Խաղաղ բանակցությունների ֆոնին Եվրոպան դիտարկում է ռուսական գազի գնումները վերսկսելու հարցը. The Economist

Ուկրաինայում պատերազմի հնարավոր ավարտի շուրջ բանակցությունների ֆոնին Եվրոպան սկսում է դիտարկել ռուսական գազի գնումների վերսկսումը։ Դրա մասին գրում է The Economist-ը: Պարբերականը նշում է, որ որոշ եվրոպացի պաշտոնյաներ արդեն «ագահությամբ նայում են ռուսական գազին», քանի որ էներգակիրների ավելի ցածր վճարները կարող են վերակենդանացնել «մեռնող եվրոպական արդյունաբերությունը» և հանգստացնել տնային տնտեսությունները:

Ուկրաինայում պատերազմի ավարտը կարող է բարձրացնել Եվրոպայի ՀՆԱ-ն 0,5%-ով, հիմնականում բնական գազի էժանացման շնորհիվ, ասված է Goldman Sachs-ի վերլուծության մեջ։ Նման մոտեցման կողմնակիցները համարում են նաև, որ Ռուսաստանից գազի գնումների վերսկսումը կարող է խրախուսել Վլադիմիր Պուտինին՝ իրականացնելու բանակցությունների ընթացքում ձեռք բերված խաղաղության պայմանավորվածությունները։ Մասնավորապես, Ֆրիդրիխ Մերցը՝ Գերմանիայի ապագա կանցլերը և Ռուսաստանի քննադատը, չի բացառել մատակարարումների վերականգնման հնարավորությունը, ընդգծում է The Economist-ը։

Ավելի վաղ Financial Times-ը, վկայակոչելով իր աղբյուրներին, հայտնել էր, որ ռուսական խողովակաշարով գազի գնումների վերսկսման շուրջ քննարկումներն արդեն ընթանում են։ Նշվում է, որ նախաձեռնությանն աջակցում են Գերմանիայի, Հունգարիայի և ԵՄ որոշ այլ երկրների պաշտոնյաներ։ Սակայն այս գաղափարը մեծ դժգոհություն է առաջացրել Բրյուսելում և Արևելյան Եվրոպայի երկրների ներկայացուցիչների շրջանում։

«Սա խելագարություն է: Որքա՞ն հիմար պետք է լինենք, որպեսզի դա որպես տարբերակ դիտարկենք»,- հայտարարել է նման ծրագրերից վրդովված դիվանագետներից մեկը։

The Economist-ը հիշեցնում է, որ ԵՄ-ն պաշտոնապես նպատակ ունի ամբողջությամբ դադարեցնել ռուսական գազի և նավթի ներկրումը մինչև 2027 թվականը։ Առանցքային գազատարներով մատակարարումներն արդեն զգալիորեն կրճատվել են. «Հյուսիսային հոսք 1»-ը դադարեցվել է 2022 թվականին, իսկ տարանցումը Ուկրաինայի գազատրանսպորտային համակարգով դադարեցվել է 2025 թվականի հունվարի 1-ից։ Ներկայում ԵՄ ներմուծման մեջ ռուսական գազի մասնաբաժինը կազմում է ընդամենը 10 տոկոս՝ 2021 թվականի 45 տոկոսի դիմաց։

Միաժամանակ Ռուսաստանը զգալի ֆինանսական կորուստներ է ունենում արտահանման ծավալների նվազման պատճառով։ Եթե ​​2022 թվականին գազի վաճառքը կազմում էր դաշնային բյուջեի եկամուտների 13%-ը, ապա 2024 թվականին այդ ցուցանիշը իջավ մինչև 8 տոկոս։ 2023 թվականին «Գազպրոմը» 1999 թվականից ի վեր առաջին անգամ կորուստներ ունեցավ։