Կառավարությունը նույնպես մտահոգված է, բայց մերժում է Բագրատյանին

ՀՀ նախկին վարչապետ, ԱԺ պատգամավոր Հրանտ Բագրատյանը շարունակում է նորանոր օրենսդրական նախաձեռնություններ ներկայացնել՝ չնայած, որ կառավարությունը որպես կանոն բոլոր առաջարկներին բացասական եզրակացություն է տալիս։

Հրանտ Բագրատյանի վերջին առաջարկությունը նույնպես բացառություն չէ։ Այս անգամ նա հանդես է եկել երկու նախաձեռնություններով, որոնք երկուսն էլ ուղղված են ազգային դրամի ամրապնդմանը։

Եվ այսպես, առաջին նախագծով Հրանտ Բագրատյանն առաջարկում է հավանություն տալ օրենսդրա­կան նա­­խա­ձեռ­­նու­թյան կարգով ներ­կա­յացրած «Արտարժույթի մասին» Հա­յաս­տանի Հանրապե­տու­թյան օրենքի նա­խա­գծին։ Իսկ այդ նախագծում մեկ հոդված է՝  2014-ի հունվարի 1-ից արգելել ՀՀ տարածքում արտարժույթային գները:

Հիմնավորման մեջ Հրանտ Բագրատյանը նշել է, որ արտարժույթային գների արգելումը բխում է ՀՀ Սահմանադրությունից (հոդված 83.3) և ՀՀ ազգային արժույթի դիրքերն ամրապնդելու անհրաժեշտությունից:

ՀՀ Կառավարությունը իր եզրակացության մեջ նշել է, որ իրենք նույնպես մտահոգված են Հայաս­տա­նի Հանրապետության տնտեսության դոլարիզացման կանխմամբ և կարևորում են Հայաս­տա­նի Հանրապետության ազգային արժույթի ամրապնդումն ու դրա նկատմամբ վստահու­թյան բարձրացմանն ուղղված միջոցառումների, այդ թվում՝ Հայաստանի Հանրապետության տա­րածքում ազգային արժույթով ֆինանսավարկային գործառնությունների տարածմանն ու ընդ­լայնմանն ուղղված քաղաքականության իրականացումը:

Եվ հենց այդ նպատակներից ելնե­լով` 2004 թվականին ընդունվեց «Արժու­թա­յին կարգավորման և արժութային վերահսկո­ղու­թյան մասին» Հայաստանի Հանրապե­տու­թյան օրենքը, որի 6-րդ հոդվածով սահմանվեց Հա­յաս­տանի Հան­րա­պետությունում միայն Հայաստանի Հանրապետության դրամով գնանշում­նե­րի և վճա­րում­նե­րի իրականացման սահմանափակումը: Մասնավորապես՝ վերոհիշյալ հոդ­վածի 1-ին մասով սահմանվեց, որ Հայաստանի Հան­րապետության տարածքում ապրանքների (գույքի) իրացման, ծառայությունների մատուց­ման, աշխատավարձի և դրան հավասարեցված այլ վճարների վճարումների, գույքի գնա­հատ­ման և աշխատանքների կատարման, գույքի օգ­տա­գործման դրամական (փողային) գնանշում­ներն իրականացվում են Հայաստանի Հան­րա­պե­տության դրամով:

ՀՀ կառավարությունը գտնում է, որ գործող օրենքով ար­դեն իսկ սահմանված են այն անհրաժեշտ ու բավարար պայմանները, որոնք ապահովում են Հայաստանի Հանրապետության ազգային արժույթի դիրքերի ամրապնդումը: Բացի այդ, կառավարության համար անհասկանալի է «արտարժութային գին» հասկացությունը: Եվ ելնելով շարադրվածից` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը նպատա­կա­հարմար չի համարում ներկայացված օրենքի նախագծի ընդունումը:

Իր երկրորդ նախաձեռնությամբ՝ Հրանտ Բագրատյանն առաջարկում էր փոփոխություն կատարել «Բանկերի և բանկային գործունեության   մասին» օրենքում և այդ օրենքի օրենքի հոդված 34-ը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ նոր կետով՝ 2014թ. հունվարի 1-ից ՀՀ տարածքում բանկերի կողմից վարկերը տրամադրվում են բացառապես ՀՀ դրամով։ Այսինքն՝ Բագրատյանն առաջարկում է, որ բանկերն իրավունք չունենան վարկեր տրամադրել արտարժույթով։ Ըստ Հրանտ Բագրատյանի՝ այդ փոփոխությն արդյունքում բոլոր տնտեսվարող սուբյեկտները կհայտնվեն հավասար տնտեսվարման դաշտում, կամրանպնդվի ազգային արժույթը` դրամը, կխնայվեն միջազգային պահուստները:

Կառավարությունը, բնականաբար, այս առաջարկության ընդունումը նույնպես նպատակահարմար չի համարել։

Նախ՝ հիշեցրել են, որ ՀՀ  տարածքում ֆինանսավարկային կազմակերպությունների կողմից սպառողական վարկերը տրամադրվում են միայն Հայաստանի Հանրա­պետության դրամով, իսկ արտարժույթով տրամադրվում են հիմնականում միայն բիզնես վարկերը` որը պայմանավորված է տնտեսվարող սուբյեկտների կողմից արտերկրի գործընկերների հետ ունեցած առևտրային հարաբերություններով։

Այնուհետև նշել են, որ ֆինանսավարկային կազմա­կեր­պությունների գործունեության կարգավորման նորմատիվներով տարբերակված պահանջներ են սահմանվում արտարժութային և դրամային ակտիվների համար` ընդ որում արտար­ժու­թա­յինի դեպքում՝ ավելի խիստ: Իսկ դրա արդյունքում ստեղծված է մի իրավական դաշտ, որի պա­րագայում արտարժույթով վարկավորումը բանկերի համար դառնում է ավելի ծախսատար և համեմատաբար ոչ ձեռնտու:

Եվ ամենակարևորը՝ ըստ կառավարության՝ ֆինանսավարկային կազմակերպությունների կողմից ընդհանուր արտարժութային վարկավորման կտրուկ արգելումը և սահմանափակումը երկրի ֆինանսատնտեսական զարգացման ներկա փուլում կարող է առաջացնել տնտեսական ակտիվության անկում։ Դա, ինչպես նշվում է եզրակացության մեջ, կապված է տնտեսվարող սուբյեկտների կողմից արտարժութային ֆի­նան­սական միջոցների պահանջի ոչ բավավարար ֆինանսավորման, ինչպես նաև ֆինան­սա­կան համակարգի բնականոն գործունեության խաթարման ռիսկով` պայ­մանավորված Հա­յաս­տանի Հանրա­պետության ֆինանսավարկային համակարգի հաշվեկշռի պասիվային մա­սում արտարժութային ավանդների բարձր տեսակարար կշռով:

Մի խոսքով՝ ՀՀ կառավարությունը հերթական անգամ մերժում է Հրանտ Բագրատյանին, այս անգամ՝ փաթեթով։ Բացասական եզրակացությունները ներառված են ՀՀ կառավարության՝ հոկտեմբերի 17-ի նիստում։