Հիվանդներին անհրաժեշտ դեղորայքի քանակը չի ապահովվում
Հայաստանը մինչ օրս չի կարողանում ապահովել հեմոֆիլիայով հիվանդներին անհրաժեշտ դեղորայքի քանակը: Այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում ասաց Հեմոֆիլիայով հիվանդների հայկական ընկերության նախագահ Տանյա Խաչատրյանը (հեմոֆիլիան արյան ժառանգական հիվանդություն է):
«Մինչ օրս չենք կարողանում ապահովել դեղաքանակը: Մենք այսօր պետք է ունենայինք մինիմում 1 մլն 200 հազար միավոր դեղամիջոց, որպեսզի կարողանայինք իրականացնել հեմոֆիլիայով հիվանդների մինիմալ բուժումը: Աշխարհում գոյություն ունի այսպիսի ցուցանիշ, դա մեկ շնչին ընկնող դեղաքանակի չափն է: Եթե այն 0,5-ից ցածր է, նշանակում է՝ կարելի է ահազանգել, որ այդ երկրում հեմոֆիլիայով բուժումը նորմալ չի իրականացվում: Մինչ օրս մեզ մոտ գնվել և թիվը հասել է 0,02-ի: Մենք՝ որպես զարգացող երկիր, համեմատական ենք անցկացնում ԱՊՀ երկրների հետ և ոչ թե՝ զարգացած երկրների հետ: Վրաստանում դա կազմում է 1, Ադրբեջանում՝ 1,5, Ռուսաստանում՝ 3, իսկ եվրոպական երկրներում՝ 4 և ավելի: Մեր խնդիրն է՝ այսօր թիվը Հայաստանում հասցնել 1 միավորի, որպեսզի կարողանանք վերացնել հաշմանդամությունը Հայաստանում»,- ասաց նա: Տանյա Խաչատրյանի խոսքով՝ նախորդ տարիների համեմատ՝ պետության կողմից դեղամիջոցների գնումներն աննշան են ավելացել:
Բանախոսն ասաց, որ մինչև 18 տարեկան երեխաների շրջանում պրոֆիլակտիկ բուժում իրականացնելու դեպքում նրանք հաշմանդամ չեն լինի: «Պետության համար տնտեսապես շատ ավելի օգուտ է կանխել հաշմանդամությունը, կատարել պրոֆիլակտիկ բուժում, քան հետագայում առաջացած բարդությունները վերացնել»:
ՀՀ առողջապահության նախարարության գլխավոր արյունաբան Սմբատ Դաղբաշյանի խոսքով՝ Հայաստանում այժմ հաշվառված է հեմոֆիլիայով 238 հիվանդ. նրանցից 45-ը մինչև 18 տարեկան երեխաներն են: 238 հիվանդների 70 տոկոսը, գլխավոր արյունաբանի խոսքով, հաշմանդամ են: «Պրոֆ. Ռ. Օ. Յոլյանի անվան Արյունաբանական կենտրոն» ՓԲԸ-ի տնօրենի խոսքով՝ հեմոֆիլիայի բուժման համար նախատեսված դեղորայքը հիմնականում ստացվում է դոնորական արյունից. «Դա ստացվում է արյան պլազմայից: Երբ Գերմանիայում կամ Իտալիայում մարդիկ գնում են և դոնորություն են անում, հասարակության արյունը հավաքվում է, և պլազմայից ստեղծվում են ֆակտորներ, ապա մենք խնդրում ենք այդ երկրներից, որ նրանք մեզ հումանիտար ճանապարհով օգնեն: Դրանք բավական թանկ դեղորայք են, և ոչ մի պետություն, եթե չունի իր նավթային մեծ պաշարները, չի կարող իր միջոցներով այդ դեղորայքը գնել: Եթե մեր երկրում դոնորությունը շատ ցածր մակարդակի վրա է, մենք յուրաքանչյուր 1000 մարդուց պետք է ունենանք 40 դոնոր, սակայն 1-2 մարդ էլ արյունատվության չի գալիս, հետևաբար՝ Հայաստանում այս ֆակտորի հետ կապված դիֆիցիտը ոչ միայն կառավարության կամ Առողջապահության նախարարության խնդիրն է, այլ նաև հասարակության խնդիրն է»: ԱՆ գլխավոր արյունաբանի խոսքով՝ դեղամիջոցների արտադրական գործընթաց սկսելու համար անհրաժեշտ է 10-15 հազար լիտր արյուն:
Սմբատ Դաղբաշյանն ասաց, որ այսօր հեմոֆիլիայով 30 հիվանդ վիրահատության կարիք ունի: Նրա խոսքով՝ առհասարակ հեմոֆիլիան բուժվում է պետպատվերի շրջանակներում, սակայն վիրահատություն չի կատարվում այնքան ժամանակ, քանի դեռ հիվանդի համար անհրաժեշտ քանակի դեղորայք չի կուտակվել. «Եթե պետք է կատարվի վիրահատություն, ապա պետք է կատարվի շուրջ 70-100 հազար միավոր ֆակտորների ներարկում, այսինքն՝ եթե մենք չունենք այդքան ֆակտորներ, ապա ոչ մի բժիշկ չի գնա վիրահատության: 70-80 հազար միավորները բավական մեծ արժեք ունեն, դա կարժենա շուրջ 50 հազար դոլար»:
Սմբատ Դաղբաշյանն ասաց նաև, որ վերջին 5 տարիների ընթացքում հեմոֆիլիայով հիվանդի մահվան 1 դեպք է գրանցվել. հիվանդը մահացել է ուղեղի կաթվածից:
