Տարածաշրջան

Գարշելի է տեսարանը, որում երկրի ղեկավարը հսկայաքանակ ավտոշարասյունով, տասնյակ թիկնապահներով այցելում է այդ նույն երկրի քաղաքացիներին ու այդ նույն երկրի մետաղակտորե մակետը թափահարելով՝ նրանց համոզում, որ իրենց բնակավայրերը պետք է հանձնվեն թշնամուն։ 

Իրավունքի և արդարության կենտրոն «Թաթոյան» հիմնադրամի ղեկավար, նախկինում ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը քննարկումներ է ունեցել Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանի Հայաստանի հետ բարեկամության խմբի անդամների, այդ թվում` խմբի նախագահ Թիմ Լոթնի հետ։

«Ո՞ւմ վրա է հույսը դրել Նիկոլ Փաշինյանը, Եվրոպայի, ժողովրդավարության, այսօր ժողովրդավարական արժեքներով որևէ մեկը չի հաղթում։ Իսկ Եվրոպան այսօր Հայաստանի հետ աշխատելու է Թուրքիայի միջոցով, իսկ Թուրքիան ռազմականացման նոր բալանսի է գնում։ Թուրքիան է ասել, որ Շուշիի համաձայնագիրն իրենց նոր սահմանադրությունն է Ադրբեջանի հետ։

ԱՄՆ Պետդեպարտամենտն արձագանքել է Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարություններին՝ Ադրբեջանի հետ սահմանի արագ սահմանազատման մասին հայտարարություններին։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։

ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի հարավկովկասյան շեշտադրումները հերթական անգամ ի ցույց դրեցին արևմտյան դիրքորոշումների երկակիությունը։

Վահե Հովհաննիսյանը տելեգրամյան իր ալիքում գրում է. «Երբ Ստոլտենբերգը Երևանում ասում է՝ «ողջունում եմ Ձեր համերաշխությունը Ուկրաինայի հետ», նկատի ունի, որ ողջունում է մեր և Ուկրաինայի համերաշխ ճակատագրերը։

«Հայաստանի իշխանությունը փորձում է ցույց տալ, թե արևմտամետ է, մոտ ժողովրդավարական երկրներին, և այս առումով ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի այցի նպատակն է տարածաշրջանային երկրներին քաշել ՆԱՏՕ-ի կողմ, իսկ իրականում Հայաստանը դարձնում են այլ երկրների շահերի բախման ռազմադաշտ, իսկ դա նշանակում է, որ այդ քաղաքականությունը չի բերելու այս տարածաշրջանում խաղաղության»,- ասաց Սեյրան Օհանյանը։

Նախևառաջ, կարծում եմ խաղաղությունը չափազանց կարևոր է։ Հարատև խաղաղության համաձայնագիրը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև չափազանց կարևոր է՝ և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի, և՛ ավելի լայն տարածաշրջանի համար։ Եվրոպայի համար, ընդհանուր առմամբ, սա ազգային անվտանգության հարց է։ Ես վստահ եմ, որ դուք հիմա ավելի մոտ եք խաղաղության համաձայնագրին, քան երբևէ։ Բայց կան խնդիրներ, խոչընդոտներ, որոնք անհրաժեշտ է հաղթահարել, հարցեր, որ անհրաժեշտ է լուծել։ ՆԱՏՕ-ն միջնորդ չէ, հետևաբար, ես չեմ կարող առաջարկություններ դնել բանակցությունների սեղանին, բայց շատ ուշադրությամբ վերլուծել եմ այն ամենը, ինչ լսել եմ Հայաստանից և Ադրբեջանից։

Մարտի 12-ին Թուրքիայի գանձապետարանի և ֆինանսների նախարար Մեհմեդ Շիմշեքը և Թուրքիայի բանկերի ասոցիացիայի (TBB) տնօրենների խորհուրդը հանդիպել են իֆթարի ընթրիքի ժամանակ։

2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո Հայաստանն անվտանգություն արտադրող երկրից վերածվեց նախ՝ սպառողի, այնուհետ՝ մուրացող երկրի, ավելին, ՀՀ ԶՈՒ-ն այսօր աստիճանաբար դադարում է ապահովել սեփական երկրի անվտանգությունը:

Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն, մեկնաբանելով տեղեկատվությունն այն մասին, որ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը Թբիլիսի կատարած այցի ընթացքում կարող էր հանձնարարականներ տալ աշնանը կայանալիք ընտրությունների անցկացման վերաբերյալ, հայտարարել է, որ Վրաստանին ոչ ոք չի կարող հանձնարարականներ տալ:

«Փաշինյանը, ընդհանուր առմամբ, փուլ առ փուլ նախապատրաստում է նոր զիջումներին,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի ասուլիսին ու դրան հաջորդած Տավուշյան հանդիպումներին՝ նշեց քաղաքագետ, քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը՝ հիշեցնելով,- Սովորաբար վերջին 3 տարիների ասուլիսներն ու մեկ լրագրողի մասնակցությամբ մենախոսությունները զիջումներին են առնչվում: Այս անգամ նա հասարակությանը պատրաստում էր 4 գյուղերի, անկլավների թեմային: Բայց բացի այդ խնդիրը հրապարակայնացնելը՝ նա հիմնականում մեսիջներ էր ուղարկում արտաքին աշխարհին»:

«30 տարի շարունակ Տավուշում ամուր դիրքեր են կառուցվել, դրանք անզիջելի դիրքեր են, մայրուղիներ են բարեկարգվել, իրենք հասկանո՞ւմ են՝ տարածքներ զիջելով՝ ինչ է լինելու այդ մայրուղիների վիճակը, դրանք ուղղակի մեկուսացվելու են։ Անձամբ այդ տարածքին լավ ծանոթ եմ, հիմա Նիկոլ Փաշինյանն այլընտրանք ճանապարհ որտեղ էլ կառուցի, միևնույն է՝ հայտնվելու է Ադրբեջանի հսկողության տակ։ Եթե բնակիչները մտածում են, որ ճանապարհը 500 մետր այն կողմ կառուցեն, իրենք հեշտ կերթևեկեն, սխալվում են, այն ավելի խոցելի է դառնալու»,- հավելեց Աշոտ Սևյանը։

Եթե հիմքն այն է, որ ամեն ինչ տանք, որ պատերազմ չսկսի, ապա հանրությունը լավ գիտի ու տեսել է, որ տարբեր շրջափուլերում այդ սկզբունքը չի աշխատել և նույնիսկ միակողմանի զիջումներից հետո Ադրբեջանը չի հանգստացել ու գնացել է ագրեսիայի:

Մարտի 12-ին Եվրոպական Միության խորհրդարանը ընդունել է Եվրոպական Հանձնաժողովի համար պարտադիր ուժ չունեցող բանաձեւ, հայտարարելով, որ «եթե Հայաստանը շահագրգռված լինի թեկնածուի կարգավիճակ ստանալու համար, դա կարող է հիմք հանդիսանալ ԵՄ֊Հայաստան հարաբերություններում փոխակերպման փուլի համար»։

Իրանի խորհրդարանը հանցագործներին արտահանձնելու մասին օրինագիծը Հայաստանի հետ վավերացրել է 2016 թվականին։

ՌԴ-ում ժողովրդավարության բացակայության մասին Արևմուտքի հայտարարությունները, որոնք արվել են ՌԴ նախագահական ընտրությունների արդյունքների վերաբերյալ, բացատրվում են նրանով, որ ԱՄՆ-ն և Մեծ Բրիտանիան վրդովված են երկրում իրավիճակը խարխլելու իրենց գործողությունների ձախողմամբ, հայտարարել է ՌԴ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Նիկոլայ Պատրուշևը:

Թուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը տելեգրամյան իր ալիքում գրում է. «Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը երեկ զինվորականների հետ հանդիպման ժամանակ արել է հետևյալ հայտարարությունը.

ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը՝ մեկնաբանելով Ստոլտենբերգի այցը Ադրբեջան, Վրաստան և Հայաստան, ասել է, որ Կովկասի երկրների շփումները ՆԱՏՕ-ի հետ նրանց ինքնիշխան իրավունքն է, Ռուսաստանը հետևում է, բայց կենտրոնանում է երկկողմ հարաբերությունների վրա։

«Ինձ թվում է՝ նորից ֆռիկը միացրել էր ու բոլորին ֆռռացնում էր: Նա ասում է՝ Ադրբեջանը պնդում է, թե գյուղատեղերի տարածք եք գրավել, իսկ մենք 31 բնակավայրում նման բան չենք արել. բա Արծվաշե՞նը»:

«Աջակցում ենք ՀՀ տարածքային ամբողջականությանն ու ինքնիշխանությանը»,- այս մասին այսօր Երևանում Նիկոլ Փաշինյանի հետ համատեղ ասուլիսում հայտարարեց ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը։

«Ներկայում տեղի ունեցողն արդյունք է կոպիտ սխալներով քաղաքականության, որը միայն ուժեղացրել է ու շարունակում է ուժեղացնել Ադրբեջանին և թուլացրել Հայաստանի դիրքերը»:

Նիկոլ Փաշինյանը Տավուշի մարզի բնակիչների հետ հանդիպմանն ասել է, որ եթե Երևանը Բաքվի հետ փոխզիջումների չգնա սահմանամերձ գյուղերի հարցում, ապա կարող է պատերազմ սկսվել։ Այս մասին թելեգրամյան ալիքում գրել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ մեկնաբանելով հայտարարությունը:

Թուրքիայի Հաթայ նահանգի Իսքենդերուն շրջանում գտնվող Կարմիր մահիկի մասնաճյուղում վիճաբանություն և ծեծկռտուք է սկսվել։ Իֆթարին (ընթրիք ռամադան ամսին) պատրաստվելու համար բնակիչներին սնունդ է բաժանվել, որի ընթացքում վիճաբանություն է սկսվել և մասնաճյուղի ղեկավարը և 2 աշխատակիցները ծեծի են ենթարկվել։

Շուշիի հռչակագիրն ադրբեջանա-թուրքական հարաբերությունների սահմանադրությունն է, երեկ Ապշերոնի շրջանի մշակույթի տանը Գալիպոլիի (Չանաքքալեի) ճակատամարտի 109-րդ տարեդարձի կապակցությամբ կազմակերպված միջոցառման ժամանակ հայտարարել է Ադրբեջանում Թուրքիայի դեսպան Ջահիթ Բաղջին։

Երեկ հայտնի դարձավ, որ Տավուշի գյուղերի հանձման մասին թեժ խոսակցությունների ֆոնին Նիկոլ Փաշինյանը Ոսկեպարում հանդիպում է ունեցել Ոսկեպարի, Բաղանիսի եւ հարակից բնակավայրերի բնակիչների հետ։ «Ժողովուրդ» օրաթերթին հայտնի դարձավ, որ հանդիպումը շատ թեժ մթնոլորտում է անցել:

«Փաստացի, այսօր Հայաստանին և հայ ժողովրդին պատերազմով սպառնում են երկու հոգի՝ Իլհամ Ալիևը և Նիկոլ Փաշինյանը։ Մնացած հետևությունները թողնում եմ ձեզ»։

Կրկին գալիս հանգում ես պարադոքսին, թե ինչպե՞ս է այսքան հերոսական հաղթական պատմություն, բազմադարյա մշակույթ և յուրօրինակ ինքնություն ունեցող հինավուրձ ժողովուրդը` մեծ Հայրենիքից վերածվել փոքրիկ ու բզկտված մի կտոր լեռնաշխարհի:

Բանախոսները լույս կսփռեն տարածաշրջանում զարգացումների վրա՝ միջազգային, մարդու իրավունքների տեսանկյունից, կվերլուծեն միջազգային հանրության արձագանքը, մասնավորապես ԵՄ-ի դերը։