Եվրախորհրդարանի պատգամավոր, Եվրախորհրդարան-Արցախ բարեկամության խմբի համանախագահ Ֆրանսուա Ալֆոնսին լիարժեք գոհ չէ Արցախյան հակամարտության հարցում Եվրամիության վարած քաղաքականությունից։ Այդուամենայնիվ, նա կարծում է, որ Եվրախորհրդարանի հետեւողական աշխատանքի եւ ճնշումների արդյունքում ԵՄ-ն փորձում է գործընթացում ներկա եւ ակտիվ լինել։
Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) ներկայիս նախագահ Բույար Օսմանին իր անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրշիկին գործուղել է Լաչինի միջանցքի շրջան։ Այս մասին Օսմանին գրել է թվիթերի իր էջում։
Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը շարունակում է խեղաթյուրել միջազգային հանրության կոչերը, կեղծ և իրականությանը չհամապատասխանող պատրվակներ փնտրել` չիրականացնելու իր պարտավորությունները և, երկարաձգելով հումանիտար ճգնաժամը, ներառյալ սովամահության միջոցով էթնիկ զտումների ենթարկել Լեռնային Ղարաբաղի բնիկ ժողովրդին։ Ավելին, Ադրբեջանը փորձում է շահարկել միջազգային դերակատարների ցանկացած «հավասարակշիռ» մոտեցում՝ այն մեկնաբանելով որպես իր որդեգրած քաղաքականության շարունակման թողտվություն:
Իհարկե, մենք չենք կարող իրադարձությունները հետ պտտել։ Հայկական կողմն այդ հնարավորությունը կորցրել է, բայց ես մնում եմ համոզված, որ վերոնշյալ մոտեցումները, դիրքորոշումները, քաղաքականությունը՝ թեկուզև էությամբ մինիմալիստական, բայց մնում են հնարավոր ճանապարհներից մեկը՝ փոխելու այսօրվա շատ վտանգավոր և փակուղու ու պատերազմի տանող բանակցային նարատիվը։
Օգոստոսի 18-ին ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը Նյու Յորքում հանդիպել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի՝ քաղաքական և խաղաղարարության հարցերով տեղակալ Ռոզմարի ԴիԿարլոյի հետ։
Երբ որևէ երկիր տոնում է իր անկախության տոնը ՀՀ-ում, այն իր դեսպանատանն ընդունելություն է կազմակերպում: Այդպես է ինչպես ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի, այնպես էլ այլոց պարագայում:
Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը օգոստոսի 17-ին հանդիպել է աշխարհազորի մի խումբ մարտիկների հետ։
Լաչինի միջանցքում տեղակայված ապօրինի անցակետի մոտակայքում ադրբեջանական կողմը կտրել է համացանցի օպտիկամանրաթելային մալուխը՝ խափանելով Արցախի կայուն կապը համացանցի հետ: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է Արցախի պետական նախարարի խորհրդական Արտակ Բեգլարյանը։
Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը օգոստոսի 17-ին ընդունել է ԱՀ Ազգային ժողովի «Ազատ հայրենիք-ՔՄԴ» խմբակցության պատգամավորներին։ Այս մասին տեղեկացնում են Արցախի Հանրապետության նախագահի աշխատակազմի տեղեկատվության գլխավոր վարչությունից։
Արցախի յուրաքանչյուր բնակիչ մեզանից ակնկալիք ունի. Բողոքի ակցիաները Լոս Անջելեսում շարունակվում են
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նախօրեի ուշ երեկոյան տեղի ունեցավ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստ, որի վերաբերյալ Հայաստանում, ավանդույթի համաձայն, երկու իրականություն ձեւավորվեց։
«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. «Երեկ տեղի ունեցավ ՄԱԿ անվտանգության խորհրդի արտակարգ նիստ։ Այս նիստից հետո ակտուալ է դարձել և շատերին է հետաքրքրում, թե, ի վերջո, ինչ է լինելու այս քննարկումից հետո։
Օգոստոսի 18- ին, ժամը 09:20-ի սահմաններում ադրբեջանական զինուժը Մարտունու շրջանում խախտել է հրադադարը` հրաձգային զենքից կրակ բացելով Մյուրիշեն համայնքի դաշտերում աշխատող տրակտորի ուղղությամբ։
Խրախճանքի մասնակիցները Հայաստանի պետության ու պետականության հետ վարվել են ու շարունակում են վարվել անտառում անպաշտպան որս գտած գիշատչի հանգույն, ինչի պատճառով նաև Արցախն այսօր հայտնվել է ադրբեջանական գիշատիչների ճիրաններում։
Օգոստոսի 16-ին Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հրատապ նիստում քննարկեց Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի շրջափակման հետևանքով Արցախում ստեղծված հումանիտար ճգնաժամի հարցը՝ Հայաստանի դիմումի հիման վրա։
Նշվում է, որ հունիսի 15-ից ի վեր Ադրբեջանի զինված ուժերը թույլ չեն տալիս անցակետով որևէ տեղաշարժ՝ ո՛չ պարենային օգնության, ո՛չ դեղորայք, ո՛չ բժշկական շարասյան:
«Ցանկացած կառավարություն ունի իր թերությունները, մտավորականության գործոնը, աշխատանքը պետք է լինի այն, որ ցույց տա թերությունները և չդառնա ինչ-որ մեկի դրոշը կամ «ռուպրը», մյուս կողմից էլ՝ չվաճառվի։ Ցավոք, այսօր պարզվեց, որ մեր երկրում մտավորականությունը քիչ է, փոքրաքանակ է, սա մեծ խնդիր է։ Բացի դրանից, այն տեխնոլոգիաները, որոնք կիրառվեցին, որպեսզի մտավորականի ձայնը լինի ծաղրելի, այդ ֆեյքաֆաբրիկայով որ սկսեցին հարձակումներ կատարել, սա այն էժան ձևն է, որով, իրենց թվում է, թե կարող են լռեցնել, չեն կարող, ինձ համենայն դեպս կոտրել չեն կարող»։
Արցախի ԱԳ նախարարը հիշեցրեց, որ այս տեսլականը նախատեսում է ազգային փոքրամասնության կարգավիճակով, Ադրբեջանի օրենսդրության շրջանակներում արցախահայության իրավունքների ապահովում։
Հարութ Սասունյանը տեղեկացրեց, որ հանուն հայրենիքի՝ մի կողմ է դրել իր ընդդիմադիր կեցվածքը և օրեր առաջ կապ է հաստատել ՀՀ կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյայի հետ՝ իր օգնությունն առաջարկելով ՄԱԿ-ում, սակայն նրան ասել են, որ այս պահին անելիք չկա:
Նշվում է, որ քննարկվել են նաև պարենային անվտանգությանը վերաբերող հարցեր, զրուցակիցներն անդրադարձել են պետական պահուստային միջոցների և հնարավորությունների բավարարվածության աստիճանին:
168.am-ի հետ զրույցում Մարտակերտի շրջանի Դրմբոն գյուղի ղեկավար Աշոտ Հակոբյանն ասաց, որ, իհարկե, դժվարություններ կան, բայց ինչպես Արցախի մյուս գյուղերն, այնպես էլ Դրմբոնը նույն դժվարությամբ փորձում է հաղթահարել ադրբեջանական շրջափակման հետևանքները։
Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտումների և ցեղասպանության կազմակերպման համար մեղադրվող Ադրբեջանը Լեռնային Ղարաբաղի երեխաներին մեղադրում է իրենց ծննդյան օրը շատ համեղ թխվածքաբլիթ ուտելու համար: Այս մասին X սոցիալական ցանցի (նախկին Twitter) իր էջում գրել է ՀՀ հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանը։
Օգոստոսի 17- ին, ժամը 17:00-ի սահմաններում ադրբեջանական զինուժը Ասկերանի շրջանում խախտել է հրադադարը’ օրվա ընթացքում երկրորդ անգամ հրաձգային զենքից կրակ բացելով Սարուշեն համայնքի դաշտերում աշխատող կոմբայնի ուղղությամբ։
Մի քիչ ավելի լավ եմ հասկանում արցախցիներին, որ փաստացի ունեն ՀՀ անձնագիր, բայց դա չի տալիս իրենց որևէ պետության հոգածության ներքո լինելու որևէ երաշխիք։ Ու նաև մի քիչ ավելի լավ եմ հասկանում արցախցիներին, որոնք ստիպված են իրենց ճակատագրի վրա զգալ մի կառավարության որոշումների հետևանքներ, որի ձևավորմանն իրենք չեն մասնակցել։ Երբ Արցախի իշխանությունների մասին մտածում եմ` գրողը տանի ձեզ բոլորիդ, ես ի՞նչ կապ ունեմ ձեզ հետ, ինչո՞ւ պիտի կյանքս կործանվի ձեր պատճառով, մի քիչ ավելի եմ սկսում մտածել արցախցիների մասին, որոնց կյանքը ՀՀ իշխանությունները կործանում են։
«Մենք, անշուշտ, խորապես մտահոգված ենք մնում առևտրային, մարդասիրական և մասնավոր տրանսպորտային միջոցների համար Լեռնային Ղարաբաղում միջանցքի շարունակական արգելափակմամբ։ Մենք ցանկանում ենք, որ այդ միջանցքը նորից բացվի։ Մենք շարունակում ենք Ադրբեջանի կառավարությանը կոչ անել շուտափույթ վերականգնել առևտրային, հումանիտար և մասնավոր տրանսպորտային միջոցների ազատ տարանցումը միջանցքով», – ասել է Ջոն Քիրբին։
Իմ պատկերացմամբ՝ մի քանի բան կա, որ պետք է անել։ Առաջինը՝ միջազգային հանրության կողմից կոշտ պահանջ ներկայացվի Ադրբեջանին, ընդ որում՝ ոչ միայն միջազգային կազմակերպությունների կողմից։ Ես զարմացած եմ, թե ինչպես են Ադրբեջանում գործող միջազգային ընկերությունների աշխատակիցներն ընդունում այն ամենը, ինչ կատարվում է Արցախում, հանգիստ աշխատում են, հարկեր են վճարում և լրացուցիչ եկամուտ ապահովում Ադրբեջանի համար, որպեսզի նա էլ ավելի ուժեղ ճնշում գործադրի մեզ վրա։
«Հիմա գնդակը կրկին մեր դաշտում է։ Մենք պետք է հավաքենք մեր ուժերն ու հստակ պատասխան տանք այսպես կոչված միջազգային հանրությանը։ Առաջին հերթին պետք է գրողի ծոցն ուղարկել դավաճանների այս իշխանությունը։ Այլ տարբերակ չկա։ Հակառակ դեպքում մենք իսկապես կկորղնենք Արցախը, իսկ հետո նաև Հայաստանի Հանրապետությունը»։
Իսկ երբ չի ուզում՝ լայն աուդիտորիային կերակրում է Ռաջ Կապուրի «Վիծիկ դանայով», ինչպես տեղի ունեցավ երեկ, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստում։
«ՀՀ-ն շարունակում է վերահաստատել իր հավատարմությունը խաղաղության օրակարգին», «միջազգային հանրության կողմից կոչ է հնչել Ադրբեջանին՝ վերացնել Լաչինի միջանցքի ապօրինի արգելափակումը», «առաջին՝ միջազգային բարձրագույն ատյանում ընդգծվեց Լաչինի միջանցքի փակ լինելը», և այլն. Արցախի հարցով հրավիրված ՄԱԿ ԱԽ նիստն ամփոփելով՝ ահա այս և այլ հայտարարություններով այսօր Կառավարության նիստը մեկնարկեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ չհստակեցնելով, թե 8 ամիս շրջափակումից հետո, բացի արձանագրումներից, ի՞նչ դինամիկա պետք է սպասել շրջափակված Արցախի հարցով:
Արշակ Աբրահամյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Քանի ինտերնետ կա մի բան էլ ասեմ. Նիկոլին ու Ալիևին չի հաջողվելու Արցախը խցկել ադրբեջանի կազմ, որովհետև եթե սկսվի կենաց-մահու պայքար՝ հայերը էլ ոչնչի առջև կանգ չեն առնելու և այսքան զրկանքների ու հազարավոր զոհերի վրեժը լուծելու են թշնամուց։
