Տարածաշրջան

Հայաստանում Իրանի դեսպան Աբբաս Բադախշան Զոհուրին հավանական է համարում մոտ ապագայում Իրանի և Հայաստանի միջև գազի սվոփի տեսքով նոր համագործակցությունը:

Արցախի օկուպացված Ակնայի (Աղդամ) շրջանում ականի պայթյունի հետևանքով վիրավորվել է Ադրբեջանի ներքին զորքերի զինծառայող, սերժանտ Ազիզագա Ումարովը։

Իրանը պատրաստ է ռուսաստանյան շուկան հագեցնել անհրաժեշտ ապրանքներով՝ շինանյութերից մինչեւ բարձրատեխնոլոգիական արտադրանք: Այդ մասին հայտարարել է Ռուսաստանի արտահանական կենտրոնի (ՌԱԿ, մտնում է ՌԴ «Վնեշէկոնոմբանկի» մեջ) ղեկավար Վերոնիկա Նիկիշինան:

Բրյուսելում կայացած Փաշինյան-Ալիև-Միշել բանակցություններին ռուսական արձագանքը երկար սպասեցնել չտվեց: ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան նախօրեին նշեց, որ Մոսկվան տեսնում է ԵՄ-ի կողմից Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև պայմանավորվածություններին միջամտելու փորձեր:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ Հրանտ Բագրատյանն է:

«Տպավորությունը, թե այս գործընթացներում Մոսկվան մասնակցություն չունի՝ սխալ է, քանի որ Ռուսաստանը զբաղված է, բայց ոչ թուլացած, ուկրաինական պատերազմն ընթանում է ռուսական սցենարով, անհանգստությունների առիթ չկա»,-այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը, անդրադառնալով բրյուսելյան հանդիպման արդյունքներին:

«Չշարունակեմ, այսքանն էլ բավարար է: Հայաստանը համարել է իր հայրենիքը, իր ծննդավայրը, Հայաստանը հրաշալի գիտի, գիտի հայոց պատմությունը, շատ լավ գիտի, թե ումն է Արցախը, շատ լավ գիտի՝ այն սահմանները, որ հիմա ներխուժել են, Հայաստանինն է: Ես հիմա շատ կուզենայի դիմացը կանգնել, նայել աչքերի մեջ և ասել՝ Շահեն, բայց չէ՞ որ դու ես ժամանակին ասել, որ հայրենիքդ կոխոտել են վայրի ցեղերը՝ իրենց նժույգները հեծած, բայց կուռ վահան են դառնում և միևնույն է՝ պայքարում են և հաղթանակում. հաղթանակելու ենք էլի:

Մայիսի 4-ին ԱԺ-կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավորների կողմից Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի հանրային պահանջը ներկայացնելուց և նիստերի դահլիճը լքելուց հետո, Փաշինյանը խոստացավ մեծ բացահայտում անել արցախյան բանակցային գործընթացի մասին:

Եվրոստատը՝ Եվրամիության (ԵՄ) վիճակագրական ինստիտուտը, հայտնել է, որ Թուրքիան 2021 թվականին ԵՄ երկրներից արտահանված թափոնների ամենամեծ գնորդն է՝ 14.7 մլն տոննա ցուցանիշով։ Իսկ 2020-ին էլ 13.7 մլն տոննա ցուցանիշով էր Թուրքիան դարձել ԵՄ-ից ամենաշատ թափոն ներկրող երկիրը: Նշվում է, որ թափոնների մեծ մասը երկաթ պարունակող մետաղներ են: 

«Նիկոլ Փաշինյանին ու իր թիմին Արևմուտքը կարմիր քարտ է ցույց տալիս՝ ասելով՝ արագացրո՛ւ այն խնդիրների լուծումը, որոնք քո առաջ դրված են, ուստի այս իշխանությունը, մասնավորապես՝ սահմանագծման և սահմանազատման հարցում,  պետք է գնա այնպիսի լուծման, որով, այսպես կոչված, անկլավները կանցնեն Ադրբեջանին։ Դրանից հետո մենք Երևանից Վայոց ձոր և Սյունիք կգնանք միայն ադրբեջանցի սահմանապահների վերահսկողության ներքո, իսկ դրանից հետո հայ բնակչությունը կամաց-կամաց կլքի իր բնակավայրը»:

«Մադրիդյան սկզբունքները հղվում էին Հելսինկյան 1975թ․ Եզրափակիչ ակտում ամրագրված երեք հիմնարար սկզբունքների վրա՝ ժողովուրդների ինքնորոշում, ուժի կամ ուժի կիրառման սպառնալիքից հրաժարում և տարածքային ամբողջականություն: Այսինքն, «Մադրիդյան սկզբունքներով» պետք է իրացվեր Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը: Հենց «Մադրիդյան սկզբունքներով» առաջին անգամ ամրագրվեց, որ Արցախի վերջնական կարգավիճակը պետք է որոշվի ժողովրդի կամարտահայտման միջոցով, որը կունենա պարտադիր իրավական ուժ: Խոսքը հանրաքվեի մասին է:

Հետո հրապարակեցի տեղեկություն առ այն, որ արտգործնախարարն ուշացել է սենատոր Մենենդեսի հետ հանդիպումից, տեղեկությունը ստացել էի Վաշինգտոնից, հետո ճշտել էի ևս երկու աղբյուրից: Հիմա այն, որ իրենք Արցախի և Հայաստանի շահերի հետ կապված ընդհանրապես չեն խոսել, այդ տեղեկությունները չեն հերքում, հերքում են այն, որ 30 րոպե ուշացել են: Հասկանո՞ւմ եք՝ այդ հիմնարկության անտաղանդության բարձր մակարդակը:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը դատի կտա գլխավոր ընդդիմադիր «Ժողովրդահանրապետական» կուսակցության նախագահ Քեմալ Քըլըչդարօղլուին: Վերջինս Էրդողանին մեղադրել էր իր ընտանիքի անդամների միջոցով Թուրքիայից տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ ԱՄՆ տեղափոխելու մեջ: Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։

Թուրքիայի գլխավոր ընդդիմադիր ուժ համարվող «Ժողովրդահանրապետական» (ԺՀԿ-CHP) կուսակցության նախագահ Քեմալ Քըլըչդարօղլուն նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին մեղադրել է ընտանիքի անդամների միջոցով տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ ապօրինաբար երկրից դուրս հանելու մեջ:

Առնվազն մեկ մարդ զոհվել, եւս մեկը տուժել է Իրանի պաշտպանության նախարարության հետազոտական կենտրոնում տեղի ունեցած վթաի հետեւանքով: Մայիսի 26-ին այդ մասին հայտնել է ISNA գործակալությունը:

«Ռուսաստանը չի պատրաստվում հրաժարվել միջնորդական ջանքերից, բայց կան բարդ աշխարհաքաղաքական հանգամանքներ, որոնք գերակա են մնացած ամեն ինչից»,-այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց անվտանգային ու քաղաքական հարցերով ռուս վերլուծաբան Գրիգորի Տրոֆիմչուկն  անդրադառնալով Ղարաբաղյան հակամարտության բանակցային բրյուսելյան հարթակին ու Մոսկվայի դիրքերի թուլացմանը, որպես միջնորդ:

Այդ փաստաթղթի հիման վրա ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների՝ Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների ղեկավարները 2009-2013 5 համատեղ հայտարարություն են արել:

Փաշինյան-Ալիև բրյուսելյան հանդիպումից հետո Երևանն ու Բաքուն գրեթե միաժամանակ հրապարակեցին սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով զբաղվող հանձնաժողովների կազմերը: Դրանից ժամեր անց հայտարարվեց, որ սահմանին եղել է հանձնաժողովների նախագահների առաջին հանդիպումը, ինչը անմիջապես ողջունվեց Շառլ Միշելի կողմից: Ռուսաստանի արձագանքը շատ չուշացավ. ՌԴ ԱԳ փոխնախարար Անդրեյ Ռուդենկոն էլ հայտարարել է, որ Հայաստան-Ադրբեջան սահմանազատման հարցով հաջորդ հանդիպումը կկայանա Մոսկվայում։

Արդեն 3 ամսից ավելի է, շարունակվում է ռուս-ուկրաինական հակամարտությունը, և ըստ ԵՊՀ միջազգային հարաբերությունների և դիվանագիտության ամբիոնի դոցենտ Գրիգոր Բալասանյանի՝ ռազմական տեսանկյունից Ուկրաինայում իրավիճակը շարունակում է բավականին բարդ մնալ, սակայն վերջին շրջանում  տեղի ունեցան լուրջ փոփոխություններ։

Հայտնի է, որ բանակցությունները, որոնք շարունակվել են հինգ ժամ, տեղի են ունեցել Թուրքիայի նախագահական պալատում: Թուրքական կողմից մասնակցել են նախագահի ներկայացուցիչ Իբրահիմ Քալընը և փոխարտգործնախարար Սեդաթ Օնալը:

«Պետությունը հանձնառում է 39 հայի վերադարձ՝ անկախ նրանց կարգավիճակից: Եվրոպայի խորհրդի նախագահը զգուշավորություն է դրսևորել, քանի որ ադրբեջանցիները նաև հայ ռազմագերիների կարգավիճակի հարցով են իրավական վեճ ստեղծում՝ նրանց ներկայացնելով՝ որպես հանցագործներ, ահաբեկիչներ, սակայն ոչ պատերազմի կանոններին համապատասխան գերեվարված և հատուկ պաշտպանության տակ գտնվող անձինք: Այսինքն՝ դրանով եվրոպացի պաշտոնյան ադրբեջանահաճո տերմին է օգտագործում»,- ասաց Սիրանուշ Սահակյանը:

Ավելի քան 2 շաբաթ շարունակաբար արժեզրկվող թուրքական լիրայի փոխարժեքն ամերիկյան դոլարի նկատմամբ մայիսի 25-ի առավոտյան հասել է 16.2 լիրա/1 դոլար հարաբերակցության մակարդակին:

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի ԱԺ փոխնախագահ, «Միասնական հայրենիք» խմբակցության ղեկավար Գագիկ Բաղունցն անդրադառնալով ԱԺ 4 խմբակցությունների տարածած հայտարարությանը չմիանալուն և առհասարակ Արցախի խնդրի վերաբերյալ իրենց տեսակետին, պատճառաբանեց, թե  խմբակցությունն իր տեսակետը բազմիցս արտահայտել է, թերևս սա է պատճառը, որ չեն միացել 4 խմբակցությունների տարածած հայտարարությանը։

Ադրբեջանում հայտարարել են, որ ապրիլի 23-ին անհայտ հանգամանքներում հայ-ադրբեջանական սահմանը հատած եւ գերեվարված զինծառայող Էդուարդ Մարտիրոսովին այս շաբաթ կհանձնեն հայկական կողմին: Այդ մասին հայտնել է Ադրբեջանի գերիների և պատանդների հարցերով տեղեկատվական կենտրոնի համակարգող Ահմեդ Շահիդովը:

Չեմ բացառում, որ հանդիպումներ լինեն Անկարայում և Երևանում. Արարատ Միրզոյան։

Դեպի Իրան բեռնափոխադրումների հարցում քննարկվում է տուրքերը զրոյացնելու հարցը. Սանոսյան:

Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն Իսրայելի արտգործնախարար Յաիր Լապիդի հետ հանդիպումից հետո տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ ամփոփել է հանդիպման արդյունքները:

Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն Պաղեստինում հանդիպել է Պաղեստինի նախագահ Մահմուդ Աբասի, ինչպես նաև արտգործնախարար Ռիյադ ալ-Մալիքի հետ:

Հաջորդ շաբաթ Մոսկվայում տեղի կունենա Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանների սահմանազատման հանձնաժողովների երկրորդ հանդիպումը։ Ռուսական ՏԱՍՍ-ի հաղորդմամբ, այս մասին հայտնել է ՌԴ ԱԳ փոխնախարար Անդրեյ Ռուդենկոն:

Թուրքիայի Անվտանգության խորհուրդը նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի նախագահությամբ մայիսի 26-ին կքննարկի ՆԱՏՕ-ին միանալու Ֆինլանդիայի եւ Շվեդիայի հայտերը: Այդ մասին գրում է տեղական «Անադոլու» գործակալությունը: Ֆինլանդիան եւ Շվեդիան ավելի վաղ հայտեր են ներկայացրել ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու համար: