«10 կամ 20 ձայնով պետք չէ հարամել ընտրությունները»
Հարցազրույց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության քարտուղար Հովհաննես Սահակյանի հետ
– ՀՀԿ Ձեր գործընկերներն արդեն հայտարարել են, որ նոյեմբերի 21-ին ՀԱԿ-ի` արտահերթ նիստ գումարելու նախաձեռնության համար քվորում չեն ապահովելու: ՀՀԿ-ն ինչ-որ բանից վախենո՞ւմ է:
– Իսկ ինչո՞ւ պետք է մասնակցի: ՀՀԿ-ն` ի դեմս երկրի գործող նախագահի, ով հանդիսանում է նաև մեր կուսակցության նախագահը, առաջիկա նախագահական ընտրություններին մասնակցելու է լուրջ գործընթացի, այսինքն` մենք հայտարարել ենք, որ ունենք մեր թեկնածուն, և այսօր գործընթաց է իրականացվում ամբողջ ՀՀԿ-ում` սկզբնական կառույցներում` ժողովներ, պատվիրակների ընտրություններ, թեկնածուների մասին քննարկումներ և առաջադրումներ:
Այս փուլում բերել և ասել` Ընտրական օրենսգիրք, կոնսուլտացիաներ, բանակցություններ, կառավարման ձևի փոփոխություններ`առնվազն անլուրջ է ինձ համար: Եվ ինչպես ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Գալուստ Գրիգորիչն է ասել` մենք այդ ոչ իրական պատկերացումներից կամ գործողություններից դուրս ենք, որովհետև պատկերացնում ենք նախագահական ընտրությունները և, բառիս բուն իմաստով` այդ գործընթացը նախընտրական ժամանակահատվածում:
Եվս 15-20 օր` մենք գտնվելու ենք քարոզարշավի ժամանակաշրջանում, և մենք` որպես իշխող կուսակցություն, պարտավոր ենք ոչ միայն մասնակցել և հաղթել, այլև ապահովել նորմալ ընտրական գործընթացներ: Իսկ դրա համար անհրաժեշտ է բավական մեծ էներգիա, գործողություններ, ժամանակ: Եվ իշխանությունը` որպես այդպիսին, երևույթներին նայում է ոչ թե քաղաքական աժիոտաժ կամ սակարկումներ ապահովելու, այլ գործողությունների պարտականություն ունենալու տեսանկյունից:
– Բազմիցս խոսվել է` նաև ՀՀԿ-ի կողմից, արդար ընտրությունների անցկացման մասին, իսկ այս արտահերթ նիստը` ըստ նախաձեռնողների, նաև միտում ունի դրա ապահովմանը: Ի՞նչն է ՀՀԿ-ին հետ պահում:
– Մայիսին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրություններից մինչ օրս կար բավական ժամանակ, և արտահերթ նիստ կարելի էր կազմակերպել հենց ամռանը, երբ քննարկելու երկար ժամանակ կար: Պատկերացրեք` մենք ընդառաջ ենք գնում և բարեփոխում ենք Ընտրական օրենսգիրքը, էլ չեմ ասում, որ այնտեղ կան ԱԺ ընտրություններին վերաբերող մի շարք դրույթներ, որոնք տեղի են ունենալու 2017թ.:
Այսինքն` այսօր մենք այս կարևոր գործընթացի հիմքում դնում ենք 2017թ. արդար, թափանցիկ ընտրությունների գաղափարը:
– Այսինքն` ՀՀԿ-ին շեղո՞ւմ են:
– Պատկերացնենք` արտահերթ նիստը տեղի է ունեցել, ինչ-որ փոփոխություններ են տեղի ունեցել, 10 օր անց օրենքը մտել է ուժի մեջ, և բուն ընտրությունների ժամանակ գալիս ենք մի քաոսային իրավիճակի, երբ ընտրական գործընթացի կազմակերպիչները` հանձնաժողովի անդամները և այլք, չեն տիրապետում բուն օրենսգրքի տառին ու ոգուն:
Սա անլուրջ է, և եթե միտումը չլիներ քաղաքական աժիոտաժ ստեղծելը, ապա ավելի շուտ կանեին: Իսկ իմ կարծիքով` և՛ կոնսուլտացիաների, և՛ ժամանակավոր հանձնաժողովների պատճառն այն է, որ ընդամենն իրենց տեսլականը չունենալով նախագահական ընտրություններում, իրենց մեղքով իրենց թիմի մեջ ունենալով խնդիրներ, գտնվելով մի շրջափակման մեջ` փորձում են գտնել ինչ-որ բանաձև, որպեսզի մասնակցեն ընտրություններին, որպեսզի ասելիք ունենան: Ժողովուրդը ասելիքի սպասելիք ունի բոլորից` և՛ ՀՀԿ-ից, և՛ «Ժառանգությունից», և՛ ՀԱԿ-ից, և՛ ԲՀԿ-ից, և՛ «Օրինաց երկրից»:
– 5 տարի է` գործող նախագահը ղեկավարում է երկիրը, և ամեն ինչ տեսանելի է բոլորին: Ինչո՞ւ պետք է ՀՀԿ-ն մոբիլիզացնի իր ուժերն ընտրություններից առաջ: Դա նշանակո՞ւմ է` ՀՀԿ-ն վստահության խնդիր ունի հասարակության մեջ:
– Այսինքն` Ձեր պատկերացմամբ` ընտրություններին պետք է չնախապատրաստվե՞լ: Մենք անցկացնում ենք դասընթացներ, ԿԸՀ-ն անցկացնում է վերապատրաստման դասընթացներ: Ընտրություններում առաջացող հիմնական խնդիրն այն է, երբ ընտրական հանձնաժողովներում դու մարդ չունես աշխատելու կամ ներգրավելու, և եղած մարդիկ էլ ընդամենը լայն կամ նեղ իմաստով` տառաճանաչ չեն լինում:
Մեր ընդդիմադիր հատվածն էլ ունի այդ խնդիրը, եթե մենք մի փոքր ազնիվ ենք լինում և տեսնում ենք, որ այդ փոքր ընդդիմադիր կառույցները չունեն տեղերում նշանակելու իրենց անդամը` տարրական մեկ կամ երկու անդամ, կուսակցության անդամ կամ վստահելի անձ չունեն և ներգրավում են այլ քաղաքական ուժերից: Եվ այստեղ խնդիր է առաջանում` և՛ վերահսկելու, որը շատ կարևոր է մեզ համար, և՛ վերահսկողության, որը, որքան մեծանում է, այնքան մեծանում է նաև ընտրողական գործընթացների լեգիտիմությունը:
Մենք չենք կարող բոլորի փոխարեն կատարել ինչ-որ գործողություններ: Ընտրությունն այն գործընթացն է, երբ ուսանողն ընդունվում է, սեպտեմբերին դասի է գնում, այնուհետև սեմեստրի վերջում քննություն է հանձնում:
– Այսինքն` ընտրությունը ՀՀԿ-ի քննությո՞ւնն է:
– Մեր ամբողջ ազգի քննությունն է` Ձեր քննությունն է, ՀՀԿ-ի քննությունն է, բոլորիգ 5 տարիների ընթացքում ժողովրդի` մեր կատարած աշխատանքի գնահատականը` այո՛, քննություն է:
– Պարոն Սահակյան, Ձեր խմբակցության ղեկավարը բազմիցս ասել է, որ ՀՀԿ-ն և ԲՀԿ-ն մի ժամանակ նույն երգն էին երգում, քաղաքական ճանապարհ եք անցել: Բայց այսօր ԲՀԿ-ն սկսել է քննադատել իշխող կուսակցությանը, և վերջերս էլ ներկայացրեց քաղաքական կոնսուլտացիաների գաղափարը: Ինչո՞վ եք պայմանավորում ԲՀԿ-ի կեցվածքը:
– Պատկերացնենք` ԲՀԿ-ն որոշում է` Նաիրա Զոհրաբյանին գործուղել Մոնղոլիա դեսպան, և այդ դեպքում` ո՞վ է վարելու այդ քաղաքական կոնսուլտացիաները: Մինչդեռ դրանց հիմքում որևէ փաստաթուղթ, բանաձևում, կոնկրետ քայլ չկա: Մարդը հանդիպել է ՀԱԿ-ի, «Ժառանգության», ՕԵԿ-ի, ՀՅԴ-ի հետ` նստել-խոսել են: Մենք օրական 20 անգամ խոսակցություններ, կոնսուլտացիաներ ունենում ենք:
– Լավ, իսկ հավանական համարո՞ւմ եք ԲՀԿ-ՀԱԿ միասնական թեկնածուով հանդես գալը կամ ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի առաջադրումը:
– Այդ հարցը պետք է տալ ԲՀԿ-ին: Սա չեմ ասում հարցադրումը շեղելու համար: Մենք վստահ ենք մեր ուժերի վրա, և Ձեր նախորդ հարցադրմանը, թե ինչո՞ւ այսքան գործ եք արել և վստահ չեք Ձեր ուժերին, ես Ձեզ պետք է ասեմ, որ և՛ ԱԺ, և՛ ՏԻՄ ընտրությունների արդյունքները վկայում են, որ միջազգային տարբեր փորձագիտական կազմակերպությունների դրական գնահատականների արդյունքում` ՀՀԿ-ն ունի ծանրակշիռ առավելություն և հաղթանակ:
– Բայց նույն ՏԻՄ ընտրություններին եղան ակնհայտ ընտրախախտումներ, իսկ ԱԺ ընտրություններին` կնիքի անհետացում, և այլն:
– Ես ընդունում եմ, որ խախտումներ եղան:
– Որոշ մարզերում ճնշումներ գործադրվեցին ՀՀԿ-ի մրցակից թեկնածուների վրա, որոնցից ոմանք հանեցին իրենց թեկնածությունները:
– Ներեցե՛ք, բայց դա մի փոքր ֆանտաստիկայի ժանրից է: Ճնշումները մնացել են անցյալում, իսկապես ճնշումներ չեն եղել: Ես ինքս և՛ Ընտրական օրենսգրքի համահեղինակ լինելով, այդ գործընթացում կարդացած, փորձագետների հետ շփված, կարող եմ ասել, որ ընտրություններն անցել են բավական լուրջ առաջընթացով:
– Այսինքն` ծեծուջարդ չի՞ եղել:
– Իսկապես չի եղել: Կարող են լինել 1-2 արջի ծառայություններ մատուցող, և իմ նախորդ խոսքում որ ասացի` տառաճանաչ չեն և չգիտեն, թե ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ: Բառիս բուն իմաստով` իրենց 20 կամ 30 ձայնը մեզ պետք չի, որովհետև, եթե դու ունես 400 կամ 500.000 ձայն, ապա 10-20 ձայնը` հարամելով ամբողջ գործընթացը, մեզ պետք չի: Եվ մենք պետք է կարողանանք հասկացնել, որ, ընկերնե՛ր, ավելի լավ է ունենանք 100 կամ 200 ձայն պակաս, քան ունենանք այդ 100 կամ 200 ձայնով ավելի հարամված ընտրություններ:
Դա մեզ համար ավելի ծանր է լինելու, քան հիմա: Եվ դա է վկայում այն բուն գործընթացը, երբ ՀՀ նախագահը բազմիցս հավաքելով քաղաքական էլիտային, մեր կուսակցության թիմին` անձամբ նշել է, որ այն մարդիկ, ովքեր խախտումներ են անելու ընտրական գործընթացում, չեն կոծկվելու, պատժվելու են ոչ միայն օրենքի ամբողջ խստությամբ, այլև առավելագույնը պատիժ են կրելու կուսակցական ներքին կարգապահությունը խախտելու համար:
Բայց քանի որ սովորույթի ուժով այդ մարդիկ գյուղերում շարժվում են «հերոսություն» անելու գաղափարով և եկել-հասել են մի տեղ` փորձելով շարունակել այդ հերոսությունը, ապա մենք ասում ենք, որ այդ հերոսության դաշտը փոխվել է այլ հարթության մեջ` այդ ծեծ-ջարդը, և այլն, և այլն, այլևս անընդունելի է: Դրանց ժամանակներն անցել են:
– Իսկ մի՞թե այդ «հերոսությունների» մասին ՀՀԿ-ն տեղյակ չէր լինում:
– Այդ ամենը եղել է բաց, մենք տեսել ենք, որ այդ «հերոսությունները» հրապարակվել են նաև մամուլով, և եղել են պատժվողներ: Բայց այսօր անգամ այդ պատժվելու պարագայում` անթույլատրելի է, քանի որ մինչ մենք համոզում ենք, որ այսինչ տեղը այդ խնդիրը եղել է, և դրա կատարողը պատժվել է` շատ դժվար է: Այդ վնասի հետադարձ ճանապարհը վերացնելը շատ ավելի դժվար է, քան բուն չկատարելը: Եվ դա է պատճառը, որ մենք նախագահական ընտրություններին վերաբերվում ենք շատ լուրջ:
