Հետքովիդային համախտանիշի զարգացման 4 ռիսկի գործոն
Կորոնավիրուսային վարակից հետո բավականին մեծ թվով հիվանդներ բախվում են, այսպես կոչված, հետքովիդային համախտանիշին, որն արտահայտվում է թուլությամբ, գլխացավերով եւ այլ տհաճ ախտանիշներով։ Այս մասին գրում է News.am—ը՝ հղում անելով Medportal.ru-ին։
Medportal.ru-ի փոխանցմամբ՝ Վաշինգտոնի համալսարանի եւ Սիեթլի Շվեդիայի բժշկական կենտրոնի գիտնականները հետազոտություն են անցկացրել, որին մասնակցել է 18-ից 89 տարեկան 209 հիվանդ։ Նրանք բոլորը COVID-19 են տարել՝ տարբեր աստիճանի ծանրությամբ։ Գիտնականները նրանց վիճակին հետեւել են վարակվելու պահից՝ սուր վարակիչ փուլում եւ ապաքինվելուց 3 ամիս հետո։
3 ամսից հետո հիվանդների 37 տոկոսը հայտնել է COVID-19-ի 3 կամ ավելի երկարատեւ ախտանիշի մասին, 24 տոկոսը՝ հետքովիդային համախտանիշի 1-2 նշանի մասին։ Հետազոտելով թեստի արդյունքները եւ բոլոր մասնակիցների առողջական վիճակը՝ գիտնականները պարզել են, որ գրեթե բոլոր հիվանդները (95 տոկոս) կապված են 4 կենսաբանական գործոններից առնվազն 1-ի հետ:
Առաջին գործոնն արյան մեջ կորոնավիրուսային ՌՆԹ-ի մակարդակն է վարակի վաղ փուլում։ Որքան բարձր է վիրուսային բեռի մակարդակը, այնքան մեծ է հավանականությունը, որ երկարատեւ ախտանիշներ կզարգանան՝ որպես հետքովիդային համախտանիշի մաս:
Երկրորդ գործոնը, այսպես կոչված, աուտոհակամարմինների առկայությունն է։ Սովորաբար տարած վարակի դեմ հակամարմիններն արտադրվում են օրգանիզմը հարուցիչի կրկնակի ներխուժումից պաշտպանելու համար, բայց երբեմն իմունային համակարգը խափանվում է եւ սկսում է «կեղծ» հակամարմիններ արտադրել, որոնք սկսում են գրոհել առողջ բջիջները՝ որպես օտար: Դրանք սովորաբար ձեւավորվում են աուտոիմուն հիվանդությունների դեպքում, ինչպիսիք են ռեւմատոիդ արթրիտը, համակարգային կարմիր գայլախտը եւ այլն:
Երրորդ գործոնը Էպշտեյն-Բար վիրուսի վերաակտիվացումն է՝ վիրուս, որը վարակում է մարդկանց մեծամասնությանը, սովորաբար մանկության տարիներին, իսկ հետո անցնում է քնած վիճակ: ԱՄՆ-ում 5 տարեկան երեխաների մոտ կեսը եւ մեծահասակների 90-ից 95 տոկոսը տարած վարակի նշաններ ունեն: Վիրուսը կարող է «արթնանալ» այլ հիվանդությունների պատճառով, այս վիրուսի վերաակտիվացումը կապված է այնպիսի պայմանների հետ, ինչպիսիք են քրոնիկ հոգնածության համախտանիշը, որը երկարատեւ COVID-19-ի եւ ցրված սկլերոզի որոշ դեպքեր է հիշեցնում:
Չորրորդ գործոնը 2-րդ տիպի շաքարախտի առկայությունն է. այն հայտնաբերվել է հետքովիդային համախտանիշ ունեցող որոշ մասնակիցների մոտ։ Ինչպես հայտնի է, այս հիվանդությունը կապված է քրոնիկ բորբոքման հետ, որը կարող է նպաստել կորոնավիրուսի երկարատեւ հետեւանքների զարգացմանը։
