Նոյեմբերի 24-ին թուրքական կողմի նախաձեռնությամբ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը և Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հերթական հեռախոսազրույցն են ունեցել Արցախի հարցով։ Այս մասին հայտնում է Կրեմլը։ Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։
«Ես ուզում եմ երկու նախադասությամբ դիմել հայկական լրատվամիջոցներին, որոնք իմ հարյուր օրվա հաշվետվության ժամանակ պատվերով, վճարի դիմաց փորձել են մինչև պատերազմը սկսած օրը իմ անձի, իմ կերպարի նկատմամբ բացասական ֆոն ստեղծել: Որովհետև ես ամենաշատը կարևորում էի մեր անվտանգությունը, և իմ ամբողջ գործունեությունը ուղղված է եղել մեր անվտանգության՝ օր առաջ բարձրացմանը: Կբացահայտեմ և պատվիրատուներին, և նպատակը՝ ինչու են այդպիսի վարքագիծ ընդունել: Ազգը կիմանա իրական դավաճաններին»:
Խաղաղապահների օրվա առիթով Ստեփանակերտի քաղաքապետը Դավիթ Սարգսյանն այցելել է ռուս խաղաղապահների տեղակայման վայր, զրուցել նրանց հետ, ստեփանակերտցիների անունից երախտագիտություն հայտնել խաղաղասիրական բազմագործառույթային առաքելության համար:
Ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի և տեղի բնակչության բժշկական կարիքները հոգալու համար Լեռնային Ղարաբաղ են տեղափոխվում Արևելյան ռազմական օկրուգի բժշկական ստորաբաժանման ուժերն ու միջոցները:
Դա քաղաքական համաձայնության հարց է: Նման համաձայնություն է ձեռք բերվել: Եվ 5-ամյա ժամանակահատվածում, իհարկե, պետք է հասցնել տարածաշրջանում անվտանգության և կայունության երաշխիքներ ձևավորել: Բայց քանի որ ղարաբաղյան հակամարտությունը տևական հակամարտություն է, չեմ կարծում, որ ռուսաստանյան խաղաղապահների մնալու ժամկետը կսահմանափակվի 5 տարի ժամկետով: Այսինքն՝ 5-ամյա ժամկետը գործընթացի սկիզբն է, և, ինչպես Դուք արդեն ասացիք, այնտեղ նախատեսված է ավտոմատ երկարաձգման հնարավորություն:
Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Մասիս Մայիլյանը նոյեմբերի 24-ին ընդունել է Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) պատվիրակությանը՝ ԿԽՄԿ առաքելության բարձրաստիճան ներկայացուցիչ Պասկալ Հունդի գլխավորությամբ։
Եվրախորհրդարանի պատգամավոր Լարս Պատրիկ Բերգը պատրաստվում է ԵԽ-ում բարձրացնել Ադրբեջանի կողմից Արցախի պատերազմում սիրիացի վարձկանների ներգրավման և այլ հարցեր:
Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունների ամբողջական դադարեցման պայմանավորվածությունները, որոնք ձեռք են բերվել Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների եռակողմ հայտարարությամբ, այս պահին պահպանվում են, և ամերիկյան կողմը ողջունում է իրադարձությունների նման զարգացումը:
Ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի ստորաբաժանումները շարունակում են վերահսկել Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում հրադադարի պահպանումը:
Ու մենք ապրելու ենք ազգային ամոթի ու նվաստացման էս խարանով։
Մոնթեն հեռակապով ղեկավարում էր հերթական ազատամարտը, Նիկոլը՝ ռուպորով թունավորում էր հերթական միտինգավորներին։
Այսօր Արցախի հերոս Մոնթե Մելքոնյանի ծննդյան օրն է: 1993 թվականի մարտ-ապրիլ ամիսներին նրա ղեկավարությամբ ազատագրվել է Քարվաճառը, որը նոյեմբերի 9-ին Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի եւ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինի միջեւ ստորագրված եռակողմ հայտարարության հետեւանքով այսօր պետք է հանձվի ադրբեջանական կողմին:
Պատերազմի ավարտից հետո կտրուկ վատացել է Արցախում ինտերնետ եւ հեռախոսային կապը։ Հայաստան զանգել գրեթե հնարավոր չէ, միայն վատ ինտերնետային կապով են շփվում։
«Չարեքտար գյուղը չի հանձնվում։ Բայց մեր կառավարության կողմից կազմած ցուցակում, երևի Աղդամի գյուղերի խայտառակ պատմությունից հետո, նշված ա»:
ԵՊՀ ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Ալվինա Աղաբաբյանը 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում նշեց, որ Ադրբեջանի կողմից օկուպացված հայկական բնակավայրերի նախնական թիվը 181 է. «Ադրբեջանին հանձնվում է 181 գյուղ և քաղաք: Երբ ներկայացված 121 համայնքն առանձին-առանձին բացում ես՝ ստացվում է 181 քաղաք և գյուղ, գուցե ավելին: Ինչո՞ւ եմ ասում՝ գուցե ավելին, որովհետև միայն Քաշաթաղի շրջանում, որն ըստ ցուցակի՝ ներկայացված էր 52 համայնքի տեսքով, 100-ից ավելի բնակավայր կա՝ գյուղ և քաղաք: Այնտեղ մի քանիսը չենք ներառել ցուցակում, որոնք փաստացի այս պահի դրությամբ բնակչություն չունեին: Այսինքն՝ եթե անգամ այդ կարգավիճակում՝ որպես բնակավայր դա էլ ներառեինք, 181-ից ավելի կլիներ»:
Մշակութային արժեքների պահպանությամբ զբաղվող միջազգային կառույցների ուշադրությունը Արցախի հոգևոր-մշակութային ժառանգության վրա գրավելու, այն ոչնչացումից զերծ պահելու նպատակով Մայր Աթոռում գործելու է Արցախի հոգևոր-մշակութային ժառանգության հարցերով գրասենյակ:
30-ամյա Նունե Մովսիսյանը իր 5 անչափահաս երեխաների հետ սեպտեմբերի 29-ին Ստեփանակերտից տեղափոխվել է Արարատի մարզի Գոռավան գյուղի մանկապարտեզ: Շուրջ 2 ամիս բազմազավակ ընտանիքի տունը Գոռավանի մանկապարտեզն է: Նունեի ամուսինը՝ ՊԲ պայմանագրային ծառայող Ռազմիկ Մովսիսյանը, պատերազմի օրերին եղել է Հադրութում: Մոտ մեկ ամիս առաջ անգամ դիմել է նախարարություն, խնդրել, որ 5 անչափահասի հորը գոնե Հադրութից ետ բերեն, որ երեխաներն անհայր չմեծանան:
Ի՞նչ ճակատագիր է սպասվում Արցախի Հանրապետության այն բնակավայրերի մշակութային կոթողներին ու ժառանգությանը, որոնք այս պահին հայտնվել են Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո, ի՞նչ քայլեր է ձեռնարկում ԱՀ կրթության, գիտության և մշակույթի նախարարությունն այդ ժառանգության անխաթարությունն ապահովելու համար՝ 168.am-ն այս հարցերի պատասխանները լսեց Արցախի ԿԳՄ նախարար Լուսինե Ղարախանյանից:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի հյուրը ՀՅԴ անդամ Գեղամ Մանուկյանն է։
«Ռուսը կամ Կարմիր խաչը, որ մտավ՝ իմ երեխուն, թուրքի երեխուն ճանաչելո՞ւ ա․․․ տղերք, միակ ձևը կամավոր գնանք, մեր երեխեքին գտնենք․․․․»
Ֆրանսիայի Սենատը նոյեմբերի 25-ին կքննարկի Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը ճանաչելու անհրաժեշտության մասին բանաձևը:
Նոյեմբերի 9-ին Փաշինյան-Պուտին-Ալիև հրադադարի հայտարարությունը և դրանում ներառված կետերը, հետագա գործողությունները սահուն կերպով Արցախյան հակամարտության ողջ գործընթացը դուրս բերեցին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի և դրա հովանու ներքո իրականացվող ԵԱՀԿ դիտորդական առաքելության տիրույթից՝ ըստ էության ստեղծելով կարգավորման նոր ձևաչափ, որում էական ազդեցություն ունեն Ռուսաստանն ու Թուրքիան։
«Ես մի փոքր կարողանում եմ ինձ տիրապետել, բայց սկեսուրս, ամուսինս կոտրված են: Ամուսինս սկզբից մինչև վերջ եղել է ռազմաճակատում, հիմա վերադարձել է: Այնտեղից մի քիչ կահույք ենք բերել, որոշ չափով հագուստ, ու վերջ: Փորձում ենք այստեղ աշխատանք գտնել, սպասում ենք նաև առաջարկների: Ամուսինս 10-ից ավելի տարի զինված ուժերում է ծառայել, սովորել է Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտում, իսկ ես կենսաբանության ուսուցչուհի եմ աշխատել»:
Նոյեմբերի 9-ին ստորագրված եռակող հայտարարության 6-րդ կետով «Հայաստանի Հանրապետությունն Ադրբեջանի Հանրապետությանը վերադարձնում է Քելբաջարի շրջանը»: Ի՞նչ ենք «վերադարձնում» իրականում։
Արցախի Մարտունու շրջանի Վազգենաշեն գյուղի բնակիչները հայ զինվորականներից են տեղեկացել գյուղն Ադրբեջանին հանձնելու հավանականության մասին:
«Կարդաց նամակը և ասեց՝ այս նամակին հենց հիմա ընթացք են տալու իրենք, փոխանցվելու է դա դեսպանին, և այսօր արդեն մի քանի ժամվա ընթացքում նամակը, որ գրել ենք խնդրանքով Վլադիմիր Վլադիմիրովիչին և ՌԴ-ին, այսօր լինելու է Մոսկվայում, և իրենք կանեն ամեն ինչ, որպեսզի աջակցեն մեզ:
Վաղ՝ նոյեմբերի 25-ին, Նիկոլ Փաշինյանի ստորագրած փաստաթղթի համաձայն, հայկական կողմը Քարվաճառը կհանձնի թշնամուն:
Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆի հետ:
Իր տեղեկություններով՝ այժմ Ադրբեջանն արգելել է Կարմիր Խաչին մի քանի տարածքներում գործողություններ իրականացնել. «Ամենաշատ զոհերի քանակը եղել է Ջաբրայիլի տարածքում, որովհետև այնտեղ մեր զորքերի (2100 հոգի զորք է եղել Ջաբրայիլի զորամասը 27-ի դրությամբ՝ պատերազմը սկսելուց առաջ) վրա հարձակվել է ադրբեջանական 2 կորպուս՝ 8-10 հազար հոգի, արդնե պատկերացնում եք` ինչ է: Որ ահավոր է եղել, դա բոլորն էլ ասում են»:
Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն զգալիորեն կավելացնի իր առաքելության կազմը Լեռնային Ղարաբաղում աշխատաnքներ իրականացնելու համար:
