«Կարծում եմ, սա Արցախում շփման ամենաարդյունավետ ձևն է: Մենք իսկապես մեծ դժվարությունների ենք բախվում, բայց մեծ աշխատանք է տարվում նաև դրանք հաղթահարելու համար, փորձում ենք առաջ շարժվել՝ լուծումներ գտնելով ամեն օր առաջացող նոր խնդիրներին»:
Այսօր կառավարության հերթական նիստի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձավ Արցախում ստեղծված իրավիճակին, հայտնեց, որ Լեռնային Ղարաբաղում նախադպրոցական հաստատությունների շուրջ 6 հազար սան, հանրակրթական դպրոցների շուրջ 19 հազար աշակերտներ և բուհերի շուրջ 6800 ուսանողներ արդեն մեկ ամիս զրկված են 21-րդ դարի ամենակենսական՝ կրթության իրավունքից: Արդեն մեկ ամիս է, Լեռնային Ղարաբաղի մանկապարտեզները, դպրոցները, բուհերը փակ են և չեն աշխատում։
Ժամանակի ու տարածության հարաբերությունը հայկական աշխարհում ողբերգական է։ Ժամանակի հետ երկրից մնացած տարածությունը փոքրանում է։ Ժամանակը նաև սպանում է նեղացող տարածքի բնակիչներին։
Վստահ եմ, որ այս հարցերը մնալու են անպատասխան, քանի որ դուք ընդամենը կատարում եք վարչապետ-բռնապետիկի հանձնարարականները, ուրիշ ոչինչ։
«Ինչպես Ադրբեջանը պատկերացնում է հարցերի կարգավորումն իր ցանկացած մարզի, նահանգի հետ, նույնկերպ ցանկանում է երկխոսել նաև Արցախի հետ: Այսինքն՝ երբ Ադրբեջանն ասում է՝ եկեք տարանջատենք այս հարցերը, և ես Արցախի հետ առանձին բանակցեմ, այստեղ խոսքը միջազգային միջնորդությամբ հակամարտության կարգավորման վերաբերյալ բանակցությունների մասին չէ, այլ՝ արցախյան հակամարտության փակված լինելը լեգիտիմացնելու, Արցախի հետ՝ որպես սեփական տարածքի, ինչ-որ երկխոսություն վարելու մասին»:
Գիտության մեջ կա էպիֆենոմեն հասկացություն, որը նշանակում է պատճառահետևանքային պատրանք։ Այսպես են բնորոշում այն իրավիճակները, երևույթները կամ մարդկանց, ովքեր ամենատարբեր գործոնների ազդեցությամբ պատճառը շփոթում են հետևանքի, հետևանքը՝ պատճառի հետ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանն է:
Ուղիղ 7 օր առաջ 168.am-ը մի հրապարակում ներկայացրեց, որում բերված էին փաստեր առ այն, որ Սահմանադրական դատարանի (ՍԴ) դատավոր Սեդա Սաֆարյանը չարաշահել է պաշտոնական դիրքը, վերազանցել իր լիազորությունները, կատարել ՍԴ դատավորի վարքագծի կոպտագույն խախտում:
Հայաստանում ապրում է ոչ թե ժողովուրդ, այլ, ընդամենը, բնակչություն, որը մտածում է միայն սեփական ստամոքսը լցնելու մասին. մտածում է միայն իր մասին, և հենց այդ ընկալումն է պատճառը, որ Հայաստանում մարդիկ անտարբեր են Արցախում արդեն 45 օր ադրբեջանական շրջափակման ծանր պայմաններում ապրող մեր 120 հազար հայրենակցի ճակատագրի նկատմամբ։
Արցախցի կինն ասաց՝ լավ են հասկանում, որ թշնամին՝ Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը փակելով և դժվարություններ ստեղծելով, փորձում է մարդկանց մոտ խուճապ առաջացնել, որպեսզի հուսալքվեն և լքեն հայրենի հողը, բայց դա թշնամուն չի հաջողվելու․
Ես ձեզ հետ զրույցների ժամանակ տարբեր առիթներով խոսել եմ Սյունիքը կտրելու հավանական ուղղությունների մասին, նշել եմ, որ Վարանդայից (Ֆիզուլի) Շուշի տանող թունելները կիսատ են, և դրանց նպատակը Ադրբեջանի հարավը հյուսիսին կապող կոմունիկացիաներ կառուցելն է, ամենայն հավանականությամբ, ճյուղավորելու են նաև դեպի արևմուտք, ՀՀ սահման՝ Նախիջևանին միանալու հեռանկարով։
Այս մեկ շաբաթում արվեց ամեն հնարավորը՝ անհայտ հանգամանքներում 15 զինծառայողների զոհվելը կոծկելու, պարտակելու, այն անկարևոր օրակարգերով շեղելու համար։ Պաշտպանության գործող նախարարին պատասխանատվության ենթարկելու փոխարեն՝ իշխանությունը որոշեց քրեորեն հետապնդել նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանին։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախյան երեք պատերազմների մասնակից, ռազմական փորձագետ Մարտին Եսայանն ասաց, որ արցախահայությունն ավելի վատ ու դաժան օրեր է տեսել 90-ականներին, երբ որևէ բան չուներ, բայց հաղթահարել է ու ունեցել ազատագրված հայրենիք։ Հետևաբար՝ արցախցին այս վիճակն էլ կհաղթահարի։
«Ի՞նչ կա ավելի սարսափելի, քան, երբ ուղղակի անունը «զինվոր» դրած՝ տղաներին տանում են սպանդի, իսկ 44-օրյա պատերազմն էլ էր այդ տրամաբանության մեջ, այժմ՝ այդ տղաների հետ կապված ողբերգությունը:
Արմեն Աշոտյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Երեկ Եվրոպական խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նիստի օրակարգում ներառված էր նաև հանդիպում-քննարկում ՀՀ ԱԳ, այսպես կոչված, նախարար Արարատ Միրզոյանի հետ:
Արցախի Հանրապետության ներկայացուցիչներն Արցախի բարեկամներին կոչ են արել շարունակել միջազգային հարթակներում իրենց ջանքերը:
Ցանկացած, հատկապես՝ ժողովրդավարական երկրներում, կառավարության, առանձին պաշտոնյաների հրաժարականները քաղաքական կյանքի անբաժան մասն են կազմում։ Կառավարությունները հրաժարական են տալիս կառավարության ծրագիրը ձախողելու, պաշտոնյաները կառավարության հետ անհամաձայնության դեպքում։
Անպատասխանատվությունը Նիկոլ Փաշինյանի համար հանցանք է, որը չի պատժվում։ Միևնույն ժամանակ, այն իշխանության անտեսանելի աղբյուր է, որը ավելի հորդառատ է դառնում անպատասխանատվության յուրաքանչյուր դրսևորումից հետո։
Սարսափելի պատերազմից հետո՝ Ավագյանները հույս ունեին, որ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը կպահպանվի: Հայրենի Շեխերում են թողել ամեն ինչ՝ տուն, մեքենա, ընտանի կենդանիներ, հողամաս: Վախենում են մտածել, որ շրջափակումը կտևի շատ ավելի երկար, քանի որ ներքին ռեսուրսները անսահմանափակ չեն: Հումանիտար ճգնաժամը խորանում է ժամ առ ժամ՝ ստեղծելով սովի վտանգ և խախտելով բազմաթիվ իրավունքներ:
«Եվրոպական ինտեգրացիա» ՀԿ նախագահ Նաիրա Կարապետյանն այն կարծիքին է, որ BBC Hard Talk-ին տված հարցազրույցում Արցախի պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի ամենակարևոր ուղերձն այն էր, որ Արցախի հիմնահարցը չի փակվել, Արցախի ինքնորոշման իրավունքի միջազգային ճանաչումը դեռ օրակարգում է, և Արցախն առանձին սուբյեկտ է, որն ապրում է ժողովրդավար սկզբունքներով, պատրաստ է հարևանների հետ բարիդրացիական հարաբերությունների, բայց միայն փոխադարձ հարգանքի սկզբունքի հիման վրա:
Ազգային ժողովի «Հայաստան» խմբակցության քարտուղար, Հայ հեղափոխական դաշնակցություն կուսակցության Գերագույն մարմնի անդամ Արծվիկ Մինասյանը վստահեցնում է՝ 15 զինվորի մահվանից հետոընդդիմությունից իշխանության հեռացման պահանջովռադիկալ գործողությունների պահանջը կեղծ ընդդիմադիրների կողմից սովորական մի սոփեստություն է։
168.am-ի հետ զրույցում եվրոպացի վերլուծաբան Սյուզատ Ստյուարտն ասաց, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև բանակցային գործընթացը գտնվում է փակուղում: Ըստ նրա, ստեղծված հումանիտար բարդ իրավիճակը մարտահրավեր է արտաքին բոլոր խաղացողների համար: Այն խաղացողը, վերլուծաբանի խոսքով, որը կարողանա լուծել միջանցքի անխափան գործունեության վերականգնման հարցը, ձեռք կբերի որոշակի ազդեցություն ու առավելություն կողմերի նկատմամբ ու հատկապես՝ Հայաստանի:
Երեկ՝ հունվարի 23-ին, ՀՀ ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահԹագուհի Թովմասյանը ՝ «ՀՀ Զինված ուժերի ներկա վիճակի, բանակում առկա խնդիրների, դրանց լուծման ընթացքի և ուղիների վերաբերյալ» թեմայովդռնփակքննարկում էր նախաձեռնել, որը տապալվել էր, քանի որՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը մերժել էր հրավերը՝ ո՛չ ինքն էր մասնակցել, ո՛չ էլպաշտպանական գերատեսչությունից այլ պաշտոնյայի էր նպատակահարմար գտելուղարկել:
Նախարարության կողմից չի տրամադրվել նաև պետության կողմից երաշխավորված անվճար և արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունների գների ձևավորման, հաշվարկման ու գոյացման սահմանված մեթոդաբանության վերաբերյալ տեղեկությունը:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Մարտունու շրջանի Բերդաշեն գյուղի բնակիչ Կամո Աղաջանյանն ասաց, որ Նիկոլ Փաշինյանին և իր թիմին թվում է՝ արդեն վերջ, Արցախից ազատվել են, մնում է վերջին տախտակներն էլ խփեն ու վերջնական մոռանան, բայց այդպես չի լինելու՝ մինչև վերջ պայքարելու են։
«Գազամատակարարման վերականգնման դեպքում անպայման պետք է կառուցվեն գազապաստարաններ, որպեսզի լինի գազ կուտակելու հնարավորություն: Ինչ վերաբերում է էլեկտրաէներգիային՝ Քարվաճառի հիմնական էներգետիկ համակարգերը մնացել են թշնամու վերահսկողության տակ, էլեկտրաէներգիան անցնում է այն ճանապարհով, որը ՀՀ այս իշխանությունները նվիրել են թուրքերին, և իրավիճակն այս դեպքում առավել խնդրահարույց է»:
Երեկ իր ընտրությունից մոտ մեկ տարի անց իր պաշտոնը լքած Քրիստիննե Գրիգորյանն իր աշխատակազմին հայտարարել էր, թե այլ աշխատանքի առաջարկ է ստացել ու համաձայնել է դրան:
44-օրյա պատերազմում զոհված Ժորա Մարտիրոսյանի մայրը՝ Գայանե Հակոբյանը, 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ թեպետ իրենք Քյարամյանի հետ հանդիպման պահանջը հունվարի 20-ին են բանավոր ներկայացրել, երբ գնացել էին Քննչական կոմիտե, սակայն մինչ այս պահը որևէ արձագանք չի եղել ՔԿ-ից։
Հայաստանի իշխանությունները չպետք է ռազմական հակամարտությունները որպես պատրվակ օգտագործեն մամուլի ազատությունը սահմանափակելու համար և պետք է վերամշակեն օրինագծի այն կետերը, որոնք սպառնում են մամուլի ազատությանը:
Ուկրաինայում մի խումբ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ (գլխավոր դատախազի տեղակալ և այլն) ազատվել են աշխատանքից՝ մի քանի օր Իսպանիայում հանգստանալու համար։ Դա մարդկանց հասարակության, մարդկանց պետության խաղի կանոնն է։
