Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Գագիկ Հարությունյանի խոսքով՝ Արցախում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ բոլորը հուսադրող բառեր են ասում, ցանկություններ են հայտնում, սակայն իրական վիճակն այն է, ինչ կա։ Այսինքն՝ տեղի են ունենում կատաղի մարտեր, կան մեծ կորուստներ, և դժվար է հետագան կանխատեսել։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Դավիթ Բաբայանն ասաց, որ Արցախում իրավիճակը նույնն է, որևէ փոփոխություն չկա, պատերազմական գործողությունները շարունակվում են։
«ՌԴ նախագահն ուղղակի ասաց, որ հայ ժողովրդի հանդեպ դաժան հանցագործություններ են կատարվել։ Իսկապես առաջին անգամ նման բարձրաստիճան քաղաքական գործիչ, ինչպիսին է ՌԴ նախագահը, խոսեց Սումգայիթում կատարվածի մասին։ Սա, իհարկե, շատ կարևոր ու արժեքավոր հայտարարություն է և փաստում է այն, որ հենց Ադրբեջանն է, ի պատասխան արցախահայության խաղաղ պահանջների և կոչերի, միանգամից դիմել բռնության։ Փաստորեն, այդ ժամանակվանից մինչև այսօր բռնությունը խաղաղ բնակիչների նկատմամբ շարունակվում է։ Թե այս հայտարարոթյունն ինչպիսի ազդեցություն կունենա ապագա քաղաքական գործընթացների, լուծումների վրա, բոլորովին այլ հարց է։ Սակայն մենք պետք է շահագրգռված լինենք և հատուկ ուշադրություն դարձնենք հենց դրա վրա, թե ինչպիսին կլինի նման գնահատականը հարցի ապագա լուծման վրա»,- շեշտեց նա։
Այնպես չէ, որ Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտելու առումով միջազգային հանրությունը լուռ է մնացել։ 1915 թվականի մայիսի 24-ին Անտանտի տերությունները՝ Ռուսաստանը, Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան, համատեղ հռչակագիր ընդունեցին, որտեղ հստակ դատապարտում էին հայերի զանգվածային սպանությունները, դրանք որակում էին՝ որպես հանցագործություն մարդկության դեմ։
«Արցախում իրավիճակը գրեթե անփոփոխ է, այսինքն՝ հակառակորդը շարունակում է իր ագրեսիան, փորձում է տարբեր ուղղություններով ճեղքել մեր պաշտպանական համակարգը։ Մեր տղաները կանգնած են և մեծ կորուստներ են պատճառում թշնամուն՝ կասեցնում են նրան։ Ընդհանուր վիճակն այսպիսին է՝ պատերազմն ընթանում է իր ողջ ծավալով»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Դավիթ Բաբայանը։
Հոկտեմբերի 21-ից Իրանի հակաօդային պաշտպանության ստորաբաժանումներն անցկացնում են լայնածավալ զորավարժություններ։ Ինչպես ավելի վաղ հայտնել էր tasnimnews.com կայքը, «Վելայաթի երկինք 99-ի պահապաններ» զորավարժությունների հրամանատար Քադեր Ռահիմզադենը հայտնել էր, որ զորավարժություններում կներգրավվեն ՀՕՊ ստորաբաժանումներ բանակից և Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսից, ռադարներ, հրթիռային համակարգեր, էլեկտրոնային ռազմական սարքավորումներ, կործանիչներ, ռմբակոծիչներ և անօդաչու սարքեր:
168.am-ի հետ զրույցում թուրքագետ Անդրանիկ Իսպիրյանն անդրադառնալով այս հայտարարությանը՝ նշեց, որ Թուրքիայի փոխնախագահի հարցազրույցն ամբողջությամբ լսել է, որտեղ նա անդրադարձել է տարբեր թեմաների՝ Թուրքիայի տնտեսությանը, արտաքին քաղաքականությանը, Կիպրոսի խնդրին և այլն։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Դավիթ Բաբայանն անդրադառնալով այցին և սպասվող ակնկալիքներին, նշեց, որ, երբ կարողանան ցանկացած իրավիճակում ճիշտ հետևություններ անել ու դասեր քաղել, ապա դա իսկապես կարող է հետագայում դառնալ ավելի հզոր հաղթանակների հիմք։
Լրատվամիջոցներից մեկն այսօր տեղեկտություն էր հրապարակել, որ ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը մեկնում է Մոսկվա։
«Արցախում իրավիճակը գրեթե նույնն է. շարունակվում է թուրք-ադրբեջանական-ահաբեկչական ագրեսիան, որոշ ճակատներում այդ ագրեսիան բավականին թեժ է։ Մեր ուժերը դիմադրում են, և դիմադրելու ենք մինչև վերջ։ Առհասարակ սա բոլորը պետք է հասկանան»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Դավիթ Բաբայանը։
Կարծում եմ՝ այս հանդիպումը պետք է դիտարկել, և առհասարակ Մինսկի խմբի համանախագահողների գործունեությունն այս հակամարտության կարգավորման գործում՝ որպես կոորդինացված և փոխհամաձայնությունների վրա հիմնված։ Սա այն հարցն է, որտեղ Ֆրանսիան, Ռուսաստանը և Միացյալ Նահանգները չունեն տարաձայնություններ։ Այս տեսակետից՝ իրար հաջորդող այս այցերը որպես կոորդինացված գործունեության ծրագիր եմ դիտարկում, որն ուղղված է՝ հրադադարի, այնուհետև՝ զինադադարի և առհասարակ հակամարտության թեժ զարգացումների ավարտին։
ԱԺ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանը պատասխանելով հարցին, թե չի՞ հիասթափվել արևմտյան երկրների կեցվածքից, որոնք թուրք-ադրբեջանական ագրեսիայի վերաբերյալ միայն մտահոգություններ են հայտնում, ասաց, որ կարող է հիասթափվել նրանից, ումից ունի ակնկալիք:
ԱԺ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանի խոսքով՝ կարիք չկա, որ քաղաքական ուժերը հայտարարեն, որ ռազմաքաղաքական շտաբ ձևավորվի:
ԱԺ «Իմ քայլը» քայլը խմբակցության պատգամավոր, Առողջապահության և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Նարեկ Զեյնալյանի խոսքով՝ կորոնավիրուսի հետևանքով մահացած 16-ամյա աղջիկն ունեցել է գլխուղեղի ուռուցք, ենթարկվել է ծանր վիրահատության:
«Կորոնավիրուսով վարակվածների թվերը բավականին աճել են, և սա պայմանավորված է հիմնականում ռազմական դրությամբ պայմանավորված բնակչության շարժով, երեկ արձանագրվել է 1600-ից ավելի նոր դեպք: Սակայն առողջապահության համակարգն այս պահին ըստ էության վերահսկում է իրավիճակը՝ բուժօգնություն տրամադրելու մասով»,- խորհրդարանում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, Առողջապահության և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արտակ Զեյնալյանը:
«Ես վստահ եմ, որ հանդիպումներ եղել են վարչապետի և նախկին ղեկավարների միջև՝ ճշտեք: Այո, լսել եմ, որ վարչապետը հանդիպել է նախկին նախագահների հետ, չեմ կարող ասել՝ բոլորի հետ հանդիպե՞լ է, թե՞ ոչ, մի մասի հետ լսել եմ»,- խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե Արցախի Հանրապետության նախագահների հետ հանդիպումից զատ, վարչապետն ինչո՞ւ չի հանդիպել ՀՀ նախկին ղեկավարների հետ:
«Մոսկվա այցելությունը, մասնավորապես՝ ներկա պայմաններում, կարծում եմ՝ շատ պահանջված է, որովհետև Ադրբեջանը չի հարգում զինադադարի ռեժիմը, որի գլխավոր միջնորդն է եղել և հանդիսանում է Ռուսաստանի Դաշնությունը: Հետևաբար այնտեղ՝ մեր եղբայրական երկրի հետ հանդիպումները շատ կարևոր են, և մենք ունենք ակնկալիքներ, որ այդ հանդիպումը դրական ազդեցություն կունենա և՛ պատերազմի դադարեցման, և՛ առհասարակ իրավիճակի կայունացման տեսակետից»,- շեշտեց Դ. Բաբայանը:
Քամանչահար, գեղանկարիչ, գործիքներ պատրաստող վարպետ Հակոբ Խալաթյանը 2016 թվականից Արցախի Հանրապետության մշակույթի նախարարի հրավերով գտնվում է Արցախում՝ արցախցիների համար քամանչայի վարպետաց դասեր անցկացնելու և նվագարանին վերաբերող բոլոր նրբություններին ծանոթացնելու համար։ Այսօր էլ, երբ Արցախը դարձել է թուրք-ադրբեջանական ահաբեկչության թիրախ, երաժիշտը չի լքել Ստեփանակերտը՝ մեկ՝ ապաստարաններում է, մեկ՝ Սուրբ Ղազանչեցոց եկեղեցում՝ քամանչա է նվագում։ Ասում է՝ մի կողմից՝ ուզում է արցախցիների ոգին բարձր պահել, մյուս կողմից՝ եկեղեցուց ի լուր աշխարհի ասել՝ հայն իր մշակույթով, հավատով ու սիրով խաղաղություն կբերի բոլորին։
«Միշտ էլ այդպես է եղել, և մենք հենց այսպիսի ելք էինք ակնկալում։ Գուցե ավելիին էինք սպասում, բայց ընդհանուր առմամբ բավարար կարող ենք որակել, քանի որ կարևորում են խաղաղությունն ու պատերազմի դադարեցումը, այս տեսակետից բավարար է»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Դավիթ Բաբայանը։
Իրավիճակը սահմանում անփոփոխ է։ Ստեփանակերտում դրությունը հանգիստ է եղել, բայց ճակատում, սահմաններում ռազմական ագրեսիան շարունակվում է։
«Պետք է հաշվի առնել, որ Ջո Բայդենը, որը ներկայացնում է Դեմոկրատական կուսակցությունը, և Քամալա Հարիսը մեր տեսանկյունից դրական հայտարարություն են արել և դատապարտել են տեղի ունեցողը։ Եթե նրանք գան իշխանության, թեև դա լինելու է 2021 թվականին, դրանից հետո կարելի է սպասել, որ Միացյալ Նահանգները հստակ դիրքորոշում կունենա Արցախի հիմնահարցի վերաբերյալ, մասնավորապես, թուրք-ադրբեջանական և այդ վարձկանների ագրեսիայի նկատմամբ։ Իհարկե, դրական տեղաշարժ, բայց շատ փոքր, ԱՄՆ-ի դիրքորոշման մեջ կապված՝ այս ագրեսիայի վերաբերյալ կա։ Սակայն այդ ամենը գերագնահատել պետք չէ, դա դեռ չի արտահայտվել իրական ինչ-որ քայլերի ձևով»,- նշեց Ռուբեն Սաֆրաստյանը։
Անդրադառնալով ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հայտարարությանը, որ հայերը հզոր ոգի ունեն, նվիրված են իրենց երկրին, նաև, որ աշխատանք է տարվում հայերի ուղղությամբ, Սուրեն Սարգսյանը նշեց, որ դա, մեծ հաշվով, նախընտրական փոքր անդրադարձ էր։
«Առաջին ակնկալիքն այն է, որ արտգործնախարարի այցը որոշ չափով պետք է հստակեցնի Միացյալ Նահանգների դիրքորոշումը Թուրքիայի նկատմամբ։ Իհարկե, ԱՄՆ-ն նաև Մինսկի խմբի համանախագահող երկիր է, և այդ հարցերը չեն կարող չքննարկվել, նաև հատուկ ուշադրության կենտրոնում պետք է լինի Թուրքիայի պահվածքը և ԱՄՆ-ի դիրքորոշումն այդ պահվածքի նկատմամբ։ Կրկնում եմ՝ այն ինչ արել է Թուրքիան, ինչ-որ տեղ ուղղված է նաև Միացյալ Նահանգների դեմ, նրա վարկանիշին է հարվածում Թուրքիայի քաղաքականությունը։ Տարբեր հարցեր պետք է քննարկվեն, բայց կարծում եմ՝ հիմնականում իմ նշած հարցերը»,- շեշտեց նա։
«Արցախում իրավիճակը, ինչպես և նախորդ օրերին, կայուն լարված է, այսինքն՝ հակառակորդն անտեսելով զինադադարի ռեժիմը՝ շարունակում է իր ահաբեկչական քաղաքականությունն ու գործողությունները։ Հետևաբար՝ ունենք այսպիսի վիճակ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Դավիթ Բաբայանը։
«Ինքս փորձում եմ ամբողջական պատմությունը, պատկերը ներկայացնել և ցույց տալ, որ Ադրբեջանն է հարձակվել Արցախի վրա և Արցախն է հայտնվել ծանր վիճակում և այդ պայմաներում պաշտպանվում է։ Իմ մեսիջն այն է, որ այս պատերազմի արդյունքում զոհվում են անմեղ մարդիկ, խաղաղ բնակչությունը թողնում է իր տունը, ծննդավայրը և հեռանում։ Բազմաթիվ երիտասարդներ են զոհվում, քանի որ պաշտպանում են իրենց հողը, հայրենիքը։ Կոչ եմ անում միջազգային հանրությանը, գերտերությունների ղեկավարներին, որպեսզի կանգնեն ազնվության, ճշմարտության կողքին։ Իսկ սա նշանակում է, որ նրանք պետք է ընդունեն, որ Արցախի ժողովուրդը պետք է որոշի, թե ինչ է ուզում, եթե արցախցիներն ուզում են լինել ազատ ու ապրել անկախ Արցախում, ուրեմն՝ նրա որոշումը պետք է ճանաչեն ու հարգեն»,- նշեց երգիչը։
Արցախյան պատերազմի ժամանակ զինվորների համար սիրելի «կարմիր շրթներով դոկտուրը»՝ ազատամարտիկ, Կանանց հանրապետական հասարակական կազմակերպության հիմնադիր-նախագահ Աիդա Սերոբյանը, այսօր էլ է Արցախում՝ զինվորների կողքին։
Հայաստանյան տասնյակից ավելի կուսակցություններ հայտարարություն են տարածել՝ հրատապ կարգով «Ռազմաքաղաքական հարցերի օպերատիվ կառավարման շտաբ» ստեղծելու անհրաժեշտության վերաբերյալ։
168.am-ի հետ զրույցում ԱԺ նախկին պատգամավոր, Երկրապահ կամավորական միության նախկին ղեկավար Մանվել Գրիգորյանի փաստաբան Լևոն Բաղդասարյանն ասաց, որ Մանվել Գրիգորյանը շարունակում է մնալ Արցախում։
«Վիճակն անփոփոխ է՝ երեկ և այսօր վաղ առավոտյան ուժգին հրետակոծության է ենթարկվել Ստեփանակերտն ու Շուշին, կան ավերածություններ։ Սակայն այս ամենը որևէ կերպ չի փոխում ժողովրդի կամքը, վճռականությունը։ Այսպես էլ կանգնել ենք ու կանգնելու ենք մինչև վերջ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդական Դավիթ Բաբայանը։
«Իրանի հակաօդային ուժերն են զգետնել այդ ԱԹՍ-ն։ Այստեղ ամեն ինչ պարզ է, և մեկ անգամ չէ, որ Իրանը հայտարարել է, որ թույլ չի տալու, որպեսզի իր տարածքը դարձնեն թատերաբեմ։ Իրանն արդեն ասել է, որ իր տարածքի նկատմամբ ոտնձգությունները չի հանդուրժելու։ Խնդիրն այն է, որ այդ ԱԹՍ-ն իսրայելական արտադրության է, տեղի ռազմական փորձագետները և վերլուծաբանները բարձրաձայնում էին, թե այդ ինչպե՞ս է ստացվում, որ հակամարտության գոտուց այդքան հեռավորության վրա հայտնվում է իսրայելական հետախուզական անօդաչու թռչող սարք»,- նշեց Ահարոն Վարդանյանը։
