Անգինա. բաղադրատոմսեր

Դժվար թե այսօր գտնվի մեկը, ում ծանոթ չէ անգինա հիվանդությունը: Բժշկության մեջ այն անվանում են՝ տոնզիլիտ, որը գալիս է լատիներեն «նշիկների բորբոքում» անվանումից: Հիվանդության հիմնական պատճառը A խմբի բետահեմոլիտիկական ստրեպտոկոկի ներթափանցումն է օրգանիզմ:

Անգինան պատկանում է սուր ինֆեկցիոն հիվանդությունների թվին: Բացի A խմբի ստրեպտոկոկերից, անգինա կարող են առաջացնել վիրուսները, սնկերը, ստաֆիլակոկերն ու պնեւմոկոկերը: Հիվանդությանը բնորոշ են կոկորդի լիմֆատիկ հանգույցների բորբոքումները, մարմնի բարձր ջերմաստիճանը, կոկորդի ցավն ու նշիկների փառակալումը: Հիվանդությունը փոխանցվում է օդակաթիլային ճանապարհով: Անգինայով հիվանդ մարդուց հնարավոր է վարակվել սուր ռեսպիրատոր ինֆեկցիաներով, քրոնիկական տոնզիլիտով ու նաեւ՝ քութեշով: Ոչ հաճախ, բայց հնարավոր է՝ վարակումը տեղի ունենա ստրեպտոկոկով վարակված սննդամթերքի պատճառով: Այս հիվանդությամբ մեկ անգամ հիվանդանալուց հետո հատուկ դիմադրողականություն չի ձեւավորվում, ինչպես շատ ինֆեկցիոն հիվանդություններով հիվանդանալուց հետո, այլ ընդհակառակը` հաճախ հարուցիչի նկատմամբ բարձր զգայունության պատճառով հիվանդությունը կարող է կրկնվել:

Հիվանդության գաղտնի շրջանը, այսինքն՝ սկսած այն պահից, երբ բակտերիան ներթափանցում է օրգանիզմ, կարող է շարունակվել մի քանի ժամից մինչեւ 2-3 օր: Այն սկսվում է մարմնի բարձր ջերմաստիճանով (կարող է հասնել մինչեւ 40 աստիճանի), շատ քիչ դեպքերում է, որ ջերմությունը պահպանվում է 37-37,5 աստիճանում: Կոկորդում այրոցի ու քերոցի զգացողություն է լինում, իսկ կլման ակտի ժամանակ` ուժգին ցավ: Հիվանդության ժամանակ նկատվում է ականջի ու ծնոտի մոտ գտնվող լիմֆատիկ հանգույցների մեծացում: Կոկորդի լորձաթաղանթը ստանում է մորու գույն, իսկ նշիկները հաճախ պատված են լինում թարախի փառով: Հիվանդության հետագա ընթացքին կարող է հաջորդել ականջների ցավը:

Երեխաների մոտ, կյանքի առաջին տարիներին, անգինայի ժամանակ կարող են լինել փսխում ու ցնցումներ: Հիվանդությունն ուղեկցվում է թունավորման սիմպտոմներով` թուլություն, գլխացավ, ախորժակի անկում: Հիվանդության ժամանակ կատարվում է կոկորդից վերցված քսուքի հետազոտություն: Երբ հետազոտության արդյունքում պարզվում է, որ վիճակն այնքան էլ բարդ չէ, բուժումը կարելի է անցկացնել տնային պայմաններում, իհարկե՝ անկողնային ռեժիմով:

Ինտոքսիկացիայի սիմպտոմները պակասեցնելու համար երեխաներին պետք է տալ առատ հեղուկներ` բնական հյութերի տեսքով, մի քիչ գոլ վիճակում:

Անգինայից հետո հնարավոր բարդությունները տարբեր են: Ավելի հաճախ զարգանում է պարատոնզիլիտ` նշիկների երկկողմանի բորբոքում, եւ կրում է քրոնիկական բնույթ: Բարդություններից մեկն էլ կլման աբսցեսն է, որի ժամանակ հիվանդն ուժգին ցավից նույնիսկ դժվարանում է ուտել, խմել կամ խոսել: Այն պահանջում է բժշկի անհապաղ օգնություն: Բժիշկը այն կմշակի ու կնշանակի համապատասխան հակաբիոտիկներ:

Անգինայից հետո կարող է զարգանալ հայմորիտ կամ ֆրոնտիտ: Այս ժամանակ քրոնիկական բնույթ են սկսում կրել փակված քթանցքերը, գլխացավերն ու արցունքահոսությունը: Հետո քթանցքերից սկսում է թարախային արտադրություն գալ:

Անգինայի բարդություններից ամենածանրը ռեւմատիզմն ու գլոմերուլոնեֆրիտն են: Ռեւմատիզմի ժամանակ էապես ախտահարվում է սիրտը, իսկ որոշ դեպքերում էլ հիվանդությունն արտահայտվում է մի քանի հոդերի բորբոքումով: Ռեւմատիզմի արդյունքում զարգանում են սրտի ձեռքբերովի արատներ: Գլոմերուլոնեֆրիտի դեպքում ախտահարվում են երիկամները: Այս հիվանդությանը բնորոշ են հիմնականում դեմքի այտուցը, արյան բարձր ճնշումը, ցավերը գոտկատեղի շրջանում եւ մեզի մեջ արյան առկայությունը:

Ինչպես նշվեց, անգինայի բուժման համար անպայման անհրաժեշտ է անկողնային ռեժիմ, եւ ոչ միայն բարձր ջերմության ընթացքում, այլ նաեւ՝ ջերմությունը կարգավորվելուց հետո եւս 2-3 օր: Այն կարեւոր է բարդություններից խուսափելու համար: Առատ հեղուկ օգտագործելը գոլ վիճակում ուղղակի անհրաժեշտություն է եւ պարտադիր: Այն նպաստում է օրգանիզմից տոքսինները արագ հեռացնելուն: Պետք է բացառել կծու, սառը եւ շատ տաք սննդամթերքը: Այս դեպքում շատ կարեւոր է հակաբիոտիկների դերը, իհարկե, միայն բժշկի նշանակմամբ ու հսկողությամբ:

Շատ լավ օգնում են կոկորդի ողողումները: Ողողումներ կարելի է անել բազում նյութերով` մարգանցովկայով կամ յոդինոլով, սոդայով կամ դեղաբույսերով: Լուծույթները պետք է պատրաստել հրահանգում (ինստրուկցիայում) գրվածին համապատասխան: Թվարկված պրեպարատներն օժտված են ցավազրկող, հակաբիոտիկական ու հակաբակտերիալ հատկություններով: Կարելի է նաեւ կոմպրեսներ անել` կիսասպիրտային կամ պարզապես օղիով: Շատ լավ օգնում է թարմ կաղամբի թերթերով կոմպրեսը: Այն դնել կոկորդին եւ կապել տաք շորով: Թերթիկները փոխել 2 ժամը մեկ: Մեղրով կոմպրեսի մի քանի բաղադրատոմսեր կան, որ շատ արդյունավետ են:

• Վերցնել մեղր, մանանեխ, սպիրտ, արեւածաղկի ձեթ, ալյուր եւ ջուր` մեկական ճաշի գդալ: Այս ամենը լավ խառնել ու թանզիֆի կտորի մեջ լցնելով՝ կապել կոկորդին, իհարկե, վրայից ծածկելով պոլիէթիլենի թաղանթով ու տաք շորով: Այն կարելի է պահել 2 ժամ, այնուհետեւ հանել:
• 2 բաժին մեղր, 1 բաժին ալոէ, 3 բաժին օղի խառնել իրար, լցնել թանզիֆի վրա ու դնել կոկորդին` նորից փաթաթելով տաք շորով:

Ինքնաբուժությամբ կարելի է զբաղվել միայն այն ժամանակ, եթե այդ պահին հնարավոր չէ բժշկի այցելել, իհարկե, խոսքը կոմպրեսների մասին չէ:

Սուսաննա ԱԶԱՏՅԱՆ
2008թ., «168 ԺԱՄ»