Առակաց գիրքը իմաստալից ասույթների և ուսուցողական խրատների ժողավածու է, որոնցից մեծ մասի հեղինակը Սողոմոնն է
Առակաց գիրքն իր ներկայիս տեսքով կազմվել է Եզեկիա թագավորի օրոք: Իմաստալից ասույթների և ուսուցողական խրատների ժողավածու է, որոնցից մեծ մասի հեղինակը Սողոմոնն է, իսկ մյուս մասինը՝ այլ հեղինակներ:
Գրքում տրվում է բազմաթիվ արդիական թեմաների բնութագրում և սահմանում՝ պարունակում է ուսուցողական բովանդակությամբ: Այն կարևոր դեր կարող է խաղալ յուրաքանչյուրի հոգևոր աճի և դաստիարակության գործում: Գրքում տրվում են, օրինակ, արդարության, ամբարշտության, հարստության, աղքատության, ծուլության, կաշառքի և այլ կարևոր թեմաների սահմանումները:
Գրքի հիմնական բովանդակությունը Տիրոջ օրենքն է, որը ըստ եբրայական ավանդության, մինչ Սողոմոնը որևէ մեկը չէր գիտակցում: Առակների գրքից է նաև Մեսրոպ Մաշտոցի կողմից կատարված առաջին հայտնի թարգմանությունը՝ «Ճանաչել զիմաստություն և զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ» (Առակ 1.2):
Ընդհանուր առմամբ՝ գիրքը բաժանված է 3 հիմնական մասերի:
Առաջին մասը բուն առակներին վերաբերող ներածություն է, որը բացատրում է իմաստության դերն ու կարևորությունը մարդու կյանքում: Երկրորդ մասը գրքի կենտրոնական հատվածն է, ինչի պատճառով էլ գիրքը ստացել է հենց այս հատվածի անվանումը: Այս մասում է, որ զետեղված են Սողոմոնի առակները:
Իսկ երրորդ մասը բաղկացած է չորս անկախ հատվածներից, որոնցից երկուսը մեզ փոխանցում են ոչ իսրայելցի իմաստունների մտածումները, ոչ էլ խրատները:
Հարկ է նշել, որ առակների գիրքը պատկանում է գրական այնպիսի ժանրի, որը մեծ ծաղկում է ապրել ամբողջ Հին Արևելքում, որովհետև այնտեղ անհրաժեշտություն էր կյանքում ձեռք բերած սեփական փորձն ու իմաստությունը փոխանցել սերնդեսերունդ:
Ըստ երևույթին, գրքում զետեղված առակները ծնվել են տարբեր ժամանակաշրջաններում:
Առակների գրքի ամենամեծ փիլիոսայությունն այն է, որ այն բնավ չի շոշափում իսրայելցի ժողովրդի պատմությունն ու ապագային վերաբերող հարցեր, ինչպես անում են Հին Կտակարանի մյուս գրքերը, այլ անհատական մոտեցում է ցուցաբերում յուրաքանչյուր անհատի՝ սերմանելով բարու անհաղթ զորությունն ու աստվածահաճո կյանքի բերկրության գիտակցումը:
Արմեն Չաքմիշյան
