ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը դեռևս հունիսի 6-ին հայտարարել էր, որ Սև ծովում հայկական լաստանավը կանոնավոր լաստանավային հաղորդակցությունը կսկսի հունիսի 15-ից, սակայն մինչ օրս լաստանավը չի սկսել աշխատանքը: Հոլանդական C&M International լոգիստիկ ընկերությունը ռուս-ուկրաինական հակամարտությամբ պայմանավորված՝ Ռուսաստանի նկատմամբ պատժամիջոցներ է սահմանել, որը խնդիրներ է ստեղծել նաև հայկական լաստանավի շահագործման համար։
Վերին Լարսի ճանապարհը, որը Հայաստանն արտաքին աշխարհին կապող միակ ցամաքային գործող երթուղին է, հեղեղումների հետևանքով վնասվելուց հետո, այս անգամ հաջողվեց շուտ վերականգնել։ Բայց դա չի նշանակում, որ նման փլուզումներ կամ այլ իրավիճակներ առաջիկայում չեն լինելու։ Լարսով բեռնափոխադրումներ իրականացնելը վերջին շրջանում չափազանց դժվարացել է։ Ու դրա համար էլ տարեսկզբին կառավարությունը որոշեց կազմակերպել նաև լաստանավային փոխադրումներ։
Վերջին 3 ամսում դրամը տարբեր արժույթների նկատմամբ արժևորվել է 15-20 տոկոսով։ Այդքանով ներմուծումներն էժանացել են, բայց նույնիսկ դա չի կասեցնում գնաճը։ Պատճառներից մեկն էլ մրցակցային թույլ միջավայրն է։ Ինչքան էլ մրցակցության պաշտպանության մարմինը փորձի արդարացումներ գտնել, միևնույն է, այն ի վիճակի չէ արդյունավետ վերահսկողություն իրականացնել։ Շատ հաճախ Հանձնաժողովը զբաղված է թանկացումներն արդարացնելով ու հիմնավորումներ փնտրելով, քան հակամրցակցային դրսևորումները կասեցնելով։
Գնաճն այս տարի ևս Հայաստանում բարձր է։ Մի բան, ինչը նպաստավոր ազդեցություն է ունենում բյուջեի եկամուտների վրա։ Որքան գները բարձրանում են, այնքան ավելանում են գանձվող հարկերը։ Այդ ավել գումարները վճարում են սպառողները՝ իրենց գրպանի հաշվին։
2018թ.-ին գյուղատնտեսության ոլորտում հեղափոխական զարգացումներ ու առաջընթաց խոստացող վարչապետի թեկնածու Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետ ընտրվելուց հետո, վերջին 4 տարիներին գյուղատնտեսությունը միայն անկում է գրանցել:
Հակամարտության հետևանքով առաջացան բազմաթիվ ռիսկեր, բայց նաև հնարավորություններ բացվեցին Հայաստանի տնտեսության համար։ Պատժամիջոցների պատճառով ռուսական բիզնեսի մի հատված տեղափոխվեց Հայաստան և հիմա իր գործունեությունը շարունակում է այստեղից։ Դա էլ նպաստեց ծառայությունների աշխուժացմանը։
«Այն, ինչ տարիներ ի վեր կատարվել է հայկական շուկայում զարտուղի ճանապարհներով, հիմա, հատկապես օդային բեռնափոխադրումների պարագայում, անգամներով կավելանա: Որոշ ոլորտներին վերջնական հարված հասցնելն ընդամենն ամիսների խնդիր կդառնա»,- եզրափակեց Լիլիա Ամիրխանյանը:
Հայաստանի ֆինանսական շուկան շարունակում է գտնվել բարձր ճնշման տակ։ Դրսից, մասնավորապես՝ Ռուսաստանից, մեծ քանակությամբ գումարներ են գալիս ֆիզիկական անձանց անվան տակ։ Այդ երևույթը սկսվեց Ռուսաստանի նկատմամբ կիրառված պատժամիջոցներից անմիջապես հետո։ Բայց ակտիվացավ հատկապես հետագա ամիսներին։
Ռուս-ուկրաինական հակամարտության սկզբնական շրջանում հայտարարվեց, որ այդ երկրներից, հատկապես՝ Ռուսաստանից, մեծ թվով քաղաքացիների հոսք է սկսվել Հայաստան։ Որ այդ քաղաքացիները տեղափոխվել և մտադիր են հաստատվել Հայաստանում։
Հայաստանի տնտեսության վերաբերյալ հրապարակվող ցուցանիշները շարունակում են զարմացնել իրենց տարօրինակություններով։ Տնտեսության իրական հատվածում, մասնավորապես՝ արդյունաբերության ու գյուղատնտեսության մեջ զարգացումներ չկան կամ շատ ցածր են, բայց ապրանքների արտահանումը մեծ տեմպերով աճում է։
Երկրորդ տարին անընդմեջ Հայաստանը գտնվում է աննախադեպ բարձր գնաճային միջավայրում։ Համատարած ամեն ինչ թանկացել է՝ սկսած պարենայինից, վերջացրած ոչ պարենային ապրանքներով ու ծառայություններով։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն Աուդիտորների պալատի նախագահ, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանն է:
Կառավարության օրերս կայացած նիստում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց Հայաստանում աշխատատեղերի ու աշխատավարձերի հերթական «պատմական» ու «բացարձակ» ռեկորդների մասին։ Թե ռեկորդները որքանո՞վ են ռեկորդ, մի կողմ թողնենք։ Բայց, երբ մի փոքր խորանում ենք հայտարարված ցուցանիշների մեջ, տեսնում ենք, որ գործ ունենք մի իսկական շիլաշփոթի հետ։
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը, հիմնվելով ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված տվյալների վրա, վերլուծել է ՀՀ տնտեսության սոցիալ-տնտեսական զարգացումները 2022 թվականի հունվար-մայիս ամիսներին։
Դրամի արժևորումը թիրախավորել է Կենտրոնական բանկին։ Նախկինում ԿԲ-ին մեղադրում էին՝ դրամի արժեզրկման, հիմա՝ արժևորման համար։
Թե այդ «առանձնահատուկ ուշադրությունն» ի՞նչ արդյունք է տվել մինչև հիմա, տեսնում ենք պաշտոնապես արձանագրվող ցուցանիշներում։ Դրանք վկայում են, որ արդյունաբերությունը, մեղմ ասած, տխուր վիճակում է։ Զարգացումների մասին նույնիսկ անիմաստ է խոսել։
Որքան էլ Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի տնտեսության վիճակը լավատեսական է գնահատում և խոսում է 7 տոկոս աճի հավանականության մասին՝ հիմնվելով տարեսկզբի առաջին 4 ամիսների ցուցանիշների վրա, միջազգային կառույցները շարունակում են անհամեմատ ավելի զգուշավոր լինել տնտեսության այս տարվա սպասումների վերաբերյալ։ Բազմաթիվ ֆինանսական կառույցներ առայժմ անփոփոխ են պահում ռուս-ուկրաինական հակամարտությունից հետո հնչեցրած գնահատականները, որոնք շատ հեռու են կառավարության լավատեսությունից։
Այն, ինչ անում է Հանձնաժողովը, հասարակությանը մոլորեցնելու փորձ է և ուրիշ ոչինչ։ Տոկոսային արտահայտությամբ այլ բան է, երբ 200 դրամանոց ապրանքի գինն ենք բարձրացնում ասենք՝ 100 դրամով, այլ բան է, երբ 300 դրամանոցի գինն ենք նույն 100 դրամով բարձրացնում։ Մի դեպքում կստացվի, որ գինն աճել է՝ 50, մյուս դեպքում՝ 33 տոկոսով։ Թեև երկուսն էլ թանկացել են 100 դրամով։
Օտարերկրյա ներդրողների կողմից շինարարության ոլորտում իրականացված ներդրումների առումով այս տարի ունենք խայտառակ վատ պատկեր։ Այդ ոլորտում օտարերկրացիների կատարած ներդրումներն ամենացածրն են վերջին 6 տարվա կտրվածքով։
Վահրամ Միրաքյանը նկատեց՝ դրամի արժևորումից տուժում են տարբեր ուղղություններ, և խոսքը միայն բառիս բուն իմաստով արտահանման մասին չէ. «Եթե նայում ենք զուտ արտահանմանը, ապա այո, տուժող ընկերությունները քիչ են, քանի որ արտահանման հիմնական տոկոսը կազմում է Ռուսաստանը, և այս պահին ռուբլու հետ կարծես թե ամեն ինչ նորմալ է: Ես անձամբ մի քանի արտահանողի ճանաչում եմ, ովքեր Ռուսաստան են արտահանում, բայց պայմանագրերը դոլարով են, որովհետև ռուբլին շատ ավելի անվստահելի է, քան դոլարը: Եթե դոլարը 10 տարին մեկ է նման ցնցումների ենթարկվում, ռուբլին՝ տարին երկու անգամ»:
«Եթե մենք սահմանին բնական գազը ձեռք բերեինք դոլարով, ապա, անշուշտ, այն նախադրյալներ կստեղծեր սակագների վերանայման համար, բայց վերջերս որոշում ընդունվեց բնական գազի դիմաց սահմանին վճարել ռուբլով, հետևաբար, այդ տատանումներն ուղիղ ազդեցություն չեն ունենում գնի և սակագնի գոյացման վրա»:
«Մայրաքաղաքում գործում է մոնոպոլ կամ խմբիշխանական վաճառքի համակարգ: Սա ուղղակի խայտառակություն է. գնաճի շղթաների մեջ տրանսպորտային ծախսերը չափազանց մեծ ազդեցություն ունեն, բայց վերահսկող կառույցներն իրենց տեղում չեն՝ ոչ միայն ՏՄՊՊՀ-ն և Շուկայի վերահսկողության տեսչությունը, այլ նաև՝ ՀԾԿՀ-ն: Սա համակարգային խնդիր է. կոլապս է: Փաստորեն, գնաճը բնակչության աղքատ և միջին խավի եկամուտները վերաբաշխել է հօգուտ հարուստ խավի, բիզնես ունեցողների»:
Կառավարության հերթական նիստը կրկին առանց ռեկորդների հրապարակման չի անցել. այս անգամ վարչապետն ավետել է մայիս ամսին Հայաստանում գրանցված վճարովի աշխատատեղերի բացարձակ ռեկորդի և աշխատավարձերի ֆոնդի ռեկորդային ցուցանիշի մասին:
Պետերբուրգյան միջազգային տնտեսական համաժողովի շրջանակում տեղի է ունեցել Հարավային Կովկասում տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակման Հայաստանի, Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի փոխվարչապետների եռակողմ աշխատանքային խմբի համանախագահների աշխատանքային հերթական հանդիպումը։
«Էքսպորտ Արմենիա» հայ արտահանողների ասոցիացիայի համահիմնադիր Էմիլ Ստեփանյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս թանկացմանը՝ նկատեց՝ թանկացմանը կհաջորդի ծախսերի ավելացում, որը, սակայն, շատ մեծ չի լինի:
Դրամի արժևորումից հետո հույսեր են առաջացել, որ դա կարող է հանգեցնել հանրային ծառայությունների սակագների նվազեցման։ Խոսքը վերաբերում է, մասնավորապես, գազին և էլեկտրաէներգիային։
Կենտրոնական բանկը համաձայն չէ այդ մեղադրանքների հետ։ Համարում է, որ իրենց առաջնային խնդիրը գների կայունությունն է, ինչին ուղղված է իրականացվող ֆինանսական քաղաքականությունը։ Իսկ եթե դրանից տուժում է տնտեսությունը կամ առանձին տնտեսվարողներ, թող կառավարությունը բարի լինի այլ օժանդակության միջոցներ կիրառել։ Բայց կառավարությունը չի ուզում գնալ այդ ճանապարհով ու սլաքներն ուղղում է Կենտրոնական բանկի դեմ։
Հայաստանի բեռնափոխադրողները, արդեն մի քանի ամիս է, ինչ կանգնած են լուրջ դժվարությունների առաջ՝ Վերին Լարսում ստեղծված ծանրաբեռնվածության պատճառով։ Շաբաթներ է տևում սահմանն անցնելը։
Չնայած կանխատեսվում է, որ առաջիկայում գնաճը դեռ կշարունակի ակտիվանալ՝ Կենտրոնական բանկը որոշել է չբարձրացնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը։ Նպատակահարմար է համարվել այն թողնել անփոփոխ։
Կար ժամանակ, երբ մարդիկ անհանգստանում ու խուճապի էին մատնվում դոլարի նկատմամբ դրամի արժեզրկումից։ Երբ դրամն արժեզրկվում էր, շատերը վազում էին փոխանակման կետեր և փորձում իրենց դրամային միջոցները փոխարկել դոլարի։ Վերջին ամիսներին հակառակ երևույթն է տեղի ունենում. հիմա էլ մարդիկ սկսել են անհանգստանալ դրամի ամրապնդումից ու դոլարի թուլացումից։ Դա, անշուշտ, ունի իր պատճառները, ինչպես դրամի թուլացման […]
