Ամեն տարի ամբողջ աշխարհում փետրվարի 4-ին նշվում է Քաղցկեղի դեմ պայքարի միջազգային օրը, որի խորհուրդն է ևս մեկ անգամ հասարակության ուշադրությունը սևեռել չարորակ նորագոյացությունների դեմ պայքարին` կարևորելով հիվանդության կանխարգելումը, շարունակական հսկողությունը և բուժումը:
Արական սեռի մոտ ամենատարածվածը թոքերի, բրոնխների, կոկորդի, շնչառական համակարգի գոյացություններն են: Դրանց հաջորդում է շագանակագեղձի քաղցկեղը: Կանանց մոտ առաջին տեղում կրծքագեղձի քաղցկեղն է, այնուհետև արգանդի վզիկի, սեռական օրգանների հետ կապված գոյացություններն են:
Անցած տարի հետևողական աշխատանքներ են տարվել Արցախի առողջապահության համակարգը բժշկական նոր կադրերով համալրելու ուղղությամբ:
Միջազգային ուսումնասիրությունները փաստում են, որ չարորակ նորագոյացությունները ցանկացած զարգացող և զարգացած երկրի առողջապահական համակարգի կարևորագույն հիմնախնդիրներից են։
ՀՀ առողջապահության նախարարի հրամանով դադարեցվել և շրջանառությունից հանվել է Լեհաստանի «Նատուր Պրոդուկտ Ֆարմա ՍՊ Զ.Օ.Օ.» դեղագործական ընկերության արտադրության «Անտիգրիպին, դեղափոշի ներքին ընդունման լուծույթի, երիցուկի համով, փաթեթիկ N 10 (սերիա՝ 37250215, պիտանիության ժամկետ՝ 02.2018թ.) դեղը:
Պատվաստումների ազգային օրացույցում նախատեսված է մինչև 2018 թվականը ներդնել մարդու պապիլոմավիրուսային վարակի (ՄՊՎ) դեմ պատվաստումներ։ Այն առավել հայտնի է արգանդի վզիկի քաղցկեղի դեմ պատվաստանյութ անվամբ:
«Վահանաձև գեղձի ֆունկցիայի խանգարումը կատարվում է տարբեր պատճառներով՝ հիմնականում պայմանավորված ժառանգականությամբ, յոդի անբավարարությամբ և ճառագայթվածությամբ»:
Արմավիրի մարզի Ակնալիճ և Տավուշի մարզի Զորական գյուղերում օրերս արձանագրվել է բոտուլիզմի 2 դեպք` 6 տուժածով:
Սիրտն ամենակարևոր օրգաններից մեկն է, որին մենք, չգիտես ինչու, ամենից քիչն ենք խնայում՝ կազմակերպելով նրա համար ամենօրյա ծանրաբեռնվածություն՝ սթրեսների և ոչ ճիշտ սնվելու տեսքով:
Օրերս «Հոգեկան առողջության վերականգնման հայկական ասոցիացիա» հ/կ-ի նախագահ Կարինե Թուխիկյանը 168.am-ին հանձնեց ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից իրենց ուղարկված նամակը, որում ասվում էր, որ ուսումնասիրությունների արդյունքում հանգել են այն եզրակացության, որ նպատակահարմար չէ այլևս «Զիպրեքսա» դեղի մատակարարումը, և այն փոխարինվելու է մեկ այլ պրեպարատով։
Սնունդ պատրաստելուց առաջ և ընթացքում պետք է հաճախակի լվանալ ձեռքերը, հատկապես, եթե ձեռք եք տվել հում մթերքի, մասնավորապես` հում մսի: Պետք է մաքուր պահել մակերեսները և խոհանոցային պարագաները, որոնք օգտագործվում են սնունդ պատրաստելու ժամանակ:
«Ճիշտ է, մեր բժիշկները տալիս են երդումը, անցնում են բժիշկների էթիկայի առարկան, բայց որոշեցինք, որ ճիշտ կլինի՝ այդ ամենը ձևավորել նախարարի հրամանով և պարտադիր դարձնել, ինչը և կկատարվի Նոր տարվա առաջին եռամսյակին»,- նշեց նախարարը։
Հարցին էլ, թե՝ չե՞ք կարծում, որ ներկրողին պետք է տուգանեք, և ոչ թե՝ վաճառողին, նախարարն այսպես արձագանքեց. «Կաշառքի ժամանակ քրեականացվում է և՛ կաշառք վերցնողի, և՛տվողի արարքը։ Չի կարող՝ բերողը մեղավոր լինի, վաճառողը մեղավոր չլինի։ Վաճառողը պարտավոր է ստուգել բոլոր փաստաթղթերը ու միայն օրինական ներմուծված դեղորայք վերցնել»։
Սննդային թունավորումների և աղիքային վարակների կանխարգելումը սկսվում է մթերքի ձեռք բերման գործընթացից: Տոնական օրերին չհիվանդանալու համար անհրաժեշտ է:
Օրվա ընթացքում օգտագործված աղի քանակը չպետք է գերազանցի մեկ գդալը՝ 5 գրամ, ներառյալ այն աղը, որն առկա է հացի, վերամշակված, ապխտած կամ պահածոյացված մթերքում: Չպետք է չարաշահել ալկոհոլը, օրական օգտագործել առավելագույնը մինչև 20 գրամ: Սնունդը պետք է պատրաստել հիգիենիկ և անվտանգ պայմաններում, նախընտրելի է շոգեխաշման, թխման մեթոդը, այդպիսով հնարավոր է նվազեցնել յուղի կիրառությունը:
Դեղի գնի հետ կապված՝ ԱՆ աշխատակցի հետ զրույցում նշել էինք, որ ըստ շահառուների և «Հոգեկան առողջության վերականգնման հայկական ասոցիացիա» հասարակական կազմակերպության՝ այդ դեղն այնքան թանկ չէ, որքան ներկայացնում է նախարարությունը, ավելի «էժան» է։ Ի պատասխան՝ Ս. Մկրտչյանն ասել էր. «Այնքան է, որքան ֆիքսված գներ գոյություն ունեն դեղատներում, այնքան է, որքան ներկայացվում է»։
Բժիշկ-թերապևտ Մարատ Մարկոսյանի կարծիքով` միջազգային ստանդարտների համեմատ՝ Հայաստանում բժշկական ծառայության գներն այնքան էլ բարձր չեն, պարզապես ցածր է հասարակության վճարունակության մակարդակը, այդ իսկ պատճառով գները մեր ազգաբնակչության համար համարվում են բարձր:
«Չի կարելի արտադրողի նկատմամբ նման բան ասել։ Ի՞նչ իրավունք ունեն իրենք այլ պրեպարատի մասին նման բան ասել։ Ինչո՞ւ հազարավոր հիվանդներ, որոնք այլ պրեպարատներ են օգտագործում, չեն բարձրաձայնում այդ հարցը, այդ մի քանի մարդու մասին է խոսքը, այդ մի քանի մարդու վրա է դա ազդում»,- արձագանքեց նախարարության աշխատակիցը։
«300-ից ավելի հիվանդների առողջությունը վտանգի տակ է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ահազանգեց «Հոգեկան առողջության վերականգնման հայկական ասոցիացիա» հասարակական կազմակերպության նախագահ Կարիեն Թուխիկյանը։
«Սահմանափակում է մտցվել, թե մի կինը քանի անգամ կարող է փոխնակ մայր լինել՝ պիտի անպայման երեխա ունենա կամ ծննդաբերած լինի, ամուսնացած պիտի լինի, պիտի լինի ամուսնու համաձայնությունը: Մենք դրանով կանխում ենք սա բիզնեի վերածելու հնարավոր ռիսկերը։ Նաև նշվում է, որ փոխնակ մայրը չի կարող նաև ձվաբջջի դոնոր լինել, փոխնակ երեխան գենետիկական որևէ կապ չպետք է ունենա փոխնակ մոր հետ»։
«Եթե մոտ 1.5 շաբաթ առաջ հիվանդների մաքսիմալ քանակը 17 հազար էր, այսօր 5-5.2 հազար հիվանդներ են»,- այս մասին այսօր ՀՀ կառավարության նիստի ավարտից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը՝ խոսելով հանրապետությունում գրիպով հիվանդների առկայության մասին։ Միաժամանակ նա նշեց, որ հոսպիտալացումների քանակը մնացել է նույնը, ինչ հիվանդության պիկի ժամանակ։
«Դեղերի մասին» ՀՀ նոր օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո շարունակվելու է հատիկով դեղերի վաճառքը: Նման սահմանափակում չի նախատեսվում, և նոր օրենքում դեղատներից դեղերի հատիկով (ոչ ամբողջական տուփով) վաճառքն արգելող որևէ դրույթ կամ ձևակերպում չկա։ Այս մասին տեղեկացրին ՀՀ առողջապահության նախարարությունից:
«Էժան դեղով մարդկանց առողջությունը փորձադաշտի են ուզում վերածել»,- այսօր հրավիրված ասուլիսի ժամանակ այս մասին ահազանգեց «Հոգեկան առողջության վերականգնման հայկական ասոցիացիա» հասարակական կազմակերպության նախագահ Կարիեն Թուխիկյանը։
Վերջին օրերի ընթացքում հանրապետությունում իրականացված սուր շնչառական վարակների և գրիպի մոնիթորինգի արդյունքները վկայում են այն մասին, որ Արցախում նկատվում է նշված հիվանդությունների արձանագրման սեզոնային աճ:
Իրականացված ամենօրյա մշտադիտարկման արդյունքների համաձայն` հանրապետությունում սուր շնչառական վարակներով հիվանդացության աճման միտում չի գրանցվել:
Ըստ նրա` կեղծված և նմանակված դեղերի շրջանառությունը բացասական ազդեցություն կարող է ունենալ հանրապետությունում դեղագործության ճյուղի զարգացման և շուկայում մրցակցային հարաբերությունների վրա: Նախարարը հաշվետվությունը կառավարության աշխատակազմ պետք է ներկայացնի 2 շաբաթում, այդ թվում` անհրաժեշտ քայլերի իրականացման ժամանակացույցը:
«Հայաստանն ինձ համար տուն է: Կարծես, գնում եմ տուն, այնտեղ, ուր պիտի լինեմ: Այդպիսի զգացմունք է տալիս ինձ: Այստեղ, այո, տունս է, ընտանիքիս մոտ եմ, ընկերներ ունեմ, աշխատանքս այստեղ է, ամեն ինչն այստեղ է, բայց, ճիշտ կարծես եկել եմ այստեղ հյուր, որ աշխատեմ, փող ստանամ, լավ կյանք ստեղծեմ, հետո հույսով եմ մի օր կարողանամ վերադառնալ տուն: Իմ տուն»:
Առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանի տեղեկացմամբ՝ ոլորտում իրականացվող օպտիմալացման արդյունքում կտնտեսվի 1,8 մլրդ դրամ: Նախարարի խոսքով՝ վերանայվել են դժվարամատչելի ծառայությունների, սոցփաթեթով տրամադրվող ծառայությունների գները՝ դրանք նվազեցնելու նպատակով:
Ճիշտ է տղամարդկանց մոտ 4-5 անգամ ավելի հաճախ է հանդիպում, բայց կանանց մոտ սիրտ-անոթային հիվանդություններն ավելի ծանր են ընթանում: Նրանց մոտ և մահացությունն է բարձր և հաշմանդամությունը: Կանանց մոտ սիրտ-անոթային հիվանդությունները ավելի շատ զարգանում են մենոպաուզայից հետո: Բայց մինչև այդ տարիքը նրանց մոտ հիվանդությունը սովորաբար չի հանդիպում:
