«300-ից ավելի հիվանդների առողջությունը վտանգի տակ է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ահազանգեց «Հոգեկան առողջության վերականգնման հայկական ասոցիացիա» հասարակական կազմակերպության նախագահ Կարիեն Թուխիկյանը։
«Սահմանափակում է մտցվել, թե մի կինը քանի անգամ կարող է փոխնակ մայր լինել՝ պիտի անպայման երեխա ունենա կամ ծննդաբերած լինի, ամուսնացած պիտի լինի, պիտի լինի ամուսնու համաձայնությունը: Մենք դրանով կանխում ենք սա բիզնեի վերածելու հնարավոր ռիսկերը։ Նաև նշվում է, որ փոխնակ մայրը չի կարող նաև ձվաբջջի դոնոր լինել, փոխնակ երեխան գենետիկական որևէ կապ չպետք է ունենա փոխնակ մոր հետ»։
«Եթե մոտ 1.5 շաբաթ առաջ հիվանդների մաքսիմալ քանակը 17 հազար էր, այսօր 5-5.2 հազար հիվանդներ են»,- այս մասին այսօր ՀՀ կառավարության նիստի ավարտից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը՝ խոսելով հանրապետությունում գրիպով հիվանդների առկայության մասին։ Միաժամանակ նա նշեց, որ հոսպիտալացումների քանակը մնացել է նույնը, ինչ հիվանդության պիկի ժամանակ։
«Դեղերի մասին» ՀՀ նոր օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո շարունակվելու է հատիկով դեղերի վաճառքը: Նման սահմանափակում չի նախատեսվում, և նոր օրենքում դեղատներից դեղերի հատիկով (ոչ ամբողջական տուփով) վաճառքն արգելող որևէ դրույթ կամ ձևակերպում չկա։ Այս մասին տեղեկացրին ՀՀ առողջապահության նախարարությունից:
«Էժան դեղով մարդկանց առողջությունը փորձադաշտի են ուզում վերածել»,- այսօր հրավիրված ասուլիսի ժամանակ այս մասին ահազանգեց «Հոգեկան առողջության վերականգնման հայկական ասոցիացիա» հասարակական կազմակերպության նախագահ Կարիեն Թուխիկյանը։
Վերջին օրերի ընթացքում հանրապետությունում իրականացված սուր շնչառական վարակների և գրիպի մոնիթորինգի արդյունքները վկայում են այն մասին, որ Արցախում նկատվում է նշված հիվանդությունների արձանագրման սեզոնային աճ:
Իրականացված ամենօրյա մշտադիտարկման արդյունքների համաձայն` հանրապետությունում սուր շնչառական վարակներով հիվանդացության աճման միտում չի գրանցվել:
Ըստ նրա` կեղծված և նմանակված դեղերի շրջանառությունը բացասական ազդեցություն կարող է ունենալ հանրապետությունում դեղագործության ճյուղի զարգացման և շուկայում մրցակցային հարաբերությունների վրա: Նախարարը հաշվետվությունը կառավարության աշխատակազմ պետք է ներկայացնի 2 շաբաթում, այդ թվում` անհրաժեշտ քայլերի իրականացման ժամանակացույցը:
«Հայաստանն ինձ համար տուն է: Կարծես, գնում եմ տուն, այնտեղ, ուր պիտի լինեմ: Այդպիսի զգացմունք է տալիս ինձ: Այստեղ, այո, տունս է, ընտանիքիս մոտ եմ, ընկերներ ունեմ, աշխատանքս այստեղ է, ամեն ինչն այստեղ է, բայց, ճիշտ կարծես եկել եմ այստեղ հյուր, որ աշխատեմ, փող ստանամ, լավ կյանք ստեղծեմ, հետո հույսով եմ մի օր կարողանամ վերադառնալ տուն: Իմ տուն»:
Առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանի տեղեկացմամբ՝ ոլորտում իրականացվող օպտիմալացման արդյունքում կտնտեսվի 1,8 մլրդ դրամ: Նախարարի խոսքով՝ վերանայվել են դժվարամատչելի ծառայությունների, սոցփաթեթով տրամադրվող ծառայությունների գները՝ դրանք նվազեցնելու նպատակով:
Ճիշտ է տղամարդկանց մոտ 4-5 անգամ ավելի հաճախ է հանդիպում, բայց կանանց մոտ սիրտ-անոթային հիվանդություններն ավելի ծանր են ընթանում: Նրանց մոտ և մահացությունն է բարձր և հաշմանդամությունը: Կանանց մոտ սիրտ-անոթային հիվանդությունները ավելի շատ զարգանում են մենոպաուզայից հետո: Բայց մինչև այդ տարիքը նրանց մոտ հիվանդությունը սովորաբար չի հանդիպում:
«Հակամանրէային դեղամիջոցը կիրառվում է վարակիչ հիվանդությունների բուժման համար, եւ դրա ոչ պատշաճ կիրառման, ինչպես նաեւ բնակչության ցածր իրազեկվածության պատճառով դրանք կարող են ձեռք բերել կայունություն, եւ հետագայում վարակիչ հիվանդությունների կոնկրետ տեսակներն ընդհանրապես կարող են չենթարկվել բուժման: Այսօր դժվարացել է նոր հակաբիոտիկներ ստեղծելը, եւ ունեցած պաշարը սպառելու դեպքում կունենանք ծանր իրավիճակ»,- լրագրողների հետ զրույցում ասաց Առողջապահության նախարարության ներկայացուցիչը:
537,5 մլն տրամադրվել է սրտի վիրահատությունների փոխհատուցմանը, 145,5 մլնը` զինծառայողների, ինչպես նաև փրկարար ծառայողների և նրանց ընտանիքի անդամների, 135 մլն` երեխաների, 98 մլն` անհետաձգելի բժշկական օգնությանը։ Բնակչության սոցիալապես անապահով և հատուկ խմբերում ընդգրկվածներին պետական պատվերի շրջանակում բժշկական օգնություն ցուցաբերելու համար լրացուցիչ տրամադրվել է 83,5 մլն դրամ։
«Նոքսաֆիլ (պոսակոնազոլ)» դեղակախույթ ներքին ընդունման, 40մգ/մլ, 123մլ ապակե տարա և չափիչ գդալ՚․
«Եթե նախկինում տղաները պատվաստումները ստանում էին կենտրոնական հավաքակայանում և մեկնում էին Զինված ուժեր, ապա այդ գործընթացն այլևս չկա, արդեն Առողջապահության նախարարությունն է իրականացնում պլանային կարգով՝ ամբուլատոր պայմաններում»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում այս մասին ասաց ՀՀ ԱՆ հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի գլխավոր տնօրենի խորհրդական, իմունականխարգելման ազգային ծրագրերի ղեկավար Գայանե Սահակյանը:
Վերազինված Արյունաբանական կենտրոնի բուժանձնակազմը վստահեցնում է՝ Հայաստանում արդեն հնարավոր է կատարել ոսկրածուծի փոխպատվաստում, որի համար մարդիկ մեկնում էին Գերմանիա, Իսրայել և վճարում մի քանի անգամ թանկ, քան այստեղ է նախատեսվում: Հիշեցնենք, որ Արյունաբանական կենտրոնի տնօրեն Սմբատ Դաղբաշյանն այս առիթով ասել էր. «Եվրոպական երկրներում այդ վիրահատություններն արժեն 150-200 հազար դոլար, Հայաստանում դրանք կարժենան 40-50 հազար դոլար»:
Երևանի գլխավոր ուրոլոգ Արեն Բաբլումյանը նշանակվել է Հերացի համալսարանական կլինիկայի գլխավոր բժիշկ: Հիվանդանոցային համալիրի պրոֆեսորադասախոսական և բժշկական անձակազմին Արեն Բաբլումյանը հավաստիացրել է, որ բոլոր ջանքերը կգործադրի առողջապահական այս կարևոր հաստատության դերն ու նշանակությունը էլ ավելի բարձրացնելու ուղղությամբ:
«Տասնյակ տարիների ընթացքում տրանսպորտի զարգացումը, սննդի փոփոխությունը, արդյունաբերության զարգացումը, սթրեսները, այդ ամենը նպաստում են, որ տեղի ունենան գեների փոփոխություններ: Գենային մուտացիաներն այդ գործոնների ազդեցության տակ են տեղի ունենում»,-ասաց էնդոկրինոլոգը:
Հակաբիոտիկների վաճառքը դեղատներում առանց դեղատոմսի կարգելվի: «Դեղերի մասին» նոր օրենքով, որն ուժի մեջ կմտնի դեկտեմբերի 15-ից հետո, հակաբիոտիկների դուրսգրումը դեղատոմսով չիրականացնելու դեպքում տույժեր եւ տուգանքներ կսահմանվեն:
ՀՀ առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը Համաշխարհային բանկի հայաստանյան ներկայացուցչության ղեկավար Լորա Բեյլիի և ՀԲ առողջապահական թիմի ղեկավար, առողջապահության գլխավոր մասնագետ Սուսաննա Հայրապետյանի հետ քննարկել է հետագա համագործակցության տեսլականը։
Հայաստանում գերժամանակակից սարքավորումներով հագեցած արյունաբանական կենտրոնը հնարավորություն կտա բուժել ոչ միայն Հայաստանի, այլ նաև ուրիշ երկրներից ժամանած երեխաների: ՀՀ ԱՆ պրոֆեսոր Ռ.Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի նորակառույց մասնաշենքի բացման արարողությանը լրագրողների հետ զրույցում այս մասին ասաց «Նվիրիր կյանք» հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ Մարինե Ալեսը:
Հայաստանում արյունաբանական ժամանանակից կենտրոնի կառուցմամբ իրականացել է ՀՀ Առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանի երազանքներից մեկը: ՀՀ ԱՆ պրոֆեսոր Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի նոր մասնաշենքում լրագրողների շրջայցի ընթացքում ՀՀ առաջին տիկինն ընդգծեց, որ վերջապես կատարվել է իր երազանքը, քանի որ կենտրոնի հին մասնաշենքում պայմանները բավարար չէին պատշաճ և որակյալ բուժում ապահովելու համար:
Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության առաջարկությունների` խոցելի խմբերի շրջանակներում (խրոնիկ հիվանդներ, տարեցներ, մանկատան սաներ, ծերեր, բուժանձնակազմ) կիրականցվեն պատվաստումներ, որպեսզի նրանց մոտ բարդությունների դեպքերը կրճատվեն, երբ այս խմբերի պատվաստումները վերջանան, յուրաքանչյուր անհատ, ըստ ցանկության, կարող է պատվաստվել: Պատվաստումները, ըստ երևույթին, կիրականցվեն մինչև նոյեմբերի կես:
«Տարեկան 1 մլն դոլար պետք է այս երեխաներին բուժելու համար. պետությունը չի կարողանում այդ ծախսերը հոգալ: Իհարկե, ես գտնում եմ տարբեր բարերարների, ամաչելով՝ ստիպողական գումար եմ հավաքում, բայց այլ տարբերակ չկա: Պետք է մեխանիզմ մշակել, որ ոչ մեկին դժվարություն չլինի, ու ամսական 100 դրամ հավաքելով՝ լուծենք այս խնդիրը»:
«Ես կկիսեմ, ճիշտն ասած, այն բոլոր մարդկանց կարծիքը, որ ժամանակավրեպ է, որ բոլորը հեծանիվ քշեն։ Մեր քաղաքում հեծանիվ քշելն ամենաանվտանգ գործողություններից մեկը չէ։ Այդպես ստացվել է, որ ես մի փոքր ավելի արհեստավարժ եմ ու լավ եմ քշում։ Դա իմ անձնական որոշումն է։ Ինձ մի անգամ էլ հարցրին՝ Դուք կուզե՞ք օրինակ ծառայել. ամենևին, ես այդ միսիան չունեմ, ու դա PR քայլ չէր, և ես ամենաշատն եմ զղջում, որ դա ինչ-որ ձևով հայտնվեց մամուլում, սոցիալական ցանցերում, նույնիսկ ինձ ստիպեց հեռանալ սոցիալական ցանցերից»։
Ներկայացնելով որոշակի վիճակագրական տվյալներ՝ Լ. Մինասյանն ասաց, որ այսօր ուժեղ ցավը (որը մշտապես կա մի շարք հիվանդությունների՝ առաջինը՝ քաղցկեղի դեպքում) բուժելու, ամոքելու հնարավորություն ունեն այդ ցավից տառապողների ընդամենը 3 տոկոսը. «Այդ դեղամիջոցների թե՛ հասանելիության, թե՛ դուրսգրման, թե՛ քանակի հետ մենք ունենք խնդիրներ, բայց ամենակարևորը, որ մենք ունենք դրանց հետ օրենսդրական խնդիրներ, պատկերացրեք, որ հոգեկան առողջության խնդիրներով տառապող և հոգեբուժարանում գտնվող անձանց ընդամենը 30 տոկոսը պետք է լինեին հոգեբուժարաններում։ Մարդիկ կարող են ապրել լիարժեք, լիակատար կյանքով, բայց մենք չունենք այդ հնարավորությունը»։
«Այս պահի դրությամբ, երբ կանոնակարգման դաշտը լիարժեք չէ, և՛ պացիենտները, և՛ բժիշկները տուժում են այս ոչ կանոնակարգված դաշտից»,- այսօր լրագրողների հետ զրույցում պատասխանելով հարցին, թե հիվանդանոցներում որքանո՞վ են պահպանվում պացիենտների և բժիշկների իրավունքները՝ ասաց ՀՀ առողջապահության փոխնախարար Սերգեյ Խաչատրյանը:
Հաշվի առնելով, որ նոյեմբերի 4-ին Ազգային ժողովում ՀՀ առողջապահության նախարարի կողմից հնչեցված խոսքը տարընթերցման տեղիք է տվել, Լևոն Ալթունյանն, ով այս պահին բացակայում է երկրից, պատրաստվում է վերադառնալուն պես՝ նոյեմբերի 8-ին, ընդունել վերջին մեկ տարվա ընթացքում մահացած երեք ծննդկանի՝ Մերի Մարգարյանի, Տաթևիկ Գասպարյանի և Հռիփսիմե Նազլուխանյանի հարազատներին։
«Կան դեպքեր, երբ տատիկը կամ պապիկը գալիս են, ասում են՝ գլուխս ռենտգեն գցիր, ցավում է, և ռենտգենը ստանում են, այնինչ չպետք է ստանան»։
Հարցին՝ ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի կին, «Զինվորական բժիշկների հայկական ասոցիացիայի» հ/կ նախագահ Ռուզաննա Խաչատրյանը կարծես ևս ցանկություն չունի ձեզ հետ աշխատելու, չնայած, ինքն արձակուրդում է գտնվում՝ նախարարն այսպես պատասխանեց. «Ցավում եմ դրա համար»
