Իշխանությունները պետք է օգտագործեն կրթված մարդկանց կարողությունները` ստեղծելով աշխատատեղեր և նրանց ներգրավելով այդ աշխատանքներում: Միայն այս դեպքում կրթության ոլորտում արված ներդրումները կարդարացվեն:
Հոկտեմբերի 6-ին ՀՀ սփյուռքի նախարարությունում տեղի ունեցավ Սիրիահայերի հիմնախնդիրները համակարգող միջգերատեսչական հանձնաժողովի հերթական նիստը, որը նախագահեց նախարար Հրանուշ Հակոբյանը:
Մինչև հիմա Հայաստանի կառավարությունը կատարում է Վազգեն Սարգսյանի խոստումը՝ «Տարվա լավագույն ուսուցչին» և «Տարվա լավագույն դաստիարակին» նվիրելով ավտոմեքենա, իսկ «Լավագույն տնօրենին»՝ համակարգիչ։ Հայաստանն աշխարհի միակ երկիրն է, որը նման թանկարժեք նվեր է տալիս դպրոցի ուսուցչին և մանկապարտեզի դաստիարակին։
Ձեռքներդ չի գնո՞ւմ կրթության մեջ գումար ներդնել, բայց ուզում եք փաստաթղթերով, անհիմն ու ավելորդ երկարատև քննարկումներով կրթության որա՞կ ապահովել, չի՛ ստացվելու, հարգելի կառավարություն:
«Ինձ թվում է՝ իրեն հարգող ցանկացած մասնագետ մշտապես պետք է կարևորություն տա շարունակական կրթությանն ու ինքնազարգացմանը, հատկապես, եթե խոսքը բժշկության մասին է. գիտություն, որը ահռելի արագությամբ է զարգանում, և նույնիսկ այսօրվա սովորածը արդեն իսկ վաղը կարող է հնանալ»։
Դժվարանում եմ հիշել, թե երբ էր հասարակության ուշադրությունն այսչափ կենտրոնացել կրթության համակարգի վրա։ Վերջին երեք ամսում կրթության ոլորտն անընդհատ հասարակության ուշադրության կենտրոնում է։ Նախ՝ հունիսին մեծ աղմուկ բարձրացավ համալսարաններում մեծ թվով թափուր տեղերի կապակցությամբ։
Այսօր փորձեր են արվում արևմտահայերենով դպրոց ունենալու համար: Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրտչյանը:
Օրերս ԿԳ նախարարությունն իր կայքում հանրային քննարկման ներկայացրեց ռուսերենի առանձին հայեցակարգ։ Եվ այստեղ իրավիճակը սրվեց։ Հանրությանը հատկապես դուր չեկավ այն միտքը, որ ավագ դպրոցում որոշ թեմաներ կարող են հայերենին զուգահեռ՝ դասավանդվել նաև ռուսերենով։
«Մենք մեկ ընդհանուր խնդիր ունենք՝ շատ ենք պարփակված մեր մեջ։ Լավագույն ձեռքբերում ենք համարում համալսարանի հավաստագրումը, չնայած, որ դա սովորական երևույթ է ցանկացած լուրջ համալսարանի համար»:
Հանրակրթության ոլորտում իրականացվող կրթական բնույթի առարկայական մրցույթները, մրցաշարերը, օլիմպիադաները նոր չափորոշիչներ կունենան 2018թ. հունվարի 1-ից: Նման որոշում ընդունվեց կառավարության սեպտեմբերի 14-ի նիստում:
«Մեր որդեգրած քաղաքականությունը բարձրագույն ուսումնական համակարգում ընդգրկվածության մեծացումն է։ Այսինքն՝ մենք արդեն իսկ կարիք ենք ունենում ոչ միայն միջին մասնագիտական կամ հանրակրթական ուսումնական հաստատություն ավարտած շրջանավարտներով համալրել, այլ այսօր շուկայի պահանջներն այնքան են բարձրացել, որ բարձրագույն կրթության վրա է շեշտադրում արվում»։
«Քննական մտածողությունն անհնար է դասավանդել, դա լինում է որևէ դասավանդման գործընթացին զուգահեռ տրվող արդյունք։ Քննական մտածողության զարգացմանը հնարավոր է հասնել դասավանդման ակտիվ մեթոդաբանության շնորհիվ։ Իսկ դա ենթադրում է, որ նախ պետք է բովանդակությունը լինի հետաքրքիր, և ցանկացած տեսություն ներկայացնելիս՝ դասախոսը պետք է այնքան պատրաստված լինի, որ կարողանա իրական կյանքից օրինակներ բերել, և դասախոսությունները չլինեն միակողմանի»։
«Օրինակ՝ իմ ծանրաբեռնվածությունը ԵՊՀ-ում 0.25 դրույքով պակասեց, և այդպես՝ բազմաթիվ դասախոսների։ Հաջորդ տարի շատ ավելի ծանր է լինելու իրավիճակը, լինելու է ծանրաբեռնվածությունների նվազում, ոմանք նաև կորցնելու են աշխատանք»։
«Այբ» կրթական հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի միաձայն որոշմամբ՝ «Այբ» կրթական հիմնադրամի գործադիր տնօրեն է նշանակվել Սոնա Կոշեցյանը, որը հիմնադրամի գործադիր տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատարն էր։
Բրիտանական միջազգային դպրոցի արտաքին ակադեմիական կրթության բաժնի տնօրեն Աշոտ Աբրահամյանը նշեց, որ աշակերտներին սպասվում է շատ հետաքրքիր, բայց միաժամանակ՝ շատ բարդ շրջան, քանի որ դպրոցի ծրագիրը հանրահրթական դպրոցների ծրագրից էականորեն տարբերվում է:
Անցած շաբաթ մեկնարկեց նոր ուսումնական տարին։ Ինչպես միշտ, բոլոր պաշտոնյաների կողմից գեղեցիկ ելույթներ հնչեցին կրթության ու գիտության կարևորության, գիտելիքահենք տնտեսության անհրաժեշտության մասին։ Սակայն որքան ավելի բարձրագոչ են կրթության մասին պաշտոնական ճառերը, այնքան ավելի խորքային են կրթության ու գիտության ոլորտում առկա հիմնախնդիրները, որոնք յուրաքանչյուր նոր հռչակվող բարեփոխման արդյունքում կարծես ավելի են բարդանում։ Խնդիրները, սակայն, ոչ միայն կրթության ոլորտի պետական քաղաքականության, այլ նաև կրթության նկատմամբ հանրային վերաբերմունքի, կրթության մոտիվացիայի, կրթության և աշխատաշուկայի միջև կապի խզման տիրույթներում են։
Կրթության ազգային ինստիտուտի Ինֆորմատիկայի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժնի վարիչ Ռուզաննա Ստեփանյանի խոսքով՝ այս տարի գրվել է նոր կրթակարգը, որտեղ մեծ փոփոխություններ են արված «Ինֆորմատիկա» առարկայի և դասագրքի հետ կապված։
«Համոզված եմ, որ օպերացիոն համակարգերի անվճար տարբերակներն ավելի լավն են։ Եթե Windows-ի պրոդուկտները դպրոցին ինչ-որ ձևով տրվում են անվճար, ապա Photoshop և Corel draw ծրագրերն ընդհանրապես չեն դիտարկվել, և երեխաներն ի սկզբանե տեսնում են, որ մենք գործ ենք ունենում ոչ արտոնագրված պրոդուկտի հետ։ Դա արդեն իսկ երեխաների դաստիարակության վրա բացասական է ազդում, որովհետև երեխան հասկանում է, որ կարելի է ինչ-որ ձևով շրջանցել օրենքները»։
FLEX-ը մշակութային փոխանակման ծրագիր է, որը հնարավորութուն է տալիս մրցույթը հաղթող դպրոցականներին մեկ տարի սովորել ԱՄՆ ավագ դպրոցներում: FLEX կրթաթոշակային ծրագիրն ամբողջովին ֆինանսավորվում է ԱՄՆ-ի կառավարության կողմից:
«Իմ դիտարկմամբ՝ տնօրենները տեղյակ չեն եղել: Ինչի՞ց է երևում, այն հանգստությունը, որ իրենք ունեցել են մինչև կառավարության որոշման օրը, եթե իրենք նախապես իմանային, կառավարության որոշման օրը բերանները բաց չէին մնա: Հնարավոր է՝ իրենք էլ անտարբեր մարդիկ են ու ոչ մի քայլ չեն արել, երկուստեք փնթի գործունեություն է»,- նշեց Ա. Բախշյանը:
«2017 թվականի կառավարության ծրագրում ոչ մի խոսք չկա այն մասին, թե նախադպրոցական կրթությունն ինչպես պետք է շարունակվի՝ այն դեպքում, որ 2017-22-ի ծրագրում գրված է 5 կետ նախադպրոցական ծրագրի մասին»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց Երևանի ավագանու «Ելք» դաշինքի անդամ Անահիտ Բախշյանը:
«Հանկարծ լսում ենք, որ նախարարը խոստանում է հոկտեմբերին ուսուցիչների սոցիալական վիճակը լավացնել, աշխատավարձը բարձրացնել, ու, երբ իրեն հարցնում ենք, թե դա կլինի 2017-30 թվականների ծրագրո՞վ, ասում է՝ չէ, մոտակա ժամանակներս, հոկտեմբերին արդեն արդյունքը կտեսնեք: Շատ եմ սևեռվում Լևոն Մկրտչյանի վրա, որովհետև հնարավոր չէ չսևեռվել, ու ասել՝ 5-րդ անգամ պարոն Մկրտչյանը գալիս է ու միշտ իր անցյալում արած գործը կասկածի տակ դնում, է հետո՞»:
Դպրոցներում 2017-2018 թվականների ուսումնական տարվա պարապմունքները սկսվում են 2017թ. սեպտեմբերի 1-ին, ավարտվում 2018թ. մայիսի 25-ին` 5-օրյա աշխատանքային շաբաթվա և մայիսի 26-ին` 6-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում` ապահովելով առնվազն 30 ուսումնական շաբաթ` առաջին, 32` երկրորդ և 34` երրորդից տասներկուերորդ դասարանների համար:
Այսօրվա դպրոցը պետք է փոխել, քանի որ այժմ այն վայրի անկրթության օրրան է: Մենք երեխաներից խլում ենք նրանց կյանքի լավագույն 10 տարիները, իսկ փոխարենը՝ ստանում ենք անորակ երաժշտության երկրպագուների:
«Այն ամբողջությամբ հենված է քանակական ցուցանիշների վրա, և չի թույլ տալիս հասկանալ՝ որքան արժե որակյալ հանրակրթությունը Հայաստանում։ Երբ մեկ տարի առաջ սկսվեց ֆինանսավորման նոր բանաձևի մշակումը, այն նորից անցավ փակ դռների հետևում, և ներկայացված բանաձևը ոչինչ էր այն իմաստով, որ ուղղակի ցուցանիշների հաջորդականություն ներկայացնող մաթեմատիկական բանաձև էր։ Ես փորձեցի վերլուծել այդ բանաձևը, և եզրակացությունն այն է, որ այն կրկին հենված է քանակական ցուցանիշների համար, և կրկին չկա, թե ինչ է որակյալ հանրակրթությունը, ինչ պետք է անել դրա համար»։
«Կուսակցականացում խորհրդային տարիներին կար, երբ մի կուսակցություն էր։ Իսկ այն, ինչ այսօր արվում է՝ ավելի դաժան բան է, քան կուսակցականացումը։ Մարդիկ ունեն ընտրելու տարբեր տարբերակներ, բայց նրանց հնարավորություն չի տրվում։ Բոլոր տնօրենները, չգիտես՝ ինչու, որոշում են ՀՀԿ-ական դառնալ, դա ոչ թե կուսակցականացում է, այլ կուսակցության շահագործում, որովհետև այլընտրանք կա, բայց մարդկանց չեն թողնում ընտրություն կատարել»։
ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրտչյանն ուղերձ է Սեպտեմբերի ﬔկի` նոր ուսուﬓական տարվա ﬔկնարկի և Գիտելիքի օրվա կապակցությամբ։
«Մեր պետությունն այսօր ֆինանսավորում է գերազանցության կենտրոնների ստեղծումն ու առաջխաղացումը, որտեղ փորձագիտական հանրությունը շատ լուրջ խնդիր է տեսնում՝ համայնքների բևեռացման առումով»։
Գոյություն ունեն ինչ-որ մասնագետներ, որոնք զբաղվում են այդ հարցերով, և կառավարությունն աշխատում է շատ դեպքերում շրջանցել հասարակությանը, հասարակության կարծիքը ներկայացնել որոշակի ֆորմատի մեջ։
Մեծ ուշադրություն ենք դարձնելու նաև այն խնդրին, որ 6 տարեկանից երեխաները սկսեն իրենց դասապրոցեսը:
