«Այդ երևույթներին մենք գնահատական տալիս ենք, բայց գրեթե չեն անդրադառնում իրավապաշտպաններ, մարդու իրավունքներով զբաղվող տարբեր միջազգային կազմակերպություններ, որոնց պարտավորությունն է դրանով զբաղվել: Իրենք չնկատելու են տալիս այդ խնդիրը, որ Հայաստանում այսօր սարսափելի անառողջ ատելության մթնոլորտ է էթնիկ հայերի հանդեպ՝ զուտ ծննդյած վայրով պայմանավորված»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ ՀՀ իշխանություններն Ադրբեջանի հետ զուգահեռ՝ ուղղորդված հակաարցախյան աշխատանք են տանում:
«Ոչ հեռու ապագայում քննարկման հարց է դառնալու հայ-իրանական սահմանից ռուսներին հեռացնելու հարցը. չի բացառվում, որ նաև հայ-թուրքական սահմանից ռուսական ռազմաբազան հեռացնելու հարցը դրվի»,- ասաց պատգամավորը՝ շեշտելով՝ Փաշինյանն առաջիկա ընտրություններում ժողովրդին ոչ թե իրական խաղաղություն, այլ այդ մասին թղթի կտոր է վաճառելու, որը կլինի «ոչ մի բանի մասին թուղթ»։
«Արցախը Հայաստանի իշխանությունը հանձնել է գիտակցված՝ ունենալով հակառակի այլընտրանքը։ Առանց Հայաստանի իշխանության հետ գործակցության, Ադրբեջանը չէր կարող Արցախը հայաթափել։ Իսկ ինչ վերաբերում է ՀՀ դե ֆակտո վարչապետի կողմից օգտագործվող ձևակերպումներին, ապա դրանք պատկանում են նրա հոգևոր հորը, որը ժամանակին ասել էր՝ Արցախը պատրաստ էր ճանաչել Ադրբեջանի կազմում՝ սակայն որոշակի ինքնավարությամբ։ Հետևապես, Փաշինյանն ու Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ծագումնաբանական առումով նույն էլիտայի էվոլյուցիան են»,- ասաց Էլբակյանը։
Ռուսաստանից ու Իրանից ներկրում ենք գազ, որոշ ժամանակ առաջ Ադրբեջանից հայտարարություններ էին հնչում, որ ապագայում խաղաղության հաստատման դեպքում կարող է Հայաստանը գազ ներկրել նաև Ադրբեջանից:
ՀՀԿ ԵԿ փոխնախագահ Աշոտ Անդրեասյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանը հոգեխանգարված է և ցանկացած պահի կարող է ցանկացած բան անել, որ ոչ մի ադեկվատ մարդ չէր անի:
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) 7-րդ գումարման պատգամավոր, քաղաքական վերլուծաբան Արման Աբովյանն է:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրն է Իրավաբանության դոցենտ, փաստաբան Գևորգ Պետրոսյանը։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Նաիրա Կարապետյանն է:
«ՔՊ-ն կարո՞ղ է ինքնիշխանությունից խոսել: Երբ վերջին անգամ Գեղարքունիքում էինք՝ մարզային այցի, մեզ խնդրեցին անջատել տեսախցիկները, և մի տղա ուղղակի բարձրացավ ու ասաց՝ հաջորդ անգամ, երբ ինքնիշխանությունից կխոսեն, ասեք, որ այս սարի վրա զինվորի մարմին կա, որից էլ բան չի մնացել, որը չենք կարողանում իջեցնել: Այսինքն՝ ՀՀ-ն իր սահմանների նկատմամբ վերահսկողություն չունի, նահատակների մարմիններն իր տարածքում գտնվում են սարի վրա, չենք կարողանում մասունքները հետ իջեցնել»:
«2021 թվականի մայիսին Փաշինյանը փրփուրը բերանին գոռում էր խաղաղության դարաշրջանի մասին, ադրբեջացիները ոտ-ոտ իջնում էին ՀՀ ինքնիշխան տարածքներով, հետևապես՝ Ջերմուկի հարցով այն, ինչ խոսում է՝ այլ է, ինչ անում է՝ այլ։ Ինչ վերաբերում է բանակին, ապա բանակն ինքն իրենով չի կարող քայլ անել, քայլ անում է քաղաքական իշխանությունը,- ասաց Աբրահամյանը՝ շեշտելով,- Կտեսնեք՝ մեր բանակը լրիվ այլ խնդիր կլուծի առաջնագծում, եթե ՀՀ իշխանությունն այլ լինի»։
Արվեստագետը «Ռևանշ լինելու է» խորագրով շարք է անում այն հույսով, որ մի օր ռևանշ իսկապես լինելու է. «Ես փորձում եմ արթուն պահել ռևանշի գաղափարը, որովհետև այն կենսակերպ է: Եթե դա էլ վերանա, մենք դառնալու ենք գնչու կամ վերանալու ենք ընդհանրապես: Ռևանշն այն է, որ մենք պետք է պատրաստվենք հարատև կռվի, և դա այսօր կամ 5 տարի հետո չի լինելու, այդ ռևանշը չգիտեմ՝ երբ է լինելու, բայց իմ խնդիրը քարոզն է»:
Թե ինչո՞ւ է Արարատ Միրզոյանը Խաղաղության պայմանագիրը համարում Հայաստանի սահմանները գծող թուղթ՝ այն պարագայում, երբ, ըստ Նիկոլ Փաշինյանի, չկա երաշխիք, որ այդ պայմանագրի ստորագրումից հետո էլ Ադրբեջանը Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ չի ներկայացնի, ավելին, ըստ Փաշինյանի, տարածքային պահանջներ էլի կլինեն, 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում փորձեցինք պարզել բանակցային գործի մասնագետ, կոնֆլիկտաբան Արթուր Մարտիրոսյանից։
«Եկեղեցին քաղաքականության մեջ որպես բիզնես չի մտնում, և չեմ կարծում, թե պետք է մտնի, բայց եկեղեցին միշտ պաշտպանում է իր ժողովրդի իրավունքը, արդարությունը, ճշմարտությունը: Հետևաբար՝ եկեղեցին, անշուշտ, եթե պահանջ լինի, ունենք Ավարայր, ունենք Սարդարապատ… Եկեղեցին ժողովուրդն է, եթե ժողովուրդը անարդարության մեջ է գտնվում, եթե ժողովրդի վիճակը համապատասխան չէ քրիստոնեական մեր պապենական ավանդության և հավատքի, անշուշտ, եկեղեցին ամեն իրավունք ունի՝ ձայն բարձրացնելու և արդարություն պահանջելու»։
«Փաշինյանը գնում է Սահակաշվիլու օրինակով։ Նա տնով-ցեղով հակառուս է, իսկ ռուսական կառույցներից Հայաստանը դեռ դուրս չի բերում, որովհետև Ռուսաստանը ցանկության դեպում կարող է մեծ վնաս հասցնել Փաշինյանին և Հայաստանին։ Մենք ապրում ենք մի տարածաշրջանում, որտեղ եթե քեզ սխալ պահեցիր, կուլ են տալու։ Փաշինյանը գիտի, որ որոշ օլիգարխներ իր գլուխը կուտեն, եթե ինքն ընդդեմ ՌԴ-ի կտրուկ քայլեր անի»,- ասաց Քոչարյանը՝ ընդգծելով՝ երբ այս տարաշածրջանի բոլոր երկրները թեքվում են դեպի Ռուսաստան, իսկ դա ավելի ակնհայտ կդառնա Վրաստանում ընտրություններից հետո, անհասկանալի է, թե ո՞ւր է պատրաստվում Հայաստանը տանել Փաշինյանը։
«Հայաստանի այսօրվա իշխանությունները կապ չունեն ժողովրդավարության հետ: Մեր նվիրումը Հայաստանին և Արցախին պայմանավորված չէ օրվա իշխանությունների էությամբ: Մենք անվերջ շարունակում ենք մեր պայքարը: Վերջերս մեր ղեկավարած խմբի անդամները Հայաստանում արցախցի երիտասարդների համար բանակում էին կազմակերպել, որի հիմնական նպատակն Արցախի ՀՅԴ երիտասարդական միության անունը ողջ պահելն է: Այսօր Ալեն Սիմոնյանը փորձում է ամեն կերպ լուծարել Արցախի ԱԺ, Արցախի Հանրապետություն տերմինները, մենք գոնե մեր մակարդակով փորձում ենք Արցախի քույր միությունները ողջ պահել: Այդ բոլորը մի օր վերակենդանացման հույս է դառնալու»,- ընդգծեց նա:
ԱԺ նախկին պատգամավոր Նաիրա Կարապետյանն այն կարծիքին է, որ խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված կետերը և տոկոսները թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից պարբերաբար մատնանշելը վկայում է այն մասին, որ տեղի ունեցողը քաղաքական բլեֆ է:
Հայաստանը ներկայացնող Նիկոլ Փաշինյանը սեպտեմբերի 11-ին Ազգային ժողովում հայտարարեց՝ չկա երաշխիք, որ Ադրբեջանի հետ «Խաղաղության պայմանագիր» ստորագրելուց հետո ադրբեջանական կողմն այլևս տարածքային պահանջներ չի ներկայացնի։
«Փաշինյանը պատրաստվում է 2026 թվականի ընտրություններին. արտաքին խաղացողների հետ արդեն ձեռք է բերել պայմանավորվածություն, որ մինչև 2026թ. լինելու է իշխանության: Արտաքին աշխարհը Եվրոպա, Ռուսաստան, Թուրքիա ընկերակցությունն է, որ նրանք չեն աջակցելու որևէ ընդդիմադիր, հականիկոլական շարժման, թույլ են տալու Փաշինյանին մինչև 2026 թվականը մնալ իշխանության և մասնակցել 2026թ. ընտրություններին: Հետևաբար, Փաշինյանն ուզում է 2026թ. ընտրություններին իր ընտրազանգվածին վաճառել, որ՝ ես ձեզ խաղաղություն եմ բերել»
«Կա նաև Փաշինյանի կողմից կառուցողականություն ցուցադրելու միտում, բայց փորձել գտնել տրամաբանություն այս գործընթացի մեջ՝ հնարավոր չէ, որովհետև Ադրբեջանի ԱԳՆ-ի արձագանքում բացահայտվում են այն բոլոր խնդիրները, որոնք դրված են բանակցային սեղանի շուրջ,- 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում ասաց Բեքարյանը՝ հավելելով,- Վերջին մուրացիկի պես մուրում է փաստաթուղթ. էդպես լավ չի, թող ասի՝ կետադրական նշանների հարցում խնդիր չունենք, եկե՛ք ստորագրենք, էլ ի՞նչ 13 կետ»։
«Կան ուժեր, որոնք ավելի ռազմավարական են մտածում, գտնում են, որ այսպիսի խաղերը կարող են բերել Թուրքիայի և Արևմուտքի ուժեղացման և թույլ չտալ, որ հետո նորից, ցանկության դեպքում ՌԴ-ն վերադառնա տարածաշրջան: Բայց կարծիք կա, որ եթե Ուկրաինայում հաղթեն, ապա դրանից հետո ՌԴ-ն այլ դիրքերից է հանդես գալու և նոր խաղի կանոններ է ստեղծելու»:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրն է քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը։
Կովկասի և Թուրքիայի հարցերով փորձագետ, Թեհրանի Հայ Դատի hանձնախմբի նախագահ Իսակ Յունանեսյանն այն կարծիքին է, որ վերջին օրերի Իրանի ակտիվությունը փաստում է՝ Հայաստան-Իրան սահմանի՝ «կարմիր գիծ» լինելու վերաբերյալ արված հայտարարությունները լոկ խոսքեր չեն:
«Հիմա նման բան են ասում մարդիկ, որոնք նուռը ձեռքներին սելֆիներ էին անում իրենց ասած Ակնայում, մեզ քննադատում էին փոխզիջումների համար։ Ի՞նչ եք սպասում մի «քաղաքական» ուժից, որն իր կոտրած ձեռքով ստորագրել է Պրահայի փաստաթութը, որով Արցախը մտել է Ադրբեջանի կազմի մեջ,- ասաց Շարմազանովը՝ այդ քայլը լավ արարք համարողներին հարցնելով,- Բա որ լավ եք արել, 5000 զոհ ինչո՞ւ տվեցիք, իսկ կարո՞ղ է հաջորդիվ էլ ասեք՝ լավ ենք արել, որ 5000 զոհ ենք տվել»։
Գեղագիր, Ամերիկյան համալսարանի դասախոս Ռուբեն Մալայանն աշխատել է Աշխարհի գեղագրության հանրագիտարանի հայկական հատվածի վրա, որի ընթացքում տևական ժամանակ արտերկրում ապրելուց հետո հայրենիք վերադառնալու որոշում է կայացրել՝ ուսումնասիրության համար անհրաժեշտ նյութեր գտնելու համար: Նա անվերջ ոգեշնչվում է հայկական մշակույթից, որտեղ տառն ամենուր է:
«Իրանը պաշտպանում է իր շահերը, և ես չեմ բացառում, որ եթե ՌԴ անմիջական ակտիվ մասնակցությամբ հանկարծ այդ «զանգեզուրյան միջանցք»-ի ծրագիրն իրականացվի, Իրանը կարող է, ինչպես շատ դեպքերում են ասում, վերականգնել պատմական արդարությունը, որը, ըստ որոշ իրանցիների՝ խախտվել է 1828 թվականի Թուրքմենչայի պայմանագրով, երբ իրենք այս տարածքները զիջել են Ռուսաստանին… Չի բացառվում, որ Հայաստանը վերածվի հարավկովկասյան Սիրիայի»:
«Թե ինչո՞ւ այսպիսի լուծում առաջարկվեց, պատասխանը շատ պարզ է. դա ի սկզբանե եղել է Ադրբեջանի առաջարկը։ Ադրբեջանը կարողացավ այս հարցում համոզել Արևմուտքին և վաճառել այս օրակարգը նաև Ռուսաստանին»,- ասաց Մելքոնյանը՝ ընդգծելով՝ Ադրբեջանն իր արտաքին քաղաքականությամբ ստեղծել է մի իրավիճակ, որ Սյունիքով միջանցք տալով՝ շահագրգռված են և՛ Արևմուտքը, և՛ Ռուսաստանը, որովհետև Ադրբեջանի հաշվարկը հետևյալն է.
«Ասում են՝ քաղաքականությամբ չենք զբաղվում, բայց մասնակցում են այն միջոցառումներին, որոնք կազմակերպում է քաղաքական իշխանությունը: Այսօր մշակույթի ոլորտը ֆինանսավորվում է շատ բրգաձև՝ կա որոշում կայացնող մարմինը՝ կառավարությունը, որտեղից արդեն՝ մարզպետարաններով, քաղաքապետարաններով և այլն, բաշխվում են ֆինանսական միջոցները, այնտեղից հրահանգավորվում են հովանավորները, այսինքն՝ մշակութային կոչվող կյանքը, որ իբրև թե ակտիվ է, ակտիվ է ոչ թե բնականորեն, այլ՝ քաղաքական որոշման արդյունքում: Այնպես որ, այն մարդիկ, որոնք գնում և երգում են, իրենց պատկերացմամբ, ապաքաղաքական միջոցառման ժամանակ, իրենք մասնակցում են քաղաքական որոշման արդյունք հանդիսացող միջոցառման»:
«Այս մարդիկ իջեցրեցին Արցախի նշաձողը, Արցախը չկա, հիմա իջեցնում են Սյունիքի նշաձողը։ Ինչ վերաբերում է այդ մասնավոր պահնորդական կազմակերպությանը, ապա, եթե ադրբեջանական կողմում ևս կանգնեն այդ ընկերության պահնորդները, ապա դա նշանակում է, որ Ադրբեջանը պատասխանատվություն է ստանձնում Սյունիքի վերաբերյալ»։
Եթե նկատել եք՝ Փաշինյանի կողմից Արցախն Ադրբեջան ճանաչելուց հետո Շառլ Միշելն էլ եռակողմ հանդիպումներ չի կազմակերպում:
Սեպտեմբերի 4-ին Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը հաստատեց լուրերը, որն ամիսներ շարունակ հերքում էր՝ ապատեղեկատվություն որակելով ընդդիմադիր շրջանակների կողմից տարածվող այն տեղեկությունները, որ փաշինյանական իշխանությունը որոշել է Սյունիքով ճանապարհների վերահսկողությունը տալ արևմտյան կազմակերպության։
