Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են Փաշինյանի և Աննա Հակոբյանի՝ Չինաստանում թշնամի պետությունների առաջնորդների և նրանց տիկնանց հետ հանդիպումներին և դրանց արդյունքներին, տարածաշրջանում Թուրքիայի՝ օրեցօր մեծացող ախորժակին, թշնամական բոլոր նախապայմանների կատարմանը, և նույնիսկ այդ ամենի դիմաց՝ այդպես էլ չբացվող հայ-թուրքական սահմանին։
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանն է։
«Որևէ նշան չեմ տեսնում, որ Թուրքիան պիտի գնա սահմանների բացման, կամ՝ Հայաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման, քանի դեռ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ստորագրված չի ֆորմալիզացված փաստաթուղթ, խաղաղության պայմանագիր։ Այսինքն՝ ես կարծում եմ, որ իրենք կխոսեն, ինչ-որ հնում ձեռք բերված, բայց դեռևս չկատարված փոքր պայմանավորվածություններ գուցե կատարվեն, կամ՝ մասնակի կատարեն, կամ գուցե հռչակագրային տոնայնությամբ արձանագրեն հայ-թուրքական հարաբերություններում առկա առաջընթացի մասին, բայց լուրջ տեղաշարժեր, քանի դեռ Երևանի և Բաքվի միջև ստորագրված պայմանագիր չկա, ես չեմ սպասում»։
«Եթե Թուրքիայի քաղաքականության հիմքում լիներ փոխշահավետության հանգամանքը, ապա նրանք այդ 2․4 միլիարդ եվրոյանոց պրոյեկտի տակ չէին մտնի, այլ 50 միլիոն դոլար կներդնեին Կարսից Գյումրիի երկաթուղու վրա, որը դեռ ցարի ժամանակ է կառուցվել ու այժմ պարզապես հիմնանորոգման կարիք ունի։ Դա կլիներ ապաշրջափակման որոշակի տրամաբանության մեջ, և այդ դեպքում Թուրքիայի իրական մտադրությունները մեզ համար ավելի անկեղծ կլինեին»։
«1992 թվականից գործող ՄԽ գործունեության նպատակներն էին՝ խաղաղության գործընթացի առաջմղումը՝ ԵԱՀԿ բազմազգ խաղաղապահ ուժերի տեղակայման միջոցով, հակամարտության կարգավորման համար համապատասխան շրջանակի ապահովումը՝ Մինսկի խմբի կողմից աջակցվող բանակցային գործընթացի միջոցով, զինված հակամարտության դադարեցման մասին համաձայնագրի կնքմանը հասնելը․․․։ Եվ, փաստորեն, այս ձևաչափից հրաժարումը հրաժարում է Արցախյան հակամարտությունից, Արցախյան հարցից՝ իր բոլոր կոմպոնենտներով»,- 168․am-ի հետ զրույցում նշեց Գոհար Մելոյանը։
«Մենք միանգամից տեսանք, որ Ադրբեջանը սկսեց Ստեփանակերտում եռակի արագությամբ քանդել հայկական հուշարձանները, արտգործնախարարության շենքը և այլն,- մանրամասնեց նա, ապա անդրադառնալով հարցին, թե ՄԽ լուծարումից հետո ի՞նչ միջազգային մեխանիզմներ կան արցախահայերի հավաքական վերադարձն ապահովելու համար, նկատեց,- Կան միջազգային վեճեր, որոնք սակայն ևս Փաշինյանը փորձում է հետ կանչել Ալիևի ճնշմամբ»։
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռուս քաղաքագետ, պատմաբան Սերգեյ Պանտելեևն է։
Թուրքագետ Տիրան Լոքմագյոզյանն Էրդողանի այս դիրքորոշումը բնական է համարում՝ նկատելով, որ այս ճանապարհն առաջին հերթին պետք է թուրք-ադրբեջանական տանդեմին՝ Թուրանը կազմելու համար, ապա նաև՝ Արևմուտքին՝ սեփական նկրտումների համատեքստում։
«Դրսում օգտագործելու մասին չեմ ասում, որովհետև դրսում էս մեր երկրի ղեկավարները սուբյեկտայնություն ընդհանրապես չունեն։ Իրենց հետ, ենթադրենք, ողջագուրվում են, բարևում, հյուրասիրում, պտույտներ են տալիս, բայց իրենք սուբյեկտայնություն չունեն․ ամենալավ օրինակը Պակիստանի հետ դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատելն ու հաջորդ օրը, թանաքը չչորացրած, Պակիստանի քվեարկության մասնակցությունը և Հայաստանի թեկնածության մերժումն էր»։
«Նիկոլին հանել, հանել, հանել…,- հայկական Արցախի էջը վերաբացելու հնարավորությունների մասին 168.am-ի հարցին ի պատասխան՝ նշեց գրող, հրապարակախոս Լևոն Ջավախյանը և հավելեց,- Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ եթե դուրներդ չի գալիս, հեղափոխություն արեք, որովհետև գիտի՝ ինքը զորք ունի, գիտի՝ ոստիկանություն ունի, զոմբիների բանակ ունի։ Բայց եթե ուզում ենք Արցախը սրտներիս մեջ պահենք, ապա պիտի էդ մարդը՝ Արցախի ողբերգության պատճառը, հեռացվի։ Էդ քանի հազար տարի էդ ժողովուրդը մնաց, դոնորի նման մնաց․ հիմա չկա։ Արցախի կորուստը հավիտյանս հավիտենից խարան է մնալու դրանց ճակատին»։
«Այո՛, զենքերը կարող են առայժմ լռել, բայց արդյո՞ք սրտերն ապաքինվել են, վերքերը փակվել են, բռնի տեղահանվածները վերադարձել են տուն։ Եթե մենք խաղաղություն ենք ուզում, և ոչ թե պարզապես դադար, ապա պետք է ավելի խորը զննենք»,- մանրամասնել է նա։
«Նախ և առաջ, Թրամփի ուշադրության տևողությունը գուցե 99 րոպե է, բայց ոչ 99 տարի։ Ուստի այն գաղափարը, թե աշխարհում ինչ-որ բան կարող է 99 տարով լինել, լիովին անհեթեթ է»,- այսպես է աշխարհահռչակ տնտեսագետ, պրոֆեսոր Ջեֆրի Սաքսն արձագանքում Սյունիքով Ադրբեջանին տրվելիք «անխոչընդոտ ճանապարհը» 99 տարով վարձակալելու վերաբերյալ Թրամփի հայտարարությանը:
Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանն Իրանում պաշտոնական այցով գտնվող Հայաստանի ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանին փոխանցել է, որ Հայաստան-Իրան վերջին բարձրաստիճան շփումները և իր պաշտոնական այցը Երևան նպաստել են Թեհրանում առկա անորոշությունների արդյունավետ հասցեագրմանը:
«Տակ ենք տալիս, թոշակը ստանում տալիս ենք․ թոշակով ապրե՞մ, թե՞ պարարտանյութ առնեմ, սալյարկա առնե՞մ, պրեսի փողը տամ․ ո՞րն անեմ։ 40 հազարն ի՞նչ փող է։ Բա որ հանկարծ գլխացավի դեղ առար, ճնշման դեղ առար-խմեցիր, սոված պետք է մեռնես։ Ես երկու օր հաց չեմ ուտում, որ ճնշման դեղ առնեմ։ Գյուղացու օրը դժվար է»,- մանրամասնեցին գյուղացիները։
«Սա խորհրդանշական օր է ցանկացած հայի համար, որովհետև 35 տարի առաջ այս օրը՝ օգոստոսի 23-ին, մեր նախահայրերի պատգամով և կուռ կամքով հնարավորություն ստեղծվեց սերունդներին թողնելու Հայաստանի անկախ պետականությունը։ Ու այդքան երկար բացակայությունից հետո այդքան տենչալի անկախությանը մեր նախահայրերը կարողացան հասնել մեծագույն ջանքերի ու արյան գնով»,- Անկախության հռչակագրի 35-ամյա հոբելյանական տարեդարձի մասին իր արձանագրումներում այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում նշեց սահմանադրագետ, իրավապաշտպան Գոհար Մելոյանը։
Անկախության հռչակագրի ընդունման 35-ամյա տարեդարձի առթիվ ԱԺ դարպասների մոտ հրավիրած ասուլիս-հավաքի ժամանակ հանրային, քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանն ուշադրություն հրավիրեց Անկախության հռչակագրի հիմնարար ուղենիշների, այդ փաստաթղթի՝ պետականաստեղծ բովանդակության և այն պաշտպանելու այսօրեական անհրաժեշտության հարցերի վրա։
Ներկայացնում ենք «168 Ժամ»-ի (168.am) բացառիկ հարցազրույցը Կոլումբիայի համալսարանի աշխարհահռչակ պրոֆեսոր, տնտեսագետ, միջազգային քաղաքականության վերլուծաբան, նորարարական կրթության առաջամարտիկ, կայուն զարգացման համաշխարհային առաջնորդ, բեսթսելլերների հեղինակ Ջեֆրի Դ. Սաքսի (Jeffrey David Sachs) հետ:
«Բազմիցս եմ ասել, որ չեմ սիրում մեկնաբանել սուտասանի խոսքերն ու սադրիչ արտահայտությունները»,- ՀՀ առաջին ՄԻՊ, իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանն այսպես է արձագանքում Արցախի ու արցախահայության վերադարձի էջը փակելու մասին Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարություններին, բայցև վստահեցնում է՝ այլ իշխանության, լրջագույն ջանքերի պարագայում ոչ միայն կվերադարձվի հայկական բնօրրանում հայի ապրելու իրավունքը, այլև պատմական հայրենիքը։
«Բա էդ «Սրբազան պայքարը» ի՞նչ էր, կամ էդ պերմանենտ միտինգներն ի՞նչ էին. դրանք առայժմ չեն բերում հաջողության այն պատճառով, որ Նիկոլ Փաշինյանը եռապատկել, քառապատկել է իրավական համակարգը, և նրան դեռ հաջողվում է ճնշել դիմադրությունը։ Ըստ որում, այդ ճնշումներն անիրավական են, ուղեկցվում են մասսայական ռեպրեսիաներով։ Սա է խնդիրը»։
Վաշինգտոնյան գործընթացի, ստորագրված թղթի մասին պարզաբանումների համար Նիկոլ Փաշինյանը երեկ ուղերձով դիմել է ժողովրդին, որտեղ վերահաստատել է Արցախից հրաժարվելու «անհրաժեշտության» մասին իր դիրքորոշումը։
Իրանը միշտ պաշտպանել է Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը,և դա մեր քաղաքականությունն է, մենք դեմ ենք տարածաշրջանում ուժի կիրառմանը, ինչպես նաև կարծում ենք, որ ոչ տարածաշրջանային ուժերի կողմից խնդիրների լուծումն էլ ավելի է սրում իրավիճակը տարածաշրջանում։ Այս մասին օգոստոսի 19-ին Երևանում Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո հայտարարել է Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը։
Այս օրերին հաճախ տեսակետներ են հնչում, որ Պուտին-Թրամփ բանակցությունները միջազգային հարաբերությունների ճարտարապետության հնարավոր փոփոխության նոր սկիզբ են դառնալու, իսկ քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը նաև վստահեցնում է՝ Ռուսաստանի համար Կովկասն արդեն առաջնահերթություն է դառնալու։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են վաշինգտոնյան եռակողմ հուշագրին, Ադրբեջանին միջանցքի փաստացի զիջմանը, նաև՝ հայ-ադրբեջանական «խաղաղության համաձայնագրի» հրապարակված տեքստին, դրա վտանգներին, այս ամենի ֆոնին՝ տարածաշրջանային նոր պատերազմի հավանականությանը։
«Հայաստանը ստանում է ապաշրջափակված ճանապարհներ մեր տարածքային ամբողջականության, սուվերենության պահպանմամբ, որը, կարծում եմ, շատ կարևոր է մեր պետության զարգացման տեսանկյունից»,- կառավարության հերթական նիստից հետո լրագրողների հետ զրույցում անդրադառնալով հայկական կողմի «ձեռքբերումներին»՝ նշեց ՏԿԵ նախարար Դավիթ Խուդաթյանը:
«Ի՞նչ է ստանալու Հայաստանը․ էլի խոսքը խաղաղության մասին է, խաղաղության առևտրի։ Այսինքն՝ նույն ապրանքն Ադրբեջանը Հայաստանի իշխանություններին մի 10 անգամ արդեն վաճառել է, ինչն էլի վերջնական չէ։ Բայց, ամեն դեպքում, Հայաստանը ստանում է պատրանք, որ ունենալու է խաղաղություն»,- հավելեց նա։
«Մենք Վարդենիսում նստած՝ հույս չունենք, չգիտենք՝ առավոտ ո՞նց է լույսը բացվում մեզ վրա։ Մի հատ ամպրոպ է լինում, գիտենք՝ պատերազմը էլի նորից սկսեց, սթրեսի մեջ ենք անընդհատ»,- պատմեց Վերին Շորժայի վարչական պատասխանատուն։
«Հայաստանի ներքին ու արտաքին կյանքի վրա 2 ազդող հիմնական գործոն կա․ առաջինը՝ դրսի ճնշումը, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը» բացելու հարցով, երկրորդը՝ նախընտրական քարոզարշավը, որը մեկնարկել է նույնիսկ անցյալ տարվա վերջից։ Մնացած գործոնները, այդ թվում՝ եկեղեցու վրա հարձակումները, պայմանավորված են այս 2 իրողությամբ»,- 168․am-ի հետ զրույցում այս պահին առկա քաղաքական իրավիճակին անդրադառնալով՝ նշեց քաղաքագետ, վերլուծաբան Հրանտ Միքայելյանը։
Սյունիքի մարզով Ադրբեջանը Նախիջանին կապող երթուղու հարցը մտել է Իրանի Իսլամական Հանրապետության հանրային քաղաքական ակտիվ օրակարգ: Թեմային վերջին օրերին ակտիվորեն անդրադառնում են թե քաղաքական գործիչները, թե լրատվամիջոցները:
Վեհարանն ազատագրելու իդեա-ֆիքսը շաբաթներ շարունակ օրակարգ դարձրած Նիկոլ Փաշինյանը դրվագ-դրվագ հրապարակում է գործողությունների ծրագիրը, որով պատրաստվում է ոչ միայն Վեհափառ Հայրապետին փոխել, այլև Հայ Առաքելական եկեղեցու կանոնագիրքը:
ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի 87 կոնգրեսականներ նախօրեին նամակ են հղել նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմին՝ կոչ անելով աջակցել հայերի վերադարձին Արցախ։ Նամակը կազմվել է և՛ Դեմոկրատական, և՛ Հանրապետական կուսակցությունների ներկայացուցիչների կողմից՝ ԱՄՆ Կոնգրեսի հայկական հարցերով հանձնախմբի (Congressional Armenian Caucus) համանախագահներ Ֆրենկ Փալոնի, Գուս Բիլիրակիսի, Բրեդ Շերմանի և Դեյվիդ Վալադաոյի ղեկավարությամբ:
