«Լույս» հիմնադրամի փորձագետների կողմից նախքան 44-օրյա պատերազմը վեր էին հանվել հիմնական արտաքին քաղաքական խնդիրներն ու մարտահրավերները, տրվել էին պատերազմի բռնկման հետևանքների գնահատականները, վերլուծության առարկա էին դարձել պատերազմի ընթացքի և հետպատերազմական զարգացումները։ Սակայն, փորձագետների կողմից բարձրաձայնվող մտահոգություններն էական ազդեցություն այդպես էլ չունեցան որոշումների կայացման գործընթացի վրա։
ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Շվեդիայի արտգործնախարար Անն Լինդեն կոչ է անում Ադրբեջանին ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին, վերսկսել բանակցությունները՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության հովանու ներքո, հասնել քաղաքական լուծման:
Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը Հայրենիքի համար նահատակվածների ու անհետ կորած ազատամարտիկների հիշատակի օրվա կապակցությամբ ԱՀ անվտանգության խորհրդի անդամների, պետական և զինվորական բարձրաստիճան այրերի ուղեկցությամբ հունիսի 29-ին այցելել է Ստեփանակերտի հուշահամալիր և հարգանքի տուրք մատուցել անհայտ կորած ազատամարտիկների հիշատակը հավերժացնող խաչքար-հուշարձանին։
Հունիսի 28-ին կատարվել է 46 թեստավորում, որի արդյունքում Արցախում հաստատվել է կորոնավիրուսային հիվանդության 3 դեպք։
Այցելե՛ք Արցախ, այցելե՛ք գոնե միայն նրա համար, որ Արցախում ապրող 100 հազար հայերն իրենց մենակ չզգան, ձեր ներկայությամբ դուք գոտեպնդելու և ոգևորելու եք Արցախում ապրող հային, որ Արցախն ընդմիշտ հայկական պահի։
Շուշի համայնքի ղեկավար Արծվիկ Սարգսյանն այսօր ֆեյսբուքյան գրառմամբ հայտնել է, որ օգտատեր Սոնա Արշունեցին, որը ներկայանում է իբրև հրապարակախոս, իր հասցեին կեղծ տեղեկություններ է տարածել:
Ազատամարտիկ, Կանանց հանրապետական հասարակական կազմակերպության հիմնադիր-նախագահ, Արցախյան պատերազմի ժամանակ զինվորների համար սիրելի «կարմիր շրթներով դոկտուրը»՝ Աիդա Սերոբյանը, այսօր տեսնելով, թե հայ ռազմագերիներին ինչպես են վերաբերվում Բաքվի բանտերում, կամ նրանց ինչպես են դատապարտում ազատազրկման՝ զուգահեռներ է անցկացնում ադրբեջանցի ռազմագերիների հետ, որոնք 90-ականներին պահվել են Հայաստանում, այնուհետև հանձվել Ադրբեջանին։
Այսպես, 2020 թվականի նոյեմբերի 13-ից մինչև 2021 թվականի հունիսի 21-ը ներառյալ՝ Ադրբեջանի կողմից բռնազավթված տարածքներից հայտնաբերվել և տարհանվել է 1583 աճյուն, որից 27-ը նախնական տվյալներով՝ քաղաքացիական անձինք են:
Ուղիղ 29 տարի առաջ՝ այս օրը ադրբեջանական ուժերը հարձակողական մարտեր ծավալեցին Ճարտար-Մաճկալաշեն-Կարմիր շուկա պաշտպանական բնագծի ողջ երկայնքով:
Տիգրան Աբրահամյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Արցախի ԱԱԾ-ն տեղեկացնում է, որ վերջին օրերին Ադրբեջանի և Թուրքիայի քաղաքացիների կողմից Արցախի քաղաքացիներին ուղղված հեռախոսազանգեր են գրանցվել՝ կոչ անելով արցախցիներին, որպեսզի զերծ մնան նմանատիպ կասկածելի հեռախոսազանգերին պատասխանելուց և անմիջապես դիմեն ԱՀ ԱԱԾ։
Արցախի Հանրապետության նախագահի աշխատակազմի արագ արձագանքման թեժ գծի աշխատակիցները հունիսի 21-ից 25-ն ընկած ժամանակահատվածում ընդունել են 216 զանգ, իրականացրել՝ 90 հետզանգ:
Վերջին օրերին, ԱՀ ԱԱԾ կոչից հետո, Ազգային անվտանգության ծառայությունում գրանցվել են Ադրբեջանի ու Թուրքիայի Հանրապետությունների քաղաքացիների կողմից Արցախի Հանրապետության քաղաքացիներին ուղղված հեռախոսազանգերի դեպքեր։
Ռուս խաղաղապահները Լեռնային Ղարաբաղի 172 բնակչի և ուխտավորի են ուղեկցել Ամարաս և Գանձասար վանական համալիրներ: Այս մասին հայտնում է ՌԴ ՊՆ մամուլի ծառայութունը:
Թուրքիայի մշակույթի փոխնախարար Ահմեթ Միսբահ Դեմիրջանի գլխավորած պատվիրակությունը և ռուս կինոգործիչների խումբն այցելել են ադրբեջանական վերահսկողության տակ անցած Աղդամ (Ակնա) քաղաք:
1918 թվականի օգոստոսի 22-ի համաձայնությամբ Արցախը ժամանակավոր դարձավ Ադրբեջանի մաս։ Այդ համաձայնությունը ցնծությամբ ընդունվեց Ադրբեջանում։ Հստակ էր, որ Ադրբեջանի ծրագրերում կար, որ Արցախի բռնակցումից հետո պետք է սկսվեր նաև Զանգեզուրի բռնակցման պրոցեսը։ Օգոստոսի 22-ի համաձայնության առիթով Մուսավաթի պարագլուխ Ռասուլ Զադեն Զանգեզուրի մասով մասնավորապես նշել է.
Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ պատվաստումները իրականացվում ԱՀ առողջապահության նախարարության «Հանրապետական բժշկական կենտրոն» ՓԲԸ ամբուլատոր-պոլիկլինիկական բաժանմունքում «Արևիկ» բուժմիավորումում և շրջանային բուժմիավորումներում:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) հայ ռազմագերիների շահերի ներկայացուցիչ, իրավապաշտպան, «Իրավական ուղի» հ/կ համահիմնադիր Սիրանուշ Սահակյանն է:
Սոցցանցերում և մեդիահարթակներում տեղեկություն շրջանառվեց, թե ադրբեջանցիները Թարթառ գետի հունն են նախատեսում փոխել, և այդ նպատակով այս օրերին մեծ քանակությամբ ինժեներական տեխնիկա են տեղափոխում համապատասխան վայր, ինչի հետևանքով Սարսանգի ջրամբարը կցամաքի:
Նրա խոսքով՝ «Լեռնային Ղարաբաղ տարածքային միավոր գոյություն չունի, և ղարաբաղյան հակամարտություն հասկացությունը չկա»:
Քաղաքագիտության դոկտորը հնարավոր է համարում, որ գերիների հետվերադարձի հարցը քննարկվի՝ տարածքային ամբողջականության հարցին զուգահեռ: Ըստ նրա՝ հնարավոր է, որ այդ հարցը «քննարկվի նաև Նախիջանի՝ Ադրբեջանին տրվող տրանսպորտային հաղորդակցության, կապի համատեքստում, հնարավոր է, որ դա քննարկվի նաև ականապատման քարտեզների փոխանակման համատեքստում»:
Երեկվանից ահազանգ է հնչում, որ ադրբեջանցիները նախատեսում են փոխել Թարթառ գետի հունը, ինչի հետևանքով Սարսանգի ջրամբարը կցամաքի։ Ավելին՝ թշնամին այս օրերին մեծ քանակությամբ ինժեներական տեխնիկա է տեղափոխում գետի հունը փոխելու համար։ Այս մասին առաջինն ահազանգ է հնչեցրել լրագրող Նարինե Կիրակոսյանը։
Նոյեմբերի 25-ին Արցախի Քարվաճառի շրջանը հանձնելուց հետո, Ադրբեջանի հետ համաձայնություն ձեռք բերվեց, որ Դադիվանքում մնալու են հայ հոգևորականները և յուրաքանչյուր կիրակի հայ ուխտավորները հնարավորություն կունենան այցելելու այնտեղ՝ մասնակցելու պատարագներին։ Մի քանի ամիս ուխտավորները կարողանում էին գնալ Դադիվանք, սակայն մայիսից սկսած թշնամին արգելել է նրանց մուտքն այնտեղ՝ չտալով որևէ բացատրություն։
Արցախի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Վիտալի Բալասանյանը հունիսի 26-ին հրավիրել է աշխատանքային խորհրդակցություն՝ նվիրված հանրապետությունում խմելու ջրի մատակարարման հետ կապված խնդիրներին։
Քայլում եմ Ստեփանակերտում ու ամեն բան ուրիշ է, անցնում եմ Տատ ու Պապի մոտով, անթաքույց հանդիմանանքով ու խորը վշտով դեպի դատարկություն են նայում, թոռներից շատերը չկա՜ն… չկա Արմանը, ում, անցած ամառ, քեֆ-ուրախությամբ բանակ ճանապարհեցինք, չկա Բենոն, ում զոհվելու ժամանակ հարսանիքը պիտի լիներ, չկա Մխոն, ում մոր մխիթարանքը հիմա որդու գերեզմանը զարդարելն է դարձել, չկան, չկան… դե արի ու ապրի… Մարդիկ ուրիշ են, հազվադեպ եմ հանդիպում ծանոթներիս… Նրանցից երեքի ընտանիքին էլ այսօր հրաժեշտ տվեցի. դեպի անհայտություն, օտարություն… Իսկ դուք՝ նիկոլներ, աննաներ ու արայիկներ, շարունակեք «փրկել» մեր երեխաներին…»:
«Իրականում դա ոչ միայն դեմ էր մեր շահերին, այլ նաև դեմ էր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի և նրա համանախագահների կողմից մշակված ձևաչափին: Հայաստանի ղեկավարության մեկ այլ սադրիչ հայտարարություն այն էր, որ «Արցախը Հայաստան է և վերջ»: Սա վերջ տվեց գրեթե ցանկացած բանակցությանը..․ Այսպիսով, Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմն անխուսափելի էր, և դա բոլորի համար պարզ էր», – հայտարարել է Ալիևը:
Արձագանքելով սոցիալական ցանցերի հայկական տիրույթում և մամուլում տարածված տեղեկատվությանը, ըստ որի «Ադրբեջանցիների կողմից արցախցիներին հեռախոսազանգեր են արվում, որով վերջիններիս առաջարկում են վաճառել իրենց բնակարանները», իրազեկում ենք, որ այդ լուրերը չեն համապատասխանում իրականությանը։
Հայաստանում արտահերթ ընտրությունների արդյունքները հրապարակելուց հետո, երբ հայտնի դարձավ, որ իշխանությունները վերընտրվել են, բոլորը սկսեցին մտավախություն հայտնել Արցախի առնչությամբ՝ նշելով, որ այս իշխանությունների վերընտրությամբ Արցախի ապագան ու հետագա ճակատագիրն ավելի անորոշ է դառնում։ Իսկ մինչ այդ, հանրությունը մտածում էր, որ պարտված իշխանությունը կհեռանա, իսկ այն անձինք, որոնք կգան իշխանության, հնարավորություն կստանան առաջին հերթին լուծելու Հայաստանի անվտանգության, Արցախի կարգավիճակի, բանակի վերականգնման հարցերը։
Այս տարվա ապրիլին Սամվել Բաբայանը լրագրողների հետ զրույցում ասել էր, որ անձամբ նախաձեռնել և ծրագրել է Չանախչի-Սղնախ գյուղերի մոտ, որպեսզի հակառակորդը չկարողանա Շուշի մտնել, բայց գիշերվա երկուսին տվյալ զորամասերը հրաժարվում են մասնակցել ինչ-ինչ պատճառներով, որի տեսագրությունը կա:
Հունիսի 24-ին Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը որպես հատուկ բանախոս մասնակցել է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդի 47-րդ նստաշրջանի և Տնտեսական ու սոցիալական խորհրդի հումանիտար հարցերի բաժնի աշխատանքներին զուգահեռ կազմակերպված «Մարդասիրական օգնություն, միջազգային պատժամիջոցներ և զինված հակամարտություններ» թեմայով առցանց քննարկմանը։ Միջոցառումը կազմակերպվել է «Խաղաղության, զարգացման և մարդու իրավունքների ՄԱԱԹ հիմնադրամի» նախաձեռնությամբ։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը լուծված է, գրում է interfax.ru-ն: