«Լևոն Տեր-Պետրոսյանի առաջադրումը միակ ցանկալի տարբերակն է մեզ համար»

Հարցազրույց ԱԺ ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Լյուդմիլա Սարգսյանի հետ

– Երեկ ՀԱԿ-ի նախաձեռնած արտահերթ նիստը` քվորում չապահովելու պատճառով, տեղի չունեցավ: Դա կանխատեսելի չէ՞ր Ձեզ համար:

– Մեր քաղաքական մեծամասնությունն այնքան քաջություն չունի, որ տետ-ա-տետ մասնակցի լուրջ հարցերի քննարկմանը, և դրա լավագույն ձևը բոյկոտելն է: Դա խոսում է ընդամենը նրանց թուլության և վախի մասին, որ մի՞գուցե իրենց ներսում կլինեն պատգամավորներ, ովքեր կանցնեն ընդդիմության կողմը` թեկուզ քննարկման և քվեարկության մասով:

Դա համարում եմ քաղաքական մեծամասնության ներսում տիրող խուճապի արդյունք և անվստահություն սեփական պատգամավորների նկատմամբ: Հակառակ դեպքում` եթե լինեին ուժեղ կողմ, ապա ներկա գտնվեին և կմասնակցեին քննարկմանը: Իրենք խնդիր չունեն և ցանկության դեպքում կարող էին դեմ քվեարկել:

– Եվ ինչո՞ւ էին վախենում:

– Հավանաբար, իրենց ներսում կան մարդիկ, որոնց իրենք չեն վստահում: Հիշո՞ւմ եք Օսկանյանի դեպքը, երբ Հանրապետականից 5 հոգի կողմ չէր քվեարկել անձեռնմխելիությունից զրկելուն: Հավանաբար, հիմա իրենց ներսում վիճակն ավելի խախուտ է, երբ տեսնում է, որ ընդդիմությունը փորձում է համախմբվել և հանդես գալ միասնական թեկնածուով: Հետևաբար, խուճապն ավելի է մեծացել:

Փառք Աստծո, թող մեր ամենամեծ ձախողումը լինի արտահերթ նիստի ձախողումը: Թող հետագա զարգացումները ցույց տան, որ մեր ժողովուրդն ամուր է, հույսը չի կտրել, և ընդդիմությունն էլ ունակություն, իմաստություն ունի միավորվելու: Այդ դեպքում տեսնեմ` քաղաքական մեծամասնությունն ի՞նչ է անելու:

– ՀՀԿ պատգամավորներն արտահերթ նիստի պահանջը համարում էին ժամանակավրեպ, քանի որ, ըստ նրանց` այս օրերին իրենք ամբողջ ուժերը կենտրոնացնում են նախագահական ընտրություններին պատրաստվելու համար, և նշեցին նաև, որ այդ նախաձեռնությունը շեղում է իրենց բուն նպատակից:

– Ոչ թե շեղում են, այլ, եթե իրենք ունենային այդքան կամք, վճռականություն, որ պատրաստ լինեին բարեփոխումներին և արդար, թափանցիկ ընտրությունների անցկացման, ապա միանշանակ կողմ կլինեին քննարկելու այս խնդիրը: Բայց քանի որ վերարտադրվելու իրենց միակ մեխանիզմը հերթական կեղծիքներն են, որն արդեն մի քիչ քողարկված են անում, որովհետև հիմա բավականին վարպետացել են, և ամեն անգամ փորձում են աշխատել տարբեր մեխանիզմներով, ապա ինչպե՞ս կարող են ընդունել Ընտրական օրենսգրքում փոփոխությունները, որոնք կխոչընդոտեն ընտրակեղծիքների ապահովմանը:

Արդեն կարելի է ֆիքսել, որ նրանք գնում են` կեղծելու ընտրությունները: Այսինքն` Սերժ Սարգսյանը չունի ժողովրդի աջակցությունը, և, որպեսզի նա կարողանա վերարտադրվել, պետք է կեղծել, և նրանք այլևս իրավունք չունեն խոսել արդար և թափանցիկ ընտրությունների մասին:

– Իսկ ո՞ւմ եք տեսնում գործող նախագահի մրցակից-թեկնածու:

– Ըստ իս, եթե Սերժ Սարգսյանը չունենար այս վարչական ռեսուրսները և այսօր իշխանություն չլիներ, նա ընդհանրապես ոչ մեկին մրցակից չէր կարող լինել` նկատի ունեմ բոլոր հավանական թեկնածուներին: Իսկ տվյալ դեպքում ես տեսնում եմ` ոչ թե մրցակից, այլ` որպես նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանին, որն այսօր միանշանակ մրցակից չունի: Բայց այսօր Սերժ Սարգսյանը, թեկուզ անօրինական, չընտրված, բայց գործող նախագահ է, որն ունի և՛ վարչական, և՛ ֆինանսական ռեսուրսներ:

Այդ ամենն ունենալով` այո, կարող են գլուխը գովել և ասել, որ մրցակից չունեն: Բայց այդտեղ նույնպես սխալվում են, քանի որ նույնիսկ հանրապետականների շարքում, վստահ եմ, կան ազնիվ մարդիկ, ովքեր տեսնում են, որ երկիրը կործանվում է, գլորվում է դեպի անդունդ: Հետևաբար, իրենց վստահությունը թիմի նկատմամբ գալիս է այդտեղից, որ իրենք շատ լավ գիտեն, որ ամեն ինչ ձախողել են, և, որ երկիրը գնում է դեպի անդունդ:

– Եվ Ձեր կարծիքով` Լևոն Տեր-Պետրոսյանը կարո՞ղ է երկիրը փրկել Ձեր նշած կործանումից:

– Ժողովուրդն ինչպես ընտրում է, այդպես էլ պետք է կարողանա հեռացնել, այսինքն` թող ընտրեն և սեփական ընտրությամբ ձևավորեն իշխանություն, իսկ եթե չարդարացնեն ժողովրդի հույսերը, ապա կարողանան նաև հեռանալ: Ինձ համար էական չէ, թե ում կընտրեն և ում կհեռացնեն: Ես ուզում եմ, որ ժողովուրդն ընտրի:

Ինչ վերաբերում է Լևոն Տեր-Պետրոսյանին, ապա այն կարծիքին եմ, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը նորից մտել է քաղաքական դաշտ և ակտիվ պայքարի մեջ է բռնապետության դեմ` մի նպատակով` երկիրը փրկել անդունդից, իհարկե, ոչ մենակ, այլ քաղաքական ուժերի հետ համատեղ, ինչպես նաև Հայ ազգային կոնգրեսում ընդգծված քաղաքական կուսակցությունների, լիդերների, անհատների միջոցով: Եվ վստահ եմ, որ նա այդ ծրագրից ետ չի կանգնի:

– Այսինքն, այդուհանդերձ, հնարավո՞ր եք համարում, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն առաջադրի իր թեկնածությունն առաջիկա ընտրություններում:

– Ոչ թե հնարավոր է, այլ դա միակ ցանկալի տարբերակն է մեզ համար:

– Այդ հարցը քննարկվե՞լ է ՀԱԿ-ի քաղխորհրդի նիստում:

– ՀԱԿ-ի քաղխորհրդում բոլորը միակարծիք են, որ մեր միակ թեկնածուն կարող է լինել Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, իսկ վերջնական հայտարարությունը թողնում եմ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին: Նա լրջագույն պետական գործիչ է, և պետք է իր բոլոր քայլերը, հնարավորությունները հաշվարկի, համախոհներ գտնի, միավորի ընդդիմությունը, հետո որոշումը կայացնի:

– Արդյո՞ք ՀԱԿ-ի վարկանիշը չընկավ ԲՀԿ-ի հետ կոնսուլտացիաներին մասնակցությամբ:

– Եթե ՀՀԿ-ն իր այս վարկանիշով կարողանում է զբաղեցնել ինչ-որ դիրքեր, ապա ՀԱԿ-ը, համենայն դեպս, 5 տարի պայքարել է ժողովրդի կողքին: Իսկ վարկանիշի անկում չեմ տեսնում այդտեղ: Ես տեսնում եմ, որ ժողովուրդն արագ լուծումներ չստացավ, և դրա արդյունքում ինչ-որ տեղ անհանգստացած է, բայց երբ լսում եմ մարդկանց, ովքեր անհանգստացած են, թե ինչո՞ւ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը չի հայտարարում մասնակցության մասին, դրանից կարող եմ շատ հստակ հետևություն անել, որ, միևնույն է` հույսը կապում են Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ:

– Իսկ ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյա՞նը: Չէ՞ որ վերջերս բավական ակտիվ խոսակցություններ կային, որ հնարավոր է` նա լինի ԲՀԿ-ՀԱԿ միասնական թեկնածուն:

– Դա իր սահմանադրական իրավունքն է` առաջադրվելը:

– Այսինքն` ՀԱԿ-ը համաձայն չի՞ լինի Գ. Ծառուկյանի առաջադրմանը:

– Չեմ ուզում նախօրոք ասել մի բան, որը դեռ չի քննարկվել: Գնում են պրոցեսներ, քննարկումներ, տեսնենք` ի՞նչ արդյունք կտան, իսկ կանխակալ կարծիք հայտնել, կարծում եմ` սխալ կլինի: Հետևաբար, ամեն մեկն իրավունք ունի տեսնելու իր լիդերին` որպես ամենահավանական թեկնածու:

– Իսկ Ձեր նշած քննարկումները տեղի են ունենում ԲՀԿ-ի՞ հետ:

– ԲՀԿ-ի հետ էլ, Դաշնակցության հետ էլ, «Ազատ դեմոկրատների» հետ էլ, «Ժառանգության» հետ էլ` Ազգային ժողովի բոլոր ֆրակցիաների հետ քննարկումներ են գնում, որ ի մի բերենք:

– Տիկին Սարգսյան, ակտիվորեն խոսվում է ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի` քաղաքականություն հնարավոր վերադարձի մասին: Միևնույն ժամանակ, Ձեր գործընկեր Լևոն Զուրաբյանն էլ հայտարարել էր, թե Ռ. Քոչարյանը քաղաքական դիակ է: Արդյո՞ք քաղաքական դիակը կարող է մասնակից լինել քաղաքական զարգացումներին` հաշվի առնելով նրա հետամուտ հայտարարությունները:

– Եթե Ռոբերտ Քոչարյանը ցանկություն ունենար վերադառնալու, կարծում եմ` նա շատ ավելի վաղ պետք է վերադառնար, որպեսզի կարողանար ներքաշվել պրոցեսի մեջ: Կարծում եմ, որ ո՛չ, Ռոբերտ Քոչարյանը, համենայն դեպս այս էտապում, չի վերադառնա:

– Ի դեպ, ֆեոդալներ տեսնո՞ւմ եք Ձեր գործընկերների շարքում:

– Հատուկ չեմ ուսումնասիրել, թե ո՞վ ինչքան ճորտ ունի, հողակտոր ունի, բայց, որ նրանց, այո՛, կարելի է դասել ֆեոդալների շարքը` միանշանակ է: Եթե նրանք պաշտոնապես ճորտեր չունեն, ապա հաստատ ճորտացված մարդիկ կան, ովքեր օգտագործվում են ընտրությունների ժամանակ:

– Անուններ կնշե՞ք:

– Ինձ թվում է` բոլորն էլ գիտեն: Օրենքից դուրս, բիզնես ծավալող, քրեական տարրերի հետ համագործակցող պատգամավորները միանշանակ ֆեոդալականացրել են հողերը, ճորտացրել այն ժողովրդին, որոնք գտնվում են իրենց տիրապետության տակ:

– Տիկին Սարգսյան, վերջերս շատ է խոսվում ՀԱԿ-ում առկա տարաձայնությունների մասին, նշում են նաև, որ ՀԱԿ-ը թևերի է բաժանվել:

– Դուք դա տեսնո՞ւմ եք: Ես չեմ տեսնում:

– Նշում են, որ Դուք և Գագիկ Ջհանգիրյանն առանձին թև եք, Նիկոլ Փաշինյանը մեկ այլ թև է, և նույնիսկ խոսակցություններ կան նրա` ՀԱԿ-ից դուրս գալու և նոր կուսակցություն ձևավորելու մասին:

– Իրականում նման բան գոյություն չունի: Կա մտերմության աստիճան: Մարդիկ երբեմն էներգետիկայով են իրար հետ ավելի մոտ: Ես Հրանտ Բագրատյանի լավագույն ընկերներից եմ, 5 տարի շարունակ շատ լավ ընկերներ ենք եղել, և այսօր նույնպես համարում եմ, որ շատ լավ ընկերներ եք, այդ թվում նաև` Արամ Մանուկյանի, Լևոն Զուրաբյանի հետ: Նիկոլ Փաշինյանը մեզանից երիտասարդ է, բայց նա մեր լավ ընկերներից է: Ուրեմն, տարակարծություններ միշտ կան, բայց տարաձայնություն չկա: Ես խնդրում եմ տարբերությունը տեսնեք:

– Եվ ո՞ր հարցերի շուրջ են տարակարծությունները:

– Յուրաքանչյուր հարցի շուրջ կարող է լինել տարակարծություն: Բոլորս տարբեր ուղղությամբ քաղաքական ուժեր ենք, և մի մոռացեք, որ Հայ ազգային կոնգրեսը միակուսակցական կառույց չէ, և շատ նորմալ է, որ նման կարծիքներ են լինում, որ քննարկումներ են գնում: Դա հարստություն է, որ պետք է պահպանել: