Հայաստանի Հանրապետության տարածքի նկատմամբ հավակնությունների քաղաքականության շրջանակում Իլհամ Ալիևն ադրբեջանցի գիտնականներին հանձնարարել էր ուսումնասիրել և աշխարհին ներկայացնել «Արևմտյան Ադրբեջանը»։ Մասնավորապես, նա հայտարարել էր, որ «Արևմտյան Ադրբեջանը պատմական ադրբեջանական երկրամաս է, իսկ քաղաքների ու գյուղերի անվանումներն ադրբեջանական ծագում ունեն»։ Այս մասին հոդված է հրապարակել «Գեղարդ» հիմնադրամը։
Հանդիսատեսի պահանջով, ինչպես նաև մենահամերգի տոմսերի արագ սպառվելու հետևանքով՝ ևս մեկ տպավորիչ երեկո իր ունկնդիրների համար․ Դենիս Մացուևը և ընկերները նոյեմբերի 8-ին ելույթ կունենան՝ «Ջազը և դասականը» սիրված հեղինակային ծրագրով Արամ Խաչատրյան համերգասրահում։ Այս նախագիծն իր փառքի վերելքին է հասել այնպիսի բեմերում, ինչպիսիք են Փարիզի Շանզ Էլիզեն և Մոսկվայի Մեծ թատրոնը, Վիեննայի Մուզիքֆերայնը՝ արժանանալով բուռն արձագանքի և անջնջելի հետք թողնելով հանդիսատեսի սրտում։
Նիկոլ Փաշինյանն իր խոսքում կարևորեց ոչ նյութական մշակութային արժեքների հավաքագրման, պահպանման պետական քաղաքականությունը՝ նշելով, որ այդ արժեքները կորսվելու մեծ վտանգի տակ են։
Երեւանում Կ.Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում նոյեմբերի 3-ին տեղի կունենա Յուրի Շեւչուկի եւ ДДТ ռոք-խմբի համերգը։ ДДТ-ի ելույթները միշտ որակյալ են կենդանի երաժշտությամբ եւ վիզուալ շոուով, ինչպես նաեւ ցնցող հզորությամբ եւ մթնոլորտի անկեղծությամբ։
Լեռնային Ղարաբաղն արդեն երկար տարիներ է, ինչ գտնվում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ուշադրության կենտրոնում․ կառույցը մտահոգված է տարբեր ծագում ունեցող և տարբեր տեսակի մշակութային արժեքների ենթադրյալ ոչնչացման մասին զեկույցներով։ «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում այս մասին հայտարարեց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Մշակույթի և Արտակարգ իրավիճակների կազմակերպության տնօրեն, 1954 թվականի Հաագայի կոնվենցիայի և դրա երկու արձանագրությունների (1954 և 1999 թթ.) քարտուղար Քրիստա Պիկատը։ […]
Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աջակցությամբ Սերգեյ Փարաջանովի 100-ամյակի հոբելյանական միջոցառումների շրջանակում «Ֆիլմ ինդաստրի դեվելոփմենտ» կազմակերպությունը, համագործակցելով ֆրանսաբնակ պրոդյուսեր Նարե Թադևոսյանի հետ, իրականացնում է «Սերգեյ Փարաջանովի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանին նվիրված ծրագիր՝ Ֆրանսիայում» նախագիծը։
Տաղանդաշատ դաշնակահար Դենիս Մացուևը, ով համագործակցում է աշխարհի լավագույն նվագախմբերի և դիրիժորների հետ՝ նոյեմբերի 8-ին և 9-ին հանդես կգա Հայաստանում մենահամերգով և հատուկ նախագծով՝ «Դասականն ու ջազը»։
Արցախի բռնազավթումից հետո Ադրբեջանը շարունակում է ոչնչացնել Արցախյան ազատագրական պայքարի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիրները։ Այս մասին ահազանգում է «Գեղարդ» հիմնադրամը։
Փարիզում Քոչարը ստեղծեց պլաստիկ-գեղանկարչական նոր՝ կինետիկ արտահայտչաձև՝ Տարածական նկարչությունը («Peinture dans l’espace»), որը ներառում է ժամանակը որպես լրացուցիչ չորրորդ չափ և արվեստի խոշորագույն տեսաբանների կարծիքով Ավանգարդ արվեստի մեծագույն նվաճումներից է։
Ռուսական կինոյի ամենահաջողակ ռեժիսորներից մեկը` Սարիկ Անդրեասյանը, հայտարարել է, որ մտադիր է ռուսական Ուոլթ Դիսնեյ դառնալ։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն մշտադիտարկում և փաստագրում է մշակութային ժառանգություններն ինչպես խաղաղ, այնպես էլ ճգնաժամերի ժամանակ՝ օգտագործելով նոր տեխնոլոգիաները, մասնավորապես արհեստական բանականությունը։
Վահան Կոստանյանի խոսքով՝ ժամանակակից աշխարհում մշակութային ժառանգության վրա հարձակումներն ավելանում են, իսկ մշակութային ինքնության ժխտումը կիրառվում է որպես գործիք՝ հակամարտությունների էսկալացիայի և միջազգային կայունությունը խաթարելու համար։
Իհարկե, նայած մարդ, բայց հիմնականում երբ ինքդ քեզ հետ մենակ ես մնում, քեզ կարող է տիրել ապատիան և ինքնախաբեությունը, մանավանդ այս օրերին։ Հիմա արդեն ընդունված է ասել՝ 2018-ից կամ 44-օրյա պատերազմից հետո կարծես ինչ-որ սահման դնենք։ Բայց այդ սահմանները պետք է փոքր-ինչ հետ տանել և տեսնել, թե այդ ապատիան երբվանից է գալիս։
«Պեղումներն իրականացվում են Մասյացոտնի թեմի նախաձեռնությամբ և ֆինանսավորմամբ։ Ընթացքում պարզ դարձավ, որ մեծ համալիրի հետ գործ ունենք, ու ավելի ընդարձակ պեղումներ պետք է արվեն։ Վանքը կառուցվել է 13-րդ դարի վերջին` 1299 թվականով խաչքար ունենք` վանքի պատին ագուցված»։
«Գեղարդ գիտավերլուծական հիմնադրամը» հրապարակել է վերլուծական հոդված, որտեղ ներկայացվում են, թե ինչպես է 2020 թվականի Արցախյան պատերազմից և 2023 թվականի բռնազավթումից հետո Ադրբեջանը շարունակաբար թիրախավորում և ոչնչացնում է հայկական մշակութային ժառանգությունը:
Սեպտեմբերի 5-ին Հայկական ազգային կինոակադեմիան հայտարարեց՝ «Օսկար» 2025 թվականի մրցանակաբաշխությանը Հայաստանը կներկայացնի Էդգար Բաղդասարյանի «Յաշան և Լեոնիդ Բրեժնևը» լիամետրաժ խաղարկային ֆիլմը։
Այս նախագծերն իրականացրեցին բոլոր այն խնդիրները, որ դրել էին իրենց առջև՝ աշակերտների ստեղծարար կարողությունների և հմտությունների զարգացում, Երվանդ Քոչարի ժառանգության այլընտրանքային ուսումնասիրություն, Քոչարի ստեղծագործական ժառանգության հանրայնացում, նրա ստեղծագործություննների միջոցով այլ արվեստների ծանոթացում և այլն։
«Սա ցուցադրություն չէ․ հիմարության գագաթնակետն է, սա արել են մարդիկ, որոնք Փարաջանովին չգիտեն։ Սա վուլգարիզացիա ու սպեկուլյացիա է,- շեշտեց նա, ապա կարևորեց Սերգեյ Փարաջանովի հուշարձանը տեղադրելու հարցը,- Այսօրվա դրությամբ ամբողջ Հայաստանում մի հուշարձան չկա Փարաջանովից։ Գոնե դնեին։ Գոնե 5 տարի հետո դնեն։ Հետո էլ աում են՝ աշխարհը մեզ չի ճանաչում․ ո՞նց ճանաչի, սրանո՞վ ճանաչի»։
Շողակաթ Վարդանյանի դեբյուտային «1489» ֆիլմը հերթական մրցանակն է ստացել Լոս Անջելեսում հոկտեմբերի 17-20-ն անցկացվող վավերագրական ֆիլմերի փառատոնում։
«Կարծում եմ՝ ամենահետաքրքիրն Ադուևի ժպիտն է և աչքերի փայլը։ Երբ մտնում եմ առաջին անգամ բեմ և հանդիպում կերպարիս քեռուն, պետք է փոխանցեմ աչքերիս փայլը, որ ինքն իրոք կարողանա վերջում ասել, որ իմ աչքերի փայլը կորել է: Ու դա կապված չէ ակնոցի հետ, այլ այն ուղիղ կապ ունի իմ հոգու փայլի հետ»։
Վարշավայի «Զախենտա» արվեստի ազգային պատկերասրահում բացվել է Սերգեյ Փարաջանովի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված ցուցահանդես։
Երեկ գրեցի փառատոնին, տեքստ ուղարկեցի ու խնդրեցի իմ խոսքը կարդալ ֆիլմից առաջ, որով հիշեցնում եմ գերիների մասին, Արցախի էթնիկ զտումների մասին։ Տեքստը ավարտվում էր մեկ րոպե ոտնկայս լռություն խնդրելով, ի հիշատակ բոլոր զոհվածների ու բոլոր մարդկանց, ովքեր հիմա զոհվում են աշխարհի տարբեր պատերազմներում։
Ի՞նչ է ստացվում․ փաստորեն, սույն կինոակադեմիան՝ ի դեմս իր անդամների, հույժ «հատուկ» կարծիք ունի, թե որ ֆիլմը պիտի Հայաստանը ներկայացնի, և միջազգային կինոհանրության մեծ գնահատականն ու բուռն արձագանքը «1489»-ին նրա համար բնավ էլ ուղեցույց չեն, ինքն իր հաշիվներն ունի (եթե կարճ ձևակերպենք):
Արցախի մշակութային ժառանգությունն անտեսված է. Համլետ Պետրոսյան
Արցախի օկուպացիայից հետո առնվազն 31 թանգարաններ ենք կորցրել. Սերգեյ Շահվերդյան
Ակբա Լիզինգի աջակցությամբ Newmag-ը և «Ազնավուր» հիմնադրամը hայ ընթերցողին են ներկայացրել մեծանուն հայ Շառլ Ազնավուրի «Կյանքը Շառլի աչքերով» գրքի հայերեն տարբերակը։ Հարյուրավոր հարցազրույցներից և անտիպ ստեղծագործություններից հատվածներ են ներառված գրքում, որոնք ուղեկցվում են մաեստրոյի հազվագյուտ լուսանկարներով։
Սակայն Րիզվան Հուսեյնովի մտքի գոհարներից է այն, որ վանքի կառուցումը կապվում է Հասան-Ջալալ իշխանի հետ, մյուս մտքի գոհարը վերաբերում է Կաթողիկե եկեղեցու որմնանկարներին, որոնք հայտարարվում են վաղմիջնադարյան, չնայած նրան, որ եկեղեցին, որտեղ գտնվում են որմնանկարները Հուսեյնովը թվագրում է 13-րդ դարով:
Ակբա Լիզինգի գլխավոր հովանավորությամբ երկրորդ տարին անընդմեջ կայացավ Francofest 2024-ը՝ ֆրանսերեն գրքերի փառատոնը՝ խրախուսելով ֆրանսիական գրքերի, գրականության և մշակույթի տարածումը Հայաստանում։ Մշակութային այս աննախադեպ միջոցառումը կազմակերպել է Newmag ընկերությունը: Newmag-ը ֆրանսիական գրքերի այս փառատոնին հայերենով է ներկայացրել է 5 նոր գիրք։ «Ակբա Լիզինգը խրախուսում է ընթերցանության տարածումը Հայաստանում և այս աջակցությունը նաև գնահատանքն է […]
Հայաստանի Գիտությունների ակադեմիայի և գերմանական Մյունսթերի համալսարանի հնագետները հնագույն Արտաշատ (հուն.` Արտաքսատա) քաղաքում հայտնաբերել են վաղ քրիստոնեական՝ նախկինում անհայտ եկեղեցու մնացորդներ։ Այս մասին հայտնում է Հայաստանի Հանրային ռադիոն՝ մեջբերելով Գերմանիայի հինգերորդ խոշորագույն համալսարանի կողմից հրապարակված «Հայ-գերմանական թիմի համատեղ հայտնագործությունը հնագույն Արտաքսատա քաղաքում» խորագրով հոդվածը։
Հայաստանի ազգային կինոակադեմիան չի ընտրել Շողակաթ Վարդանյանի «1489» վավերագրական ֆիլմը՝ Ամերիկյան կինոակադեմիայի «Օսկար» մրցանակաբաշխությանը Հայաստանը ներկայացնելու համար։
