասին, որ ուտելու ոչինչ չունի:

Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու զավակների  համար նվիրական են սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի` վիրապից ելնելու և սուրբ Էջմիածնի տոները` որպես ազգային կյանքի նշանակալի իրադարձություն` ի Քրիստոս համազգային մկրտության և 301 թվականին Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու պատմական իրողությունների հիշատակություններ:

Այսօր ինչպիսի՞ եղանակ է լինելու:

Ծերերից մեկը բրդյա գործվածք գնեց. տակը դնելով՝ նստեց վրան և կրպակատիրոջը տալիք դրամն էր հաշվում:

Եթե ամուսինը հարգում է զոքանչին ու աներոջը, ապա դա պատիվ է բերում նրան, ճիշտ այնպես, ինչպես հարսին է պատիվ բերում սկեսրոջ հանդեպ տածած սերը, որը ծնել է իր ամուսնուն, մեծացրել նրան և այժմ նա իր ամուսինն է, իր ուրախությունը: Եթե ամուսինն ու կինն այդպիսի զգացմունքներ ու մտքեր ունեն, այդ ամենը նաև նրանց սեփական երեխաների հոգիներն է մեղմորեն խրատում:

Ոմն եղբայր իր պառավ մոր հետ ճանապարհ էր գնում: Երբ հասան գետի մոտ, մայրը չկարողացավ անցնել գետը, և որդին, հանելով իր թիկնոցը, փաթաթեց ձեռքերին և այդպես վերցնելով մորը` անցկացրեց մյուս ափը:

Ոմն եղբայր, որ եղբայրների միաբանության մեջ էր, մեղքի մեջ ընկավ, իսկ այդ մերձակայքում մի մենակյաց կար, որ քառասուն տարի իր սենյակից բնավ դուրս չէր եկել: Սրա մոտ եկավ վանահայրը և պատմեց նրան մեղանչած եղբոր մասին, իսկ նա ասաց` արտաքսե՛լ նրան: Եվ երբ արտաքսվեց այն եղբայրը, գնաց նստեց անապատամերձ անտառի թավուտում և բազում օրեր դառնապես լաց եղավ: Եվ Աստծո խորհրդով եղբայրներից ոմանք գնացին հայր Պիմենի մոտ:

Թող նա պարզաբանի, թե ինչից է սկսում այդ չարը: Երբեմն, նման դեպքերում ծնողներն են մեղավոր: Իրենց վատ դրսևորելով՝ ծնողներն իրենք են վնասում երեխաներին, և նրանք սկսում են անամոթաբար խոսել: Այնուհետև նրանք սկսում են ընդունել դիվական ներգործություն և ուղղակի զզվելի ձևով են հակազդում, երբ ծնողները փորձում են կարգի հրավիրել իրենց: Ուրիշ դեպքերում ծնողները կարծում են, թե կարող են բռնության միջոցով իրենց երեխաներին ավելի լավը դարձնել: Խառնվում է եսասիրությունն ու ծնողներն սկսում են երեխաների հետ նյարդայնացած ու զայրույթով խոսել, այն դեպքում, երբ միշտ պետք է նրանց հետ բարությամբ վարվեն:

Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին մայիսի 30-ին նշում է Սուրբ Հովհաննես Կարապետի և Սուրբ Աթանագինե եպիսկոպոսի տոնը, որը նաև Էջմիածնի Սուրբ Շողակաթ վանքի ուխտի օրն է:

Ես տեսնում եմ, թե ինչպես են մարդիկ երբեմն իրենք իրենց կյանքը տանջալից դարձնում: Այսօր, երբ դուրս եկա Աթոսից, Ուրանոպոլիսից մի մարդ իր մեքենայով ինձ այստեղ՝ վանք բերեց և ճանապարհին խնդրեց կարճ ժամանակով իր տուն մտնել: Քանի որ նա շատ էր պնդում, ես չցանկացա վշտացնել նրան: Հենց որ նրա տան դռանը հասանք, տեսա, որ նա հանեց կոշիկներն ու ոտքերի թաթերի վրա միջանցք մտավ: «Քեզ ի՞նչ պատահեց, ինչո՞ւ ես այդպես տարօրինակ քայլում»,- հարցրեցի նրան:

«Աստված ստեղծեց մարդուն իր պատկերով, Աստծու պատկերով ստեղծեց նրան, արու և էգ ստեղծեց նրանց» (Ծննդ. 1:26-27):

. Ս. Օ. Տ. Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ Բ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ՈՒՂԵՐՁԸ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏՈՆԻ ԱՌԻԹՈՎ

Ն. Ս. Շենուդա Գ Պատրիարքը խոսում է Դեմասի վախճանի մասին՝ ասելով. «Նրա մասին որոշ պատմական հաղորդումներում ասվել է, որ նա հավատուրաց է եղել և դարձել հեթանոս»:

Սուրբ Էջմիածնի միաբանությունը և ներկա հավատացյալ ժողովուրդն աղոթք են բարձրացրել անմեղ զոհերի հոգիների հանգստության, ինչպես նաև՝ աղետից տուժածների և վիրավորների շուտափույթ ապաքինման համար։

Բագրատ Սրբազանի եպիսկոպոսական կարգը պահպանվում է, դադարեցված է նրա եկեղեցական և վարչական ծառայությունը։