Տարածաշրջան

«Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը, արտասահմանյան այցերի հիմնական բովանդակությունը՝ այն ամենը, ինչ չի կարող ասել համատեղ մամուլի ասուլիսի ժամանակ, բայց ուզում է հնչեցնել, հայտնում է իր օդանավում մերձիշխանական լրագրողների հետ ավանդական ասուլիսի ժամանակ: Ասուլիսը դեռ չկա, բայց մերձիշխանական մեդիայում հայտնված տեղեկատվության հիման վրա որոշ հետևություններ կարող ենք անել»,- «Տարածաշրջանը և մենք» թեմայով քննարկմանը նշեց թուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը:

Զեկույցում տեղ են գտել Մարդու իրավունքների պաշտպանի կարգավիճակով իմ և Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպանի զեկույցներով հաստատված օբյեկտիվ և հավաստի ապացույցներն ու գնահատականները:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի և Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսի համանախագահությամբ կայացած Բարձր մակարդակի համագործակցության խորհրդի 7-րդ նիստից հետո հրապարակվել է համատեղ հայտարարություն։

Պաշտոնական այցով Վարշավայում գտնվող ՀՀ արտաքին գործերրի նախարար Արարատ Միրզոյանը հուլիսի 19-ին հանդիպում է ունեցել Լեհաստանի Հանրապետության Սենատի նախագահ Տոմաշ Գրոձկիի հետ: Այս մասին հայտնեցին ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունից:

Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարությունն անդրադարձել է հուլիսի 16-ին Թբիլիսիում Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարների միջև կայացած հանդիպմանը:

Մինչդեռ ՀՀ կապիտուլյանտների իշխանությունը փոխանակ Իրանի հետ խորացնելու համագործակցությունը, հանձնել են Իրանի հետ կապող միակ ճանապարհը Ադրբեջանին, իսկ նոր ճանապարհ չկա, բայց դրա փոխարեն ակտիվորեն շփվում է ու դրական ազդակներ փոխանակում այդ նույն ճանապարհի փակումը կազմակերպած Թուրքիայի հետ: Թուրքամետությունը հենց այսպես է լինում»:

Վերջին տասն օրում Հայաստան ժամանեցին Իրանի ազգային անվտանգության գերագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Շամխանին, ԱՄՆ Կենտրոնական հետախուզական վարչության ղեկավար Ուիլյամ Բըրնսը, Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին հետախուզության ծառայության տնօրեն Սերգեյ Նարիշկինը: Ինչի՞ մասին են վկայում այս այցերը, և ի՞նչ նոր գործընթացների ականատես կլինենք՝ հարցադրումների պատասխանները 168.am-ը լսել է քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանից:

Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը նշել է ԵՄ-ի կարևոր դերը Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործում։

Թեհրանում ընթանում է Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Իրանի նախագահների եռակողմ հանդիպումը։ Քննարկման հիմնական թեման Սիրիայում տիրող իրավիճակն էր։

Փաստերի հավաքագրման ընթացքում մենք պաշտոնական պարզաբանում ստացանք, որ այդ փաստաթղթերի գերակշիռ մասը հենց գտնվում է այդ արխիվներում։ Հաշվի առնելով, որ 1920-30-ականներին կազմավորված էր Անդրկովկասի Հանրապետությունը՝ Հայաստան-Վրաստան-Ադրբեջան, սրա հետ կապված է, որ փաստաթղթերի մեծ մասը գտնվում է  հենց Վրաստանի Ազգային արխիվում»,- շեշտեց մեր զրուցակիցը։

Թեհրանում Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ հանդիպմանը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն, ի թիվս այլ հարցերի, խոսել է նաև Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորման մասին: Այս մասին հայտնում է Կրեմլի պաշտոնական կայքը:

Օրեր առաջ Թբիլիսիում կայացավ Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներ  Արարատ Միրզոյանի և Ջեյհուն Բայրամովի հանդիպումը, որին չխանգարեցին անգամ Ադրբեջանից հնչած սպառնալիքներն ու հայտարարությունները: Ալիևը խոսել էր Զանգեզուրի միջանցքի, ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահության ձևաչափի, Արցախի կարգավիճակի մասին: Դրան, իհարկե, ինչպես միշտ, Հայաստանից որևէ պատասխան չեղավ, այս անգամ էլ, ենթադրաբար, առաջիկա Միրզոյան-Բայրամով հանդիպմանը չխոչընդոտելու համար:

Թուրքիային նոր սերնդի F-16 կործանիչների վաճառքի պայմանները խստացնող օրինագիծը Ներկայացուցիչների պալատում ընդունվել է հունական ու իսրայելական լոբբիստական ուժերի համատեղ ջանքերով: Այս մասին գրել է թուրքական «Akşam» իշխանամերձ թերթի կայքը՝ այդ համագործակցությունն անվանելով «կեղտոտ դաշինք»:

Չի կարելի բացառել, որ ՌԴ-ն ու ԻԻՀ-ն որևէ փուլում հնարավորություն կտան Թուրքիային գործողություն իրականացնել Սիրիայի հյուսիսում քրդերի դեմ, որովհետև այս հարցը զգալի խնդիրներ կառաջացնի Թուրքիա-ԱՄՆ հարաբերություններում, քանի որ ԱՄՆ-ը գլխավոր անվտանգային երաշխավորն է նաև Սիրիայում քրդական տարաբնույթ կառույցների համար, իսկ նման աշխարհաքաղաքական բարդ իրավիճակում նման հնարավորությունը ՆԱՏՕ-ի ներսում հարաբերությունների լարվածության շատ կարևոր գործոն է ՆԱՏՕ-ի տարածաշրջանային հակառակորդների համար:

Իրանից Հայաստան արտահանումն այս տարի 3 ամսում՝ մարտի 21-ից հունիսի 21-ը, աճել է 21 տոկոսով (իրանական օրացույցային տարվա առաջին եռամսյակ): Ինչպես տեղեկացնում է Tehran Times-ը, այս մասին հայտնել է Իրանի Իսլամական Հանրապետության մաքսային վարչության խոսնակ Ռուհոլլահ Լաթիֆին:

Հուլիսի 19-ին 1 ամերիկյան դոլարի նկատմամբ Թուրքիայի ազգային արժույթի՝ լիրայի փոխարժեքը հասել է 17․56-ի։ Սա 2022 թվականին լիրայի գրանցած ամենացածր ցուցանիշն է։

Ադրբեջանցի ռազմական փորձագետ Ռամիլ Մամեդլին ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկի հետ զրույցում ադրբեջանական բանակի բարեփոխումների համատեքստում խոսել է իրենց հրետանային ստորաբաժանումների և ականանետային մարտկոցների վերափոխման և որակի բարձրացման մասին, այնուհետև նշել է, որ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ հայկական հրետանին բավականին արդյունավետ և հաջող է կիրառվել: Մամեդլին առանձնացրել է հատկապես 82 մմ-անոց ականանետերի «աշխատանքը»:

Թեհրանում մեկնարկել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսիի հանդիպումը, հաղորդում է Mehr-ը։

«Պետք է մի քիչ զգույշ լինեն մեկնաբանություններում և ավելի շատ աշխատեն, ավելի քիչ խոսեն։ Ինքս այս պահին շրջաններում եմ, անձամբ չեմ կարդացել Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի այդ հարցազրույցը, կծանոթանամ, եթե անհրաժեշտություն լինի՝ հավելյալ կմեկնաբանեմ»,- նշեց Սեյրան Հայրապետյանը։

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը հարցի առնչությամբ ասաց, որ իրականում հայ ռազմագերիների խնդիրն Ադրբեջանն  այնքան է քաղաքականացրել և վերածել քաղաքական առևտրի, որ իր կարծիքով՝ քաղաքական տարբեր պայմանավորվածությունների արդյունքում հնարավոր կլինի հայրենիք վերադարձնել հայ ռազմագերիներին։

Դրանցից առաջինում գոհունակություն է հայտնվել Արցախի՝ Ադրբեջանին վերադարձի կապակցությամբ։ Եթե այս ձևակերպումը թարգմանենք իրանական դիվանագիտական լեզվից, ապա այն նշանակում է, որ Արցախում դե ֆակտո ձևավորված իրավիճակի փոփոխությունն այս պահին չի բխում Իրանի շահերից, և ադրբեջանաթուրքական որևէ առաջխաղացում անթույլատրելի է։ Այլ խոսքերով, Իրանի հոգևոր առաջնորդն Ադրբեջանի օպերատոր երկիր Թուրքիայի ղեկավարին ասել է, որ պետք է բավարարվել ձեռք գցածով և ավելիին չձգտել:

Իրանի Իսլամական Հանրապետության հոգևոր առաջնորդ Այաթոլա Ալի Խամենեին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ Թեհրանում տեղի ունեցած հանդիպման ժամանակ հայտնել է, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը դեմ կլինի Իրանի և Հայաստանի միջև սահմանի արգելափակման քաղաքականությանը: Այս մասին հայտնում է Իրանական IRNA-ն:

ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը երեկ իր ֆեյսբուքյան էջում տեղեկացրել էր, որ այսօր պաշտոնական նամակով դիմելու է Ադրբեջանի Միլլի Մեջլիսի խոսնակին՝ Ադրբեջանում անազատության մեջ պահվող մեր հայրենակիցներին տեսակցելու, իրենց առողջական վիճակին ու պահման պայմաններին ծանոթանալու նպատակով այցելություն կազմակերպելու պահանջով։ 

Ավելին, խախտելով միջազգային հումանիտար իրավունքի նորմերն ու նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունները, Ադրբեջանը շարունակում է պատանդառության մեջ պահել հայ ռազմագերիներին և քաղաքացիական անձանց՝ նրանց օգտագործելով որպես քաղաքական շահարկումների գործիք։ Այս կապակցությամբ կարևոր է մարդու իրավունքներին և մարդասիրության սկզբունքներին հավատարիմ միջազգային հանրության, այդ թվում՝ ԵԱՀԿ նախագահության շարունակական աջակցությունը՝ այս խնդրի լուծման համար:

Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարն անդրադարձել է Թուրքիային F-16 կործանիչներ վաճառելու դեմ Հունաստանի գործողություններին և ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատում Ազգային անվտանգության հատկացումների օրենքի (NDAA) լրամշակմանը։ Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։

Թեհրանը եւ Անկարան համաձայնության են եկել երկարաձգելու Իրանից Թուրքիային գազի մատակարարումների շուրջ՝ ավելի վաղ կնքված 25-ամյա համաձայագիրը: Հուլիսի 19-ին այդ մասին հայտարարել է Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսին:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի գլխավորած պատվիրակության Իրան կատարած պաշտոնական այցի շրջանակներում Իրանի և Թուրքիայի միջև ստորագրվել են մի շարք միջկառավարական փաստաթղթեր: Այս մասին հայտնում է թուրքական «Անադոլու» լրատվական գործակալությունը: Փաստաթղթերը ստորագրել են երկու երկրների մի շարք գերատեսչությունների ղեկավարներ։ Թուրքիայի և Իրանի նախագահները պաշտոնական հանդիպումներից և փաստաթղթերի ստորագրումից հետո հանդես են եկել համատեղ մամուլի ասուլիսով: […]

Իրանի հոգեւոր առաջնորդ եւ ղեկավար Ալի Խամենեին հուլիսի 19-ին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ զրույցում Անկարային նախազգուշացրել է զերծ մնալ Սիրիայի հյուսիսում ռազմական գործողություն սկսելուց:

ԵՄ-ն ասում է՝ ապրեք հայեր, բայց մենք Ադրբեջանի հետ էներգետիկ համաձայնագիր ենք կնքում. Արմեն Աշոտյան

Ի՞նչ են փոխանցել Բայրամով-Միրզոյան հանդիպումը կազմակերպած վրաց գործընկերները Արմեն Աշոտյանին